Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: żywoty świętych

Sort By:

Limit search:

Животные – участники чудес в житиях святых

100%

Anchimiuk O.

Białostockie Archiwum Językowe

2016

vol. 16

Статья посвящена исследованию изображения животных в житиях святых-отшельников, а именно – животных, являющихся участниками чудес. Жития святых – одна из художественных форм повествований о животных, наряду с мифами о птицах и зверях, сказками о животных-хитрецах, нравоучительными баснями, средневековыми бестиариями, әпическими поәмами и сатирическими повестями о царстве животных. Установлено, что изображаемые в житиях святых животные являются важнейшим средством изображения чудесных явлений, происходящих со святым. В силу отшельнического образа жизни святых животные становятся своего рода социумом святого, участниками, иногда причиной или поводом совершения чуда, а также своего рода катализатором проявлений святости.

Artykuł poświęcony jest analizie wizerunków zwierząt w żywotach świętych-pustelników, a konkretnie – zwierząt, które były uczestnikami cudów. Żywoty świętych to jedna z artystycznych form opowieści o zwierzętach, na równi z mitami o ptakach i zwierzętach, bajkami o zwierzętach-spryciarzach, baśniami moralizatorskimi, średniowiecznymi bestiariuszami, poematami epickimi i opowieściami satyrycznymi o królestwie zwierząt. Stwierdzono, że opisywane w żywotach świętych zwierzęta są najważniejszym środkiem przedstawienia cudów, związanych ze świętym. Z racji pustelniczego trybu życia świętych zwierzęta stają się swego rodzaju wspólnotą świętego, uczestnikami, czasami przyczyną lub powodem dokonania cudu, a także swego rodzaju katalizatorem ujawnienia się świętości.

The article deals with the problem of presentation the animals in the saints’ lives (hermits), i.e. the animals who are the participants of the miracles. The lives of the saints – one of the narration mode ofanimals along with the myth about birds and beasts, fairy tales of crafty animals, moral tales (apologues), medieval bestiaries, epic poems and satirical short stories of the animal kingdom. The analysis has shown that the animals presented in the lives of the saints are one of themost important mode of expression of the miracles that occur with the saint. As the result of the eremitic life of the saints, the animals become a society for the saint, the participants, sometimes the reason for the performing a miracle, as well as the catalyst for showing the holiness.

Dziecko i dzieciństwo w świetle wybranych źródeł narracyjnych (do XIV w.)

100%

Teterycz‑Puzio A.

Studia Gdańskie

2011

issue 28

257-276

Odkrycie dzieciństwa przypisuje się epokom późniejszym w stosunku do średniowiecza. Jednak tematyka związana z dzieciństwem nie jest obca źródłom średniowiecznym. Najwięcej informacji w wybranych źródłach z XI–XIV w. (głównie kronikach i żywotach świętych) odnoszących się do dzieciństwa dotyczy tego okresu w życiu władców i świętych. W średniowieczu okres dzieciństwa w życiu człowieka niósł ze sobą wiele niebezpieczeństw, np. masową umieralność noworodków i niemowląt, bardzo dużą umieralność dzieci, o czym wspominają żywoty świętych, często opisując przypadki zachorowań dzieci, wyleczonych za wstawiennictwem świętego. Dziecku – następcy tronu zagrażali też dorośli pretendenci do objęcia władzy. W średniowieczu zatem czekano na szybkie zakończenie tego okresu w życiu człowieka. Zaś władca‑dziecko zwykle jest wychwalany przez kronikarzy przez przywołanie cech właściwych dorosłym. Nieposiadanie potomstwa stanowiło powód do zmartwień głównie z powodu braku następcy, ale źródła wspominają też o wstydzie z powodu bezdzietności. Są też wzmianki dotyczące leczenia niepłodności. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy także opisy zachowań będących przejawami troski rodzicielskiej i czułych postaw wobec dziecka. „Lata sprawne” w średniowieczu osiągano najczęściej w wieku 12‒14 lat. Źródła prezentują obyczaje związane z przekraczaniem przez dziecko pewnych etapów życia, np. postrzyżyny. Sporo uwagi źródła poświęcają zagadnieniom dotyczącym opieki nad księciem dzieckiem, którą mogła sprawować matka, krewni lub przedstawiciele możnowładztwa. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy dużo informacji odnoszących się do sposobów kształcenia dzieci, dowiadujemy się o opiekunach i wychowawcach władców, też o staraniach w celu zapewnienia dostatniej przyszłości dzieciom, spotykamy także np. wzmianki o dziecięcych zabawkach. W świetle źródeł widzimy, że w średniowieczu opiekowano się dziećmi i troszczono o nie.

Although discovery of childhood is usually ascribed to periods following the Middle Ages, subjects related to this stage of life appear in mediaeval sources. Most of information regarding childhood in the selected sources from 11th‑14th centuries (mainly chronicles and hagiography) refer to the childhood of rulers or saints. This period in human life involves many dangers, such as extremely high mortality rate of newborn babies and infants, as well as very high mortality of children in general. References to these subjects can be found in hagiography, describing cases of children being miraculously cured be the saint’s intercession. A child – heir to the throne was also in danger from the grown up pretenders to power. Sometimes children are represented as a burden, particularly in the time of war. Lack of progeny poses a problem mainly because of want of heir, but sources (e.g. Master Wincenty) describe shame caused by childlessness. Treatments for infertility are also mentioned, for instance in the case of the Duke of Sieradz Leszek the Black and his wife Gryfina. Chronicles and hagiography give examples of parental concern and affection towards children. In the Middle Ages children came of age between 12th and 14th year. There are records of transition rites to mark that moment, such as ceremonial hair‑cutting practiced by the Slavs. Sources discuss at length matters of custody of a child‑prince that could be entrusted to his mother (e.g. Helena, Grzymisława), other family members or representatives of nobility. Chronicles and hagiography include ample information regarding education of children (e.g. in case of saints – seven liberal arts), as well as their tutors and guardians. Great care was taken to provide for children’s affluent future. When praising a child‑ruler, chroniclers attribute qualities of an adult to him. Characteristics and behaviour assigned to childhood in modern times are also present in mediaeval sources, even though the singularity of this period in life was not thoroughly appreciated at that epoch. Though childhood was expected to end as soon as possible (because of the above mentioned dangers it entailed), children were by no means neglected.

Refine search results

1 Białostockie Archiwum Językowe

1 Studia Gdańskie

1 2016

1 2011

1 Anchimiuk O.

1 Teterycz‑Puzio A.

Search results

Животные – участники чудес в житиях святых

Dziecko i dzieciństwo w świetle wybranych źródeł narracyjnych (do XIV w.)