Search results

1

Cześć Świętych w liturgii Kościoła i poza nią

100%

Mieszczak S.

Sympozjum

|

2004

|

issue 2(13)

9-24

PL

Kult świętych budzi czasami kontrowersje, ponieważ jest rozumiany jako konkurencyjny w stosunku do kultu oddawanego samemu Bogu. Tak rozumiany był zresztą powodem ostrej krytyki ze strony Marcina Lutra i często trwa to do dzisiaj w środowiskach protestanckich. Aby uniknąć nieporozumień, należy sprecyzować kilka pojęć.

2

Święci w Martyrologionie Syryjskim

100%

Charkiewicz J.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2013

|

vol. Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty

|

issue 4

27-36

EN

The end of an open and organized persecution of Christians, which was laid by the Edict of Milan (313), intensified the worship of saints in Christianity. From this time the first calendars that were used during services were established. Initially they were included into the pagan calendars but soon completely diverged from them. From the fourth-fifth century to the present day several liturgical calendar survived. Syrian Martyrologium, is considered to be the only one Eastern calendar that preserved to this day. It was written in 411-412 and was the Syrian translation of the Greek text, that appeared, probably, in Nicomedia in the last quarter of the fourth century. Rise of the liturgical calendar and its further development from the beginning was associated with the saints. So it was with Syrian Martyrologium, which despite the lists of the saints consists only one feast unrelated to them (Epiphany), and two others (Passover and Pentecost) that were only indirectly mentioned in it. The calendar has almost half of the days in the year with saints „memories”, individual and collective. The vast majority of them were martyrs. Among other types of holiness there were also the names of several bishops and four apostle

3

Święci Zachodniej Europy z pierwszego tysiąclecia

88%

Karczewski P.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2017

|

vol. Cerkiew a asymilacja- swój i obcy

|

issue 8

85-95

RU

Присутствие православия в Западной Европе является часто инъекцией духовности для искаженного атеизмом и секуляризацией общества. Восток также обогащается встречей с другой культурой и реальностью. Тем, чем Восток восхитился найболее в последнее годы и десятилетия, являются западные святые. Их почитание начинает увеличиваться и возрождаться в последнее время. Интерес к этой теме имеет свое начало в половине 20-го века. Большим популяризатором почитания западных святых стал недавно прославленный св. Иоанн Шанхайский. Говоря о рецепции почитания западных святых в Православной Церкви, следует отметить причины, проблемы и проявления. Среди причин, которые обосновывают это почитание: причина духовно-молитвенная; вопрос созидания местной идентичности; вопрос убогащения „восточного” православия; вопрос новых имен, которые могут быть использованы в таинстве крещения. Среди проблем, возникающих в почитании западных святых, самым важным является вопрос признания их святости. Почитание многих святых совсем новое для Православия и не проходило процесса рецепции. Среди проявлений почитания в первую очередь можно говорить о помещении имен западных святых в календарях и богослужебных книгах издаванных епархиями и приходами – имена святых упоминаются во время литии и в отпустах. Отдельной проблемой являются богослужебные тексты и акафисты святым. С почитанием святых связано почитание мощей. Приходы получают иногда частицы мощей от приходов римокатолических или посещают римокатолические храмы для молитвы у мощей. Одновременно бывает, что почитание святаго развивается несмотря на отсутствие его мощей.

4

Antyk chrześcijański w kapliczkach przydrożnych

75%

Stępniewska A.

Vox Patrum

|

1987

|

vol. 12

383-404

FR

L’auteur nous indique lesquels des saints antiques, a quelle frequence et sous quelle forme sont presentes dans les chapelles du diocese de Tarnów.

5

Współczesny stan badań nad prawosławną hagiologią

63%

Charkiewicz J.

ELPIS

|

2013

|

vol. 15

129-137

EN

Hagiology is relatively young branch of theology. It deals with issues related to the study of holiness from theological perspective. The modern state of research on Orthodox hagiology in Poland is not advanced. The study on holiness in our country essentially boils down to the issues connected to the lives of saints. Therefore it is usually limited to the hagiography and is conducted more from literately than theological perspective. A bit more advanced study in the field of Orthodox hagiology than in Poland can be observed abroad. The researches in this area deal mainly by a few Russians, Greeks and Serbs. Some hope for the development of Orthodox hagiology can be associated with organized more frequently, mainly in Russia, in the beginning of this century, scientific conference on this subject. Favorable, although slow, changes can be seen also in the curricula of some universities of theology, where the subject named “hagiology” appeared recently.

6

Kult świętych serbskich w monasterach Wielkiego Księstwa Litewskiego do końca XVI wieku

63%

Chomik P.

ELPIS

|

2013

|

vol. 15

165-172

EN

The cult of the saints, especially in the sixteenth century, was an important part of religious literature in the Polish-Lithuanian state, due to the Reformation and Counter-Reformation, but also because of the religious Catholic-Orthodox polemics on the eve of the Union of Brest. Among Serbian and South-Slavonic saints the most famous were: St. Paraskeva-Petka of Tyrnovo, St. Sava Serbian, St. Simon and St. John of Suchava.The presence of South-Slavonic element in the liturgical tradition of the Orthodox Church in the Polish-Lithuanian state is the local specificity that distinguishes Orthodoxy in the Republic and the Grand Duchy of Lithuania from the Orthodox Church in the great Russian state.

7

Święci władcy jako kategoria świętości w prawosławiu

63%

Charkiewicz J.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

25-29

PL

W szerokiej gamie prawosławnej świętości ludzkiej znajduje się m.in. kategoria świętych władców. Chociaż reprezentowana jest ona przez stosunkowo znaczną liczbę świętych, to niezasłużenie pozostaje w cieniu innych – tych bardziej znanych czy posiadających głębsze korzenie historyczne. Dodatkowo sytuacja taka może być również związana z tym, że święci władcy, jako oddzielna kategoria świętych, nie są osobno wspominani ani podczas proskomidii, ani w czasie modlitwy wstawienniczej anafory. Mimo to święci władcy z pewnością powinni być traktowani jako osobny typ świętości, zasługujący na nieco szersze omówienie. To też cel stawia przed sobą niniejszy artykuł. Jest on ponadto próbą zaproponowania wewnętrznej systematyki tej kategorii świętości. Przedstawiając występujące w nauce klasyfikacje prawowiernych, autor przedstawia również swoją propozycję. W ramach kategorii świętych władców wyodrębniane są następujące cztery grupy: (1) władcy nie będący ani męczennikiem, ani stanu monastycznego, ani cierpiętnikiem, (2) władcy, którzy zakończyli swoje życie śmiercią męczeńską, (3) władcy, którzy nie na łożu śmierci, lecz wcześniej złożyli śluby monastyczne i wiedli żywot mnisi, oraz (4) władcy-cierpiętnicy.

EN

In the wide spectre of Orthodox human sanctity, among others, there is also a category of saint rulers. Despite the fact that it’s represented by a significant number of saints, it remains, utterly undeservedly, in the shadow of the others- more known or more deeply rooted historically. On top of that, the situation may result as well from the fact that saint rulers, as a distinct category of saint, are not separately mentioned neither during the proskomedia, nor during the intercessory prayer of the anaphora. Still, the saint rulers definitely should be considered a separate type of sanctity, deserving a somehow wider presentation. Such is therefore the aim of this article. It is also an attempt of suggesting an interior systematic of this category of sanctity. Preserving, appearing in science, classifications of the saint rulers, the author gives also his own proposition. In the category of saint rulers there are four following groups: (1) rulers who weren’t neither martyrs nor monks or passion-bearers, (2) rulers who died martyrs, (3) rulers who long before their death became monks and led monastic life, (4) rulers-passion-bearers.

8

Święta Aniela z Foligno (1248-1309), rozwój duchowy i pełnia życia sakramentem chrztu świętego

63%

Block W.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 5: Teologia duchowości

151-176

EN

The study presents the spiritual path and mystical experience of St. Angela of Foligno (1248-1309), referring to the sacrament of baptism, as the source for spiritual life of each Christian. The collaboration with the grace of baptism brought Angela to the heights of the mystical experience. Her spiritual journey can be reconstructed from the information present in the manuscript no. 342 from the municipal library in Assisi (copied between 1308 and 1309) and entitled Liber sororis Lelle de Fulgineo de Tertio Ordine Sancti Francisci, often abbreviated by scholars as Liber or Memoriale.

PL

Artykuł ukazuje drogę duchową i doświadczenie mistyczne św. Anieli z Foligno (1248-1309), powiązane z sakramentem chrztu św. jako źródłem życia duchowego każdego chrześcijanina. Współdziałanie z łaską chrztu doprowadziło Anielę z Foligno do najwyższych mistycznych doświadczeń. Jej dziennik może być zrekonstruowany na podstawie informacji zawartej w manuskrypcie nr 342 znajdującym się w bibliotece miejskiej w Asyżu (przepisanym w latach 1308-1309) i zatytułowanym Liber sororis Lelle de Fulgineo de Tertio Ordine Sancti Francisci, określanym często przez studentów w formie skróconej jako Liber lub Memoriale.

9

Warmińska hagiologia (2010 – 2018)

63%

Parzych-Blakiewicz K.

Studia Elbląskie

|

2019

|

vol. 20

285-300

EN

The paper is a description of several years’ work of theologians, historians of the region, art historians, musicologists, literary researchers, cultural scholars and religious researchers on the subject of saints’ place in faith, piety, theology and art, formerly and nowadays, in an universal and regional perspective. In the 2010 – 2018, at the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, were eight seminars and one conference on the hagiological theme – that is concerning the saints and holiness (gr. hagios – saint). The hagiological research initiative comes from the Warmian theologians, inspired by Bishop Jacek Jezierski. The hagiological topic was discussed interdisciplinary. Subject, whose were on the top: Mother of God, St. Joseph, St. Anthony of Padova, St. Nicholas of Myra, St. Mary Magdalene, St. Catherine of Alexandria, St. Jacek Odrowąż (Hyacint of Poland), All Saints, Our Lady of Gietrzwałd, St. Jacob the Apostle (Larger). The results of the discussions were developed in the books – as a collective works. Conclusions point to the possibility of creating hagiological profiles of saints, and the appropriateness of specifying the methodology of trans- and multidisciplinary research in the field of a new, hitherto unrecognized discipline, which has been called: aspectual hagiology. The new discipline convenes the specialists in various disciplines, on a common research subject – holiness, and directs towards the innovation.

PL

Artykuł jest opisem kilkuletnich prac teologów, historyków regionu, historyków sztuki, muzykologów, literaturoznawców, kulturoznawców i religioznawców nad tematyką dotyczącą miejsca świętych w wierze, pobożności, teologii i sztuce, dawniej i współcześnie, w perspektywie uniwersalnej i regionalnej. W latach 2010 – 2018, w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, odbyło się osiem seminariów i jedna konferencja poświęcona tematyce hagiologicznej – czyli dotyczącej świętych i świętości (gr. hagios – święty). Inicjatywa badań hagiologicznych pochodzi ze środowiska teologów warmińskich, z inspiracji biskupa Jacka Jezierskiego. Tematyka hagiologiczna była dyskutowana interdyscyplinarnie. Dotyczyła: Matki Bożej, św. Józefa, św. Antoniego Padewskiego, św. Mikołaja z Myry, św. Marii Magdaleny, św. Katarzyny Aleksandryjskiej, św. Jacka Odrowąża, Wszystkich Świętych, Matki Bożej Gietrzwałdzkiej, św. Jakuba Apostoła (Większego). Wyniki dyskusji zostały opracowane w formie prac zbiorowych. Konkluzje wskazują na możliwość tworzenia hagiologicznych profili świętych oraz zasadność doprecyzowania metodologii badań transi multidyscyplinarnych w zakresie obejmującym nową, dotychczas nie uprawianą dyscyplinę o nazwie: hagiologia aspektowa. Nowa dyscyplina skupia na wspólnym przedmiocie badawczym – świętości – specjalistów różnych dyscyplin, ukierunkowując na innowacyjność.

10

Starotestamentowi prorocy jako typ świętości w Kościele prawosławnym

63%

Charkiewicz J.

Rocznik Teologiczny

|

2015

|

vol. 57

|

issue 2

155-168

PL

Zgodnie z nauka Kościoła prawosławnego prorocy stanowią osobny typ starotestamentowych świętych, czczonych jako osoby natchnione Świętym Duchem, które głosiły ludowi wolę Bożą. To nie tyle osoby zapowiadające czy przepowiadające przyszłość, co ludzie będący „ustami” Boga na ziemi. W prawosławiu prorocy, obok praojców, traktowani są zasadniczo jako osobna kategoria świętych Starego Testamentu. Przedmiotem rozważań autora artykułu jest przedstawienie proroków jako osobnej kategorii świętości w Kościele ze szczególnym zaakcentowaniem ich wewnętrznej systematyki. Autor przedstawia również definicje terminów: „prorok” oraz innych używanych wobec proroków terminów. Omawia rozwój profetyzmu starotestamentowego w różnych okresach historycznych, poczynając od Mojżesza, zwanego „pierwszym z proroków”, poprzez proroków poszczególnych epok dziejów narodu wybranego, na ostatnim proroku Starego Testamentu i pierwszym Nowego Testamentu – św. Janie Chrzcicielu – kończąc.

EN

According to the teaching of the Orthodox Church prophets are the separate type of the Old Testament saints, venerated as persons inspired by the Holy Spirit, men announcing the will of God to the people. There were not so much persons foretelling the future as rather men fulfilling role of “the mouth of God” on the earth. In Orthodoxy, prophets as well as forefathers, are basically considered as a separate category of the Old Testament saints. In this article the author presents prophets as a separate category of sanctity in the Church, particularly accentuating their interior systematic. The author defines the term “prophet” as well as other words or expressions used when talking about prophets. He discusses the development of Old Testament prophetism in various historical periods, beginning with Moses – called “the first among prophets”, throughout the prophets of consecutive epochs in the history of the Chosen People, ending with the last of the Old Testament prophets being at the same time the firs of the New Testament – saint John the Baptist.

11

Pamiątka – świętość czy talizman? Dlaczego zbieramy obrazki święte?

63%

Wasilewska J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2009

|

vol. 91

59-74

12

Patronaty świętych i błogosławionych w aktualnym prawodawstwie Kościoła łacińskiego

63%

Syczewski T.

|

2017

|

vol. 27

|

issue 4

109-126

PL

Artykuł Patronaty świętych i błogosławionych w prawodawstwie Kościoła łacińskiego zawiera następujące zagadnienia szczegółowe: podstawy prawno-dogmatyczne kultu świętych i błogosławionych, dlaczego oddajemy kult świętym i błogosławionym, jakie są przyczyny rozwoju kultu świętych. Ponadto, zostały ukazane zasady wprowadzania świętych do Ogólnego kalendarza rzymskiego, jak również zasady dotyczące wpisywania świętych i błogosławionych do kalendarza liturgicznego oraz ustanawianie świętych patronami województw, powiatów, miast, większych terytoriów, ulic, stowarzyszeń, szkół, uniwersytetów oraz rodzin zakonnych. Szczegółowe dane odnośnie do kalendarza danego kraju i wprowadzenia nowych świętych do kalendarza zawierają aktualne dokumenty Kościoła łacińskiego. Dokumenty te podkreślają, że wszelkie obchody dotyczące Kościoła partykularnego, które należy uwzględnić w kalendarzach mają być – zgodnie z wytycznymi Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – podporządkowane obchodom powszechnym. Do tejże Kongregacji należy ocena warunków przedstawionych w prośbie, wskazanie rangi obchodu liturgicznego oraz przedstawienie prośby Ojcu Świętemu. Święci mogą być także ustanawiani – za zgodą Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – patronami województw, powiatów, miast, większych terytoriów, ulic, stowarzyszeń, szkół, uniwersytetów oraz rodzin zakonnych. Błogosławieni mogą zaś być patronami tych miejsc tylko na mocy specjalnego indultu Stolicy Apostolskiej.

EN

The Patronage of Saints and Blesseds in the Legislation of the Latin Church is comprised of the following particular matters: the juridical-dogmatic foundations of the cult of saints and blesseds; why we observe the cult of saints and blesseds; what are the causes for development of the cult of saints. In addition are presented the rules for adding saints to the General Roman Calendar and also for inscribing saints and blesseds into the liturgical calendar as well as establishing patron saints for provinces, counties, cities, larger territories, streets, associations, schools, universities, and religious community families. The particular details regarding the calendar of a given country and introducing new saints to the calendar are contained in current documents of the Latin rite Church. These documents emphasize that all commemorations concerning the particular Church which are included in the calendar, are to be subordinated to the commemorations of the universal Church, in conformity with the directives of the Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments. It belongs to this Congregation to evaluate the conditions presented in requests, to assign liturgical ranking, and to introduce petitions to the Holy Father. Saints can also be established – with the approval of the Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments – as patrons of provinces, counties, cities, larger territories, streets, associations, schools, universities, and religious community families. Blesseds however can only be established as patrons of places only with special permission granted by indult from the Holy See.

13

Historia formularza mszalnego uroczystości Wszystkich Świętych

54%

Szczych J.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2009

|

vol. 62

|

issue 3

EN

The cult of the saints had its beginning in the Christian ancient times. Since then it was transformed in its own celebrations in honour of All the Saints. The official liturgy of the feast-day of Omnium Sanctorum (All Saints) was stabilized in close relation to the development of collective worship of the saints in the West. The historical liturgical witnesses from the Middle Ages and of the Trident Council time demonstrate a progressive and very natural process of establishment the missal texts of this liturgical celebration. The form of some liturgical directions in the current Missale Romanum (Latin Missal), unchanged for ages, confirms the continuity and constancy of this celebration in the history of Catholic Church. These missal directions explicitly show the same idea of celebration and timeless meaning of the All Saints Solemnity.

14

Polskie ślady we współczesnym martyrologionie rosyjskim

51%

Charkiewicz J.

ELPIS

|

2016

|

vol. 18

183-191

PL

Rosyjska Cerkiew Prawosławna, poprzez swoje liczne organizacje i jednostki, w tym naukowe, od lat gromadzi i publikuje materiały dotyczące osób represjonowanych z powodu wyznawanej wiary w okresie władzy radzieckiej. Jedną z nowych publikacji poświęconych temu tematowi jest wydana w 2015 r. przez Prawosławny Uniwersytet Humanistyczny św. Tichona w Moskwie książka pt. „Doznali krzywdy w imię Chrystusa. Prześladowania Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. 1917-1956. Informator bibliograficzny. Księga pierwsza. A”. Znajdują się w niej dane dotyczące kilku tysięcy osób noszących imiona (w przypadku mnichów czy hierarchów) lub nazwiska rozpoczynające się na literę „A”. Wśród nich znajdują się imiona dziewięciu osób związanych z Polską, w tym trzech świętych kanonizowanych przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną. Artykuł niniejszy przybliża ich życie i działalność.

EN

Russian Orthodox Church through its numerous organizations and unities, including the scientific ones, for many years gathered and published materials concerning people oppressed during the period of Soviet rule because of their faith. One of the new publications on the subject is edited in 2015 by the St Tikhon’s Orthodox Humanities University in Moscow They Suffered Injustice for Christ’s Sake. Persecutions of the Russian Orthodox Church 1917-1956. Bibliographical Guide. Book One. A. It contains information concerning several thousands of people with their names starting with letter “A”. Amongst them there are names of nine persons connected with Poland, including three saints canonized by the Russian Orthodox Church. The article introduces us to their life and activity.

15

Kanonizacja nowomęczenników okresu niewoli tureckiej w Kościele prawosławnym i ich znaczenie

51%

Charkiewicz J.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

43-51

PL

Artykuł poświęcony jest kwestii kanonizacji tzw. nowomęczenników bałkańskich w Kościele prawosławnym, która nie była dotychczas w języku polskim przedmiotem badań. Dotyczy on zatem świętych, którzy ponieśli śmierć za Chrystusa po zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 roku. Zasadnicze rozważania na ten temat poprzedza krótki wstęp dotyczący roli męczenników w Kościele. Artykuł odnosi się również do kwestii nazewnictwa, tj. zdefiniowania terminu „nowomęczennik” oraz jego pojawiania się w chrześcijaństwie. Z imienia znanych jest blisko 300 nowomęczenników okresu niewoli tureckiej na Bałkanach, wśród których są osoby różnych grup społecznych: hierarchowie, władcy, mnisi, żonaci kapłani i osoby świeckie. Jest to zapewne jedynie nieduża część osób, które poniosły w tym okresie śmierć w obronie Prawosławia. Badacze dzielą ich na cztery grupy, które też autor omawia. Ich kult przez długie wieki miał ograniczony charakter ze względu na obawy przed konsekwencjami ze strony władz tureckich. Tylko część spośród nich została kanonizowana po 1821 r., gdy w wyniku powstania niepodległościowego Grecja odzyskała niepodległość. W artykule znajduje się również omówienie kwestii znaczenia nowomęczenników okresu niewoli tureckiej dla Kościoła prawosławnego i wiernych. Znaczenie to podkreślali już im współcześni. Jest ono wielopłaszczyznowe i nawiązuje do roli jaką w Kościele od początków jego istnienia posiadali męczennicy.

EN

Article is devoted to the issue of the canonization of the so-called new-martyrs of the Balkans in the Orthodox Church, the issue that has not been in the Polish language studied yet. It concerns the saints who died for Christ after the conquest of Constantinople by the Turks in 1453. The considerations on the subject is preceded by a short introduction on the role of the martyrs in the Church. Article also refers to the issue of nomenclature, i.e. the definition of the term “new-martyr”, and its appearance in Christianity. Nearly 300 of the new-martyrs of the period of Ottoman slavery are known by the name. This group includes people of different social groups: the hierarchy, the rulers, the monks, married priests and lay people. It is probably only a small part of people who have suffered the death during this period in defense of Orthodoxy. The researchers divided them into four groups, which, the author presents. Their cult for centuries was limited because of the fear of consequences from the Turkish authorities. Only part of them was canonized after 1821, when as a result of uprising the independence of the Greece was proclaimed. The article also contains a part in which the importance of the new-martyrs of the Ottoman period for the Orthodox Church and its faithful is explained. Their importance was emphasized already by their contemporaries. This importance is multi-faceted and refers to the role of the Church plays from its beginning by the martyrs.

16

Nowa ewangelizacja a kultura w świetle myśli Benedykta XVI. Powiązania i perspektywy

51%

Szewczyk J. R.

Roczniki Teologii Duchowości

|

2013

|

vol. 5(60)

101-125

EN

The aim of the present article is to make a peculiar synthesis of Pope Benedict XVI’s teaching on modern culture and on new evangelization. Apart from the detailed analyses, the article is focused on showing a broad panorama of the undertaken issues. Starting from a synthetic definition of culture the author points to its close connections with evangelization on the level of the human heart. Then he goes on to show the post-Enlightenment secularism and the false anthropological conception resulting from it as the main sources of the deep crisis of culture, at present especially spread in Europe. Finally the issue of “new evangelization” is discussed with special emphasis on the role of dialog in it, that is supposed to lead to restoration of “full rationality”, more adequate to the human nature, gifted with a craving for God. Also saints and sanctity are pointed to as the basic categories of efficient evangelization and the means that allow stopping further degradation of the cultural environment of man.

17

Kontekstualne uwarunkowanie głoszenia katechez do młodzieży

51%

Sławiński H., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

The catechesis to the youth is always delivered in the given context. This article explains first of all the etymology of the name “catechesis” and it’s meaning as seen through the lens of the theology of the word of God. The core of the catechetical message remains unchanged through the ages and organically identical with the salvific message of Jesus and his Apostles. What plays an important role in the sharing of faith is the vivid community of faith. Another important factor of the catechesis is the authority of the person, who preaches the word of God. One has authority, when that person lives according to the proclaimed message. The saints are the people who have authority and are still fascinating for the youth. It is right then - in the context of the approaching World Youth Day in Krakow 2016, based on the words “Blessed are the merciful” - to point out at so many saints, who used their energy to express their love to God through the merciful service to the people in need. As being merciful is so divers, so different are saints, who practiced mercy. What remains after the catechesis is not so much the subject, but the whole context, the experience of the community and participation in a meaningful event.

PL

Głoszenie katechez do młodych dokonuje się zawsze w określonym kontekście. Artykuł omawia najpierw katechezę z perspektywy teologii słowa Bożego, następnie wyjaśnia interesującą etymologię terminu „katecheza”, przypomina niezmienną istotę treści katechez oraz podkreśla, że na jej skuteczny przekaz wpływa doświadczenie wspólnoty wiary, wzajemnego wsłuchiwania się i dzielenia interpretacją życia przez pryzmat słowa Bożego. W artykule omówiona jest także ważna rola autorytetu wpływającego na młodzież. Może nim być głosiciel katechez, o ile zachowuje spójność sposobu życia z nauczaniem. Fascynującymi autorytetami, wciąż atrakcyjnymi dla młodzieży, są święci. W kontekście Światowych Dni Młodzieży 2016 skoncentrowanych wokół słów „błogosławieni miłosierni” warto przypomnieć sylwetki młodych świętych czyniących miłosierdzie. Wśród nich jest ich wielu, którzy byli związani z Krakowem. Jak wieloaspektowe jest pojęcie miłosierdzia, tak różnorodni są święci, którzy je praktykowali. Tym, co najbardziej zostaje w pamięci, jest nie tylko treść, co doświadczenie wspólnoty i współuczestnictwa w ważnym wydarzeniu.

18

Święci prawosławni – łączą i dzielą: zarys historyczny

51%

Pastuszewski S.

Studia Elbląskie

|

2017

|

vol. 18

113-124

EN

The cult of saints is one of the features of the Orthodox Church. It differs from the worship of Roman Catholicism above all that is mainly due to the faith and belief communities. Very often it starts in the lives of people considered saintly. The Saints of then Orthodox Churches, unlike the saint of the Roman Catholic Church, are not a mediators between God and human, only helpers human in touch with God, and the helpers of God in contact with the human. The requirements for canonization are less formalized than in Roman Catholicism. Saints are also people especially meritorious for the Church and state (vide – Serbia, Russia), without much penetration in their spiritually-moral figure. Local Churches „abound” canonizations, creating Cathedrals of Saints, also in the form of icon images. This has to be proofof the holiness of the entire Church. For this reason, there are additional barriers between the local Churches; some canonizations are not mutually accepted. The criteria and the practice of canonization in Orthodoxy changed over the centuries. Because of the strong association of the local Churches and countries a significant impact on the canonizations were and still are political factors, which today is particularly evident in the Russian Orthodox Church and Serbian Orthodox Church.Orthodox cult of the saints grow from the culture of the faithful community and make the culture stronger. Due to the fact that the space church-driven in countries dominated by Orthodox Christianity intensively sacralized, this cult also affects the representatives of other social circles. The saints of the region, city or village are clearly present in the public consciousness, contributing to the identity of the local community, sometimes becoming national heroes. Thus, the Saints of the Orthodox Churches combine local communities, while at the same time can contribute to deepening the divisions between the local Churches

PL

Kult świętych jest jednym z wyróżników prawosławia. Różni się on od kultu w katolicyzmie przede wszystkim tym, że wynika głównie z wiary i przekonania wspólnot lokalnych. Bardzo często zaczyna się za życia osób uznanych za świątobliwe. Święty w prawosławiu, w odróżnieniu od świętego w katolicyzmie, nie jest pośrednikiem między Bogiem a człowiekiem, tylko pomocnikiem człowieka w kontakcie z Bogiem, a także pomocnikiem Boga w kontakcie z człowiekiem. W prawosławiu wymogi kanonizacyjne są mniej sformalizowane niż w katolicyzmie. Świętymi zostają także ludzie szczególnie zasłużeni dla Cerkwi i państwa (vide – Serbia, Rosja), bez zbytniego wnikania w ich sylwetki duchowo-moralne. Kościoły lokalne „mnożą” kanonizacje, kreując Sobory Świętych, także w formie ikonicznych wizerunków. Ma to być dowodem świętości całego Kościoła. Z tego też względu powstają dodatkowe bariery między Kościołami lokalnymi; bądź niektóre kanonizacje nie są wzajemnie akceptowane. Kryteria i praktyki kanonizacyjne w prawosławiu zmieniały się w ciągu wieków. Z racji silnego związku Kościołów lokalnych z narodami i państwami znaczny wpływ na kanonizacje miały i nadal mają czynniki polityczne, co obecnie szczególnie jest widoczne w Cerkwi rosyjskiej i serbskiej. Prawosławny kult świętych wyrasta z kultury danej społeczności wiernych oraz umacnia tę kulturę. Z racji tego, że przestrzeń okołokościelna jest w krajach prawosławnych intensywnie sakralizowana, ów kult oddziałuje także na przedstawicieli innych kręgów społecznych. Święci z danego regionu, miasta czy wsi są wyraźnie obecni w świadomości społecznej, współtworząc tożsamość wspólnoty lokalnej, niekiedy stając się bohaterami narodowymi. Tak więc święci prawosławni łączą wspólnoty lokalne, choć równocześnie mogą przyczyniać się do pogłębienia podziałów między Kościołami lokalnymi.

19

„Hagiologiczny Kerygmat”. Teologiczna „lektura” bazyliki San Stefano Rotondo w Rzymie

51%

Parzych-Blakiewicz K.

Studia Elbląskie

|

2021

|

vol. 22

347-364

EN

The article presents the theological interpretation of the sacred space of San Stefano Rotondo in Rome. It is the result of research in the area of saints and holiness – that is, hagiology. The aim of the research undertaken is to define the temple as locus theologicus. San Stefan is a rotunda. In the middle there is a presbytery illuminated by natural light. Around it is a nave with 34 frescoes depicting scenes of the martyrdom of saints from the first centuries of Christianity. The theological interpretation concerns the whole interior, including its artistic furnishings and architecture. It was done in the perspective of papal teaching onholiness as a daily experience of closeness to God and taking into account the assumptions of aspectual hagiology. She has led to conclusions that include a proposal to use a new term– „hagiological kerygma” for use in further hagiological research aimed at „theology for innovation.”

PL

Artykuł przedstawia teologiczną interpretację przestrzeni sakralnej bazyliki San Stefano Rotondo (św. Szczepana) w Rzymie. Jest wynikiem prac badawczych w obszarze dotyczącym świętych i świętości – czyli hagiologii. Celem podjętych badań jest określenie świątyni jako locus theologicus. Bazylika San Stefano jest rotundą. W środku znajduje się prezbiterium oświetlone naturalnym światłem. Wokół jest nawa z 34 freskami, które przedstawiają sceny męczeństwa świętych z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Teologiczna interpretacja dotyczy całości wnętrza, obejmuje jego wyposażenie artystyczne i architekturę. Dokonana została ona w perspektywie nauczania papieskiego o świętości jako codziennym doświadczeniu bliskości Boga oraz z uwzględnieniem założeń hagiologii aspektowej. Doprowadziła do wniosków, które obejmują propozycję użycia nowego pojęcia – „hagiologiczny kerygmat” z przeznaczeniem do zastosowania go w dalszych badaniach hagiologicznych, ukierunkowanych na „teologię dla innowacyjności”.

20

Powszechność funkcji keryksa w Kościele starożytnym. Stanowisko Klemensa Aleksandryjskiego

51%

Drączkowski F.

Vox Patrum

|

2002

|

vol. 42

101-117

EN

The term to kerygma in Ciemens of Alexandria's writings means both an action performed in time and the contents, substance, subject of the Good News the contents of the Gospel. The conveyor of the kerygmat is a word, which can be said or written. On the basis of this assumption Clemens talks about two kinds of kerygma: oral and written. In the times of persecution the written transmission accomplished the principle of kerygmat universality in a fuller way, as it reached ail environments, also the circles that were unfavorable or hostile towards Christianity.

PL

The term 'to kerygma' in Clemens of Alexandria's writings means both an action performed in time and the contents, substance, subject of the Good News the contents of the Gospel. The conveyor of the kerygmat is a word, which can be said or written. On the basis of this assumption Clemens talks about two kinds of kerygma: oral and written. In the times of persecution the written transmission accomplished the principle of kerygmat universality in a fuller way, as it reached ail environments, also the circles that were unfavorable or hostile towards Christianity.

Refine search results

Cześć Świętych w liturgii Kościoła i poza nią

Święci w Martyrologionie Syryjskim

Święci Zachodniej Europy z pierwszego tysiąclecia

Antyk chrześcijański w kapliczkach przydrożnych

Współczesny stan badań nad prawosławną hagiologią

Kult świętych serbskich w monasterach Wielkiego Księstwa Litewskiego do końca XVI wieku

Święci władcy jako kategoria świętości w prawosławiu

Święta Aniela z Foligno (1248-1309), rozwój duchowy i pełnia życia sakramentem chrztu świętego

Warmińska hagiologia (2010 – 2018)

Starotestamentowi prorocy jako typ świętości w Kościele prawosławnym

Pamiątka – świętość czy talizman? Dlaczego zbieramy obrazki święte?

Patronaty świętych i błogosławionych w aktualnym prawodawstwie Kościoła łacińskiego

Historia formularza mszalnego uroczystości Wszystkich Świętych

Polskie ślady we współczesnym martyrologionie rosyjskim

Kanonizacja nowomęczenników okresu niewoli tureckiej w Kościele prawosławnym i ich znaczenie

Nowa ewangelizacja a kultura w świetle myśli Benedykta XVI. Powiązania i perspektywy

Kontekstualne uwarunkowanie głoszenia katechez do młodzieży

Święci prawosławni – łączą i dzielą: zarys historyczny

„Hagiologiczny Kerygmat”. Teologiczna „lektura” bazyliki San Stefano Rotondo w Rzymie

Powszechność funkcji keryksa w Kościele starożytnym. Stanowisko Klemensa Aleksandryjskiego