Search results

1

Historia i pamięć zbiorowa w polityce regionalnej (casus Śląska Opolskiego)

100%

Trzcielińska-Polus A.

Przegląd Politologiczny

|

2012

|

issue 3

147-156

EN

The multicultural and multiethnic character of Śląsk Opolski frequently leads to emotionally heated disputes over such symbols of the past as historical monuments, anniversaries of historical events, cemeteries, signs with topographic names and so on, which is reflected in regional policy. History and collective memory are obviously used by the politicians of Śląsk Opolski (both by political parties and minority organizations) for their current political purposes, in order to achieve certain political interests (such as winning or retaining voters) by means of exerting an influence on the regional community or selected groups and by shaping certain attitudes and behaviors. The author refers to concrete examples of debates held in the region to explain the phenomenon of the politicization of history. She ponders the role of researchers, including political scientists, in preventing the politicization of the past and emphasizes the necessity for their taking a stand in the process of forming regional historical policy.

2

Kursy repolonizacyjne na Śląsku Opolskim w latach 1945–1950

70%

Pfaf J.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2017

|

vol. 13

|

issue 1

56-91

PL

W 1945 r. do Polski przyłączono Śląsk Opolski, który objęto wówczas akcją repolonizacyjną, mającą na celu usunięcie wszelkich śladów niemieckiej przeszłości regionu i jego mieszkańców. Celem tego przedsięwzięcia było stworzenie niepodważalnego argumentu dowodzącego jego polskości. Jednym z elementów akcji były kursy repolonizacyjne, w których pod presją ogólnej sytuacji społeczno-politycznej wzięło udział ponad 93 tys. śląskiej młodzieży i osób dorosłych. Ślązaków uczono w ten sposób historii i geografii Polski oraz poprawnego posługiwania się językiem polskim w mowie i piśmie, aby w ten sposób stali się żywym dowodem potwierdzającym słuszność aspiracji Polski do tego terytorium, a także by ich trwale zintegrować z polskim społeczeństwem.

EN

In 1945 Opolian Silesia was attached to Poland. At that time, Opolian Sile¬sia was embraced by an action of repolonization which aim was to eliminate all German remains of the region and its inhabitants. The aim of this venture was to create an irrefutable argument which proves its Polishness. One of the elements of this action were repolonization courses. Under the pressure of socio-political situations 93 thousand of Silesian youth and adults took part in these courses. In this way, Silesians were taught the history and geography of Poland and also how to use the Polish language correctly in both writing and speaking. What is more, Silesians became a living proof which confirms the righteousness of Polish aspiration to this territory and also to permanently integrate them to Polish society.

3

Komitet Wyborczy Mniejszości Niemieckiej na Śląsku Opolskim w wyborach samorządowych 1990 – 2006

70%

Alberska M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2014

|

issue 27

153-164

EN

The process of democratization in Poland after 1989, bring along occurrence of politicization of ethnicity. New possibilities created by the process was used by the German minority, which live in Opole Voivodship, which is a part of Silesia region. The minority set up in 1990 Electoral Committee of the German Minority and have put up their candidates in every local government elections, which take place, always with good result. They come to be a members of the local governments and become an important political force in a region and joint responsibility for developing the Opole Voivodship.

PL

Proces demokratyzacji w Polsce po 1989 r. uwidocznił przejawy polityzacji etniczności. Nowe możliwości stworzone przez proces zostały wykorzystane przez mniejszość niemiecką, zamieszkująca województwo opolskie, będące częścią regionu Śląska. Mniejszość ta powołała w 1990 r. Komitet Wyborczy Mniejszości Niemieckiej i wystawiała swoich kandydatów w każdych wyborach samorządowych, zawsze z dobrym skutkiem. Stawali się oni członkami lokalnych samorządów i znaczącą siła polityczną w regionie, współodpowiedzialną za rozwój województwa opolskiego.

4

Migracje zagraniczne i ich konsekwencje dla rodzin na przykładzie województwa opolskiego

70%

Moj M.

Border and Regional Studies

|

2015

|

vol. 3

|

issue 2

175-190

PL

Celem artykułu jest próba zdefiniowania rodziny migracyjnej oraz ocena wpływu wyjazdów zagranicznych na funkcjonowanie takiej rodziny. Przegląd literatury przedmiotu oraz przeprowadzone wywiady z rodzinami czasowo rozdzielonymi, pozwoliły na zdiagnozowanie rangi i skutków zjawiska dla rodzin z obszaru województwa opolskiego. Śląsk Opolski jest definiowany jako region migracyjny. Odpływ mieszkańców w ramach migracji wpływa zarówno na procesy demograficzne jak i społeczne. Różnice w pochodzeniu regionalnym ludności tego regionu miały zasadnicze znaczenie dla intensywności występowania emigracji i jej kierunku do czasu przystąpienia do Unii Europejskiej (Ślązacy emigrowali przede wszystkim do Niemiec Zachodnich). Po 2004 r. w migracjach zagranicznych, wśród których dominującymi stały się wyjazdy zarobkowe o charakterze czasowym w coraz większym stopniu uczestniczy ludność napływowa. Tak więc w nowych warunkach społeczno-gospodarczych doświadczenie rozłąki z osobami, które poszukują i podejmują pracę za granicą staje się wspólnym problemem rodzin zarówno wśród ludności autochtonicznej jak i napływowej.

EN

The aim of the article is an attempt to define a migratory family and international migration impact on its functioning. A review of sources and interviews with families that are temporary separated, enable the diagnosis of a rank and outcomes of the phenomenon for Opole Voivodeship’ families. Opole Silesia is defined as a migratory region. A backflow of inhabitants who migrate influences not only on demographical processes, but also on social ones. The ethnic diversity of the regional population has a vital meaning for the intensity of migrations since Poland has become a member of the European Union. After 2004, most women leave because of financial issues. There are temporary leaves, and among them, increasingly concerns migrant people. So, the experience of separation with people that look for and start work becomes a common problem for natives and immigrants in the new social and economical conditions.

5

Nobliści śląscy i śląski burmistrz. Collage jako technika narracji socjologicznej

70%

Kurczewski J.

Przegląd Socjologiczny

|

2008

|

vol. 57

|

issue 1

201-223

PL

Autor w prezentowanym artykule próbuje ukazać kontrastujące elementy relacji przedstawione przez różnych autorów, przy różnych okazjach społecznych odnoszących się do skomplikowanych relacji lokalnych polityków i ich następstw w środowisku lokalnym. Prezentowany przypadek opisuje sytuację społeczności lokalnej małego śląskiego miasteczka rządzonego przez 12 lat przez burmistrza wywodzącego się z mniejszości niemieckiej. Decyzja o nadaniu imienia Śląskich Noblistów Polsko-Niemieckiej Szkole Podstawowej przyczyniła się do silnej krystalizacji antagonizmu w środowisku lokalnym. Uważna analiza biografii noblistów ukazała, że jeden z nich wg opinii polskich mieszkańców badanej społeczności był zbrodniarzem wojennym. Projekt nadania szkole imienia Noblistów został powstrzymany ponieważ kandydatura jednego z nich (Fritza Habera) została zakwestionowana. Taka decyzja została podjęta pomimo tego, że popiersie Fritza Habera zostało uhonorowane na wystawie Wielkich Ludzi Wrocławia przez władze lokalne tego miasta.

EN

The author attempts in the paper to show how contrastive elements of stories told by various actors on various occasions may be linked together in order to show the complicate relationships between the local politics and wider and further issues. The case describes situation of small Silesian town where major coming from significant German minority ruled for 12 years. The decision to name the Polish-German school after the Silesian Nobel Prize winners strongly defended against the resistance on part of Polish politicians had led to the crystallization of Polish-German antagonism at the local level. The careful analysis of the biographies of the Nobelists led to discovery of one who was war criminal. The project of naming the school was stopped though the man in question (Fritz Haber) was only one among the dozen or so Nobelists and despite the fact that in the city of Wroclaw, where there is no active German minority the bust of Fritz Haber was exhibited by the local authorities in the Gallery of Great Wroclaw People.

6

Kursy języka polskiego na Śląsku Opolskim w pierwszej połowie XX wieku

58%

Sapia-Drewniak E.

Wychowanie w Rodzinie

|

2019

|

vol. XXI

|

issue (2/2019)

55-64

EN

Aim. The purpose of this study is to explore and present the role of Polish language courses implemented in Opole Silesia during the period of its belonging to the German state in the interwar years, and after the end of World War II until 1948. Their purpose was to compensate for the lack of opportunities to study in a school with Polish language instruction until 1945, and to oppose the Germanization of the Silesian population and awaken a sense of belonging to the Polish nation. Methods. Analysis of archival materials. Conclusions. Analysing the available archival materials, it can be concluded that in the interwar years Polish language courses were organised by Polish social and educational organisations functioning in the region. This form of educational work was addressed to children, young people, and adults. Only a handful of the Silesian population took part in them. The reason was the fear of economic harassment from German employers. In the post-war years, the Opole region became part of the Polish state, whose authorities strove to ensure that the local population mastered the Polish language as quickly as possible in terms of reading, writing, and communication. These were the basic conditions for participation in social and economic life in the new reality. This form of filling educational gaps, however, was not appreciated by the native population, as evidenced by the low attendance.

PL

Cel. Celem opracowania jest poznanie i przedstawienie roli kursów języka polskiego realizowanych na terenie Śląska Opolskiego w okresie jego przynależności do państwa niemieckiego w latach międzywojennych, oraz po zakończeniu II wojny światowej do 1948 roku. zadaniem kursów była kompensacja braku możliwości uczenia się w szkole z polskim językiem wykładowym do 1945 r., przeciwstawienie się germanizacji ludności śląskiej oraz rozbudzenie poczucia przynależności do narodu polskiego. Metody. Analiza materiałów archiwalnych. Wnioski. Analizując dostępne materiały archiwalne można stwierdzić, że w latach międzywojennych kursy języka polskiego były organizowane przez polskie organizacje społeczne i oświatowe funkcjonujące w tym regionie. Ta forma pracy oświatowej była kierowana do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Udział w kursach wzięła jedynie garstka ludności śląskiej. Powodem była obawa przed szykanami ekonomicznymi ze strony niemieckich pracodawców. W latach powojennych Opolszczyzna stała się częścią państwa polskiego, którego władze dążyły do tego, by ludność miejscowa jak najszybciej opanowała język polski w zakresie czytania, pisania i komunikowania się. Były to bowiem podstawowe warunki umożliwiające udział w życiu społeczno-gospodarczym w nowej rzeczywistości. Ta forma wyrównywania braków edukacyjnych nie cieszyła się jednak uznaniem ludności rodzimej, o czym świadczy niska frekwencja.

7

Wielokulturowy Śląski Opolski - perspektywa politologiczna

58%

Mazurkiewicz M.

Border and Regional Studies

|

2015

|

vol. 3

|

issue 1

83-101

PL

Artykuł jest próbą ogólnego (politologicznego) spojrzenia na zagadnienie zróżnicowania narodowościowo-kulturowego Śląska Opolskiego, będącego częścią historycznego obszaru Górnego Śląska, wyrosłego na gruncie kultur polskiej, niemieckiej, czeskiej i austriackiej. W omawianym przypadku obszar Śląska Opolskiego pokrywa się granicami administracyjnymi województwa opolskiego. Tekst skupia się na czterech zasadniczych elementach, wychodząc od obecnego kształtu etniczno-narodowościowego regionalnej społeczności, prezentuje regionalny wymiar realizacji polskiego prawa na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych, przedstawia w zarysie problematykę aktywności politycznej organizacji mniejszości niemieckiej oraz rywalizacji tych organizacji z Ruchem Autonomii Śląska, w szczególności w wyborach samorządowych oraz cele działalności organizacji, promujących ideę etnicznej lub narodowościowej odrębności Ślązaków, bazując na tekście uzasadnienia obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy z 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych i o języku regionalnych z 2014 r. Przedstawione w artykule zagadnienia mogą stanowić przyczynek do kontynuowania i poszerzenia badań, w szczególności w obszarze rywalizacji politycznej ugrupowań mniejszości niemieckiej z organizacjami politycznymi społeczności większościowej i grupami deklarującymi tożsamościową odrębność społeczności Ślązaków, opartej na gruncie etnicznym lub narodowościowym.

EN

The article covers national and cultural heterogeneity of the Opole Silesia, which is a historical part of Upper Silesia, caused by amalgamation of the Polish, German, Czech and Habsburg cultures. In the article the territory of Opole Silesia corresponds with an administrative boundaries of Opole Voivodeship. There are four fundamental elements to be described: ethno-national structure of the Opole region’s population (1), enforcement of rights of the ethnic and national minorities in Opole Voivodeship (2), political organisation and activity of German minority, and their competition with the Silesian Autonomy Movement (Ruch Autonomii Śląska) in local elections (3) and activity of organizations promoting the idea of ethnic or national distinctiveness of Silesians (4). Presented analysis could be a contribution to continuation and enlargement of studies about political competiton of German minority organisations’ with both the political organizations of Polish majority and the groups declaring distinctive, ethnically or nationally based, Silesian identity.

8

Leon Powolny. Bohater walki o polskość Śląska Opolskiego czy defraudant?

58%

Szymański A.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2019

|

vol. 29

|

issue 3

155-168

PL

W artykule Leon Powolny. Bohater walki o polskość Śląska Opolskiego czy defraudant? ukazano jeden z mniej znanych epizodów z życia tego zasłużonego bojownika o polskość Śląska Opolskiego. Powolny – jak wskazują na to materiały źródłowe – był także złodziejem, defraudantem, który okradł bank, w którym pracował. Przez niemiecki wymiar sprawiedliwości skazany został na karę więzienia i tę najprawdopodobniej odbył. Po czym dalej funkcjonował w ruchu mniejszościowym na eksponowanych stanowiskach, był dowódcą struktur konspiracyjnych podczas II wojny światowej i zginął śmiercią męczeńską w niemieckim więzieniu w Brandenburgu, gdzie ścięto mu głowę toporem. Na pytanie, jak można było pogodzić te dwie postawy, autor z pokorą odpowiada: nie wiem! Być może szerzej zakrojone badania archiwalne pozwolą odpowiedzieć na tak postawione pytanie.

EN

In the paper „Leon Powolny. Hero of fight for Polishness of Opole Silesia or defrauder?” one of fewer known episodes was presented from the honoured fighter for the Polishness of Opole Silesia. Leon Powolny – as the source materials indicate – was also a thief, defrauder who robbed the bank in which he worked. By the German jurisdiction he was sentenced to imprisonment and he most likely served that sentence. Afterwards he functioned in the minority movement at exposed posts, he was a commander of the conspiracy structures during the Second World War and he died a martyr’s death in the German prison in Brandenburg where his head was cut off by means of an axe. On the question how to bring together those two attitudes, the author with humility answers: I do not know! Perhaps wider developed archive research will allow replying such a question asked.

9

Fenomen pograniczy

58%

Opioła W., Trzcielińska-Polus A.

Border and Regional Studies

|

2013

|

vol. 1

|

issue 1

6-11

PL

Artykuł ma na celu wyjaśnienie motywów powstania czasopisma a także wyjaśnienia przyczyny, dla której „pogranicze” powinno być ważną kategorią badawczą nauki o polityce. Autorzy wyjaśniają jakie jest ich rozumienie pogranicza - miejsca, którego istnienie konstytuuje granica. Globalne zmiany polityczne, społeczne, ekonomiczne i kulturowe, zachodzące w ostatnich dekadach, każą rozszerzyć terytorialne definiowanie pogranicza z miejsc leżących w pobliżu granicy państwowej, na miejsca leżące w pobliżu granicy rozumianej szerzej. Zmieniają się bowiem funkcje granic, a dynamika ich zmian jest na tyle duża, że pogranicza pozostają trwałymi konstruktami kulturowymi nawet na terytoriach obecnie jednorodnych etnicznie/narodowo. W dalszej części artykułu autorzy wyjaśniają szerzej te obserwacje, a także pokrótce zdają sprawę ze specyfiki Śląska Opolskiego i cech, które konstytuują go jako region pogranicza.

EN

The article aims at explaining the reasons for creating the journal, as well as causes for which „borderland” should be an important field within the frames of political science. The authors explain their own understanding of borderland – the place which is constituted by the existence of a border. Global political, social, economic and cultural changes that have occured in recent decades demand the widening of the definition of borderlands. Today it is not only the area next to the border, because the border must be defined in broader terms. The function of the border has been changed in such a way that today bordelands exist even in regions which are ethnically or nationally homogenous. In the latter part of the article the authors explain these phenomena in more detail, and give a short descritpion of Opole Silesia and the features which make it a cross-border region.

10

Metody kształtowania postaw patriotycznych u młodzieży rodzimego pochodzenia na Śląsku Opolskim w latach 1950-1970

58%

Dawid A.

Border and Regional Studies

|

2015

|

vol. 3

|

issue 1

69-82

PL

Mieszkające w województwie opolskim dzieci i młodzież rodzimego pochodzenia były poddawane szczególnym zabiegom władz, które miały na celu ugruntowanie w nich postaw propolskich a wyrugowanie sympatii proniemieckich. W latach 1950–1970 zabiegano o eliminację wśród najmłodszych mieszkańców regionu języka niemieckiego w mowie i piśmie, niwelowano ślady tradycji i kultury niemieckiej w regionie, piętnowano postawy rewizjonistyczne. W zamian za to starano się, by młodzież rodzimego pochodzenia poznała polski język, kulturę, historię oraz kształtowano u niej postawy patriotyczne oraz akceptację dla nowego ustroju i państwowości regionu. Zadania te realizowano przede wszystkim podczas edukacji szkolnej, w czasie zajęć pozalekcyjnych, a także poprzez działalność organizacji młodzieżowych, przy współpracy z organizacjami społecznymi i lokalnym aparatem partyjnym.

EN

Those children and youth living in the Opole Voivodeship who represented indigenous population were subjected to a special actions undertaken by authorities aimed at both strengthening pro-Polish attitudes and eradicating German sympathies. In the years 1950-1970 the youngest inhabitants of the region faced endavours to root out their written and spoken German language, the traces of German tradition and culture were being eliminated and the revisionistic attitudes stigmatized. At the same time efforts were made to familiarize the indigenous youth with Polish language, culture and history, this process being accompanied by disseminating among them patriotic attitudes and acceptance for the new system and statehood which expanded its jurisdiction over the region. These tasks were performed predominantly in the course of the school education and during extra-curricular activities, but youth organizations cooperating with social organizations and the local party apparatus were also involved.

11

Moritz Brosig (1815–1887) – działalność organoznawcza na Śląsku Opolskim na podstawie zbiorów Archiwum Państwowego w Opolu

58%

Poźniak G. M.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2020

|

vol. 40

|

issue 1

179-214

EN

Moritz Brosig (1815–1887) was a Silesian musician, organist, and composer. His creative activity focused on broadly understood liturgical music. The State Archives in Opole have conserved 35 opinions about organs that were arranged by him in the years 1871–1884, and which pertain to instruments in Opole Silesia. It is an interesting and rich set of documents, full of still undiscovered knowledge about Silesian organ construction in the 18th–20th centuries. The article presents the content of expert opinion about Moritz Brosig, and focuses mainly on sound issues. The author lists many names of the then organ building companies.

PL

Moritz Brosig (1815–1887) był śląskim muzykiem, organistą i kompozytorem. Jego twórcza działalność koncentrowała się na szeroko pojętej muzyce liturgicznej. Archiwum Państwowe w Opolu przechowuje 35 opinii organoznawczych sporządzonych przez niego w latach 1871–1884, które dotyczą instrumentów na Śląsku Opolskim. Jest to niezwykle interesujący i bogaty zestaw dokumentów, pełen ciągle nieodkrytej wiedzy o śląskim budownictwie organowym XVIII–XX w. Artykuł prezentuje zawartość opinii eksperckich Moritza Brosiga. Autor skupia się na kwestiach brzmieniowych, ale wymienia także wiele nazw ówczesnych warsztatów organmistrzowskich.

12

Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej 2002-2005

58%

Szymański A.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2008

|

vol. 4

|

issue 1 Prawo

139-170

EN

In a detailed discussion the author presents the course of the first synodical assembly in the history of the Opole Diocese; he discusses the results of the Synod’s proceedings, that is the synodical statutes; and he takes a position on the contents of the annexes supplementing the statutes. In the conclusion the author points to the significance of the Synod for the presence and future of the Church in the Opole region.

13

Organy na Śląsku Opolskim na łamach „Zeitschrift für Instrumentenbau”

47%

Prasał A.

Folia Organologica. International yearbook of organ and organ music

|

2021

|

issue 4

72-83

EN

The article presents information about organ building in the present Opolskie Voivodeship region that was published in „Zeitschrift für Instrumentenbau”, a professional periodical which appeared in the years 1880 to 1943 and which was dedicated to the construction of musical instruments. A total of 47 mentions (covering the years 1887 to 1937) have been found, concerning 38 instruments.

14

Z dziejów Ludowego Klubu Sportowego Dąb Brzeźnica – pierwszego na Śląsku Opolskim klubu wiejskiego w zapasach w stylu wolnym 1953-1975

41%

Czaczka P.

Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development

|

2022

|

issue 1(102)

103-124

EN

By describing the history of the first wrestling club in the Opole Silesia, the author started from presentation of the sport in the rural areas in the Opole area after the 2nd World War. The period was dramatically difficult especially given the inherited trauma of war operations and uncertainty about the future of the land which after 1945 came under Polish administration. From the very beginning, the youth in the rural areas became very much attracted to sporting activities. The post-war population boom, great enthusiasm of local activists and eagerness and curiosity of the very youth caused that the project which was aimed at promoting participation in different kinds of physical activity, became a success. In Brzeźnica, wrestling became the leading discipline. From the very beginning the Club, thanks to determination of its activists, developed gradually. It is worth stressing that during the whole period of its operations the priority of the Club was to train children and the youth. It is worth reminding that during the four years of operations, i.e. years 1971-1975, at that time within the administrative limits of the Opolskie Province, the Club received significant financial support from a local sponsor – State Agricultural Enterprise in Kietrz.

PL

Opisując dzieje tego pierwszego klubu zapaśniczego na Śląsku Opolskim, autor na początku przedstawił sport w środowisku wiejskim na ziemi opolskiej po zakończeniu II wojny światowej. Okres ten był niezwykle trudnym, wynikającym między innymi z odziedziczonej traumy po działaniach wojennych, jak również niepewności jutra tych ziem, które po 1945 r. znalazły się pod administracją polską. Od samego początku młodzież wiejska garnęła się do uprawiania sportu. Powojenny wyż demograficzny, wielki zapał lokalnych działaczy, jak również ochota i ciekawość samej młodzieży spowodowały, że ten projekt, mający na celu uczestnictwo we wszelkiego rodzaju formach aktywności fizycznej, udało się zrealizować. W Brzeźnicy natomiast dyscypliną wiodącą stały się zapasy. Klub od samego początku, dzięki konsekwencji w działaniu, systematycznie się rozwijał. Warto podkreślić, że przez cały okres działalności sprawą niezwykle ważną dla klubu było szkolenie dzieci i młodzieży. Należy przypomnieć, że przez cztery lata funkcjonowania, a było to w latach 1971-1975, będąc jeszcze w starych granicach administracyjnych województwa opolskiego, klub otrzymywał znaczące wsparcie finansowe od lokalnego sponsora, którym było Państwowe Gospodarstwo Rolne w Kietrzu.

15

O Śląsku wymyślonym i wyobrażonym, czyli o śląskoznawstwie w ponowoczesnej narracji

41%

Kwiatek A.

Border and Regional Studies

|

2015

|

vol. 3

|

issue 1

19-36

PL

Artykuł niniejszy jest osobistą refleksją autora nad kondycją współczesnego śląskoznawstwa, traktowanego jako autonomiczna przestrzeń badawcza, dla której odniesieniem staje się podmiotowość regionu, a także racje, potrzeby, intencje, zamiary trzech państw granicznych: Polski, Niemiec, Czech. Istotny element refleksji stanowią przemiany tożsamościowe Górnego Śląska, kształtowane pod wpływem transformacji ustrojowej w minionym ćwierćwieczu. Ich dynamika determinowana aktywnością nieistniejącej wcześniej mniejszości niemieckiej i ruchów autonomicznych, odzwierciedla charakter, jakość i skalę społecznych przeobrażeń. Głównym przesłaniem artykułu jest teza, że w okresie od przełomu 1989 r. od chwili obecnej, nastąpiła dewaluacja większości śląskoznawczych ocen, sądów, stanowisk, nastawień itp. Skutkuje to brakiem jasnego kodu komunikacyjnego i przejrzystej narracji. Straciły na znaczeniu pojęcia stygmatyzujące dotąd całą rzeczywistość śląską, a w ich miejsce nie wykształciły się jeszcze nowe – o równorzędnej sile oddziaływania i wiarygodności. Śląskoznawstwo współczesne skazane jest więc na otwarty i perspektywiczny dyskurs, tak w sferze empirii jak i metodologii.

EN

The presented article is a personal reflection on the condition of contemporary Silesian studies. Silesian studies are treated as an autonomous research area, related to the regional identity, but also to the interests, needs and intentions of three neighbouring states: Poland, Germany and Czech Republic. The essential element of this reflection is evolution of identities in Upper Silesia, caused by the political transformation of Poland in the years 1989-2014. Their dynamics, determined by the activity of, earlier non-existent, German minority and autonomous movements, reflects the quality and scale of social transformation. The main thought of the article is a thesis, that in the period from 1989 to the present, the most of opinions, beliefs and judgments within the Silesian studies have been devaluated. The effect of this process is a lack of clear narrative and conceptual framework. Hitherto existing labels stigmatizing the Silesian reality had lost its value, but at the same time this empty space have not been filled in with new ’Silesian’ narratives. Thus, the future of Silesian studies will not get away from open and perspective discourse, both in empirical and methodological terms.

Refine search results

Historia i pamięć zbiorowa w polityce regionalnej (casus Śląska Opolskiego)

Kursy repolonizacyjne na Śląsku Opolskim w latach 1945–1950

Komitet Wyborczy Mniejszości Niemieckiej na Śląsku Opolskim w wyborach samorządowych 1990 – 2006

Migracje zagraniczne i ich konsekwencje dla rodzin na przykładzie województwa opolskiego

Nobliści śląscy i śląski burmistrz. Collage jako technika narracji socjologicznej

Kursy języka polskiego na Śląsku Opolskim w pierwszej połowie XX wieku

Wielokulturowy Śląski Opolski - perspektywa politologiczna

Leon Powolny. Bohater walki o polskość Śląska Opolskiego czy defraudant?

Fenomen pograniczy

Metody kształtowania postaw patriotycznych u młodzieży rodzimego pochodzenia na Śląsku Opolskim w latach 1950-1970

Moritz Brosig (1815–1887) – działalność organoznawcza na Śląsku Opolskim na podstawie zbiorów Archiwum Państwowego w Opolu

Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej 2002-2005

Organy na Śląsku Opolskim na łamach „Zeitschrift für Instrumentenbau”

Z dziejów Ludowego Klubu Sportowego Dąb Brzeźnica – pierwszego na Śląsku Opolskim klubu wiejskiego w zapasach w stylu wolnym 1953-1975

O Śląsku wymyślonym i wyobrażonym, czyli o śląskoznawstwie w ponowoczesnej narracji