Search results

1

Jak żech se dowała szyć ślóńskóm suknie. Szkic autoetnograficzny

100%

Kubica G.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2019

|

vol. 58

PL

Artykuł relacjonuje autoetnograficzny projekt uszycia sobie przez autorkę cieszyńskiego stroju, który jest wyrazem jej śląskiej tożsamości. Projekt wynikał również z potrzeby badawczego monitorowania tego procesu. Relacja dotyczy powstawania projektu sukni śląskieji szycia poszczególnych jej elementów, kontaktów z rzemieślnikami i rzemieślniczkami, ekspertami, a także innymi użytkowniczkami tego typu strojów. Artykuł kończą uwagi dotyczące rolii znaczenia stroju dla śląsko-cieszyńskiej społeczności.

2

Konotacje wartościujące w odapelatywnych nazwiskach mieszkańców Śląska Cieszyńskiego (XIX wiek)

100%

Łuc I.

Białostockie Archiwum Językowe

|

2016

|

vol. 16

EN

In the article native appelative form surnames of the inhabitants of Śląsk Cieszyński taken from 19th century archives were described. Those surnames without derivative indicators were the basis for the search for semantic connotations (cultural and regional) present in appelative roots. While analysing the collected data the author referred to axiological semantics and considered the sociolinguistic aspects of name-giving. Moreover, references to statistical research were made.

3

Dziedzictwo kulturowe Śląska Cieszyńskiego jako istotny element strategii turystycznej regionu

100%

Czerwińska K.

Turystyka Kulturowa

|

2015

|

issue 1

6-16

PL

Celem artykułu jest przedstawienie dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego, jako istotnego elementu turystyki regionalnej. Bogactwo i zróżnicowanie tego obszaru zarówno pod względem przyrodniczym, jak i kulturowym czyni to miejsce szczególnie atrakcyjne dla przyjezdnych. Równocześnie dostrzeżenie walorów turystycznych przez innych, skłania tutejszych mieszkańców do refleksji nad wartością dziedzictwa, którego są depozytariuszami, a w szerszej perspektywie przyczynia się do kształtowania tożsamości lokalnej. Dodatkowy impuls do zwiększenia wspomnianej aktywności przyniosły zmiany ostatnich lat: wejście Polski do Unii Europejskiej i otwarcie granic, co dla podzielonego między Polskę i Republikę Czeską, od 1920 roku Śląska Cieszyńskiego było nad wyraz istotne. Możliwość eksplorowania całego regionu, przyniosło wiele projektów, w tym kulturalnych i turystycznych, w których na powrót odkryto wspólne losy tych ziem. Dla lepszego zilustrowania aktywności, o której wspominam, podaję w tekście kilka tzw. dobrych praktyk, które oprócz rewitalizacji walorów kulturowych, przyniosły również istotny wymiar społeczno – ekonomiczny

4

Karol Daniel Kadłubiec, Opowiado Anna Chybidziurowa, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2017, s. 544, ISBN 978-80-906986-0-4. Karol Daniel Kadłubiec, Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2018, s.688, ISBN 978- 80-906986-1

100%

Hajduk-Nijakowska J. D.

Lud

|

2019

|

vol. 103

PL

Recenzja dwóch książek Karola Daniela Kadłubca poświęconych Annie Chybidziurowej, ludowej narratorce i śpiewaczce ze Śląska Cieszyńskiego.

5

Trudne ścieżki zawodowe dydaktyków Śląska Cieszyńskiego w XIX i na początku XX wieku [rec. M. Bogus: Nauczyciele szkół ludowych Śląska Cieszyńskiego w XIX i na początku XX wieku. Uwarunkowania prawne i zawodowe. Czeski Cieszyn-Częstochowa 2013]

100%

Madziar D.

Wieki Stare i Nowe

|

2016

|

vol. 11

|

issue 16

184-188

PL

Recenzja monografii autorstwa Marzeny Bogus pt. "Nauczyciele szkół ludowych Śląska Cieszyńskiego w XIX i na początku XX wieku. Uwarunkowania prawne i zawodowe", wydanej w 2013 roku. Autorka postawiła sobie za cel przedstawienie wszystkich aspektów działalności zawodowej grupy społecznej nauczycieli szkół ludowych Śląska Cieszyńskiego, także w kontekście jej miejsca i znaczenia wśród lokalnej inteligencji.

6

Prywatne i społeczne muzea na Śląsku Cieszyńskim w kontekście tożsamości regionalnej

100%

Studnicki G.

Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej

|

2018

|

issue 5

PL

Początki muzealnictwa na Śląsku Cieszyńskim sięgają 1802 roku. Śledząc jego dzieje, można dostrzec, że funkcji popularyzatorskiej i edukacyjnej towarzyszył tu zawsze pierwiastek polityki i tożsamości kulturowej – ten ostatni uwzględniał zarówno kategorię „cywilizacji”, jak i specyfiki regionalnej. Dzisiejsze praktyki muzealno-kolekcjonerskie, w postaci izb regionalnych, szkolnych izb tradycji i historii, muzeów prywatnych czy parafialnych, można postrzegać jako oddolne strategie ochrony regionalnego dziedzictwa lub materialnych artefaktów odsyłających do przeszłości miejsca i lokalnej społeczności. Inicjatywy te są adresowane zarówno do mieszkańców, jak i do osób spoza regionu. W pierwszym przypadku można je rozpatrywać jako miejsca pamięci (lieux de mémoire) służące budowaniu oraz podtrzymywaniu tożsamości regionalnej. W drugim przypadku stają się jednym z narzędzi służących konstruowaniu kulturowej odrębności regionu ujmowanej w kategoriach doświadczenia turystycznego. The beginnings of museums in Cieszyn Silesia reach back to 1802. Tracing their history one can notice that their main popularizing and educative functions have always been accompanied by cultural identity dimension including civilizational and local singularities. Today’s practices of museums and collecting, in the form of, for example, regional or school chambers of tradition and history, and private, nongovernmental organizations or parochial museums, may be regarded as grass-roots strategies to protect the regional heritage and substantial artifacts that refer to the past of a place and local communities. These initiatives are addressed both to the inhabitants as well as to the people outside the region. The chambers may be considered to be memory places (lieux de mémoire) for building and supporting regional identity, while the latter, i.e. private and church museums, become one of the tools used to construct cultural distinctiveness of the region and tourist’s experience.

7

Poczucie tożsamości narodowej osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego

89%

Jas K.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2020

|

vol. 10

|

issue 1

137-156

EN

The paper presents the results of research into the sense of identity in people in late adulthood living in the Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia. The discussion concerns a region which is special due to its religious and cultural diversity as well as traditions of forming multicultural identity. The paper presents the multi-faceted concept of identity, which is developed on the basis of philosophy, psychology and sociology. Identity is a construct which combines an individual system of values with the values of a group which an individual belongs to. A conscious participation in the life of a regional, national, European and global group contributes to forming the sense of identity in people in their late adulthood. The study results show that people in their late adulthood, who live in the Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia, have strong bonds with their nations.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Rozważania dotyczą szczególnego regionu ze względu na jego zróżnicowanie religijne, kulturowe, a także tradycje kształtowania wielokulturowej tożsamości. W opracowaniu ukazano wieloaspektowość pojęcia tożsamość, które rozwijane jest na gruncie filozofii, psychologii i socjologii. Tożsamość to konstrukt, który łączy elementy indywidualnego systemu wartości z wartościami danej grupy, do której jednostka należy, świadome uczestnictwo w życiu grupy regionalnej, narodowej, europejskiej i globalnej przyczynia się do kształtowania się poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości. Wyniki przeprowadzonych badań własnych wskazują, że osoby żyjące w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego wykazują silne więzi z narodem.

8

Ksiądz Józef Nierostek (1901-1943) Patriotyczny duszpasterz, redaktor i publicysta z Cieszyna

88%

Uljasz A.

Wieki Stare i Nowe

|

2016

|

vol. 10

|

issue 15

98-118

PL

Father Józef Nierostek descended from the Polish worker family from Zaolzie. Since 1926 until the outbreak of World War II he worked as a priest in the Evangelical Augsburg parish in Cieszyn, first by perfoming the function of a curate and then of an auxiliary parish priest. He performed his activities among the Evangelical young people and among the scouts. He took part in charitable activities. In the 1930s he was the editor of the periodicals “Głos Młodzieży Ewangelickiej” [“The Voice of the Evangelical Youth”] (Wisła-Cieszyn) and “Poseł Ewangelicki” [“The Evangelical Legate”] (Cieszyn). He wrote anti‑Hitler articles in these periodicals. In 1937 he published a school textbook devoted to the history of the Church which he wrote. Pastor Nierostek died in 1943 as a prisoner of the Majdanek concentration camp in Majdanek.

9

Branni z Sibicy koło Cieszyna – dzieje rodu chłopskiego od XVIII do początku XX wieku

75%

Morys-Twarowski M.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2017

|

vol. 5

|

issue 5

63-87

PL

Artykuł przedstawia losy chłopskiego rodu Brannych, osiadłego w Sibicy koło Cieszyna (obecnie w granicach Czeskiego Cieszyna), od XVII do początku XX wieku. Branni zaliczali się do grona „siedlaków”, czyli bogatych chłopów. Do ważniejszych przedstawicieli rodu należeli Jan (1841–1917), wójt Sibicy, polski działacz narodowy i społeczny, jego synowie Rudolf (1879–1968), ekonom w Styrii, później dzierżawca folwarków w Kostkowicach i Simoradzu, i Alojzy (1883–1941), polski działacz narodowy, wójt Sibicy i Żukowa Górnego, oraz wnukowie Rudolf (1910–1964), notariusz i działacz społeczny, i Ernest (1898–1937), komendant straży pożarnej w Sibicy. Artykuł dostarcza materiału do badań nad elitami chłopskimi na Śląsku Cieszyńskim, imiennictwem chłopów i ich polityką małżeńską. Może być wykorzystany do monografii wsi Sibica.

EN

The article presents the history of the Branny peasant family, settled in Sibica near Cieszyn (now located within the boundaries of Český Těšín), from the 17th century to the beginning of the 20th century. The Branny family belonged to a group of the so-called „siedlaki”, which was a local term for wealthy peasants. The most distinguished representatives of the family include Jan (1841–1917), a mayor of Sibica and Polish national and social activist, his sons Rudolf (1879–1968), an economist living in Styria, later a tenant of farms in Kostkowice and Simoradz, and Alojzy (1883–1941), a Polish national activist, mayor of Sibica and Żuków Górny (Horní Žukov), and his grandsons Rudolf (1910–1964), a notary and social activist, and Ernest (1898–1937), a fire chief of Sibica. The article provides material for researches on peasant elites living in Cieszyn Silesia, peasant names and their marriage policy. It can be used for writing monographs concerning the village of Sibica.

10

Między tym, co „nasze” a atrakcją turystyczną. Prywatne kolekcje i izby regionalne na Śląsku Cieszyńskim w perspektywie antropologicznej

75%

Studnicki G.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2014

|

vol. 2

|

issue 2

23-69

PL

Artykuł poświęcony jest prywatnym izbom regionalnym, kolekcjom, muzeom zakładanym przez stowarzyszenia społeczne i osoby będące fascynatami lokalnej przeszłości, historii, kultury i dziedzictwa. Z jednej strony są one rodzajem miejsc pamięci, z drugiej zaś są atrakcją turystyczną. Ich pojawienie się można wyjaśniać jako manifestację tożsamości kulturowej oraz reakcję na zmiany, jakie przyniosła nowoczesność i globalizacja.

EN

The article discusses private folk exhibition rooms, collections and museums founded by non-governmental organizations or enthusiasts of local communities’ past, history, culture and heritage. On the one hand, those places are a kind of sites of memory (lieux de mémoire), on the other, they are tourist attractions. Their appearance can be described as manifestation of cultural identity and response to changes introduced, by modernity and globalization.

11

Miencielowie (Mięcielowie) – dzieje chłopskiego rodu z Marklowic koło Cieszyna od XVIII do początku XX wieku

75%

Morys-Twarowski M.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2018

|

vol. 6

|

issue 6

53-79

PL

Artykuł przedstawia zarys dziejów chłopskiego rodu Miencielów/Mięcielów, przede wszystkim skupiając się na linii osiadłej od 1720 roku w Marklowicach koło Cieszyna. Jej najbardziej znanym przedstawicielem był Paweł (ur. 1881), nauczyciel w Międzyświeciu i Gruszowie, dyrektor Publicznej Szkoły Ludowej (ewangelickiej) we Lwowie, przed 1920 rokiem działacz proniemieckiej Śląskiej Partii Ludowej. Zebrany materiał może być wykorzystany do badań między innymi nad imiennictwem chłopów i przebiegiem kontrreformacji na Śląsku Cieszyńskim (Miencielowie przeszli z protestantyzmu na katolicyzm, ale jeden z przedstawicieli rodu po 1781 roku, zapewne pod wpływem matki-luteranki, przeszedł na protestantyzm).

EN

The article presents an outline of the history of the peasant family named Mienciel/Mięciel, primarily focusing on the line settled in 1720 in Marklowice near Cieszyn. Its most famous representative was Paweł (born in 1881), a teacher in Międzyświeć and Gruszów and a headmaster of the People's (Evangelical) School in Lviv, who before 1920 was an activist of the pro-German Silesian People's Party. The collected material can be used for research, among others, over the peasant family names and the course of the Counter-Reformation in Cieszyn Silesia (the Mienciel family converted from Protestantism to Catholicism, but after 1781 one of the family members, probably under the influence of the Lutheran mother, converted to Protestantism).

12

Obraz kultury materialnej i duchowej Śląska Cieszyńskiego utrwalony w odapelatywnych nazwiskach XIX wieku

71%

Łuc I.

Onomastica

|

2017

|

vol. 61

|

issue 1

153-169

EN

This paper discusses selected types of native, appellative-form surnames of the inhabitants of 19th-century Cieszyn Silesia and its surrounding areas. Such appellative-form surnames (without derivative indicators) reflect the regional culture and values characteristic to, and cultivated by, the inhabitants of the region. An overview of them confirms that Cieszyn Silesia, as an ethnic-cultural borderland, stands out with its sub-regional distinctness in onymic stock. The described surnames not only reflect the values acknowledged by the inhabitants of 19th-century Cieszyn Silesia, showing the immanence of this set in the regional context, but they also depict the material and spiritual culture of the inhabitants of this region. The researcher used the semantic field method to analyse the anthroponymic material, and the sociolinguistic aspect of naming was considered when describing the collected set of appellative-based surnames, with references made to statistical research.

13

Polsko-czesko-niemiecki konflikt o Śląsk Cieszyński w latach 1918-1920

63%

Hojka Z.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2023

|

vol. 321

|

issue 2

255-279

EN

After World War I, plebiscites were supposed to be one of the factors determining the shape of the borders of the Second Polish Republic, e.g., borders between Poland and Czechoslovakia with respect to Cieszyn Silesia. During this period, there was a Polish–Czech–German conflict over the affiliation of this region. Despite the agreement of November 5, 1918, on the ethnic division of Cieszyn Silesia, which was favourable for Poland, an armed intervention took place, and most of the area was occupied by the Czechs. Therefore, the Paris Peace Conference decided to take the area under international supervision and then carry out a plebiscite. During the plebiscite, Polish authorities realised that Czechoslovakia could win the vote. It was decided to postpone the plebiscite and suggest arbitration. Finally, during the Polish-Bolshevik war, the unfavourable for Poland division of Cieszyn Silesia was decided upon at the Spa conference of August 28, 1920.

PL

Po I wojnie światowej jednym z czynników decydujących o kształcie granic II Rzeczypospolitej miały być plebiscyty, m.in. między Polską i Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński. W tym okresie miał miejsce konflikt polsko-czesko-niemiecki o przynależność państwową tego regionu. Pomimo korzystnej dla Polski umowy z 5 listopada 1918 roku o podziale na zasadach etnicznych Śląska Cieszyńskiego, doszło do interwencji zbrojnej i zajęcia większości terenu przez Czechów. W tej sytuacji na konferencji paryskiej postanowiono poddać go nadzorowi międzynarodowemu a następnie zarządzono przeprowadzenie plebiscytu. Rozpoczęła się akcja plebiscytowa, w trakcie, której władze polskie uzmysłowiły sobie, że głosowanie może wygrać Czechosłowacja. W tej sytuacji zdecydowano się na odwlekanie plebiscytu go a następnie zaproponowano arbitraż. Ostatecznie w czasie wojny polsko-bolszewickiej na konferencji w Spa 28 sierpnia 1920 r. doszło do niekorzystnego dla Polski podziału Śląska Cieszyńskiego.

14

Środowisko rodzinne a poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie Śląska Cieszyńskiego

63%

Jas K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2019

|

vol. 32

|

issue 2

EN

The aim of the following study is to pay attention to a family role and importance in creating an identity of people in their late adulthood. In Cieszyn Silesia family used to be and still is a significant issue in citizens’ lives. It is considered as a place of upbringing, intergenerational contacts, source of tradition, values transmission and creation of children’s and youth identity and people in late adulthood as a result. Family life becomes an engine for taking up diverse activity by people in late adulthood. It leads the elderly to entrenchment of existing identity and considering themselves in some new perspectives.

PL

Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na rolę rodziny w kształtowaniu tożsamości osób w wieku późnej dorosłości. Na Śląsku Cieszyńskim rodzina zajmowała i zajmuje znaczące miejsce w życiu mieszkańców. Jest miejscem wychowania, kontaktów międzypokoleniowych, źródłem tradycji, transmisji wartości oraz kształtowania tożsamości dzieci i młodzieży, a także osób w wieku późnej dorosłości. Życie rodzinne staje się dla osób w wieku późnej dorosłości motorem, który napędza do podejmowania wielostronnej aktywności, a ta z kolei przyczynia się do ugruntowania istniejącego już poczucia tożsamości lub postrzegania własnej osoby w nowych kategoriach.

15

Rewitalizacja dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych Śląska Cieszyńskiego

63%

Szalbot M.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2023

|

vol. 62

255-268

EN

The article is a report on the research conducted to diagnose the state of preservation of children’s games and traditional games in the memories of the oldest inhabitants of Cieszyn Silesia. Traditional games were examined as an element of the immaterial cultural heritage and, together with the research results, were a basis for reflecting on possible reintroductive actions. Those are aimed at maintaining the knowledge of these games and game-related behaviours, especially among the children, in order to practice games stemming from local cultural traditions in such a way as to teach them about the cultural heritage of the region.

PL

Artykuł stanowi sprawozdanie z badań diagnozujących stan zachowania dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych we wspomnieniach najstarszych mieszkańców Śląska Cieszyńskiego. Rozpatrując je jako element niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystując wyniki badań, podjęto refleksję nad założeniami działań rewitalizacyjnych, które mają na celu podtrzymanie znajomości oraz wdrażanie – szczególnie najmłodszych – w praktykowanie niegdyś popularnych zachowań zabawowych wywodzących się z lokalnych tradycji kulturowych w sposób, który umożliwi przekazanie im wiedzy o dziedzictwie kulturowym regionu.

16

O potrzebie i początkach turystyki robotniczej na Śląsku Cieszyńskim w świetle programu i działalności Stowarzyszenia Polskich Robotników i Robotnic „Siła” (1908–1939)

63%

Studnicki G.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2023

|

vol. 62

237-251

EN

The article focuses on the popularisation of tourism and sports among the working-class youth of Cieszyn Silesia in the first three decades of the 20th century. The author attempts to demonstrate how physical activity took on a political dimension and how its forms, for example sport and tourism, were understood as a tool for the education and emancipation of the working class. For this purpose, press articles on physical activity published in “Oświata”, a monthly journal of Polskie Stowarzyszenie Robotnicze Oświatowo-Gimnastyczne “Siła” (Polish Worker’s Association for Education and Gymnastics “Siła”), were analysed.

PL

W artykule omówiono popularyzację turystyki i sportu wśród młodzieży robotniczej Śląska Cieszyńskiego w pierwszych dekadach XX w. Analiza treści dotyczących aktywności fizycznej publikowanych w miesięczniku „Oświata” Polskiego Stowarzyszenia Robotniczego Oświatowo-Gimnastycznego „Siła” pozwala zaobserwować, w jaki sposób owa aktywność nabierała politycznego wymiaru, a jej formy, np. sport i turystyka, stawały się narzędziem emancypacji klasy robotniczej.

17

Kolej a tożsamość: postawy narodowościowe kolejarzy na czechosłowackim Śląsku Cieszyńskim w latach 20. XX wieku

63%

Gąsior G.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2016

|

vol. 1

171-181

EN

Article presents the national attitudes of railway workers in the region mostly inhabited by Polish and German minority. Czechoslovak railway administration with the collaboration of nationalistic organizations (especially Matice osvěty lidové pro Těšínsko a Hlučínsko) tried to increase the number of Czech railway workers and demanded from them contribution to the czechization efforts. The administration used the policy of relocation and other means of pressure on workers of Polish and German nationality to convince them to support the Czech cause, especially by sending their children to Czech schools.

18

Stanisław Jan Karolus, Kończyce Małe. W dwudziestą rocznicę śmierci mjr. Cezarego Hallera

63%

Leśniak A.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2020

|

issue 23

102-108

EN

The narrative from a direct witness of the death of Maj. Cezary Haller, who died on January 26, 1919 in battles with the Czechs near Kończyce Małe during the polish – czechoslovak conflict. 2nd Lieutenant Stanisław Jan Karolus presented the detailed circumstances of the officer’s death in a bilateral report, dated in Tarnowskie Góry on January 23, 1939.

19

Funkcje książek i prasy regionalnej w sieci Studium przypadku

63%

Saluk N.

Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media

|

2018

|

issue 3(30)

73-83

PL

Publikacje regionalne, media i prasa oddziałują na społeczności lokalne, pełniąc tym samym, poza przekazywaniem informacji, szereg różnych funkcji. Ze względu na rozwój Internetu zakres ich działania został poszerzony i uzupełniony o nowe możliwości. W artykule opisano podstawowe cele mediów lokalnych, pokazano również szanse, jakie daje przestrzeń sieciowa. Okazuje się, że niekoniecznie jest ona zagrożeniem dla książek w tradycyjnej formie, może także służyć do ich promowania, podejmowania dyskusji, weryfikowania faktów. Nowoczesne rozwiązania pozytywnie wpływają na odbiór publikacji przez potencjalnych czytelników. W artykule opisany został portal gazetacodzienna.pl – Śląsk Cieszyński online oraz część prezentowanych tam książek o tematyce regionalnej.

EN

Regional publications, the media and the press influence local communities, thus performing a number of various tasks apart from the task of transmitting information. Due to the development of the internet, the range of their activities was extended and supplemented with new possibilities, which influenced the functions which were heretofore realised. The article describes the basic purposes of the local media, it also demonstrates the opportunities provided by the space of the internet. It turns out that this space is not necessarily a threat to the traditional forms of the book but an incentive to use them, to engage in discussion, to verify the facts that are provided. Modern solutions positively influence the reception of publications by potential readers. On the basis of general information and the functions which were adduced, one described the portal gazetacodzienna.pl – Śląsk Cieszyński online and a part of the regional-themed books which are promoted by this portal.

20

Śmierć kapitana Cezarego Hallera

63%

Korbel D.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2021

|

issue 24

19-55

PL

Wojna czechosłowacko-polska, która trwała 8 dni (23-30 stycznia 1919 r.), jest nadal nieznana dla większości społeczeństwa. Kpt. Cezary Haller, młodszy brat gen. Józefa Hallera, pozostaje jedną z nielicznych postaci bardziej znanych, a nawet „związanych” z tą bitwą. Okoliczności jego śmierci, mimo dostępnych dokumentów archiwalnych i omawiających je publikacji, nadal pozostają polem do spekulacji i manipulacji faktami historycznymi. Fałszywy mit powtarzany przez 100 lat o zabiciu tego polskiego oficera przez żołnierzy czechosłowackich jest częścią braku wiedzy o tej wojnie. Artykuł ten jest kolejną próbą przybliżenia czytelnikom najbardziej prawdopodobnego przebiegu bitwy pod Zebrzydowicami i Kończycami Małymi w dniu 26 stycznia 1919 r. Jest to także okazja do ponownego zwrócenia uwagi na fakt, że kpt. Cezary Halller nie został zabity, ale zginął na polu bitwy. Śmierć kpt. Cezarego Halllera stała się także ważnym symbolem walki o polskość Śląska Cieszyńskiego, a popularyzacja historii jego bohaterskiego czynu pozwoli przypomnieć sobie wielu innych, często bezimiennych bohaterów walki o niepodległość Rzeczypospolitej.

EN

The Czechoslovak-Polish War, which lasted 8 days (January 23-30, 1919), is still unknown to the majority of the public. Capt. Cezary Haller, younger brother of General Jozef Haller, remains one of the few figures more widely known or even "associated" with this battle. The circumstances of his death, despite available archival documents and publications discussing them, still remain a field for speculation and manipulation of historical facts. The false myth repeated for 100 years about the killing of this Polish officer by Czechoslovak soldiers is part of the lack of knowledge about this war. This article will be another attempt to deflate this issue and at the same time to familiarize readers with the most probable course of the battle of Zebrzydowice and Kończyce Małe on January 26, 1919. It will also be an opportunity to once again draw attention to the fact that Captain Cezary Halller was not killed or killed but died on the battlefield. The death of Capt. Cezary Halller also became an important symbol of the fight for Polishness of Cieszyn Silesia, and popularization of the history of his heroic deed will allow to recall many other often nameless heroes of the fight for independence of the Republic of Poland.

Refine search results

Jak żech se dowała szyć ślóńskóm suknie. Szkic autoetnograficzny

Konotacje wartościujące w odapelatywnych nazwiskach mieszkańców Śląska Cieszyńskiego (XIX wiek)

Dziedzictwo kulturowe Śląska Cieszyńskiego jako istotny element strategii turystycznej regionu

Karol Daniel Kadłubiec, Opowiado Anna Chybidziurowa, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2017, s. 544, ISBN 978-80-906986-0-4. Karol Daniel Kadłubiec, Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi, Bystřice: Ducatus Teschinensis 2018, s.688, ISBN 978- 80-906986-1

Trudne ścieżki zawodowe dydaktyków Śląska Cieszyńskiego w XIX i na początku XX wieku [rec. M. Bogus: Nauczyciele szkół ludowych Śląska Cieszyńskiego w XIX i na początku XX wieku. Uwarunkowania prawne i zawodowe. Czeski Cieszyn-Częstochowa 2013]

Prywatne i społeczne muzea na Śląsku Cieszyńskim w kontekście tożsamości regionalnej

Poczucie tożsamości narodowej osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego

Ksiądz Józef Nierostek (1901-1943) Patriotyczny duszpasterz, redaktor i publicysta z Cieszyna

Branni z Sibicy koło Cieszyna – dzieje rodu chłopskiego od XVIII do początku XX wieku

Między tym, co „nasze” a atrakcją turystyczną. Prywatne kolekcje i izby regionalne na Śląsku Cieszyńskim w perspektywie antropologicznej

Miencielowie (Mięcielowie) – dzieje chłopskiego rodu z Marklowic koło Cieszyna od XVIII do początku XX wieku

Obraz kultury materialnej i duchowej Śląska Cieszyńskiego utrwalony w odapelatywnych nazwiskach XIX wieku

Polsko-czesko-niemiecki konflikt o Śląsk Cieszyński w latach 1918-1920

Środowisko rodzinne a poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie Śląska Cieszyńskiego

Rewitalizacja dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych Śląska Cieszyńskiego

O potrzebie i początkach turystyki robotniczej na Śląsku Cieszyńskim w świetle programu i działalności Stowarzyszenia Polskich Robotników i Robotnic „Siła” (1908–1939)

Kolej a tożsamość: postawy narodowościowe kolejarzy na czechosłowackim Śląsku Cieszyńskim w latach 20. XX wieku

Stanisław Jan Karolus, Kończyce Małe. W dwudziestą rocznicę śmierci mjr. Cezarego Hallera

Funkcje książek i prasy regionalnej w sieci Studium przypadku

Śmierć kapitana Cezarego Hallera