Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Wielorakie formy pamięci: kronikarski zapis, osobiste wspomnienia, mit literacki i kulturowy, mają dla Johna Updike’a, autora czterech powieści o "Króliku", kluczowe znaczenie. W całej tetralogii, a zwłaszcza w jej ostatniej części Królik się uspokoił (1990) wyobraźnia pisarza karmi się napięciem między pamiętaniem i zapominaniem, a dialektyka stabilności i zmiany leży w samym centrum splotu jej wątków tematycznych. Bohater wszystkich powieści, Harry Angstrom zwany „Królikiem”, podziela tradycyjną skłonność bardzo wielu amerykańskich bohaterów literackich do kierowania się w wyborach instynktem raczej niż intelektem. Żeby osiągnąć szczyt swoich możliwości, „Królikiem", podziela tradycyjną skłonność bardzo wielu amerykańskich bohaterów literackich do kierowania się w wyborach instynktem raczej niż intelektem. Żeby osiągnąć szczyt swoich możliwości,„Królik” musi odwoływać się do intuicji i porywu serca, musi iść za swoimi naturalnymi pragnieniami. Wydaje się w tym względzie spadkobiercą romantycznego bohatera - indywidualisty, współczesną wersją Self- Reliant Man”, człowieka polegającego na sobie. W porównaniu ze swym emersonowskim czy whitmanowskim pierwowzorem „Królik” wydaje się straszliwie pomniejszony, przede wszystkim przez otoczenie, w którym żyje i przez przyspieszone zmiany cywilizacyjne i obyczajowe, za którymi w ostatniej powieści cyklu już nie ma ochoty nadążać. W "Królik się uspokoił", bardziej niż we wcześniejszych powieściach serii, Harry Angstrom utożsamiany jest z Ameryką. „Serce Harry’ego to typowe amerykańskie serce wziąwszy pod uwagę jego wiek, status ekonomiczny itd.”- mówi lekarz żonie „Królika". I kiedy Harry umiera, jesteśmy świadkami śmierci centralnej postaci amerykańskiego mitu kulturowego, za wszelką cenę niezależnego, wolnego bohatera-indywidualisty. Retrospektywnie, cykl powieści o "Króliku" prezentuje nie tylko losy Harry’ego Angstroma, stanowi nie tylko kronikę głównych wydarzeń, przemian i klimatu kolejnych dekad XX w. po II wojnie światowej; powieści te również obserwują i utrw alają walkę, porażki, i, jak się zdaje, ostateczne zejście ze sceny najwitalniejszej mitycznej postaci w amerykańskiej kulturze, jej romantycznego bohatera-indywidualisty. W finalnej powieści cyklu losy Harry’ego okazują się analogiczne bądź nawet tożsame z dziejami Stanów Zjednoczonych - od wczesnych osiągnięć i wielkich nadziei do stanu nabrzmiałej od nadwagi ociężałości, przywiązania do wygód i zamartwiania sią o śmiertelnie chore serce. Cały cykl oparty jest o zasadę rozciągania prywatnego doświadczenia i osobistych wspomnień (z których wiele Harry Angstrom dzieli ze swoim, o rok tylko starszym, twórcą) w ten sposób aby nabrały wymiarów i ciężaru zbiorowej pamięci kultury. Temu procesowi towarzyszy równoległe ciemnienie młodzieńczej wizji nadziei i otwartych możliwości w nieodłączne od wieku dojrzałego poczucie straty i wydziedziczenia.
PL
W powieściach amerykańskich publikowanych w ostatniej dekadzie XIX w. i początkach XX w. szczególnie uderza częste występowanie postaci kobiecych w rolach głównych bohaterów. Do analizowanych w artykule powieści: Maggie. A Girl of the Streets Stephena Crane a, Sister Carrie Theodore’a Dreisera i The Awakening Kate Chopin nietrudno byłoby dodawać dalsze tytuły, np. Rose of Dutcher's Coolly Hamlina Garlanda (1895) czy The House of Mirth Edith Wharton (1905). Tę nagle eksponowaną rolę postaci kobiecych, kontrastującą z tradycją amerykańskiej powieści romantycznej, która właściwie (z wyjątkiem The Scarlet Letter Hawthorne’a) ignorowała kobiety, wiążę po przeanalizowaniu powieści z filozoficznym i ideologicznym wpływem naturalistycznego determinizmu. Kobiety w rolach głównych bohaterek pozwalały pisarzom ze szczególną ostrością demonstrować potęgę i bezwzględność sił warunkujących jednostkowe losy ludzkie, a także lub może przede wszystkim - ich całkowicie amoralny charakter. W ten sposób losy bohaterek nie tylko ilustrowały, ale wręcz zostały utożsamione z istotą przemian kulturowych, funkcjonowanie zaś postaci kobiecych w takich powieściach, jak np. Siostra Carrie Dreisera zapowiada już wyraźnie symboliczną rolę kobiet w reprezentatywnych powieściach amerykańskiego modernizmu: Wściekłości i wrzasku Faulknera, Wielkim Gatsbym Fitzgeralda czy Dniu Szarańczy Westa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.