Search results

1

On Precedents in General and in a Statutory Legal System

100%

Bröstl A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1

EN

The article touches upon the issue of precedent (in both the codified law and common law systems) as a source of law. The author presents concepts of the law philosophers, often contradictory to one another, which refer to the understanding of the very term ‘source of law’. The possibility of qualifying judicial rulings, including precedents, as a source of law, is also examined. The author compares the functioning of precedents (quasi-precedents) in legal systems of a number of countries (including the USA, England, Slovakia, Poland, Germany, and Sweden), with special emphasis on Slovakia. It is also emphasised that the rulings of the Constitutional Tribunal of the Slovak Republic have a binding power for courts, provided they are petitioners of the proceedings. The Supreme Court rulings have two kinds of a binding power. The first of them is a cassation power (in a case being the subject of the proceedings), and the second one is a precedential binding power, which is characterised by the lack of obligation of being applied by common courts.

PL

W artykule poruszono problematykę precedensu (w systemie common law i systemie prawa stanowionego) jako źródła prawa. Autor przedstawia koncepcje filozofów prawa, często przeciwstawne, dotyczące rozumienia samego terminu „źródło prawa”. Ponadto analizuje możliwość kwalifikacji orzeczeń sądowych (w tym precedensowych) jako źródła prawa oraz dokonuje porównania funkcjonowania precedensu (quasi-precedensu) w systemach prawnych kilku państw (m.in. Stanów Zjednoczonych, Anglii, Słowacji, Polski, Niemiec i Szwecji), z położeniem nacisku na Słowację. Autor podaje, iż orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej mają moc wiążącą dla sądów, jeżeli były one wnioskodawcą postępowania. Orzeczenia Sądu Najwyższego posiadają dwa rodzaje mocy wiążącej. Pierwsza to moc kasacyjna (w sprawie będącej przedmiotem rozpatrzenia), druga zaś – precedensowa moc wiążąca, charakteryzuje się brakiem obowiązku zastosowania przez sądy powszechne.

2

Statut publicznej uczelni wyższej jako źródło prawa pracy.

84%

Rozkuszka A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2013

|

vol. 13

289-298

PL

Niniejsze rozważania koncentrują się na ogólnych zagadnieniach dotyczących statutu jako źródła prawa pracy. Mają one potwierdzić tezę, zgodnie z którą statut publicznej szkoły wyższej może być źródłem prawa pracy. Autonomiczne źródła prawa pracy są specyficzną kategorią aktów, którym ustawodawca nadał charakter normatywny. Jednocześnie zakończony został spór, koncentrujący się na problemie ich konstytucyjności. Statuty uczelni publicznych stanowią podkategorię, w której obok postanowień o charakterze organizacyjnym i ustrojowym można odnaleźć elementy charakterystyczne dla źródeł prawa pracy. W artykule została przedstawiona problematyka rozumienia znaczenia terminu „statut” oraz natury tego aktu i jego znaczenia dla funkcjonowania uczelni. Przede wszystkim jednak zaprezentowano argumenty wskazujące na spełnienie przez statut szkoły wyższej przesłanek bycia źródłem prawa pracy.

EN

This study focuses on some general problems, which are related to a university statute as a source of labour law. Its aim is to confirm that a public academy statute can be a source of labour law. The autonomic sources of labour law are a very specific category of acts, which have a normative character given by legislator. At the same time, a dispute concentrated on constitutionality of those acts was closed. Statutes of public universities are a subcategory that contains both organizational and structural provisions, and also elements characteristic of sources of labour law. The article presents issues regarding different ways of understanding, its nature as well as its relevance to university’s functioning. Above all, the showed arguments point to university statutes fulfilling the prerequisites of being sources of labour law.

3

Źródła prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

67%

Połomski T.

Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko

|

2019

|

issue 1/2019 (3)

58-65

EN

This article is an attempt to outline the structure of legal provisions in the state system. In the general sense of the structure, there are such attributes as orderliness, organization, hierarchy, properties and relationships – which allows to regard the structure (particularly in a normative sense) as a systemic approach. Legal norms, or rationed messages are the elementary link of this system, which reflect the legal order imposed by the legislation. The typification of the sources of law gives the recipients of these communications (citizens, state authorities) a certain pattern of behavior, constituting the principle of legalism. The control powers of the Constitutional Tribunal (CT) concentrate on decoding (affirming or denying) the legality of directives in the light of the application of norms stated by the law. The article puts a substantive emphasis on the phenomenon of coupling national standards with the international regulations (agreements). The established practice of treating the amendment of contracts as a part of the national legal order was undermined without any internal promulgation. An example of the lack of a justification of the Constitutional Tribunal was also presented, which was taken into consideration according to the principle of nullum crimen sine lege scripta – which forbids the criminalization of acts by means of subordinate acts.

PL

Niniejszy artykuł jest próbą zarysu struktury norm prawnych w ustroju państwa. Już w ogólnym znaczeniu struktury zawierają się takie jej atrybuty jak uporządkowanie, organizacja, hierarchia, właściwości i relacje – co pozwala potraktować strukturę (w szczególności normatywną) w ujęciu systemowym. Elementarnym tworzywem tego systemu są normy prawne, czyli reglamentowane komunikaty, które odwzorowują narzucony przez legislatywę porządek prawny. Typizacja źródeł prawa deleguje adresatom tych komunikatów (obywatelom, organom państwowym) pewien schemat postępowania, konstytuujący zasadę legalizmu. Kontrolne kompetencje Trybunału Konstytucyjnego (TK) sprowadzają się do odkodowywania (stwierdzania lub zaprzeczania) praworządności dyrektyw w świetle stosowania norm z przepisów prawa. W artykule położono merytoryczny nacisk na zjawisko sprzężenia norm krajowych z regulacjami (umowami) międzynarodowymi. Poddano pod wątpliwość ukształtowaną praktykę traktowania nowelizacji umów – jako części krajowego porządku prawnego – bez ich każdorazowego wewnętrznego promulgowania. Podano również przykład braku wyraźnego stanowiska (uzasadnienia) TK, jakie było zajmowane w przedmiocie zasady nullum crimen sine lege scripta – zabraniającej kryminalizacji czynów w drodze aktów rangi podustawowej.

4

Aksjologia źródeł prawa

59%

Kordela M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2016

|

vol. 78

|

issue 2

15-26

EN

The expression ‘sources of law’ (fontes iuris oriundi) denotes a social fact which due to the constitution and legal doctrine is qualified as a law-making fact. A complete theory of the sources of law ought to be such that based on its elements it should be possible to state unequivocally whether a given norm of conduct does or does not belong to the norms of the legal system that is binding and applicable. This, in turn, may be decided base on a so-called extended normative conception of the sources of law. The necessary components of this conception are: (i) the political justification of the foundations of a legal system; (ii) the law-making competences of the organs of public authority; (iii) the law-making role of the custom and precedent; (iv) the law-interpreting rules permitted in a given system; (v) the interference rules permitted in a given system, and (vi) the rules governing the conflict of laws in a given system. The system of the sources of law created in this way is on the one hand legitimised by certain values while on the other hand it implements many of them in practice. The basic part of the axiology of the legislator in the sphere of the sources of law is made up by the legally binding values, i.e. the values which the legislator himself introduced to the legal system. They include first and foremost the rule of law, the certainty of law and the citizens’ confidence in the state and the laws made by the state as well as the dignity of a human being and the rights and freedoms of an individual. Apart from the legal values there are values of universal character upon which political doctrines are built. These too influence the shape of the sources of law.

PL

Wyrażenie „źródło prawa” (fons iuris oriundi) oznacza fakt społeczny, który ze względu na obowiązującą konstytucję i doktrynę prawniczą kwalifikowany jest jako fakt prawotwórczy. Zupełna teoria źródeł prawa powinna charakteryzować się tym, że na podstawie jej elementów o każdej dowolnej normie postępowania można z całą pewnością orzec, czy stanowi czy też nie normę obowiązującego systemu prawnego. Kwestię tę można rozstrzygnąć na podstawie tzw. rozwiniętej normatywnej koncepcji źródeł prawa. Koncepcja ta jako niezbędne swe składniki wymienia: 1) uzasadnienie polityczne podstaw systemu prawnego; 2) kompetencje normodawcze organów władzy publicznej; 3) prawotwórczą rolę zwyczaju i precedensów; 4) dopuszczane w danym systemie reguły interpretacyjne; 5) dopuszczane w danym systemie reguły inferencyjne oraz 6) dopuszczane w danym systemie reguły kolizyjne. Stworzony w ten sposób system źródeł prawa z jednej strony sam jest legitymowany określonymi wartościami, z drugiej zaś ‒ wiele z nich realizuje. Podstawową część aksjologii prawodawcy w sferze źródeł praw tworzą wartości obowiązujące prawnie, tzn. wartości, które sam prawodawca wprowadził do systemu prawa. Do nich należą przede wszystkim wartość państwa prawnego, pewności prawa, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, ale też wartości godności człowieka oraz praw i wolności jednostki. Obok wartości prawnych na ukształtowanie źródeł prawa wpływ mają wartości o charakterze powszechnym stanowiące budulec dominujących doktryn politycznych.

5

Współczesne pytania Antygony. O wolności wyborów, o źródłach prawa i uzasadnieniu moralnej słuszności czynów

43%

Lewandowicz J.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2015

|

vol. 24

|

issue 1

23-42

EN

The author presents considerations concerning morality criteria based on cultural and philosophical prepositions. Contemporary issues, in particular bioethical ones, make us pose the questions about the hierarchy of norms and, thus, the hierarchy of activities. This automatically leads to the question about the source (or sources) of law. The basis for these considerations is Antigone by Sophocles as a masterpiece with universal message. From the text analysis one can discover the issue of tradition and its role in social life principles determination. This leads to the question about the sources of law – are they transcendental or immanent? The author points out that Antigone uses the word „law” – „νόμος”, „νόμιμα” – only in relation to the divine laws. Creon’s regulations which oppose them are described as „φρόνημα”– inventions. In this way she acknowledges the supreme character of the transcendental norm. Rejection of the reference to the transcendental leads to „absolute contradiction” in the area of prepositions and attainments of legal objectives. This notion („absolute contradiction”) was used by Joseph Ratzinger in Benedict’s Europe in the cultures crisis. It can be said that this contradiction in the modern age comes from different ways of understanding the relationship between the transcendence and science, and, consequently, law by Galileo. Therefore, the premise of absolute autonomy creates „absolute contradiction”. The attempt to overcome this obstacle is respect for the so called „immanent transcendence”, which is expressed in the natural law. However, one must first acknowledge the existence of the objective truth and the possibility of knowing it and the norm which assesses the consistency of one’s action with those reference points. This norm is one’s conscience which has its autonomy in relation to legal norms that are not based on the natural law. Without that acknowledgement the only justification of law would be mere force. In our cultural situation Antigone’s question about the sources of law and its validity as well as how to save human dignity and love remains still pending.

Refine search results

1 Roczniki Administracji i Prawa

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Łódzkie Studia Teologiczne

1 Bröstl A.

1 Kordela M.

1 Lewandowicz J.

1 Połomski T.

1 Rozkuszka A.

1 2019

1 2018

1 2016

1 2015

1 2013

On Precedents in General and in a Statutory Legal System

Statut publicznej uczelni wyższej jako źródło prawa pracy.

Źródła prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Aksjologia źródeł prawa

Współczesne pytania Antygony. O wolności wyborów, o źródłach prawa i uzasadnieniu moralnej słuszności czynów