Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 18

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  świadomość prawna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Zestawiając ze sobą i porządkując nurty badawcze: prawo w filmie, prawo i literatura oraz estetyka prawa – łatwo dojść do wniosku, że mamy do czynienia z bliskimi sobie tematami w których pewne zakresy pól badawczych są takie same. Najszerszym pojęciem jest estetyka prawa, która obejmuje swym zakresem w całości kierunek prawo i literatura. Prawo w filmie jest natomiast uszczegółowieniem tego ostatniego. Porządkując estetykę prawa, można zamknąć ją w trzech ujęciach: zewnętrznym, wewnętrznym oraz nazywanym „prawo jako narzędzie estetyzacji”. Estetyka prawa w ujęciu zewnętrznym zajmuje się przejawami prawa, inspiracjami prawniczymi, motywami prawnymi, symbolami, znakami, które były przedstawiane przez wieki w sztukach pięknych. Przedmiotem estetyki prawa w ujęciu wewnętrznym jest samo prawo. Trzecie ujęcie estetyki prawa koncentruje się na prawie jako narzędziu estetyzacji życia codziennego. W ramach kierunku prawo i literatura rozważania dotyczą bądź zawartości treści prawnych i prawniczych w dziełach literackich (law in literature), bądź wartości literackiej, w tym estetycznej, aktów normatywnych, a szerzej także innych aktów stosowania prawa (law as literature). Szczególnym przypadkiem tego kierunku badawczego jest kinematografia prawnicza, gdzie film nakręcony na podstawie scenariusza traktuje się jako pewną narrację, co pozwala uznać, że prawo w filmie stanowi rozwinięcie kierunku prawo i literatura. Praktyczny aspekt tych badań – zarówno estetyki prawa, prawa i literatury oraz prawa w filmie – dotyczy przede wszystkich znaczenia i wpływu na świadomość prawną oraz na kształtowanie postaw wobec prawa. Najważniejsze jest tu zwrócenie się ku problemowi kształtowania świadomości prawnej za pośrednictwem innych środków niż sam tekst aktu normatywnego.
PL
Świadomość prawna obywateli powinna być jednym z wyznaczników prawidłowo funkcjonującego społeczeństwa otwartego, w którym akceptowana jest odrębność, możliwość realizowania celów stawianych sobie przez jednostki, rozwiązywania problemów i dążenia do samorealizacji. Podniesieniu wiedzy i świadomości prawnej służy edukacja prawna, polegająca przede wszystkim na dostarczaniu wiedzy o prawach i obowiązkach obywateli, na kształtowaniu umiejętności sporządzania dokumentów wykorzystywanych w procesach sądowych oraz nawyków korzystania z pomocy instytucji świadczących usługi prawne. Podnoszenie wiedzy z zakresu prawa oraz umiejętności korzystania z pomocy prawnej jest jednym z istotnych aspektów w przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu.
EN
The aim of the research was to verify system solutions in the field of teaching law at the secondary school level. The authors analysed the main factors affecting the quality and quantity of matter related to law – the core curriculum, questions appearing on the secondary school-leaving examination and other local circumstances / related to a particular institution. According to the authors’ opinion, low legal awareness results from the underrepresentation of law at the secondary school level. As a result of the analysis, authors came to the conclusion that the problem does not only lie in the underrepresentation of law in the secondary school curriculum, but is also a consequence of several imperfect solutions in the education system. In the last chapter, the authors suggested optimization solutions.
PL
Celem badań była weryfikacja rozwiązań systemowych w zakresie nauczania prawa na etapie szkół średnich. Autorzy przeanalizowali główne czynniki mające wpływ na jakość i ilość materii dotyczącej prawa – podstawę programową, zagadnienia występujące na egzaminie maturalnym i inne okoliczności o charakterze lokalnym/związane z określoną placówką. Zdaniem autorów niska świadomość prawna wynika z niedoreprezentowania prawa na etapie szkół średnich. Wskutek przeprowadzonej analizy okazało się, iż problem nie leży w wyłącznie zbyt małej ilości zagadnień prawnych, ale jest skutkiem większej ilości niedoskonałych rozwiązań systemowych. W ostatnim rozdziale autorzy zasugerowali rozwiązania o charakterze optymalizacyjnym.
EN
The aim of this article is to present the results of a pilot study we conducted among students of the social sciences, the aim of which was to determine their basic intuitions and assessments regarding the law and the Polish legal system. Research has been conducted in Poland since the 1970s to identify the basic features of the popular idea of the law, and one of the observations in the literature on the subject is the claim that its character is anti-legalistic. The first part of this article reviews earlier studies on the legal awareness of Polish society, including the most important factors affecting it. Attitudes to the law are undoubtedly one of the most important areas of empirical research now being conducted by Polish sociologists of the law. The second part of the article [is a presentation of a pilot study we conducted on Polish students’ ideas on the law. One of our main research goals was to determine their most frequent associations with the term “legal provision” and their general assessment of the Polish legal system. Our research, albeit only a pilot scheme, allowed us to make a preliminary evaluation of the claim made in the literature on the anti-legalistic character of the idea Polish society has (or in our case Polish students have) of the law.
PL
Celem niniejszego artykułu jest prezentacja wyników badania pilotażowego, przeprowadzonego wśród studentów nauk społecznych, którego celem było zidentyfikowanie ich podstawowych intuicji i ocen dotyczących prawa i polskiego systemu prawnego. W Polsce od lat 70. XX w. do dzisiaj prowadzone są badania mające zidentyfikować podstawowe cechy popularnej kultury prawnej, a jedną z tez obecnych w literaturze przedmiotu jest twierdzenie o jej antylegalistycznym charakterze. Pierwsza część pracy poświęcona jest rekonstrukcji dotychczasowych badań nad świadomością prawną społeczeństwa polskiego z uwzględnieniem najważniejszych czynników wpływających na jej kształt. Postawy wobec prawa to niewątpliwie jeden z najważniejszych obszarów badań empirycznych prowadzonych przez przedstawicieli współczesnej socjologii prawa. Druga część artykułu to prezentacja zrealizowanych przez autorów pilotażowych badań nad popularną kulturą prawną studentów. Jednym z głównych celów badawczych jest identyfikacja najczęściej pojawiających się skojarzeń z terminem „norma prawna” oraz generalnych ocen polskiego systemu prawnego. Badania, choć przeprowadzone jedynie w celach eksploracyjnych, pozwoliły na wstępne odniesienie się do obecnej w literaturze przedmiotu hipotezy o antylegalistycznym charakterze polskiej kultury prawnej.
PL
Celem artykułu jest przeanalizowanie koncepcji systemu prawnego wskazanego w pracy Marii A. Kapustiny. W przekonaniu autora koncepcja ta wzbogaca dotychczasowe podejście do zagadnienia o element kulturowy. W polskiej nauce prawa nadal dominuje pojmowanie systemu prawa wyłącznie w kategoriach systemu norm, wobec tego również z punktu widzenia polskiej literatury prawniczej propozycje M. A. Kapustiny wydają się interesujące
EN
The aim of this article is to analyze the concept of the legal system presented in the work of Mariia A. Kapustina. In the author’s view, this concept adds the cultural element to the current approach to the issue. In Polish jurisprudence, the perception of the legal system only in terms of the system of norms is still predominant, thus from the point of view of Polish legal literature the proposals of M.A. Kapustina appear to be interesting.
PL
Funkcjonowanie w Polsce licznych uczelni publicznych i niepublicznych kształcących w zakresie szeroko rozumianych nauk ekonomicznych czy społecznych wiąże się z faktem wprowadzenia do programów studiów określonych kierunków bądź specjalności przedmiotów prawniczych. Tym samym edukacja prawna pojawia się na kierunkach nieprawniczych jako dopełnienie kształcenia ekonomicznego albo jako kształcenie wiodące na innych kierunkach, np. na administracji. Znajomość prawa jest koniecznością dla każdego obywatela, ale jej znaczenie wzrasta szczególnie w przypadku osób, które pełnią rolę samodzielnych decydentów zarówno w gospodarczych jednostkach organizacyjnych, jak i w organach państwowych i samorządowych, których kompetencje wiążą się z procesami gospodarczymi.
EN
The operation of numerous public and private universities educating in broadly defined economic or social sciences is due to the fact of entering of legal subjects into study programs of particular fields or majors. Thus, the legal education appears also in non-law subjects as a supplement to economic education or as leading education in other fields, such as administration. The knowledge of law is a necessity for every citizen, but its importance increases particularly in the cases of people, who act as independent policy makers in both economical and organisational units as well as state and local authorities, whose responsibilities are associated with economic processes.
EN
The media transmission is performing the substantial role in the forming of the social image of functioning of bodies of the judiciary. It is held through the process of the cooperation in frames of legal education concerning standards of functioning of courts and principles and procedural guarantees concerning all participants in legal proceedings. Appearing media news reports diverge from their main role, i.e. informing and serving the general public, and distort the image of the administration of justice. The distortion contributes to deepening the existing divergences between the real  functioning of courts and the work of lawyers, and the image which has been created by the media. It influences the negative evaluation of the functioning of the entire judiciary system and lowers trust in the law as well as institutions that create it and use it. It can also cause populist aspiration among some politicians to change currently applicable rules of law or its distortion by the media.
PL
Przekaz medialny pełni istotną rolę w kształtowaniu społecznego obrazu funkcjonowania organów wymiaru sprawiedliwości. Dzieje się tak przez proces współpracy w ramach edukacji prawnej dotyczącej standardów funkcjonowania sądów oraz zasad i gwarancji procesowych dotyczących wszystkich uczestników postępowania sądowego. Niejednokrotnie jednak pojawiające się doniesienia medialne odchodzą od swojej głównej roli (czyli informowania i służenia opinii publicznej) na rzecz deformowania społecznego obrazu wymiaru sprawiedliwości. Owa deformacja przyczynia się do pogłębiania istniejących rozbieżności między rzeczywistym wyglądem i funkcjonowaniem sądów oraz pracą prawników a obrazem, który stworzyło sobie społeczeństwo w oparciu o przekaz medialny. Bez wątpienia wpływa to na negatywną ocenę funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości i obniżenie zaufania do prawa oraz instytucji je tworzących i stosujących. Powyższe może być przyczyną penalnopopulistycznych inspiracji dla polityków oraz „medialnego niszczenia prawa”.
EN
This article addresses the issue of improving legal awareness in society, as an element shaping the culture of trust. The challenges of contemporary times, both global and local, encourage reflection on the importance of law as an instrument that shapes interpersonal relations. Although the need for knowledge of law is undeniable, the decreasing legal awareness in Polish society should be viewed with concern. The aim of this article is to initiate a broader debate on this issue, and to encourage interdisciplinary research that will lead to the formulation of concrete conclusions and proposals for change. These recommendations will contribute to specific actions that will support the improvement of legal awareness in society, and also form the basis for another discussion on the legal education of future generations of lawyers – an issue which has long been the subject of lively debate among the representatives of legal sciences in other countries, and which also seems to be necessary in Poland.
PL
Przedmiotem artykułu jest problematyka edukacji prawnej społeczeństwa jako elementu kształtującego kulturę zaufania. Wyzwania czasów współczesnych – zarówno te o charakterze globalnym, jak i lokalnym – skłaniają do refleksji nad znaczeniem prawa jako instrumentu kształtującego relacje międzyludzkie. I choć potrzeba jego istnienia jest niezaprzeczalna, to jednak z obawą spoglądać należy na obniżający się stan świadomości prawnej społeczeństwa polskiego. Ideą towarzyszącą prowadzonym w artykule rozważaniom jest chęć zainicjowania szerszej debaty na ten temat, jak również badań o charakterze interdyscyplinarnym, które doprowadzą do sformułowania określonych wniosków i propozycji zmian. Miałyby się one stać przyczynkiem do określonych działań wspierających rozwój edukacji prawnej społeczeństwa, a w przyszłości i kolejnej dyskusji na temat edukacji prawniczej przyszłych pokoleń prawników, która to dyskusja stanowi od wielu lat przedmiot ożywionej debaty przedstawicieli zagranicznej nauki prawa i wydaje się być konieczną również w Polsce.
EN
Article 128 of the Code of Administrative Procedure is a manifestation of a far-reaching protective function. Introduced solutions concerning reasoning instructions as a legal measure initiating proceedings under additional proceedings of non-legal categories (dissatisfaction) and does not require the entity authorized to bring this measure to justify its opinion. The authors indicate that a fundamental change in the social environment, including an increase in awareness and the legal introduction in 2015, a legal action that free of charge assistance was justified and the action was justified to investigate the solution of the addendum in Art. 128 kpa and its amendments.
PL
Art. 128 k.p.a. stanowi przejaw daleko idącej funkcji ochronnej. Wprowadzone w tym przepisie rozwiązania dotyczące odwołania, rozumianego jako środek prawny inicjujący postępowanie w drugiej instancji, odnoszą się do pozaprawnych kategorii (niezadowolenie) i nie wymagają od podmiotu posiadającego legitymację do wniesienia tego środka prawnego uzasadnienia swojego stanowiska. Autorzy wskazują, że zasadnicza zmiana otoczenia społecznego, w tym wzrost świadomości prawnej oraz wprowadzenie w 2015 r. rozwiązań prawnych zapewniających nieodpłatną pomoc prawną oraz edukację prawną, stanowi uzasadnienie do przeglądu rozwiązania przyjętego w art. 128 k.p.a. i jego zmiany.
|
2021
|
vol. 20
|
issue 54
75-84
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The scientific objective of  publication is to describe and justify the existence of the phenomenon of lawdemic in the era of pandemics in Poland, as well as to indicate its causes and effects. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem posed in this study is the following: what is the phenomenon of lawdemic in Poland as a democratic legal state, and what were the causes and consequences of its occurrence in the pandemic era. The research method consisted in the analysis of literature on social sciences, including in particular sociological sciences, sciences of media and social communication, and legal sciences. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of five parts. The first one contains an introduction to the fundamental considerations and describes the methodological background of the research. In the second part, an attempt has been made to define lawdemic and to discuss its characteristics. In the third part, the most important causes of this phenomenon are analysed, and in the fourth part, the most significant effects of this phenomenon are presented. The last part of the paper is a summary with scientific conclusions. RESEARCH RESULTS: The analyses show that during the pandemic in Poland there was an unfavourable normative chaos resulting from an excess of legal regulations and their overly dynamic changes. This state of affairs was manifested on three levels: the primary level of lawmaking and two secondary levels – communication about the law and its application.  CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: The research innovation of the article consists in the recognition of a new socio-legal-communication phenomenon, i.e. lawdemic. This concept can be a starting point for empirical research, especially research on the level and changes of legal awareness of the Polish society and the effectiveness of informal channels of legal information flow in the pandemic era.
PL
CEL NAUKOWY: Celem naukowym niniejszej publikacji jest opisanie i uzasadnienie istnienia zjawiska prawodemii w dobie pandemii w Polsce, a także wskazanie jego przyczyn i skutków. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy stawiany w niniejszej pracy jest następujący: czym charakteryzuje się zjawisko prawodemii w Polsce jako demokratycznym państwie prawnym, a także jakie były przyczyny oraz skutki jego występowania w dobie pandemii. Metoda badawcza polegała na analizie literatury z zakresu nauk społecznych, w tym w szczególności nauk socjologicznych, nauk o mediach i komunikacji społecznej oraz nauk prawnych. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z pięciu części. Pierwsza zawiera wstęp do rozważań zasadniczych i opisuje podłoże metodologiczne badań. W części drugiej podjęta została próba zdefiniowania prawodemii oraz omówienia jej cech charakterystycznych. W części trzeciej przeanalizowane zostały najważniejsze przyczyny tego zjawiska, a w części czwartej – najistotniejsze jego skutki. Ostatni fragment pracy stanowi podsumowanie zawierające wnioski naukowe. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych analiz wynika, że w czasie trwania pandemii w Polsce doszło do niekorzystnego chaosu normatywnego wynikającego z nadmiaru regulacji prawnych i nazbyt dynamicznych ich zmian. Stan ten ujawniał się na trzech płaszczyznach: pierwotnej płaszczyźnie stanowienia prawa oraz dwóch płaszczyznach wtórnych – komunikacji o prawie oraz jego stosowania. Najważniejszymi przyczynami tak rozumianej prawodemii były: wzrost znaczenia funkcji dynamizującej, ochronnej oraz represyjnej prawa, a także wzrost znaczenia nieformalnych kanałów medialnych, za pośrednictwem których komunikowane były zmiany w prawie. Najważniejszym skutkiem prawodemii było natomiast zakłócenie świadomości prawnej społeczeństwa. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Innowacyjność badawcza artykułu polega na dostrzeżeniu nowego zjawiska społeczno-prawno-komunikacyjnego, jakim jest prawodemia. Pojęcie to stanowić może punkt wyjścia dla badań o charakterze empirycznym, w tym zwłaszcza dla badań dotyczących poziomu i zmian świadomości prawnej polskiego społeczeństwa oraz skuteczności nieformalnych kanałów przepływu informacji prawnej w dobie pandemii.
EN
The impulse to take up the issue of legal education within the framework of formal education in Poland was the change in the core curriculum for secondary schools involving the introduction of a new subject ‘History and the present’ (historia i teraźniejszość, HiT) and a number of other changes. The article aims to answer the question of how the change indicated above affects the scope of legal education included in the core curriculum for secondary schools. The analysis of the core curriculum, carried out with the use of properly operationalized concepts of legal awareness and competence, showed that the impact of the analysed changes in the core curriculum for secondary schools on the scope of legal education in formal education in Poland is very large. First, the scope of knowledge of the law has been significantly reduced. Secondly, issues whose implementation fostered the development of certain skills – such as the formulation of judgements, the adoption of positions, or critical thinking that could lead to the formulation of demands for change – were practically eliminated.
PL
Asumptem do podjęcia problematyki edukacji prawnej w ramach edukacji formalnej w Polsce była zmiana podstawy programowej dla szkół ponadpodstawowych polegająca na wprowadzeniu nowego przedmiotu szkolnego: „historia i teraźniejszość” (HiT) w szkołach ponadpodstawowych oraz na wprowadzeniu szeregu innych zmian. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: Jak wskazana wyżej zmiana wpływa na zakres edukacji prawnej ujętej w podstawie programowej dla szkół ponadpodstawowych? Analiza podstawy programowej, przeprowadzona z wykorzystaniem odpowiednio zoperacjonalizowanych pojęć świadomości prawnej i kompetencji, wykazała, że wpływ analizowanych zmian w podstawie programowej dla szkół ponadpodstawowych na zakres edukacji prawnej w ramach edukacji formalnej w Polsce jest bardzo duży. Po pierwsze, znacznie ograniczony został zakres wiedzy o prawie; po drugie, praktycznie wyeliminowano zagadnienia, których realizacja sprzyjała rozwijaniu określonych umiejętności, wyrażaniu ocen, przyjmowaniu postaw czy krytycznemu myśleniu, które mogłoby prowadzić do formułowania postulatów zmian w prawie.
PL
Artykuł ten uwzględnia pojęcie świadomości metajęzykowej, definiowanej jako wiedzę jednostki o języku, a także pojęcie świadomości językowej zawodowej, definiowanej jako model psycholingwistyczny, który odtwarza system podstawowych obrazów świadomości utworzonych przez środki językowe nakierowane na profesjonalizm. Charakterystyczną cechą świadomości językowej przyszłych stróży prawa jest posiadanie świadomości prawnej. Kształtowanie osobowości językowej opiera się na rekonstruowaniu podstawowych koncepcji odzwierciedlających określone kategorie prawne i koncepcji prawnych, tj. prawa i obowiązki, prawo i legalność, sąd, sprawiedliwość, przestępstwo, kara itp. 
EN
In this article the notion of metalinguistic consciousness is defined as an area of a human being’s knowledge about the language, and professional linguistic consciousness is defined as psycholinguistic model that reconstructs the system of basic images of consciousness formed by professionally oriented means of language. It is the specific of future policemen’s linguistic consciousness that the central part of it must be legal consciousness. In the article the elements of legal consciousness in the structure of policemen’s linguistic personality are exposed on the basis of reconstructing concepts that present specific legal categories and notions: right and duties, law and legality, court, justice, crime, punishment and others. The method of associative experiment was used. As a result of the experiment it is possible to assert that the percent of terminological linguistic units in the future policemen’s linguistic consciousness (61,5%) shows that professional personality in the third-year students is not formed enough. Nevertheless, there are professionally marked cognitive structures in future policemen’s consciousness. In reconstructed associative fields become actual the connections between legal concepts and basic signs of legal society (24,0%), generalizing and specifying legal concepts (11,0% and 3,8%), law applying activity (13,7%), authenticness of official language (3,8%), legal acts (3,0%), scientific sphere (2,2%). However emotional and evaluating components of investigated concepts for students’ professional linguistic consciousness are also appeared actual (38,5%).
RU
В данной статье понятие метаязыковое сознание определено как область знания человека о своем языке, а профессиональное языковое сознание как психолингвистическая модель, реконструирующая систему основных образов сознания, формируемых и овнешняемых с помощью профессионально ориентированных языковых средств. Специфика языкового сознания будущих правоохранителей такова, что его центральной частью должно быть сознание правовое. В статье выявлены элементы правосознания в структуре языковой личности правоохранителя на основании реконструирования концептов, представляющих специфические правовые категории и понятия: права и обязанности, закон и законность, суд, правосудие, преступление, наказание и др. С этой целью был применен метод ассоциативного эксперимента, в результате которого можно утверждать, что процент терминоориентированных языковых единиц в языковом сознании будущего правоохранителя (61,5%) указывает на недостаточную степень формирования профессиональной личности в курсантах 3-го курса. Тем не менее, в сознании будущего правоохранителя имеются профессионально маркированные когнитивные структуры. В реконструированных ассоциативных полях актуализируются связи правовых концептов с определяющими признаками правового общества (24,0%), обобщающими (родовыми) и конкретизирующими видовыми правовыми понятиями (11,0% и 3,8%), правоприменительной деятельностью (13,7%), аутентичностью государственного языка (3,8%), нормативно-правовыми актами (3,0%), общенаучной сферой (2,2%). Однако эмоционально-оценочные компоненты исследуемых концептов для профессионального языкового сознания курсантов также оказались актуальными (38,5%). 
PL
Dostęp do informacji stanowi nieodzowny wyznacznik funkcjonowania społeczeństwa w dobie współczesnej. Szczególną kategorią informacji są te o charakterze prawnym, bowiem kształtują sytuację człowieka funkcjonującego w demokratycznym państwie prawa. Polski prawodawca nieustannie podejmuje działania zmierzające do jak najpełniejszej ochrony obywateli, jednak wiąże się to również z koniecznością podnoszenia ich świadomości prawnej. W tym aspekcie bardzo istotna jest edukacja prawna, która odbywa się zarówno w przestrzeni szkolnej, jak również poprzez dostęp do bogatych w tym przedmiocie zasobów sieci Internet.
EN
In the modern era access to information is an essential determinant of society. A special category of information is the one of a legal nature, as shaped by the situation of human functioning in a democratic state of law. Polish legislator takes constant actions to provide the fullest possible protection for citizens. This, however, is also connected with the necessity of raising their legal awareness. In this context a very important aspect is legal education, which occurs both in the school, as well as through access to the rich resources available on the Internet.
PL
Publikacja poświęcona została prezentacji założeń merytorycznych oraz metodycznych zadania publicznego, przeznaczonego do realizacji w ramach rządowego programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła 2014-2016”. Autor – twórca i koordynator zadania, prezentuje w niej opis potrzeb wskazujących na zasadność podejmowanej inicjatywy, opis grup adresatów zadania, a także dokonuje charakterystyki poszczególnych działań, których cel wypełnia założenia projektu, to jest zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa oraz tworzenia bezpiecznego i przyjaznego środowiska w szkołach i innych placówkach edukacyjno-wychowawczych.
EN
The main purpose of the paper is to present substantive and methodical assumptions of the public task, which is implemented under the government programme “Safe and friendly school 2014-2016”. The author, who is a creator and coordinator of the task, presents the description of the needs indicating the validity of undertaken initiative, the description of the target groups and characteristics of individual actions, aspiring to increase the effectiveness of educational and safety prevention and to create a safe and friendly environment in schools and other educational institutions.
EN
Constant changes in the Polish labour law after the shock therapy in the 1990s implicate a situation of uncertainties for both sides, for the workers and for the employers. Migrant workers, for whom the deregulation of the labour market provides niches free of state control, are a special target of precarization. The purpose of this thesis is to examine the strategies which Ukrainian migrants in Warsaw face in their labour relations and which practices they use to create security in the context of informal economies and shortterm migration within these niches. It is for the first time that a Polish research on labour migration reflects the position of trade unions in the migration system and that the analysis applies Guy Standing’s concept of precarity on Central Europe’s migration systems. Using qualitative matrial it provides a new approach to the Polish labour market from a peripheral perspective. The thesis summarizes qualitative field research using methods proposed by the Warsaw-based tradition of legal anthropology. By adaption of the term “legal consciousness” it analyses the main factors of setting up legal assertiveness of Ukrainian migrant workers in Warsaw.
XX
Praca ma charakter socjologiczno-prawny i wzbogaca dotychczasowe badania nad migracjami ukraińskich pracowników do Polski koncepcją świadomości prawnej. Na podstawie jakościowych badań analizowano mechanizmy stosowane przez pracodawców, prowadzące do prekaryzacji pracowników migrujących oraz mechanizmy ochrony tej najbardziej podatniej na nadużycia grupy na polskim rynku pracy. Do pokazania ograniczeń praw obywatelskich i pracownicznych pracowników migrujących użyto koncepcji prekariatu Guya Standinga. Z ich peryferyjnej pozycji prezentuje się krytyczny obraz transformacyjnej gospodarki i jej słabości.
EN
The article aims to show how administrative courts (in particular the Supreme Administrative Court) participate in shaping the constitutional consciousness of citizens. The main thesis of the article boils down to the statement that administrative courts shape constitutional consciousness through direct application of the provisions of the fundamental law. This thesis corresponds to the assumption that justifications of the judgments being the effect of the application of the constitution have an educational value. Examples from the practice of judicial application of Article 2, provisions on fundamental rights (including those that have the nature of principles: Article 30 and Article 32), and Article 45 in conjunction with Article 184 of the Polish Constitution show that the justifications may fulfil the role of a carrier of knowledge about the fundamental law, the legal institutions regulated by it, and the essence of fundamental rights, taking into account the role of a court as a guarantor of the protection of individual rights.
PL
Artykuł ma na celu pokazanie, jak sądy administracyjne (w szczególności Naczelny Sąd Administracyjne) uczestniczą w kształtowaniu świadomości konstytucyjnej obywateli. Główna teza artykułu sprowadza się do tego, że sądy administracyjne kształtują świadomość konstytucyjną przez bezpośrednie stosowanie postanowień ustawy zasadniczej. Tak postawiona teza koresponduje z założeniem, że uzasadnienia orzeczeń będących efektem stosowania konstytucji mają walor edukacyjny. Przykłady z praktyki sądowego stosowania art. 2, przepisów o prawach podstawowych (w tym mających charakter zasad – art. 30 i art. 32) oraz art. 45 w zw. z art. 184 Konstytucji RP pokazują, że uzasadnienia mogą spełniać rolę nośnika wiedzy o ustawie zasadniczej, uregulowanych w niej instytucjach prawnych i istocie praw podstawowych, z uwzględnieniem roli sądu jako gwaranta ochrony praw jednostki.
EN
The article deals with the need for acceptance of pluralism of ways of life in modern legal orders, which should allow each individual to find his or her own modus vivendi in a diverse world. Such an attitude is particularly important in the discussion on LGBTQ rights, for which the starting point is the case law of the Supreme Administrative Court in these matters. The author points out that proper exercise of rights and tolerance for pluralism of values, beliefs and ways of life is not possible without legal consciousness of the entities belonging to certain minorities, which is built by a sensitive and pluralistic attitude of judges, reflected in their judgments.
PL
Artykuł dotyczy potrzeby akceptacji pluralizmu stylów życia we współczesnych porządkach prawnych, co ma umożliwić każdej jednostce odnalezienie własnego modus vivendi w zróżnicowanym świecie. Taka postawa jest szczególnie istotna podczas dyskusji na temat praw osób LGBTQ, dla której punkt wyjścia stanowi orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w tych sprawach. Autor wskazuje, że należyta realizacja praw i tolerancja dla pluralizmu wartości, światopoglądowego czy stylów życia nie jest możliwa bez świadomości prawnej podmiotów, należących do określonych mniejszości, która budowana jest przez wrażliwą i pluralistyczną postawę sędziów znajdującą wyraz w ich wyrokach.
EN
The subject of the report is an ongoing project which began in 2017 and aims to popularize knowledge about the Constitution of the Republic of Poland through the use of infographics. This project – implemented by students and academics of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University (Poznań, Poland) and the Information Design Studio of the University of Arts Poznan – became for the authors (a lawyer, graphic designers, and a sociologist) an opportunity to consider legal awareness, the usefulness of visual communication for educational purposes, the opportunities and dilemmas of interpersonal cooperation, and above all the complicated relations between word and image.
PL
Tematem sprawozdania jest trwający od roku 2017 projekt popularyzujący wiedzę o Konstytucji RP za pomocą infografik. Wspomniany projekt – realizowany przez studentów i pracowników naukowych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Pracowni Grafiki Informacyjnej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu – stał się dla autorów (prawnika, projektantek graficznych oraz socjologa) okazją do rozważań na temat świadomości prawnej, przydatności komunikacji wizualnej do celów edukacyjnych, możliwości i dylematów współpracy interpersonalnej, przede wszystkim jednak skomplikowanych relacji między słowem a obrazem.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.