Search results

1

Góry Hemos a bizantyńskie wpływy kulturowe i gospodarcze na wczesnośredniowieczną Bułgarię

100%

Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2018

|

vol. 25

7-42

EN

The text discusses the importance of the Hemos mountain range (nowadays including Pre-Balkan, Stara Planina and Sredna Gora massifs) which separated the core territory of the early medieval Bulgaria in the North from the Byzantine lands in the South (almost through the entire so-called pagan or barbarian period of the Bulgarian state, i.e. from the end of 7th to the middle of 9th centuries), and divided the state in two geographically separated territories during the rest part of the existence of the so-called First Bulgarian Empire (from the second half of the 9th to the end of 10th and beginning of 11th centuries). The source investigation shows that especially during the first half of the period in consideration – the mentioned pagan (barbarian) period – the mountains really acted, to a certain degree, as a barrier for the Byzantine influences on the Bulgarians. That was because of the ideological (political) and religious differences between both the states.

PL

Tekst omawia znaczenie górskiego łańcucha Hemosu (współcześnie odpowiadającego masywom Przedbałkanu, Starej Płaniny i Srednej Gory), który rozdzielał jądro terytorialne wczesnośredniowiecznej Bułgarii znajdujące się na północy od ziem bizantyńskich leżących na południu (prawie przez cały tzw. pogański okres państwa bułgarskiego, a zatem pomiędzy końcem VII. a połową IX. w.), i dzielił państwo na dwa geograficznie odrębne obszary przez pozostałą część istnienia tzw. Pierwszego Państwa Bułgarskiego (od drugiej połowy IX. do końca X. i początków XI. w.). Analiza źródłowa wskazuje, że szczególnie w pierwszej części omawianego okresu chronologicznego – w tzw. okresie pogańskim lub barbarzyńskim – góry rzeczywiście, do pewnego stopnia, odgrywały rolę bariery dla wpływów bizantyńskich na Bułgarów. Wynikało to z różnic ideologicznych (politycznych) i konfesyjnych pomiędzy oboma państwami.

2

Spalona ziemia. Losy bułgarskiego zaplecza gospodarczego w czasie wyprawy Nikefora I Genika z roku 811

100%

Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2020

|

vol. 27

17-46

EN

The article is dedicated to the impact of the military expedition led by the Byzantine emperor Nikephoros I Genikos (802–811) on the overall political and economic situation of the Bulgarian state. During the military operations carried out in the Khanate, the Byzantine forces undertook the devastation of arable fields, the killing of farm animals and probably committed murders of the local population. Many researchers associate this activity with the loosening of discipline within the army, which was to be the result of a lack of control on the part of the commander-in-chief. On the basis of the correlation and rationalization of the sources in the matter, we have to interpret all these actions in a completely different way, as a conscious activity aimed at causing the Bulgarians the greatest possible losses by the imperial army. Moreover, the interpretation contradicts the universally accepted thesis, that the imperial campaign was aimed at eliminating Bulgarian statehood and incorporating its lands into Byzantium. It seems, therefore, that the purpose of the described activities was to exclude, for a long time, Khan Kroum (796/803–814) and his subordinates from military engagement in Thrace, Macedonia, i.e. areas where the Empire tried to regain and consolidate its influence.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wpływu wielkiej wyprawy zbrojnej pod wodzą cesarza bizantyńskiego Nikefora I Genika (802–811) na ogólną polityczno-gospodarczą sytuację ziem państwa bułgarskiego. W trakcie działań zbrojnych na terenie chanatu, wojska bizantyńskie niszczyły pola uprawne, wybijały zwierzęta hodowlane i prawdopodobnie dopuściły się mordów na miejscowej ludności. Zazwyczaj badacze tłumaczą te działania rozluźnieniem dyscypliny w armii cesarskiej, w związku z brakiem decyzyjności ze strony głównodowodzącego. Na podstawie korelacji i racjonalizacji źródeł dotyczących kampanii należy uznać, że niszczycielska aktywność wojskowa była podejmowana świadomie, z myślą o zadaniu Bułgarom możliwie największych strat gospodarczych. Co więcej, taka interpretacja przeczy powszechnej tezie, że wspomniana kampania cesarska miała na celu likwidację państwowości bułgarskiej i inkorporację jej ziem do Bizancjum. Należy uznać, że celem opisywanych działań było raczej wyłączenie na dłuższy czas chana Kruma (796/803–814) i jego podwładnych z zaangażowania zbrojnego na terenie Tracji i Macedonii, czyli obszarów, na których cesarstwo starało się odzyskać oraz umocnić swoje wpływy.

3

Twierdza Emona. Na nadmorskich stokach średniowiecznego Hemusu

100%

Marinow K.

Vox Patrum

|

2008

|

vol. 52

|

issue 1

617-633

EN

La forteresse Emona constitua une des fortifications flanquant les versants maritimes de la montagne Hemus (Bałkan, Stara Pianina), qui etaient une bariere strategique la plus importante dans la Thrace Nord-Est au Moyen Age. Construite le plus probablement par les Byzantins au dćbute du XII siecle, apres la liberation de la Bułgarie de la suprematie byzantine a la fin de ce siecle, elle tomba dans les mains bulgares. Les Byzantins la rattraperent pour le periode entre 1279/1280-1304. Au XIV siecle elle resta dans les mains bulgares, brievement tombant sous suprematie latine en tant que le resultat de la campagne du comte Amadee de Savoy contre la Bułgarie en 1366-1367, pour succomber aux Ottomans a la fin de ce siecle. Une derniere fois elle fut sous le pouvoir des Byzantins dans les annees 1403-1453. La place de fortification au but du promontoire maritime, avancć dans la mer, fit qu’Emona constitua un des port fondamentaux et a la fois un des points d’orientation pour la navigation aux XII-XV siecles sur le trajet maritime entre les centres maritimes importants comme Anchiale, Messembrie et Varna. Avec ce centre deux embarcaderes furent lies - aux versants Sud du promontoire ainsi qu’au Nord de la forteresse, dans la baie de Saint Demetrius. Sa place, proche a Anchiale et Messembrie, exereants pour la Byzance le role des bases d’ataques pour les actions militaires contre la Bułgarie, determina son importance comme un avant-poste de la partie la plus d’est du systeme de la defense de Stara Pianina pour un Etat bulgare. Emona limita du Sud et veilla sur l’acces au massif de Stara Pianina du cóte de la mer, surveillant aussi les mouvements sur la route maritime de terre. Dans la domene ecclesiastique elle resta au principe constamment liee avec la metropole de Messembrie, alors soumise au patriarcat de Constantinople, meme dans le temps, ou elle fut place entre les frontieres de l’Etat bulgare.

4

Enemy of All Virtues: Once Again on the Image of Simeon the Great in the Oration “On the Treaty with the Bulgarians”

100%

Marinow K.

Vox Patrum

|

2022

|

vol. 84

105-122

PL

Artykuł koncentruje się na postaci cara bułgarskiego Symeona I Wielkiego (893-927), który w drugiej połowie swojego panowania wszedł w długotrwały konflikt militarny i ideologiczny z cesarstwem bizantyńskim. Pragnął bowiem nie tylko poszerzyć swoje włości kosztem południowego sąsiada, lecz i zrównać się z nim w tytulaturze, niewykluczone zaś, jakkolwiek w tej materii zdania uczonych są rozbieżne, iż jego aspiracje sięgały jeszcze dalej, a mianowicie samego Konstantynopola. Tak czy owak, Bułgaria czasów jego panowania stanowiła poważne zagrożenie dla Bizancjum i jego głównego antagonistę. Śmierć cara w 927 i zawarcie pokoju z cesarstwem przez jego syna, Piotra I (927-969), ostatecznie położyła kres konfliktowi pomiędzy oboma krajami. Uroczystości związane z zawarciem porozumienia stały się okazją do podsumowań. W napisanej z tej okazji mowie retorycznej działania i aspiracje Symeona zostały poddane surowej krytyce – poprzez porównania do postaci z literatury antycznej i tekstów biblijnych bizantyński mówca zdyskredytował postawę tego władcy. Porównanie do tych z nich, którzy wzbudzali u słuchaczy i czytelników negatywne konotacje pozbawiło Symeona wszelkich cnót przynależnych chrześcijańskiemu władcy, a nade wszystko tych kardynalnych, którymi przede wszystkim powinien się legitymizować.

EN

This article focuses on the Bulgarian Tsar Simeon I the Great (893-927), who in the second half of his reign entered into a protracted military and ideological conflict with the Byzantine Empire. He wished not only to extend his dominions at the expense of his southern neighbour, but also to equal him in titular power, and it is possible - although scholars differ on this point - that his aspirations reached even further, namely Constantinople itself. Either way, Bulgaria under his reign posed a serious threat to Byzantium and its main antagonist. The death of the Tsar in 927 and the conclusion of peace with the Empire by his son, Peter I (927-969), finally put an end to the conflict between both the states. The celebrations marking the conclusion of the agreement provided an opportunity to take stock. In a rhetorical speech written for the occasion, Simeon's actions and aspirations were severely criticised – through comparisons to figures from ancient literature and biblical texts, the Byzantine speaker discredited the attitude of this ruler. Comparisons to those of them who aroused negative connotations in listeners and readers deprived Simeon of all the virtues belonging to a Christian ruler and, above all, of the cardinal ones by which he should, above all, legitimise himself.

5

Asparuh and His People on the Lower Danube through the Eyes of Theophanes, or a Story that Was Not Meant to Happen

100%

Marinow K.

Studia Ceranea

|

2018

|

vol. 8

167-191

EN

The Bulgarians’ settlement in the Lower Danube area constituted one of the most significant events in the history of the Balkan Peninsula in the Middle Ages. The Danube Bulgaria’s rise and its territorial expansion changed the political situation in this area. The Bulgarians became Byzantium’s chief opponents in the struggle for establishing ascendancy over the Balkan Peninsula. The analysis of Theophanes’ Chronography, which remains, in addition to the account by Patriarch Nicephorus, the main source of information about these events supports the conclusion that this Byzantine author took a very negative view of the effects of the arrival of these nomads in the former Byzantine territories. Although this account has been analysed in detail by a number of scholars, these authors have paid no attention to the key role of the tale of Khan Kubrat and the disobedience of his five sons who failed to remain faithful to his last wish. The significance of the personal experiences of Theophanes, who witnessed the Bulgarian expansion during the era of Khan Krum, is also omitted from today’s discussion of these issues. These experiences contributed to the way in which he viewed the migration of the ancestors of the distinguished Bulgarian ruler. The chronicler may thus be considered to have offered a very clear view of what the readers should think of the Bulgarians’ arrival in the Balkan territories.

6

Osadnicy, twierdze, temy. Bizantyńskie działania w celu wzmocnienia granicy z wczesnośredniowieczną Bułgarią, VII–X w.

100%

Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2019

|

vol. 26

5-30

EN

The article raises issues related to the Byzantine reconquista of the Thracian and Macedonian lands after the period of barbarian invasions on the Balkan Peninsula in the 5th–7th c. When implementing the plan to recover these areas, the authorities in Constantinople had to take into account the real threat from the Bulgarian Khanate, established north of the Haimos Mountains. Bulgarians threatened not only the success of the Byzantine venture, but they went much further south, reaching in their raids the surroundings of the imperial capital (in the southeast) or the geographical and historical lands of Macedonia (in the southwest). To remedy this, and to make their presence more real in these areas, the emperors moved there the population from Asia Minor to fulfill the existing settlement voids, embedding them in already existing or newly built fortresses and cities (as garrison units), or on arable lands (rural settlement). Another step was the creation of specific administrative units in the indicated areas, through which it was easier to administer them and effectively organize resistance against invaders from the north. Local settlers also constituted the basic military force obliged to protect these border territories. On the other hand, Thracian strongholds played the role of Byzantine outposts and bases for imperial expeditions organized against Bulgaria itself.

PL

Artykuł podnosi zagadnienia związane z bizantyńską rekonkwistą ziem trackich i macedońskich po okresie najazdów barbarzyńskich na Półwysep Bałkański w V–VII w. n.e. Realizując plan odzyskiwania tych terenów władze w Konstantynopolu musiały brać pod uwagę realne zagrożenie ze strony chanatu bułgarskiego, funkcjonującego na północ od gór Hemos. Bułgarzy bowiem zagrażali nie tylko powodzeniu bizantyńskiego przedsięwzięcia, lecz wyprawiali się znacznie dalej na południe, sięgając w swych rajdach okolic cesarskiej stolicy (na południowym wschodzie) czy ziem geograficzno-historycznej Macedonii (na południowym zachodzie). By temu zaradzić, a i urealnić swoją obecność na wspomnianych obszarach, cesarze sprowadzali ludność małoazjatycką, którą uzupełniano istniejące tam pustki osadnicze, osadzając ją w już istniejących lub nowo wzniesionych twierdzach i miastach (jako oddziały garnizonowe), bądź na terenach uprawnych (osadnictwo wiejskie). Innym krokiem było utworzenie na wskazanych terenach konkretnych jednostek administracyjnych, za pośrednictwem których łatwiej było nimi zarządzać i skutecznie organizować opór przeciwko najeźdźcom z północy. Miejscowi osadnicy stanowili również podstawową siłę militarną zobowiązaną do ochrony tych pogranicznych terytoriów. Z drugiej strony twierdze trackie pełniły rolę bizantyńskich forpoczt i baz wypadowych dla wypraw cesarskich organizowanych przeciwko samej Bułgarii.

7

Wybrane problemy upadku Tyrnowa

100%

Marinow K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2005

|

issue 80

139-160

EN

This article is devoted to a few aspects of Tǎrnovo’s fall, in the year 1393. These problems in the author’s opinion have not lived to witness a satisfactory solution until now. In the first part of the article the author rejected an opinion, according to which patriarch Euthymius was the commander of the Bulgarian capital’s defence. In the second part he answered the question, who, from the ottoman side, commanded the siege of Tǎrnovo? The analysis of the sources leads to conclusion, that Bayezid I, the then ottoman ruler, was at the head of the Turkish army, by the walls of the town. In the third part author expresses criticism of J. Andreev’s theses, concerning the reasons for the offence and circumstances, in which Turkish expedition against Tǎrnovo came into effect. He formulates the thesis according to which the purpose of this expedition was to subjugate John Šišman and to prevent him from joining the coalition, which had been created by Zigmond of Luxembourg. In the fourth part the author confronts different information from the sources and different views of the scholars, concerning the number of the ottoman army, which besieged the town. Next, he arrives at a conclusion, that, there were probably around 30-40 thousands warriors. In the fifth part he refers to a question of a possible participation of the Vidin’s tsar, John Sracimir, and the ruler of Velbužd, Konstantin Dragaš, in the ottoman expedition against Tǎrnovo. The sources don’t allow to determine this issue unambiguously, although it’s possible, that the armies of these rulers didn’t take participation in the siege. The last part of this article refers to the problem of a possible relief for Tǎrnovo, organized by John Šišman. Author draws a conclusion, that contemporaneously existing sources don’t allow to produce a thesis, in light of which the Bulgarian tsar really organized a military help for his capital, during the ottoman siege.

8

Przez wąwozy i lasy. Armia bizantyńska wobec trudno dostępnych obszarów w świetle IX konstytucji Taktyk Leona VI Mądrego

100%

Marinow K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2017

|

issue 99

11-32

EN

The Byzantine emperor Leo VI the Wise (886–912) wrote an extensive military treatise which compiled the knowledge of the Byzantines in the art of war. Among his considerations, one can find a discussion concerning the issue of ensuring safe and effective passage of the imperial army marching across difficult and dangerous areas, most notably mountain ravines and forests. The article in hand presents a detailed analysis of Constitution Nine of the Taktika, which the author devoted to marching. The said analysis demonstrates the especially difficult conditions faced by the troops in difficult terrain, where the possibility of easy manoeuvring was markedly limited; the crossing of areas such as these was seen as particularly dangerous on account of being very suitable for a sudden counterattack of the enemy waiting in ambush. Thus, the treatise appealed for cautious approach to such territories and advised to leave it behind at the earliest opportunity. As a result, the learned emperor recommended maximising the agility of the army while planning an invasion: dispensing with large wagons, using pack animals instead of carts, relieving the heavily armed infantrymen of some of their equipment. Under such circumstances, the army had to depend on the light and more agile infantry regiments for its protection and with regard to military action: the peltasts were particularly effective in densely forested areas, while the slingers and archers were more suitable for fighting in mountain gorges. Generally speaking, it was much easier for the infantry to cross such territories, which made their role become more prominent in mountainous and forested areas. These recommendations were all the more important given the fact that the territory of the Byzantine Empire was for the most part composed of such areas, particularly in the Balkan Peninsula.

PL

Cesarz bizantyński Leon VI Mądry (886–912) jest autorem obszernego kompendium o tematyce militarnej, które stanowiło podsumowanie dotychczasowej wiedzy Bizantyńczyków w dziedzinie sztuki wojennej. W swoich rozważaniach nie pominął także istotnego zagadnienia, jakim były zasady bezpiecznego i skutecznego przekraczania trudno dostępnych i niebezpiecznych terenów – przede wszystkim wąwozów górskich i obszarów zalesionych – przez maszerującą armię cesarską. W tym kontekście w artykule szczegółowej analizie poddano IX konstytucję Taktyk cesarskich, która poświęcona została właśnie przemarszom wojska bizantyńskiego. W świetle tej analizy wzmiankowane tereny jawią się jako szczególnie trudne do poruszania się, wyjątkowo ograniczające swobodne manewrowanie oddziałów, a co za tym idzie – skrajnie niebezpieczne, gdyż idealne do zorganizowania w nich zasadzki przez przeciwnika. Forsując zatem takie terytoria, należało zachować szczególną czujność, starając się opuścić je możliwie najszybciej. W związku z tym uczony cesarz rekomendował, by planując najazd na wrogie terytorium charakteryzujące się powyższą rzeźbą terenu, maksymalnie zredukować obciążenia armii – zrezygnować z dużych taborów, wozy zastąpić zwierzętami jucznymi, ograniczyć liczbę jeźdźców, a ciężkozbrojnych piechurów oswobodzić z części rynsztunku. Ciężar osłony armii i działań zbrojnych na takich obszarach spadał na lekkozbrojne i bardziej mobilne jednostki piesze, przy czym oszczepnicy byli najskuteczniejsi w gęsto zarosłych terenach, a łucznicy i procarze w pozbawionych gęstego zalesieniach wąwozach górskich. W ogóle oddziałom pieszym łatwiej było pokonać takie terytoria, co podnosiło ich znaczenie podczas działań w górach i lasach. Rekomendacje te miały o tyle istotne znaczenie, że znaczne terytoria cesarstwa bizantyńskiego, szczególnie te znajdujące się na obszarze Półwyspu Bałkańskiego, charakteryzowały się właśnie górzystym i lesistym ukształtowaniem.

9

Pan Kubrat i jego pięciu synów. Teofanesa wizja przybycia Bułgarów na Półwysep Bałkański

100%

Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2016

|

vol. 23

15-34

EN

The Bulgarians’ settlement in the Lower Danube area constituted one of the most significant events in the history of the Balkan Peninsula in the Middle Ages. The Danube Bulgaria’s rise and its territorial expansion changed the political situation in this area. The Bulgarians became Byzantium’s chief opponents in the struggle for establishing ascendancy over the Balkan Peninsula. The analysis of Theophanes’ Chronography, which remains, in addition to the account by Patriarch Nikephoros, the main source of information about these events supports the conclusion that this Byzantine author took a very negative view of the effects of the arrival of these nomads in the former Byzantine territories. Although this account has been analysed in detail by a number of scholars, these authors have paid no attention to the key role of the tale of Khan Kubrat and the disobedience of his five sons who failed to remain faithful to his last wish. The significance of the personal experiences of Theophanes, who witnessed the Bulgarian expansion during the era of Khan Krum, is also omitted from today’s discussion of these issues. These experiences contributed to the way in which he viewed the migration of the ancestors of the distinguished Bulgarian ruler. The chronicler may thus be considered to have offered a very clear view of what the readers should think of the Bulgarians’ arrival in the Balkan territories.

10

Τέρνοβος, ἐν ᾗ τὰ βασίλεια ἦν τῶν Βουλγάρων: the Role of the Bulgarian Capital City According to Ῥωμαϊκὴ ἱστορία by Nikephoros Gregoras

100%

Marinow K.

Studia Ceranea

|

2022

|

vol. 12

135-157

EN

The paper is devoted to a detailed analysis of direct and indirect references to Tărnovo, the capital of the so-called Second Bulgarian Tsardom (12th–14th centuries) in Roman history of Nikephoros Gregoras, an outstanding Byzantine scholar of the first half of the fourteenth century. An analysis of the passages devoted to this city leads to a conclusion that the status of the city was fully obvious to the Byzantine historian – this was the main, capital city of the Bulgarian state, in which its rulers permanently resided, without holding which one could not be a fully legitimate tsar of the Bulgarians and exercise real power of the northern neighbours of Byzantium. Thus the conflicts over power in contemporary Bulgaria focused primarily on taking Tărnovo. The Bulgarian tsar departed with military expeditions most often from this city, having gathered in its vicinity armed forces, and to this city Byzantines and rulers of other neighbouring countries sent their envoys to meet with the Bulgarian autocrat.

11

ПЛАМЕН ПАВЛОВ, Забравеното Средновековие [Plamen Pavlov, The Forgotten Middle Ages], Българска История, София 2019, pp. 303.

63%

Leszka M. J., Marinow K.

Studia Ceranea

|

2020

|

vol. 10

520-525

12

Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)

63%

Leszka M., Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

225-252

EN

The question of the place and role of the people referred in sources as Vlachs constitutes one of the most sensitive scientific problems. Sometimes they are influenced by contemporary nationalistic animosities. Most of the deliberations concerning this topic focus on the events connected to the restitution of Bulgarian statehood at the end of the 12th century, almost 170 years after its liquidation by the Byzantines. There are differences about the ethnic character of the leaders of the rebellion against the Byzantine power and its participants. The Bulgarian historiography of the 20th–21st century has developed two basic attitudes on the question of the meaning and role of the so-called Vlachs and Wallachia in the creation and history of the Second Bulgarian State. The first one is represented by scholars such as Vasil Zlatarski, Genoveva Cankova-Petkova, Borislav Primov, Nikolai Markov. They recognize the participation of ethnic Vlachs in the restitution of Bulgarian statehood. The second attitude (Petar Mutafchev, Ivan Dujchev, Ivan Bozhilov, Georgi Bakalov, Georgi Nikolov, Alexander Nikolov or Tervel Popov) completely negates their real presence among the insurgents or marginalizes it to the extreme. Moreover, none of the Bulgarian scholars are inclined to support the thesis popular among Romanian historians about the leading role of ethnic Vlachs in the restoration of the Bulgarian state at the end of the 12th century. Even the proponents of their real participation in this endeavor, including Primov, who is looking for a compromise formula, or Markov, who is clearly trying to present a fully objective view of the situation, either disagree with the hypothesis of the Wallachian lineage of the uprising’s leaders or choose not to formulate a clear conclusion on the matter. Of course, the views of scholars around each of these positions diverge in a number of details. On the other hand, all the historians in question (with one exception - Markov), hence, the representatives of both groups, share a rather similar argumentation, emphasizing the unquestionable Bulgarian character of both the driving forces behind the rebellion against the Byzantine power and the restored state. Most of this argumentation was formulated in the interwar period (Zlatarski, Mutafchev) and during the Second World War (Dujchev), and was later reproduced, and in some respects, slightly expanded by subsequent generations of historians.

PL

Do wrażliwych problemów naukowych, na które nakładają się czasami współczesne animozje o podłożu nacjonalistycznym, należy kwestia miejsca i znaczenia w dziejach średniowiecznej Bułgarii ludu określanego w źródłach z epoki mianem Wołochów. Gros rozważań dotyczących tego tematu koncentruje się na wydarzeniach związanych z restytucją państwowości bułgarskiej pod koniec XII w., po niemal 170 latach od jej likwidacji przez Bizantyńczyków i dotyczy charakteru etnicznego zarówno przywódców rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej, uczestników tejże oraz nowopowstałego państwa. Historiografia bułgarska okresu XX–XXI w. wypracowała dwa zasadnicze stanowiska wobec kwestii znaczenia i roli tzw. Wołochów i Wołochii w powstaniu i dziejach Drugiego Państwa Bułgarskiego. Pierwsze z nich, reprezentowane przez uczonych tej miary co Wasił Złatarski, Genowewa Caknowa-Petkowa, Borisław Primow, Nikołaj Markow, uznaje realny udział etnicznych Wołochów w restytucji państwowości bułgarskiej, drugie natomiast, przyjęte przez historyków pokroju Petyra Mutafcziewa, Iwana Dujczewa, Iwana Bożiłowa, Georgiego Bakałowa, Georgiego Nikołowa, Aleksandra Nikołowa czy Terweła Popowa, bądź całkowicie neguje ich rzeczywistą obecność w gronie powstańców, bądź skrajnie ją marginalizuje. Co zrozumiałe, żaden z uczonych bułgarskich nie jest skłonny przychylić się do popularnej wśród historyków rumuńskich tezy o wiodącej roli etnicznych Wołochów w restytucji państwa bułgarskiego pod koniec XII stulecia. Nawet zwolennicy ich realnego udziału w tym przedsięwzięciu, w tym szukający kompromisowej formuły Primow, czy wyraźnie starający się przedstawić w pełni obiektywny ogląd sytuacji Markow albo nie zgadzają się z hipotezą o wołoskim rodowodzie przywódców powstania, albo nie decydują się na sformułowanie jasnej konkluzji w tej materii. Oczywiście, poglądy badaczy skupionych wokół każdego z wyżej wskazanych stanowisk rozmijają się ze sobą w szeregu szczegółach, z drugiej zaś strony wszystkich omawianych historyków, z jednym wyjątkiem (Markow), a zatem z obu grup, łączy dość podobna argumentacja, podkreślająca bezapelacyjność bułgarskiego charakteru zarówno sił napędowych rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej jak i odnowionego państwa. Gros tej argumentacji sformułowana została jeszcze w okresie międzywojennym (Złatarski, Mutafcziew) i czasach trwania Drugiej Wojny Światowej. (Dujczew), by następnie zostać powieloną i w pewnych kwestiach nieco wzbogaconą przez kolejne pokolenia historyków.

13

In the Shackles of the Evil One The Portrayal of Tsar Symeon I the Great (893–927) in the Oration "On the treaty with the Bulgarians"

63%

Marinow K., Zytka M.

Studia Ceranea

|

2011

|

vol. 1

157-190

EN

The year 927 brought a peace treaty between Byzantium and Bulgaria, which ended many years of military struggle between both the states. On this occasion Theodore Daphnopates delivered a speech praising the newly concluded agreement. The blame for the accursed war was to put on (already dead) Symeon I (893–927), the then Bulgarian ruler, and his ungodly aspirations to the crown of the Byzantine Empire. It was his personal ambitions that were a real infringement on the God’s earthly order, and it was only and exclusively Symeon, who lead to the appearance of a crack on the House of the Lord. The Bulgarian ruler is referred to as pharaoh, holding the chosen people captive. Symeon is also characterised like various ungodly personages from the Old and New Testament, i e Goliath, Ader, Holophernes or even the Devil himself. It can therefore be concluded that Symeon was a usurper, tyrant, sower of discord, murderer, fratricide, and one who committed sacrilege. Daphnopates explicitly writes about his lies, hiding his true intentions, not fulfilling agreements and instability in his proceedings. So, by means of a variety of hints to ancient history, literature and the Bible the speaker present Symeon as a usurper and an enemy of truth, a servant of Satan.

14

"Uczniowie Apostołów Słowian. Siedmiu Świętych Mężów" ["Disciples of the Apostles of the Slavs. The Seven Holy Men"], ed. Małgorzata Skowronek, Georgi Minczew, Collegium Columbinum Cracoviae, Kraków 2010, pp. 216 [= Biblioteka duchowości europejskiej, 4]

51%

Leszka M. J., Marinow K., Zytka M.

Studia Ceranea

|

2011

|

vol. 1

226-228

15

ДИМО ЧЕШМЕДЖИЕВ, "Етюди върху български средновековни култовe" [Dimo Češmedžiev, "Studies of Medieval Bulgarian Cults"], Фондация Българско историческо наследство, Пловдив 2019, pp. VIII, 177.

51%

Leszka M. J., Marinow K., Szuster-Tardi K.

Studia Ceranea

|

2019

|

vol. 9

753-755

16

From the Editorial Board

39%

Minczew G., Leszka M. J., Skowronek M., Marinow K., Kompa A., Krzeszewska K.

Studia Ceranea

|

2011

|

vol. 1

5-7

Refine search results

Góry Hemos a bizantyńskie wpływy kulturowe i gospodarcze na wczesnośredniowieczną Bułgarię

Spalona ziemia. Losy bułgarskiego zaplecza gospodarczego w czasie wyprawy Nikefora I Genika z roku 811

Twierdza Emona. Na nadmorskich stokach średniowiecznego Hemusu

Enemy of All Virtues: Once Again on the Image of Simeon the Great in the Oration “On the Treaty with the Bulgarians”

Asparuh and His People on the Lower Danube through the Eyes of Theophanes, or a Story that Was Not Meant to Happen

Osadnicy, twierdze, temy. Bizantyńskie działania w celu wzmocnienia granicy z wczesnośredniowieczną Bułgarią, VII–X w.

Wybrane problemy upadku Tyrnowa

Przez wąwozy i lasy. Armia bizantyńska wobec trudno dostępnych obszarów w świetle IX konstytucji Taktyk Leona VI Mądrego

Pan Kubrat i jego pięciu synów. Teofanesa wizja przybycia Bułgarów na Półwysep Bałkański

Τέρνοβος, ἐν ᾗ τὰ βασίλεια ἦν τῶν Βουλγάρων: the Role of the Bulgarian Capital City According to Ῥωμαϊκὴ ἱστορία by Nikephoros Gregoras

ПЛАМЕН ПАВЛОВ, Забравеното Средновековие [Plamen Pavlov, The Forgotten Middle Ages], Българска История, София 2019, pp. 303.

Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)

In the Shackles of the Evil One The Portrayal of Tsar Symeon I the Great (893–927) in the Oration "On the treaty with the Bulgarians"

"Uczniowie Apostołów Słowian. Siedmiu Świętych Mężów" ["Disciples of the Apostles of the Slavs. The Seven Holy Men"], ed. Małgorzata Skowronek, Georgi Minczew, Collegium Columbinum Cracoviae, Kraków 2010, pp. 216 [= Biblioteka duchowości europejskiej, 4]

ДИМО ЧЕШМЕДЖИЕВ, "Етюди върху български средновековни култовe" [Dimo Češmedžiev, "Studies of Medieval Bulgarian Cults"], Фондация Българско историческо наследство, Пловдив 2019, pp. VIII, 177.

From the Editorial Board