Search results

1

WOJNA Z TERRORYZMEM ZA POMOCĄ DRONÓW

100%

Gwiazda A.

Przegląd Strategiczny

|

2017

|

issue 10

549-563

EN

In recent times there has been a widespread use of the military and other drones (Unmanned Aerial Vehicles) in many fields, both in the military and civilian life. They are frequently used both by the armed forces of many states as well as by the private companies, including the Private Military Companies (PMC). The most controversial issue connected with the use of drones is their deployment in the counterterrorist operations, especially in the so called “ targeted killings”. Since September 7, in 2000, when a U.S. Predator drone flew over Afghanistan for the first time the drone programme has grown into perhaps the most prominent instrument of U.S. counterterrorism policy. The United States has used drones to support ground troops in Iraq and Afghanistan and – particularly under President Barack Obama – to conduct the targeted killings of the leaders of Al-Qaeda and other terrorist groups. Those, last operations stir the public opinion and are the source of many controversies . This article describes the development and technical features (possibilities) of the armed-drones (military drones) and their efficiency in the counterterrorist operations. In the final section of this paper the risk connected with the proliferation of military drones was discussed and assessed.

PL

Coraz powszechniejsze wykorzystywanie w operacjach bojowych bezzałogowych statków powietrznych, nazywanych potocznie dronami wzbudza wiele kontrowersji. Paradoksem jest fakt, że mniejsze kontrowersje międzynarodowe wywołuje zjawisko stosunkowo szybkiego upowszechniania się UAV-ów w siłach zbrojnych wielu państw, jak również coraz powszechniejsze ich wykorzystywanie przez różne firmy prywatne, w tej liczbie także prywatne formy wojskowe (PMC). Jednak największe spory dotyczą posługiwania się przez Stany Zjednoczone dronami w walce z terroryzmem. Spory te koncentrują się szczególnie wokół dopuszczalności takich operacji bojowych poza obszarem konfliktów zbrojnych i ich statusu prawnego oraz ich efektywności militarnej w porównaniu do uzyskanych rezultatów, w tym także tzw. efektów ubocznych czyli liczby zabitych cywilów – którzy nie byli celem danej operacji antyterrorystycznej, określonej mianem „selektywnego zabójstwa” (ang. targeted killing). Artykuł omawia rozwój i możliwości techniczne różnych rodzajów wojskowych dronów, ich wykorzystywanie w operacjach antyterrorystycznych oraz ryzyko związane z szybką proliferacją tej nowej broni.

2

Odwrót od wolnego handlu na przykładzie Partnerstwa Transpacyficznego

100%

Gwiazda A.

Przegląd Politologiczny

|

2017

|

issue 2

7-18

EN

In the recent times some rightist’s political parties which have come to power in a number of Western states, seem to favour political arguments over the free trade advantages. The case of Trans-Pacific Partnership is the most illustrative as that regional free-trade agreement was aimed at “rebalancing” the economic cooperation within the Pacific region. It also was to create a trade bloc acting as a bulwark against China’s hegemony in that region. The United States has promoted the seven years negotiation process which brought about in 2015 the creation of TPP. However that trade agreement was not ratified by the parliaments of the member countries till the beginning of 2017, and in February president Donald Trump withdrew the United States from the TPP. This created a room for the China’s backed different proposition called the Regional Comprehensive Economic Partnership and highly weakened trust in the USA among its Asian allies.

PL

W ostatnich paru latach do władzy doszły w niektórych państwach zachodnich partie prawicowe, które bardziej posługują się argumentami politycznymi i nie dostrzegają korzyści, jakie niesie ze sobą wolny handel. Przykładem może być Parnterstwo Transpacyficzne (TPP), które miało doprowadzić do przyśpieszenia handlu i wzmocnienia współpracy gospodarczej w regionie Azji i Pacyfiku. Partnerstwo to miało też być przeciwwagą dla ekspansji gospodarczej Chin w tym regionie. Stany Zjednoczone wspierały prawie 7-letni proces negocjacji i doprowadziły przy końcu 2015 roku do podpisania porozumienia o utworzeniu TPP. Do początku 2017 roku porozumienie to nie zostało jednak ratyfikowane przez parlamenty państw członkowskich, a w lutym 2017 roku prezydent Donald Trump wycofał USA z tego partnerstwa. Stworzyło to szansę dla Chin, które forsują swoją koncepcję Regionalnego Kompleksowego Partnerstwa Gospodarczego (RCEP) i osłabiło zaufanie do Stanów Zjednoczonych wśród wielu dotychczasowych sojuszników tego mocarstwa.

3

Dążenia Chin do odzyskania pozycji supermocarstwa

100%

Gwiazda A.

Przegląd Strategiczny

|

2013

|

issue 2

73-88

EN

The hitherto global economic expansion of China has been falling into line with the desire of regaining the position of superpower. Until recently China was not interested in the fundamental change in the existing international order. However since the last few years the Chinese leaders try to conducts such an active foreign policy, which is aimed at the transformation of the global norms and institutions. Such a transformation should restore China its proper status of superpower in the contemporary world. To achieve that goal China promotes the global expansion of its enterprises and Chinese model of development.

4

Koniec specjalnych relacji Stanów Zjednoczonych z Arabią Saudyjską?

100%

Gwiazda A.

Świat Idei i Polityki

|

2016

|

issue 15

96-114

PL

Od wielu lat Stany Zjednoczone utrzymują specjalne stosunki z Arabią Saudyjską, które, w odróżnieniu od relacji z Izraelem, są wzajemnie korzystne. Arabia Saudyjska sprzedaje ok.10 mln baryłek ropy naftowej dziennie. Transakcje te rozliczane są w amerykańskich dolarach, co wzmacnia tę walutę i tym samym dominację Ameryki w gospodarce światowej. Stany Zjednoczone z kolei starają się zapewnić bezpieczeństwo zarówno Arabii Saudyjskiej, jak i też innym, naftowym krajom arabskim. Chodzi tu m.in. o utrzymanie ogromnych zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego w przyjaznych dla Ameryki i całego Zachodu rękach. Ostatnio zmalało dla USA znaczenie tych zasobów i regionu Bliskiego Wschodu. Także zawarcie z Iranem porozumienia o normalizacji stosunków polityczno-gospodarczych doprowadziło do ochłodzenia relacji Stanów Zjednoczonych z Arabią Saudyjską. Sojusz obu tych państw przypomina małżeństwo z rozsądku, w którym za fasadą przyjaźni i harmonii kryje się rachunek zysków i strat. Będzie on trwać tak długo, jak długo wzajemne korzyści będą większe od strat.

EN

The Saudi special relationships with the U.S., unlike that of the U.S. with Israel, are mutually beneficial. Saudi Arabia sells about 10 million barrels of oil a day and all those transactions are denominated in American dollars, which helps that currency to perform the role of the currency of account (world, s currency) and has been of crucial help to the American ambition to dominate the global economy. On the other hand the United States did its part to uphold the relationship be granting the security to Saudi Arabia and other Gulf oil states. This was demonstrated for example in 1990 during Iraqi attack on Kuwait, that also menaced Saudi Arabia. At that time the U.S. deployed 400,000 troops in Saudi Arabia and expelled Iraqi troops from Kuwait. The priority of American foreign policy in that region has been to keep Gulf oil in friendly hands. Since the increase of the production of shale oil in the United States that priority has been less important. Another factor which has exerted an influence on the nature of the U.S.-Saudi relationship was the signing the permanent agreement with Iran in July 2015 on the limitation of the Iranian nuclear program and normalization of political-economic relations with the West. This has led to further worsening of the U.S.-Saudi Arabia alliance which has always been like a ”marriage of convenience” where behind the façade of friendship and harmony there is cold calculation of benefi ts and losses. That alliance will last as long as the potential benefi ts will still be bigger than possible losses.

5

Nierozwiązany problem nierówności

100%

Gwiazda A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2015

|

issue 42

26-44

PL

Jednym z bardziej kontrowersyjnych problemów współczesnego kapitalizmu jest szybki wzrost nierówności ekonomiczno-społecznych. Nierówności nie są same w sobie złe, dopóki są akceptowane przez społeczeństwo i nie osiągają „ekstremalnych” rozmiarów. Sporym problemem jest ustalenie, kiedy nierówności stają się zbyt duże, a jeszcze większym wyzwaniem jest niwelacja negatywnych efektów wynikających z nierówności majątkowych. Przykładowo w Stanach Zjednoczonych 50% ludności posiada tylko 2% majątku tego kraju. Następne 40% dysponuje 23% tego majątku, a najbogatsze 10% ludności posiada aż 75% tego majątku. Istnieje potrzeba znalezienia sposobów przeciwdziałających nadmiernej koncentracji majątku w rękach nielicznej grupy najbogatszych ludzi. Jednym z nich jest postulowany przez Thomasa Piketty’ego podatek od majątku. Taki podatek byłby jednak skuteczny, gdyby został wprowadzony we wszystkich krajach świata. Chodzi też o to, aby nowy podatek nie osłabił wzrostu gospodarczego oraz aby nie zniechęcał ludzi przedsiębiorczych i bardziej od innych produktywnych od inwestowania i pomnażania swojego majątku. Nowy system sprawiedliwszej redystrybucji owoców wzrostu gospodarczego nie powinien więc polegać na wywłaszczeniu ludzi najbogatszych. Powinien raczej tworzyć warunki do pomnażania bogactwa przez nowe warstwy społeczne.

EN

One of the most controversial issue of the contemporary capitalism is the rapid rise of economic and social inequalities. Inequality is not a bad phenomenon in itself when it is accepted by the society and when it not becomes so extreme and excessive. The main problem is to determine when is it that it becomes excessive? Another challenge for the policy-makers is the need of levelling the negative effects created by the extreme concentration of wealth in the hands of 10 per cent of the richest people. For example in the United States, the share of national wealth going to the bottom 50 percent of the population is only 2%. And the next 40 per cent are possessing about 23%. On the other hand, the top 10 per cent are getting 75%.There is a need to find ways to limit the extreme concentration of wealth, not only in the US, but also in other countries. One of such a way would be taxation of wealth, as postulated by Thomas Piketty. However, the tax on wealth would be effective only if it could be introduced by all states, i.e. on the global scale. It also should not reduce growth and not hinder the most entrepreneurial and productive people from investing and accumulating their wealth. The new system of redistribution of the growth’s fruits should therefore not consist in the expropriation of wealth holders. It should rather allow new people to enter into wealth accumulation.

6

Problemy demograficzne Polski

100%

Gwiazda A.

Świat Idei i Polityki

|

2015

|

issue 14

372-390

PL

Artykuł zawiera analizę i ocenę podstawowych problemów demograficznych Polski w okresie ostatnich kilku lat. Zmniejszająca się liczba ludności Polski jest efektem gwałtownego spadku dzietności polskich kobiet w wieku rozrodczym oraz emigracji głównie ludzi młodych do krajów zachodnich w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia. Oba te negatywne zjawiska przyczyniają się do przyśpieszenia procesu starzenia się populacji Polski, co z kolei ma i będzie miało negatywne konsekwencje dla dalszego rozwoju gospodarczego. W drugiej części artykułu zawarto ocenę dotychczasowych rozwiązań obu tych problemów i przedstawiono propozycje usprawnienia nie tylko polityki demograficznej, lecz także gospodarczo-społecznej i fiskalnej.

EN

This paper analyses and discusses the basic demographic problems of Poland in the recent years. The decreasing number of Poles is the result of a rapid decline in the total fertility rate of Polish women and the emigration of mostly young people to West European and other countries in search of work and better conditions for living Those highly negative phenomena accelerate the process of ageing of Poland’s population which has the grave consequences to further socio-economic development of this country. Some solutions of those problems were discussed and assessed in the second part of this paper with special emphasis on the recent demographic policy carried out in Poland.

7

NIEPEWNA NORMALIZACJA STOSUNKÓW POLITYCZNO-GOSPODARCZYCH IRANU Z ZACHODEM

100%

Gwiazda A.

Przegląd Strategiczny

|

2015

|

issue 8

211-223

EN

This article analyses and assesses the hitherto achievements in the negotiations of the five permanent members of the Security Council plus Germany with Iran devoted to the limitation of its nuclear program and normalization of the mutual relations. This is prerequisite of the full normalization of political and economic relations between Iran and Western states. An interim agreement struck in the end of November 2013 in Geneva has not led, for the time being, to the signing of the permanent agreement. On the contrary, the negotiations were extended for the third time since November 2013 till June 2015. There is a danger that Iran will get another extension in June this year and will be able to play for time again. Thus it is reasonable to doubt whether Iran wants a deal with theWest or tries to produce a nuclear bomb in the near future, The Obama administration conducts rather „soft” policy towards Iran as the U.S. needs that country in the war with the Islamic State. On the other hand even the present U.S. administration cannot accept a deal that allows Iran to expand its nuclear programme and enrich uranium to 20%. From various reasons the present stalemate in the negotiations with Iran cannot be resolved with the use of military force. Thus the only hope is that Iran will reconsider all benefits connected with the normalization of its economic and political relations with the West and finally sign a deal with the United States and other Western states.

PL

Celem artykułu jest analiza dotychczasowych osiągnięć negocjacji prowadzonych przez pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ i Niemiec z władzami Iranu. Negocjacje skierowane są na ograniczenie irańskiego programu nuklearnego i normalizację wzajemnych stosunków. Porozumienie tymczasowe, podpisane w listopadzie 2013 r. w Genewie nie doprowadziło do zawarcia ostatecznych uzgodnień. Wynegocjowane 2 kwietnia 2015 r. porozumienie ramowe z Lozanny, choć powinno być uznane za sukces przez fakt prowadzenia rozmów, to brak konkretnych ustaleń nakazuje uznać je za negocjacyjne niepowodzenie.

8

Ekspansja gospodarcza Chin w Afryce

100%

Gwiazda A.

Świat Idei i Polityki

|

2009

|

issue 9

117-138

EN

In the recent years China has intensified its economic cooperation with the African countries in order to secure the new resource market. The trade between China and Africa has been expanding very quickly in the last few years and in September 2008, China’s customs authorities released an estimate of the value of bilateral trade at more than 100 billion dollars. For comparison the value of bilateral trade between China and Africa was in 2001 only 10,8 billion dollars. There also has been an enormous inflow of the Chinese direct investment into Africa. The most spectacular case of such investment was the take-over in October 2007 by the Industrial and Commercial Bank of China, one of the “Big-Four” state owned banks, a 20% stake in South Africa’s Standard Bank for 5,46 billion dollars. Earlier, in January 2006, state-controlled oil company China National Offshore Oil Corporation paid 2,3 billion dollars for a 45% stake in a Nigerian oil field. China’s economic expansion in Africa in viewed as the desire of that country to increase its presence on the black continent. Chinese authorities use the “noninterference” approach and are willing to form close partnerships with governments in Africa, which are considered unsavoury in the West, such as those of Sudan and Zimbabwe. Additionally, China’s aid and trade packages are not tied to any requirements for reform or government transparency and therefore undermine – mostly Western – efforts to encourage good governence. There are, however some fears that China will be a neocolonialist and simply use Africa as a resource market, taking away raw materials and selling fishined goods back to Africa, leaving Africans with depleted resources and no industry. There also are concerns that Chinese factories and mines in Africa will either use large numbers of Chinese workers instead of locals, or underpay and exploit local workers. The leaders of African states are learning from economic cooperation with China how to manage the relationship with China and adapt some elements of the Chinese economic model, different from the Western model, which in Africa has not yielded much fruit. However the African states should shape the common policy vis-a-vis cooperation with China in order to secure the best possible advantages from that cooperation.

9

Hegemonia Stanów Zjednoczonych Ameryki a perspektywa świata wielobiegunowego

100%

Gwiazda A.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2011

|

vol. 28

94-107

EN

After the cold war the United States foreign policy has changed fundamentally as well as the role of that only superpower in international system. Contrary to some expectations the world has become unipolar, not multipolar. The basic argument presented in this article runs as follows: the United States as the default superpower is the main pole of the existing international system and is the only superpower being able to solve any global problem including the problem of international security. The hegemony of the United States is based both on its economic and military power as well as on the lack of competitors. According to some forecast the world may in the 20–30 years become multipolar with the rise of China, India, Russia, Brazil and other regional powers. However there is much evidence that for the time being this may not be the case as the particular regional powers cannot efficiently take care of their own, domestic problems, not mention global problem. Moreover they cannot so quickly adapt as the United States, with has a more flexible economic system than the most countries in the world, to global changes. This doesn’t mean that American hegemony will last that forever. The most probable scenario is the rise of China, which in two or three decades will change the distribution of power in the international system. Much depends however, on the implemention of the new American foreign policy which is the outcome of the interactions between domestic factors and external transformations.

Refine search results

3 Przegląd Strategiczny

3 Świat Idei i Polityki

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 Przegląd Politologiczny

9 Gwiazda A.

2 2017

1 2016

3 2015

1 2013

1 2011

1 2009

WOJNA Z TERRORYZMEM ZA POMOCĄ DRONÓW

Odwrót od wolnego handlu na przykładzie Partnerstwa Transpacyficznego

Dążenia Chin do odzyskania pozycji supermocarstwa

Koniec specjalnych relacji Stanów Zjednoczonych z Arabią Saudyjską?

Nierozwiązany problem nierówności

Problemy demograficzne Polski

NIEPEWNA NORMALIZACJA STOSUNKÓW POLITYCZNO-GOSPODARCZYCH IRANU Z ZACHODEM

Ekspansja gospodarcza Chin w Afryce

Hegemonia Stanów Zjednoczonych Ameryki a perspektywa świata wielobiegunowego