Search results

1

O pewnych pożytkach z nudy w etyce

100%

ZDRENKA M. T.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2012

|

vol. 25

|

issue 3 (99)

EN

The focus of the article is the question of boredom in the context of ethics. Starting with Josef Brodsky’s classical essay on the praise of boredom, considered as a positive attitude of human life, and having adopted this affirmative perspective, the author develops some motifs already present within moral reflection. Thus the article offers a certain answer to Kierkegaard’s provocativeclaim that “the ethical is as boring in life as it is in learning.” The first motif the author elaborates concerns the problem of the boringness of ethics in the perspectives of its history and of being melancholically overwhelmed with the scope of tradition (which results in melancholy). The problem in question is studied in keeping with the contrast between the melancholy of history and the ecstasis of postmodernity drawn by Agata Bielik-Robson. The second motif on which the author focuses is the role of boredom in understanding the origin of the category of melancholy as applied to the description of the human condition in contrast to the modern, reductive types of narration about the human being, for instance medically oriented psychoanalysis. The third motif developed in the article concerns the boringness of the normative detail and the contrasting trend to make general claims in ethics, as well as the difficulties the latter tendency entails. Then come the fundamental issues: firstly, the relation between conformity to ethics and unhurriedness, and, secondly, the reversal of the value traditionally attached to the categories of labour and idleness, which marks a difference between contemporaneity and antiquity. The Greek concept of schole and the weak and yet graspable link between the Greek term ethosand the Latin desidiabulum make it possible to restore the perspective in which unhurriedness, idleness and in a sense also boredom become the starting point of all reflectiveness, including normative reflection. Translated by Dorota Chabrajska

2

Trzy przyległości przyjaźni: przytomność – przygodność – przypowieść

100%

ZDRENKA M. T.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2013

|

vol. 26

|

issue 3 (103)

EN

Friendship is the main issue of the article. The article has a specific form of narration. It is a story with no radical judgments, sharp demarcations or definitive conclusions. This form results from the ‘madness of excess,’ the main obstacle in the study of friendship: so much has been written about it that any attempt to deal with the problem of friendship seems naïve. The ‘excess’ in question applies to philosophical reflection as well as to trivialization of friendship in popular culture. In order to characterize the latter, the original category of coelia has been introduced. Coelia is a word formed from Paulo Coehlo’s name and it denotes banal aphorisms formulated in a simplified, catchy way which apparently grasp some hidden, especially philosophical, truth. The attempt to approach friendship is accomplished based on three additional terms, namely, consciousness, contingency and parable. In the Polish language, all of them, like the word przyjaźń itself, which denotes friendship, begin with the prefix przy. Consciousness refers thus to conscious – often one-sided – orientation toward the other, and it points to the uniqueness of friendship at the stage of its formation. Contingency describes the discontinuity of friendship, its inconsistency and ambivalence. And, last but not least, the parable, which involves a narrative thread, reflects the fact that friendship is accomplished in language and through language. It also justifies the specific form of the article. So does the fact that the human being is in the first place the speaking being (homo loquens).

PL

W artykule podjęto przede wszystkim temat przyjaźni, posługując się szczególną formą narracji: tekst ten jest opowieścią unikającą kategorycznych i ostatecznych rozstrzygnięć pojęciowych. Podejście takie wypływa z „szaleństwa nadmiaru”, stanowiącego najpoważniejszą przeszkodę w badaniu zagadnienia przyjaźni: tak wiele o nim napisano, że każda próba zmierzenia się z tym tematem wydaje się naiwna. Nadmiar ów dotyczy zarówno refleksji filozoficznej, jak i trywializacji przyjaźni w kulturze popularnej. Na określenie tego zjawiska wprowadzono termin „koelia”, neologizm, który nawiązuje do nazwiska Paula Coehla i oznacza sformułowaną uproszczonym i chwytliwym językiem wypowiedź wyrażającą skrajnie trywialne prawdy przy jednoczesnym wywoływaniu złudzenia głębi, zwłaszcza głębi filozoficznej. W próbie ujęcia przyjaźni wykorzystano również terminy: „przytomność”, „przygodność” i „przypowieść”. Wszystkie one – podobnie jak słowo przyjaźń – cechuje obecność przedrostkowo usytuowanego przyimka „przy”. „Przytomność” oznacza świadome – często jednostronne – nakierowanie uwagi na drugiego i wskazuje na swoistość relacji przyjaźni na etapie jej konstytuowania się. „Przygodność” odnosi się do nieciągłości przyjaźni, jej niepewności i niejednoznaczności. Wreszcie „przypowieść” odsłania rys narracyjny przyjaźni, to, że jest ona współkonstytuowana przez język i wyrażana w języku. Fakt ten – podobnie jak to, że istota ludzka jest przez wszystkim istotą mówiącą (łac. homo loquens) – stanowi również uzasadnienie dla specyficznej formy artykułu.

3

W objęciach metafory topografii domu. Ku rozpoznaniu problemów i ograniczeń

63%

WINCŁAW D., ZDRENKA M. T.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2020

|

vol. 33

|

issue 2 (130)

EN

Attempts at describing the phenomenon of home are so numerous that any claim to originality in this matter would be naïve. However, one can, and should, continuously rework constitutive elements of the well-known narratives of home. The elements in question include metaphors and the classical texts in which the metaphors are used. One of the key metaphors is that of a map conceived both as a scheme of where the home is located in space in the literal sense and as a basis for a more abstract relations, such as oppositions between mine and not mine, familiar and alien, oikos and polis or private and public. In another sense, the topography of texts addressing the theme of home may also be described as a map. The authors endeavour to identify the limitations of the metaphor of a map understood in the latter way and to define selected problems implied by these limitations.

PL

Prób opisania fenomenu domu jest tak wiele, że ważyć się na oryginalność na tym polu jest naiwnością. Można jednak – i należy – przepracowywać wciąż na nowo elementy znanych opowieści o domu. Elementy te to konstytutywne dla owych narracji metafory oraz operujące nimi klasyczne teksty. Za jedną z kluczowych należy uznać metaforę mapy – czyli schematu usytuowania domu w przestrzeni w sensie dosłownym, ale także podłoża bardziej abstrakcyjnej relacji moje–nie moje, swojskie–obce, oikos–polis czy prywatne–publiczne. W innym sensie mapą jest również swoista topografia tekstów, które o domu traktują. Artykuł stanowi próbę dotarcia do ograniczeń tak rozumianej metafory mapy i sformułowania wiążących się z nimi problemów.

Refine search results

3 Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

3 ZDRENKA M. T.

1 WINCŁAW D.

1 2020

1 2013

1 2012

O pewnych pożytkach z nudy w etyce

Trzy przyległości przyjaźni: przytomność – przygodność – przypowieść

W objęciach metafory topografii domu. Ku rozpoznaniu problemów i ograniczeń