Search results

1

Doświadczenie i ewolucja greckiego ideału piękna w koncepcji Pseudo-Dionizego Areopagity. Artysta jako pokorny hymnograf

100%

Miśkiewicz G., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

Beauty, as one of the key concepts of classical philosophy and affirmed by Christianity, is subject to further evolution. In its hierarchy, as Plato stressed, it rises from the physicality through actions and laws up to the truth that reveals beauty in and of itself – unchanging and eternal. Plotinus believed in the beauty of things from their presence in the ideal, which is true Oneness. Higher areas of beauty can be seen only by the soul. The culmination of Beauty as recognized Plotinus is the highest Beauty and the supreme Good in itself that gives everything and loses nothing. According to the theory of emanation, beauty also passes into deeds and cultivated activities, especially art, which as a tool portrays and reveals the essence of things. Participation in giving form to eternal beauty is possible because a man, an artist, has a vision of eternal ideas. Plotinus established a hierarchy of those, who because of their predispositions are able to advance and discover the beauty of the divine mind: musician – aficionado – philosopher. This three-stage initiation was transformed by Pseudo-Dionysius into the concept of the celestial hierarchy and the Church hierarchy. Together, they form the way to know God’s Truths. Highest beings receive the doctrine of God’s miracles by means of illumination. Next, they pass it down to the lower hierarchies so that they can glorify and receive God according to their predispositions. In this way, says Dionysius, the texts of the Bible provide the people with hymns, sung by the angels of the highest hierarchy in which was revealed the greatness of their extraordinary light. Hymns and canticles which are sung by the Church are a reflection of the spiritual hymns from the celestial hierarchy. According to Dionysius, any other being participates in beauty because it comes from God, and therefore it can become a source of the most profound contemplation. The concept of Plotinus implies breaking down barriers in the quest to catch a glimpse of beauty, suitable to lead both the musician, the artist, and the lover, so that they can see the true beauty. For Dionysius, the musician is a recipient and utterer of the beauty which is contained in the eternal, heavenly hymns. His faith makes him a tool of God, and he becomes a humble hymnist.

PL

Piękno, jako jedno z kluczowych pojęć filozofii klasycznej, przejęte przez chrześcijaństwo, podlegało dalszej ewolucji. W swej hierarchii, jaką kreślił Platon, piękno wznosi się od cielesności poprzez czyny i prawa aż do prawdy, która odsłania piękno samo w sobie – niezmienne i wieczne. Plotyn uzależniał piękno rzeczy od ich udziału w idei będącej prawdziwą jednością. Wyższe rejony piękna postrzegane mogą być jedynie przez duszę. Punktem kulminacyjnym piękna w ujęciu Plotyna jest Arcypiękno i najwyższe Dobro samo w sobie, które dając wszystko, nie bierze i nie ujmuje sobie niczego. Zgodnie z teorią emanacji to piękno przechodzi również na czyny i uprawiane zajęcia, w tym przede wszystkim sztukę, traktowaną jako narzędzie ukazywania idei, odsłaniającą istotę rzeczy. Udział w odwzorowywaniu piękna wiecznego jest możliwy, bo człowiek – artysta – chociaż stworzony ze zmieszanych substancji, posiada odblask wiecznych idei. Plotyn ustalił hierarchię tych, którzy ze względu na swoje predyspozycje, zdolni są odbyć drogę wzwyż i odkryć arcypiękno boskiego Rozumu. Są nimi: muzyk – miłośnik – filozof. Ta trójstopniowa inicjacja została przez Pseudo-Dionizego przekształcona w koncepcję hierarchii niebiańskiej i odpowiadającą jej koncepcję hierarchii kościelnej. Wspólnie tworzą one drogę do poznania boskich Prawd. Najwyższe substancje odbierają naukę o cudach bożych drogą iluminacji i dalej przekazują ją w dół, niższym hierarchiom, by i one mogły otwierać się na wysławianie i przyjęcie Boga, stosownie do swoich predyspozycji. W ten sposób, stwierdza Pseudo-Dionizy, teksty Pisma przekazały ludziom hymny śpiewane przez Anioły najwyższej hierarchii, w których ukazana została cała wielkość ich niezwykłej światłości. Hymny i kantyki śpiewane przez Kościół są więc odbiciem hymnów pochodzących z hierarchii niebiańskiej. Według Pseudo-Dionizego każdy byt, ponieważ pochodzi od Boga, partycypuje w pięknie, dlatego może stać się źródłem najpiękniejszych kontemplacji. Koncepcja Plotyna zakłada przełamywanie barier w dążeniu do ujrzenia piękna, odpowiednie poprowadzenie muzyka i miłośnika, aby mogli oni ujrzeć prawdziwe piękno. U Dionizego muzyk jest odbiorcą i przekazicielem piękna zawartego w wiecznych, niebiańskich hymnach. Jego wiara sprawia, że staje się bożym narzędziem, pokornym hymnografem.

2

Polska twórczość organowa zainspirowana pieśnią kościelną w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego, cz. I

100%

Zalewski W., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

The knowledge of organ literature devoted to native composers leaves much to be desired. If they even perform solo organ music at liturgy, contemporary church organists often reach for the works of grand European masters, forgetting about the Polish reservoir of sacral pieces. An old proverb “the grass is greener on the other side of the fence” is an accurate description of the state of knowledge of young (and the older) organists on Polish organ music.Why is therefore Polish sacral organ literature so important for the contemporary church musician? Most importantly because, in the Roman Catholic church liturgy, “compositions based on church songs shall (i.e. are) desirable”.As early as in the 16th century, church song was used by the Polish composers as the melodic material for the organ pieces they composed. The first church compositions were created through adapting vocal pieces to the purposes of key music. Some of the most prominent examples include e.g. 16th-century Polish music monuments – John of Lublin Tabulator of 1540, The Saint Ghost Monastery Tabulator of 1548 and the Warsaw Music Society Tabulator from approx. 1580. The turn of the 18th and the 19th century in Europe and in Poland displays a secularization of organ music, influenced by the spread of the Naples school. Secular and opera elements influence church music, which gradually develops utilitarian properties.It is worth to remember that the Polish religious oeuvre is the contribution of Polish organists-virtuosos, often great improvisers, with extensive professional practice. The first creators of this literature were church organists, active on many a musical platform, composers, organizers of music life and university professors. This family of authors includes: Władysław Żeleński, Stefan Surzyński, Mieczysław Surzyński, Feliks Nowowiejski, Walenty Dec, Wincenty Rychling, Kazimierz Garbusiński, Feliks Rączkowski, Józef Furmanik, as well as the following priests: Gustaw Roguski, Józef Surzyński, Franciszek Walczyński, Antoni Chlondowski, or Idzi Ogierman-Mański. Also contemporary organists, such as Marian Sawa, Tadeusz Machl, or Jan Janca have been composing in this spirit. The author of this publication attempts at presenting the Polish organ music oeuvre, to be applied in the Roman Catholic church liturgy. Performing a division into applied music (as presented in the 1st part of the article) and concert music, the artist is aware that “we cannot make a precise classification into applied music (both didactic and church music) and concert music, since applied pieces contain numerous elaborate forms with grand artistic ambitions, played both in church and in the concert room”.Due to the specific character and sometimes not the top-notch artistic rank, organ music surely has as many advocates as it has opponents. Most of all, it will surely be found useful by church musicians who are less advanced in organ play and the art of improvisation, who seek support in the form of short, non-complex pieces applied in the post-council Roman Catholic liturgy.

PL

Znajomość literatury organowej rodzimych kompozytorów nadal pozostawia wiele do życzenia. Współcześni organiści kościelni, jeśli już wykonują solową muzykę organową w liturgii, sięgają często po utwory wielkich mistrzów europejskich, zapominając o polskim skarbcu muzyki religijnej. Trafnym spostrzeżeniem ujmującym istotę stanu wiedzy większości młodych (i nie tylko młodych) organistów na temat polskiej muzyki organowej wydaje się znane powiedzenie „cudze chwalicie, swego nie znacie…”.Dlaczego polska religijna literatura organowa jest tak ważna dla współczesnego muzyka kościelnego? Z pewnością dlatego, że w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego „bardzo pożądane będą (czytaj: są, przyp. W. Z.) kompozycje oparte na motywach pieśni kościelnych”.Pieśń kościelna już od XVI wieku wykorzystywana była przez kompozytorów polskich jako materiał melodyczny komponowanych przez nich utworów organowych. Pierwsze z takich kompozycji powstawały poprzez adaptację utworów wokalnych na instrument klawiszowy. Należy tu wymienić m.in.: XVI-wieczne zabytki muzyki polskiej – Tabulaturę Jana z Lublina z roku 1540, Tabulaturę klasztoru Św. Ducha z roku 1548 oraz Tabulaturę Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego z ok. 1580 roku. Pod koniec wieku XVIII i w wieku XIX zauważalne staje się w Europie, a także w Polsce, zeświecczenie muzyki organowej spowodowane m.in. wpływem szkoły neapolitańskiej. Elementy świeckie i operowe przenikają także do muzyki kościelnej o charakterze użytkowym.Warto pamiętać, że polska twórczość religijna to dorobek wybitnych polskich organistów-wirtuozów, nierzadko świetnych improwizatorów, posiadających wieloletnią praktykę zawodową. Twórcami tej literatury byli w pierwszym rzędzie działający na wielu płaszczyznach muzycznych organiści kościelni, kompozytorzy, organizatorzy życia muzycznego i profesorowie wyższych uczelni. Do tego kręgu postaci zaliczyć należy: Władysława Żeleńskiego, Stefana Surzyńskiego, Mieczysława Surzyńskiego, Feliksa Nowowiejskiego, Walentego Deca, Wincentego Rychlinga, Kazimierza Garbusińskiego, Feliksa Rączkowskiego, Józefa Furmanika oraz duchownych: ks. Gustawa Roguskiego, ks. Józefa Surzyńskiego, ks. Franciszka Walczyńskiego, ks. Antoniego Chlondowskiego czy ks. Idziego Ogiermana Mańskiego. W tym duchu tworzyli także organiści naszych czasów jak Marian Sawa, Tadeusz Machl czy Jan Janca.Autor niniejszej publikacji podejmuje się prezentacji polskiej twórczości organowej możliwej do zastosowania w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego. Dokonując podziału na muzykę użytkową (stanowi ona pierwszą część całego artykułu) i koncertową, ma jednak świadomość, że "nie można przeprowadzić całkiem ściśle podziału na muzykę użytkową (dydaktyczną i kościelną) oraz koncertową, ponieważ wśród utworów użytkowych spotykamy większe formy o dużych ambicjach artystycznych, grywane zarówno w kościele, jak i na sali koncertowej".Ze względu na swój specyficzny charakter i nie zawsze najwyższą rangę artystyczną użytkowa muzyka organowa ma zapewne tylu zwolenników, co przeciwników. Na pewno będzie ona przydatna przede wszystkim dla muzyków kościelnych mniej zaawansowanych w grze na organach i sztuce improwizacji, którzy poszukują wsparcia w postaci krótkich, nieskomplikowanych utworów mających zastosowanie w posoborowej liturgii Kościoła rzymskokatolickiego.

3

„Lamentacje Jeremiasza z Passionale” (akkk 58,1489) z Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu

100%

Pyrek-Nąckiewicz A., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

4

Muzyka Światowych Dni Młodzieży. Raport tuż przed metą

100%

Tokarczyk N., Jarocki Ł., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

5

Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej

100%

Dahlig P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

The text presents a history of research on the Catholic folk singing in Poland with a special regard to works of the greatest Polish ethnographer, Oskar Kolberg (1814–1890). Karol Kurpiński, a composer and the director of the National Theatre, who was the first to debate on folk music in 1820, had promoted a functional definition of a folk song embracing also religious singing in national language. Anthologies of the texts of folk song edited in 1830s and 1840s put stress, however, on possibly original repertoire of peasants transmitted orally and by memory. Religious songs as being learned basically from prints were usually not included into folklore studies. But culture changes in the course of the 19th century have induced explorers to document also older religious songs in folk use, such as carrols (Michał Marcin Mioduszewski 1843). Oskar Kolberg was concentrated mainly on regional specificity of each part of the country. That is why the standardized repertoire of religious songs performed in churches did not attract much of his attraction. In spite of his preferences, he had written down about 800 religious songs in the whole collection of 20.000 vocal and instrumental pieces. These 800 songs refer to local repertories accompanying the Lenten, Easter, Christmas, the cult of saint patrons and connected with other contexts such as funeral ceremonies. The reason for respecting also religious singing in Kolbergs works was a significance of the oral way of performing resulting in huge amount of variants which were determined also by strictly regional features of traditional singing. Performance practice became a common interest for both ethnomusicology and hymnology since the 1970s, so the more that elements of Gregorian chant have survived in living tradition up till now.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia historię badań nad katolickim śpiewem ludowym w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem pracy największego polskiego etnografa, Oskara Kolberga (1814–90). Karol Kurpiński, kompozytor i dyrektor Teatru Narodowego, inicjator pierwszej debaty na temat muzyki ludowej w 1820 roku, zaproponował funkcjonalne ujęcie pieśni ludowej, której definicja obejmowała także pieśni religijne śpiewane w języku narodowym. Antologie tekstów pieśni ludowych wydawane w latach 30. i 40. XIX wieku zawierały możliwie najbardziej oryginalny repertuar pieśni chłopskich przekazywanych ustnie i pamięciowo. Pieśni religijne, jak wynika z druków, nie były zwykle włączane do badań folklorystycznych, jednak zmiany kulturowe, jakie zachodziły na przestrzeni XIX wieku, skłoniły badaczy do dokumentowania również starszych pieśni religijnych wykorzystanych w tradycji ludowej, takich jak kolędy (Michał Marcin Mioduszewski 1843). W swoich badaniach Oskar Kolberg był skoncentrowany głównie na specyfice regionalnej poszczególnych części kraju, dlatego też znormalizowany repertuar pieśni religijnych wykonywanych w kościołach w zasadzie go nie interesował. Jednak mimo swoich preferencji badawczych Kolberg spisał około 800 pieśni religijnych z bogatej kolekcji 20 tysięcy utworów wokalnych i instrumentalnych. Te 800 utworów wchodzi w skład lokalnych repertuarów towarzyszących obrzędom wielkopostnym, wielkanocnym, bożonarodzeniowym, a także związanym z kultem świętych patronów oraz innym, takim jak np. ceremonie pogrzebowe. Powodem uwzględnienia śpiewów religijnych w pracach Kolberga był również fakt ich ustnego przekazywania, który skutkował ogromną wariantywnością pieśni. Niektóre z wariantów nabierały specyficznych cech określanych przez lokalną tradycję śpiewaczą. Praktyka wykonawcza zyskała od 1970 roku zainteresowanie badawcze zarówno etnomuzykologów, jak i hymnologów, tym bardziej że zawarte w pieśniach elementy chorału gregoriańskiego przetrwały w żywej tradycji aż do naszych czasów.

6

Historia liturgii Kościoła anglikańskiego

100%

Jones R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

In his lecture the speaker presented the history and evolution the Anglican Church Liturgy, since its earliest beginnings until nowadays, by providing the comprehensive historical background of the foundation of the Anglican doctrine, giving the overview of reformation influences and presenting the key figures of the Anglican religion and culture. The lecture closes with the description of modern Anglican liturgy in its daily practice.

PL

Paul Jones przedstawił historię i ewolucję liturgii Kościoła anglikańskiego od początków aż do dziś, ukazując równocześnie wpływy reformacji na doktrynę anglikańską. Przedstawił najważniejsze postaci Kościoła anglikańskiego – teologów oraz ludzi kultury. Wykład kończy się opisem współczesnej anglikańskiej liturgii w codziennej praktyce.

7

Stylistyka „Służby Bożej” Tadeusza Kupczyńskiego

100%

Huralna S., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

The main subject of this research is one of the regions of Ukraine – Eastern Galicia, the territory undergoing long religious disputes, especially in the first third of 20th century. The paper presents the biography, the separate aspects of conductor’s and composer’s activity of Tadeusz Kurpiński, as a representative of this region. It also systematizes his notes writing in the field of church music with characterization of the typical features of his artistic oeuvre.In its largest part the paper focuses on the research of musical features of «Divine Service» by T.Kurpiński. The time scope of writing this cycle is determined on the basis of biographic information about the composer and the materials of magazines treating on the contemporary cultural-and-artistic as well as religious life in this region. The article provides the literary-and-artistic, stylistic, musical-and-theoretical, vocal-and-choral analyses of the performance of the liturgy cycle considering the stylistic tendencies and creative experience of previous composers of church music of Eastern Galicia.

PL

Obiektem naszego badania został jeden z regionów Ukrainy − Galicja Wschodnia, terytorium której było miejscem sporów religijnych, zwłaszcza w pierwszej trzeci XX wieku. Artykuł przedstawia biografię, określa pewne aspekty działalności dyrygenta i kompozytora Tadeusza Kupczyńskiego jako przedstawiciela wskazanego regionu. Usystematyzowano jego dorobek notohraficzny w dziedzinie muzyki liturgicznej, wyodrębniono charakterystyczne cechy twórczości.Główna treść tego artykułu poświęcona jest badaniu osobliwości muzycznych „Mszy świętej” Tadeusza Kupczyńskiego. Determinowany został okres napisania cyklu na podstawie informacji biograficznych o kompozytorze, a także materiałów czasopism dotyczących ówczesnego stanu artystyczno-kulturowego i religijnego życia w regionie.Zrealizowano literacko-artystyczną, stylistyczną, teoretyczno-muzyczną, wokalno-chóralną i analizę wykonywania cyklu liturgicznego z uwzględnieniem tendencji stylowych, a także doświadczenia twórczego poprzednich kompozytorów muzyki liturgicznej Galicji Wschodniej.

8

Zagadnienie dynamicznej interpretacji twórczości organowej Maxa Regera w kontekście charakterystyki brzmieniowej późnoromantycznych instrumentów oraz współcześnie budowanych organów

100%

Presseisen F., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

In 2016 in celebration of Max Reger’s death anniversary, in entire Europe were organised many concerts and sympsiums. Their purpose was bringing closer the phenomenon of Max Reger’s music. Nowadays his organ music is still detached from the context of the original instruments which were in use in the period of late romantic. This article introduces the profil of Max Reger`s organ works, specially focusing on their`s musical language. It discuss also specific notation style with important aspect of complex dynamics gradation system. Reger’s instructions are related to the sound of late romantic german pipe-organs and their`s voicing characteristic. In the last part of the article, possible performance problems on contemporary instruments are discussed.

PL

-

9

Odnowa śpiewu i muzyki kościelnej – aktualność przesłania św. Piusa X w Inter sollicitudines pastoralis officii z 22 listopada 1903 roku

100%

Janicki J. J., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

Amongst many activities aimed at the revival of Christian life, undertaken by the Church in 19th and at the beginning of the 20th centuries, it was the revival of liturgy which started to enrich her religious life. The very essence of Christian life was re-seen in liturgy and it was in liturgy that the means of the revival were sought; “not only by new means of influence’, but also through giving the Church life “a sense of so desirable respectability and dignity”.The first and most authoritative person, indicating the liturgy as a font of spiritual life for every Christian, not only for „chosen” few groups of the faithful, was Pope Pius X, “the Shepherd of the souls” who made his motto: Instaurare omnia in Christo the programme of his service. So as to realize this programme of “restoring all things in Christ” in the realm of liturgy he focused all his efforts first of all on the revival of singing and liturgical music (motu proprio Inter sollicitudines pastoralis officii – Tra le sollicitudini). This document was published on 22 November 1903 on liturgical feast of St. Cecilia, the virgin and the martyr, and the patroness of sacred music. The Saint Congregation of Rites, by their decree of 8 January 1904, promulgated the above pontifical document as “a juridical code of sacred music”In his motu proprio of 22 November 1903, published in the form of instructions on sacred music ((Instructio de musica sacra), Pope Pius X successfully restored the Gregorian chant, according to the ancient books, re-introducing it to their primary use in churches, and collecting all prescripts into a whole. Their aim was to build up or restore the sanctity and solemnity of church singing, and by the power of the authority of the Holy See, making this collection a juridical, lawfully abiding code.Ojciec święty Pius X zaraz na początku swego pontyfikatu skierował do całego Kościoła powszechnego stosunkowo obszerną i poniekąd surową instrukcję o śpiewie i muzyce kościelnej. Był bowiem przekonany, że wymaga tego zaistniała sytuacja nadużyć w tej dziedzinie życia Kościoła.//Only at the beginning of his service did Pope Pius X issue a comprehensive and, in some ways, strict instruction on singing and sacred music. He was convinced that the occurences of the abuse called for actions.

PL

Pośród różnych działań mających na celu odnowę życia chrześcijańskiego podejmowanych przez Kościół w XIX i na początku wieku XX odnowa liturgii zaczęła najbardziej wzbogacać jego życie religijne. W liturgii zaczęto na nowo dostrzegać istotę życia chrześcijańskiego i w niej szukano jego odnowy; „nie tylko nowymi środkami oddziaływania”, ale nadając życiu Kościoła „wyraz tak potrzebnej powagi i dostojeństwa”.Pierwszą i najbardziej autorytatywną osobą pokazującą liturgię jako źródło życia duchowego dla każdego chrześcijanina, a nie tylko dla niewielkich „wybranych” grup wiernych, stał się papież Pius X, „pasterz dusz”, który programem swojej posługi apostolskiej uczynił hasło: Instaurare omnia in Christo. Papież Pius X, podejmując się realizacji swego programu „odnowienia wszystkiego w Chrystusie” w dziedzinie liturgii, skoncentrował swe działania przede wszystkim na odnowie śpiewu i muzyki liturgicznej (motu proprio Inter sollicitudines pastoralis officii – Tra le sollicitudini). Dokument ten został opublikowany 22 listopada 1903 w liturgiczne wspomnienie św. Cecylii, dziewicy i męczennicy, patronki muzyki kościelnej. Święta Kongregacja Obrzędów dekretem z dnia 8 stycznia 1904 roku ogłosiła ten papieski dokument „prawomocną ustawą o muzyce kościelnej”.Ojciec święty Pius X w motu proprio z dnia 22 listopada 1903 roku wydanym w formie instrukcji o muzyce kościelnej (Instructio de musica sacra), przywrócił szczęśliwie czcigodny śpiew gregoriański, według ksiąg starożytnych, do pierwotnego użycia w kościołach i zarazem w jedną całość zebrał główne przepisy, mające na celu pomnożenie lub przywrócenie w świątyniach świętości i godności śpiewów, rozkazując z mocy pełności Apostolskiej swej Władzy, aby ten zbiór jako kodeks prawomocny muzyki kościelnej miał obowiązującą siłę prawa.Ojciec święty Pius X zaraz na początku swego pontyfikatu skierował do całego Kościoła powszechnego stosunkowo obszerną i poniekąd surową instrukcję o śpiewie i muzyce kościelnej. Był bowiem przekonany, że wymaga tego zaistniała sytuacja nadużyć w tej dziedzinie życia Kościoła.

10

„Visitatio Sepulchri” w XV-wiecznej katedrze wawelskiej na podstawie AKKK 47

100%

Przybysz P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

“Music in the Cathedral of Wawel in the Middle Ages” is a series of publications showing a rich heritage of music and liturgy stored in the Wawel archive. Transcriptions of old melodies, often written down in letters and notations difficult to decipher, are about re-writhing those melodies into square notation (so called Vatican Notation) and by doing so, to encourage a wider group of performers to base on it.We give you transcriptions of Lamentatione Iheremiae Prophete, being part of Matutinum tenebrarum and a liturgical drama Visitaio sepulcri, playing out on a Easter morning at the empty grave. Each of the presented transcriptions has been preceded with a description of the manuscript and notations used in it, presentation of the problems occurred during transcription, pointing out the liturgical provenance (specific service of the Holy Week) and Polish translations of the texts.

PL

„Muzyka w katedrze na Wawelu w epoce średniowiecza” to cykl publikacji mających na celu ukazanie bogatego dziedzictwa liturgiczno-muzycznego, które przechowywane jest w wawelskim archiwum. Transkrypcje dawnych melodii, które są często zapisane notacją i tekstem mało czytelnym, mają na celu przepisanie tych melodii do notacji kwadratowej (tak zwanej watykańskiej) i w ten sposób zachęcić szersze grono wykonawców do sięgnięcia po ten repertuar. Oddajemy Państwu do rąk transkrypcje Lamentatione Iheremiae Prophete (Lamentacje Jeremiasza), będące częścią Matutinum tenebrarum (Ciemnych jutrzni) oraz dramat liturgiczny Visitaio sepulcri (Nawiedzenie grobu), rozgrywający się w trakcie poranka wielkanocnego przy pustym grobie. Każda z przedstawionych transkrypcji poprzedzona została opisem manuskryptu i zastosowanej w nim notacji, przedstawieniem problemów związanych z transkrypcją, wskazaniem proweniencji liturgicznej (konkretne nabożeństwo Wielkiego Tygodnia) oraz polskim tłumaczeniem tekstów.

11

Zabytkowe organy w Polsce na znaczkach Poczty Polskiej

100%

Janicki J. J., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

12

Nowy katolicki modlitewnik i śpiewnik języka niemieckiego („Gotteslob. Katholisches Gebet- und Gesangbuch”)

100%

Janicki J. J., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

On the first Sunday of Advent 2013 a new Catholic prayer book and songbook of the German language (Gotteslob Deutsch. The Glory of God, Praise God) was officially introduced in the life of the Church in Germany, Austria and in the diocese of Bozen-Brixen (Italy). The author of this publication presents first the story of the creation of a new book, replacing the previous from 1975, which has been assigned the task of facilitating the active participation all the faithful in the life of the Church, " in the glory of God and the salvation of people." Then the content of the new book was discussed, which consists of basic, common to the entire area of the German language, and the section for individual dioceses. The base part is divided into three chapters, the first of which is devoted to "the liturgy of the Church of the home" - prayers and rites festive of the family community. In the second chapter, the three divisions contain 67 Psalms with melodies; then chants-songs: designed for every day, on Sunday, at various periods of the liturgical year and on: the life of God, in the world, in the Church. The third section of the second chapter is the litanies, which are given fifteen. The third section of the base part is entitled "Liturgical Celebrations" and contains texts of prayers and chants used in the celebration of the sacraments, sacramentals, liturgy of the hours, in celebrations of the Word of God and consider the various theological topics, including the Way of the Cross. The part designed for particular dioceses, beginning with the number 700, includes three parts: chants - songs, reflections on various theological topics and so-called. the tradition of spiritual (religious): diocesan calendar, the calendar of the saints mentioned in the liturgical year and the calendar of saints names, which according to the old tradition parents at the baptism imparted to their children.

PL

W pierwszą niedzielę Adwentu 2013 roku w Niemczech, Austrii i w diecezji Bozen-Brixen w południowym Tyrolu na terenie Włoch został oficjalnie wprowadzony w życie nowy katolicki modlitewnik i śpiewnik języka niemieckiego (Gotteslob – niem. chwała Boża, uwielbienie Boga). Autor niniejszej publikacji przedstawia najpierw historię powstania nowej księgi, zastępującej dotychczasową wydaną w 1975 roku, której postawiono zadanie ułatwienia wszystkim wiernym czynnego uczestnictwa w życiu Kościoła „na chwałę Boga i dla zbawienia ludzi”. Następnie została omówiona zawartość nowej księgi, która składa się z części podstawowej, wspólnej dla całego obszaru języka niemieckiego, oraz z części przeznaczonej dla poszczególnych diecezji. W części podstawowej znajdują się trzy rozdziały, z których pierwszy jest poświęcony „liturgii Kościoła domowego” – modlitwom i obrzędom świątecznym we wspólnocie rodzinnej. W rozdziale drugim w trzech działach zamieszczono 67 psalmów z melodiami; następnie śpiewy-pieśni przeznaczone na każdy dzień, na niedzielę, na poszczególne okresy roku kościelnego oraz śpiewy o tematyce „życie w Bogu”, „w świecie”, „w Kościele”. Trzeci dział tego drugiego rozdziału stanowią litanie, których podano 15. Trzeci rozdział części podstawowej jest zatytułowany Celebracje liturgiczne i zawiera teksty modlitw oraz śpiewy stosowane przy sprawowaniu sakramentów, sakramentaliów, liturgii godzin, w nabożeństwach Słowa Bożego oraz rozważania na różne tematy teologiczne, w tym podczas Drogi krzyżowej.Część przeznaczona dla poszczególnych diecezji, rozpoczynająca się od numeru 700, zawiera trzy części: śpiewy – pieśni, rozważania na różne tematy teologiczne oraz tzw. tradycję duchową (religijną), kalendarz diecezjalny, kalendarz świętych wspominanych w roku liturgicznym i kalendarz imion świętych, które według starej tradycji rodzice nadawali swoim dzieciom przy chrzcie.

13

W spotkaniu z tradycją muzyczną anglikańską... Jakby w przedsionku nieba!

100%

Tyrała R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

14

Organy w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej

100%

Ochocki P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

15

Recenzja „Śpiewnika wawelskiego”

100%

Wyrwa I., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

16

Pogranicza kultury – okiem „przyszywanej” Polki

100%

Ferfoglia S., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

17

Feliks Nowowiejski (1877–1946) – patron roku 2016. Poznańskie lata – miłość odwzajemniona?

100%

Karolak E., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

Feliks Nowowiejski – composer, conductor, virtuoso organist, initiator of projects with patriotic outcome. After gaining independence by Poland he settled down in Poznań. In his compositional output he already had forms of oratorios, cantatas, masses, songs and minor works for organ. In Poznań he developed activities as a conductor and composer of operas and stage forms and solo organ works with concerto background. He had a great role as an organizer of musical life. Community on one hand was giving him a great appreciation, but on the other treated him with criticism. The article is an attempt to answer the question to what extent he was a dynamic and unusual individuality of the artist and his achievements have left a mark on present musical life of Poznań.

PL

Feliks Nowowiejski – kompozytor, dyrygent, wirtuoz organista, inicjator przedsięwzięć o wydźwięku patriotycznym – po uzyskaniu przez Polskę niepodległości osiedlił się w Poznaniu. W swoim dorobku kompozytorskim miał już formy oratoryjne, kantaty, msze, pieśni i drobne utwory organowe. W Poznaniu rozwinął działalność jako dyrygent i kompozytor utworów operowych i scenicznych oraz solowych utworów organowych o charakterze koncertowym. Położył też duże zasługi jako organizator życia muzycznego. Środowisko odwdzięczało się z jednej strony ogromnym uznaniem, z drugiej – nie szczędziło krytyki. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu dynamiczna i nietuzinkowa indywidualność artysty i jego dokonania zostawiły ślad na dzisiejszym życiu muzycznym Poznania.

18

Działalność chórów katedralnych w Anglii na przykładzie Ely Cathedral Choir

100%

Trepte P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

In his lecture, the speaker Paul Trepte presented the model of choirs functioning at Anglican Cathedrals in Great Britain. The lecture was enhanced with a live demonstration of the repertoir, vocal sounds and voice capabilities of the Choir of the Ely Cathedral assisting the speaker. Mr Trepte presented as well the methodology of running and conducting a boys’ choir, drawing on a long and rich Anglican tradition and accentuating the peculiar philosophy of educating young people through music.

PL

W wykładzie Paul Trepte zaprezentował sposób funkcjonowania chórów w anglikańskich katedrach w Wielkiej Brytanii. Wykładowi towarzyszyła demonstracja repertuaru wykonanego przez chór katedralny z Ely, a także prezentacja możliwości wokalnych chórzystów. Paul Trepte przedstawił również metodykę ćwiczenia i prowadzenia chóru chłopięcego, opierając się na długiej i bogatej tradycji anglikańskiej, podkreślając swoistą filozofię kształcenia młodych ludzi poprzez muzykę.

19

Sprawozdanie z II Kongresu Muzyki Liturgicznej Archidiecezji Katowickiej

100%

Dùllek B. A., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

20

Komunikat z działalności Koła Naukowego „Congaudeant” Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej w roku akademickim 2013–2016

100%

Skowron D., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

Refine search results

Doświadczenie i ewolucja greckiego ideału piękna w koncepcji Pseudo-Dionizego Areopagity. Artysta jako pokorny hymnograf

Polska twórczość organowa zainspirowana pieśnią kościelną w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego, cz. I

„Lamentacje Jeremiasza z Passionale” (akkk 58,1489) z Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu

Muzyka Światowych Dni Młodzieży. Raport tuż przed metą

Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej

Historia liturgii Kościoła anglikańskiego

Stylistyka „Służby Bożej” Tadeusza Kupczyńskiego

Zagadnienie dynamicznej interpretacji twórczości organowej Maxa Regera w kontekście charakterystyki brzmieniowej późnoromantycznych instrumentów oraz współcześnie budowanych organów

Odnowa śpiewu i muzyki kościelnej – aktualność przesłania św. Piusa X w Inter sollicitudines pastoralis officii z 22 listopada 1903 roku

„Visitatio Sepulchri” w XV-wiecznej katedrze wawelskiej na podstawie AKKK 47

Zabytkowe organy w Polsce na znaczkach Poczty Polskiej

Nowy katolicki modlitewnik i śpiewnik języka niemieckiego („Gotteslob. Katholisches Gebet- und Gesangbuch”)

W spotkaniu z tradycją muzyczną anglikańską... Jakby w przedsionku nieba!

Organy w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej

Recenzja „Śpiewnika wawelskiego”

Pogranicza kultury – okiem „przyszywanej” Polki

Feliks Nowowiejski (1877–1946) – patron roku 2016. Poznańskie lata – miłość odwzajemniona?

Działalność chórów katedralnych w Anglii na przykładzie Ely Cathedral Choir

Sprawozdanie z II Kongresu Muzyki Liturgicznej Archidiecezji Katowickiej

Komunikat z działalności Koła Naukowego „Congaudeant” Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej w roku akademickim 2013–2016