Search results

1

Myślenie pojęciowe i rezonujące w Fenomenologii ducha Hegla

100%

Jochlik A. J.

Kultura i Wartości

|

2018

|

issue 26

DE

Der Artikel befasst sich mit der Frage des Unterschiedes zwischen dem Begriffsdenken und dem Vernunftdenken. Hegel präsentiert die Einstellung, dass wir über ein Denksystem, und nicht über zwei miteinander konkurrierende Denksysteme verfügen. Der Grundsatz seiner Philosophie bleibt immer der ontische Monismus, der sich aus Hegels Entwurf des sich selbst entwickelnden Begriffs herleitet. Mit dem Erscheinen des absoluten Wissens (mit dem Auftreten des deutschen Idealismus in der Geschichte) wurde es möglich, diese Entwicklung zu verfolgen. Der Artikel weist nach, dass diese Entwicklung nicht ausreichend in der Studie Less than Nothing von S. Žižek dargestellt wurde. Es wird darin nicht genügend der Einfluss betont, den auf Hegel die Philosophie von Spinoza ausübte. Auch die Grenze zwischen dem, was Hegels Denken bestimmt, und dem, was darüber hinausgeht, wird nicht deutlich festgelegt. Žižek liest Hegel auf eine Art, in der das Trennende und nicht das Vereinigende - die Vernunft und nicht der Verstand - als das Wichtigste in seiner Methode hervorgehoben wird.

EN

The author elaborates on the difference between conceptual and resonant thinking. According to Hegel there is just one pattern of thinking rather than two competing with each other. The principle of Hegel’s philosophy is predominantly based on ontic monism ensuing from the theory of self-developing concept. Tracing that development has become possible with the advent of absolute knowledge (along with the rise of German Idealism). The author argues that this was not adequately presented in S. Žižek’s Less than Nothing. For one, Žižek failed to underline the impact of Spinoza’s philosophy on Hegel. Neither did he clearly mark out the dividing line between Hegelian thinking and that which does go beyond it. As Žižek sees it the most important element in Hegel’s method is that what separates rather than what unites, that is understanding and not reason.

PL

Artykuł poświęcony jest problemowi różnicy między myśleniem pojęciowym i rezonującym. Hegel przedstawia kwestię tak, iż mamy jeden schemat myślenia, a nie dwa konkurujące ze sobą. Zasadą filozofii Hegla zawsze pozostaje monizm ontyczny, który wynika z Heglowskiej koncepcji samo-rozwijającego się pojęcia. Wyśledzenie tego rozwoju jest możliwe wraz z po-jawieniem się wiedzy absolutnej (wraz z pojawieniem się w historii idealizmu niemieckiego). Artykuł pokazuje, że nie jest to zadowalająco przedstawione w książce S. Žižka Less than Nothing. Brakuje tam mianowicie podkreślenia wpływu, jaki filozofia Spinoza wywarła na Hegla. Dodatkowo brakuje zaznaczenia wyraźnej granicy między tym, co stanowi myślenie Heglowskie a tym, co poza nie wykracza. Žižek czyta Hegla w ten sposób, że najważniejsze w jego metodzie jest to, co rozdziela, a nie to, co jednoczy: rozsądek, a nie rozum.

2

Wina bez prawa. Struktura nowej iluzji

87%

Leder A.

Śląskie Studia Polonistyczne

|

2015

|

issue 2(7)

7-11

EN

Basing his argumentation on Freud’s essay Civilisation and Its Discontents, the author poses a question about the essence of suffering which appears when the Law of the Father is suspended and no longer protects against the death drive. The author formulates a thesis that in the contemporary social space, abandoned by the Law of the Father, it is disciplinary practices that play a key regulative role, pretending to form the relations based on the law. These practices transform the drive energy of Thanatos, which then finds its embodiment in the everyday lifelessness of bureaucracy, the coolness of rules and the excess hidden beneath them. The answer to this situation is Eros, which drives people to community – yet not so much in the form of a family as of an infinite and noneconomic continuum of local games of love and death.

3

Fragmenty denologii Slavoja Žižka

75%

Wójcik B.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 21

|

issue 3

210-232

EN

This article reconstructs the ontology of Slavoj Žižek’s last two philosophical books – Less Than Nothing and Absolute Recoil. It begins with an analysis of the concept (fundamental for the whole project) of the den, “less than nothing”, which comes from the philosophy of Democritus and was implemented by Žižek into the discourse of contemporary ontology. First, the article describes the structure of the den and tries to formulate its definition (which Žižek never did). Next, it outlines the scheme and function of the negative subject, which is the essential issue for Žižek’s dialectical materialism. Finally, it attempts to integrate the notion of subjectivity with the ontology of den (i.e. dentology) by using concepts from the Hegelian dialectic (the logic of “recoil” and “downward-synthesis”).

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja modelu ontologii opracowanego przez Žižka w jego ostatnich pracach filozoficznych – Less Than Nothing i Absolute Recoil. Punkt wyjścia stanowi analiza fundamentalnego dla całego projektu pojęcia den („mniej niż niczego”), które pochodzi z filozofii Demokryta i zostaje przeniesione na obszar współczesnej ontologii. W pierwszym kroku, próbuję opisać strukturę den i sformułować jego definicję (czego Žižek nie robi). W drugim kroku zarysowuję schemat i funkcję podmiotu negatywnego, który stanowi podstawowy problem dla materializmu dialektycznego Žižka. Wreszcie w trzecim kroku podejmuję próbę integracji pojęcia podmiotowości i ontologii den (nazywanej tutaj denologią) przy pomocy narzędzi z Heglowskiej dialektyki (logiki „przeciwuderzenia” oraz „zstępującej-syntezy”). Innymi słowy, z chaotycznych i fragmentarycznych analiz Žižka próbuję wydobyć minimalnie koherentny projekt ontologiczny.

4

Koniec religii, śmierć Boga i przygodna wspólnota. Hegel, Malabou, Žižek

75%

Wójcik B.

Praktyka Teoretyczna

|

2018

|

vol. 28

|

issue 2

53-84

EN

The article is an interpretation of the concept of the end of religion in Hegel’s philosophy, based on the analysis of three issues:1. The relationship between religious imagination and speculative philosophy – i.e. the idea of the sublation of religion into philosophy.2. The Hegelian understanding of Christianity (presented in Encyclopaedia of the Philosophical Sciences and Lectures on the Philosophy of Religion) focused on the idea of incarnation as kenosis, which is interpreted by Catherine Malabou’s theory.3. The idea of the death of Christ as the death of God himself that constitutes the authentic core of Christianity – as Slavoj Žižek has claimed.This interpretation leads to the conclusion: the outcome of this death is God qua Holy Spirit, whose historical embodiment is ―objective spirit‖ – revolutionary community of the acts of love.

PL

Artykuł stanowi rozbudowaną, opartą na analizie trzech zagadnień interpretację pojęcia końca religii w filozofii G.W.F. Hegla. Po pierwsze, relacji religijnego wyobrażenia i filozofii spekulatywnej – tj. problemu zniesienia religii w filozofii. Po drugie, Heglowskiej wykładni chrześcijaństwa (przedstawionej w Encyklopedii Nauk Filozoficznych i Wykładach z filozofii religii) zogniskowanej wokół koncepcji wcielenia jako kenozy, która jest odczytywana przez pryzmat propozycji interpretacyjnej Catherine Malabou. Po trzecie wreszcie, idei śmierci Chrystusa jako śmierci samego Boga, która stanowi, zdaniem Slavoja Žižka, autentyczny rdzeń chrześcijaństwa dla Hegla. Interpretacja tych problemów prowadzi do następującej konkluzji końca religii u Hegla: uśmiercony Bóg zmartwychwstaje w Duchu Świętym, którego historyczną postacią jest „duch obiektywny‖ – rewolucyjna wspólnota czynów miłości.

5

Logika sensu – najbardziej lacanowska z książek Deleuze’a?

75%

Bednarek J.

Praktyka Teoretyczna

|

2012

|

vol. 5

49-67

EN

In his book concerning the philosophy of Gilles Deleuze, Slavoj Žižek aims to expose its difficulties and contradictions. Žižek states that Deleuze’s philosophy is marked by the coexistence of two currents: one of the incorporeal, akin to Lacanian psychoanalysis, and on the other hand the ‘vitalist’ one, based on the identification of becoming with productivity. The Logic of Sense represent the former strand, although it is also marked with the fundamental difficulty consisting in the impossibility of deciding whether the effects/event (that is, the virtual) createbodies, or, on the contrary, events are the product of bodies. The failure to resolvethis paradox, combined with the influence of Guattari, was the reason why Deleuzetended to develop the simpler and less promising ‚vitalist’ ontology in his later works.But how accurate is Žižek’s insight here? Isn’t it another example of reducing everypossible material to the Hegelian-Lacanian framework?

PL

Slavoj Žižek w swojej poświęconej filozofii Gilles’a Deleuze’a książce stawia sobie za cel wydobycie zawartych w teorii autora Logiki sensu napięć i sprzeczności. Žižek stawia tezę o współistnieniu w dziele Deleuze’a dwóchnurtów: zbliżonego do psychoanalizy Lacanowskiej nurtu tego, co niecielesne, oraz nurtu „witalistycznego”, opartego na utożsamieniu stawania się z tym, co produktywne. Logika sensu jest przykładem nurtu pierwszego – naznacza ją jednak, zdaniem Žižka, podstawowa trudność związana z niemożnością rozstrzygnięcia, czy to skutki/efekty/wydarzenia, czyli to, co wirtualne, wytwarzają ciała (to, co aktualne), czy wręcz przeciwnie, wydarzenia są produktem ciał. Niemożność rozwiązania tego problemu, połączona ze „złym wpływem” Guattariego, miała skłonić Deleuze’a w kolejnych pracach do rozwijania prostszej i mniej obiecującej ontologii witalistycznej. Na ile jednak taka interpretacja filozoficznych wyborów Deleuze’a jest trafna (i produktywna)? Czy nie stanowi raczej kolejnego przykładu redukcji wszelkiego materiału do Lacanowsko-Heglowskich kategorii, do jakiej przyzwyczaił nas Žižek?

6

Out of Joint? Around Slavoj Žižek’s Thoughts on the Primordial Disturbance in Buddhism

58%

Woźniak C.

Dialogue and Universalism

|

2015

|

issue 3

199-206

EN

In his book, The Fragile Absolute, in the chapter “Why Is the Truth Monstrous?”, Slavoj Žižek discusses Buddhism. Specifically, he claims that Buddhists have always found it difficult to explain, “how is it that the primordial was disturbed, and that desire emerged; that living beings got caught up in the wheel of karma, of attachment to false reality?” (2000. The Fragile Absolute, London: Verso, 73). Ultimately, Žižek suggests that in Buddhism “this fall into perversion is original, the original monstrous cut/excess, and the opposition between nirvana and desire for false appearances is there to conceal this monstrosity” (ibid. 74). Notwithstanding, in his singular views on Buddhism, Žižek does raise the question concerning the source of samsara, the source of cyclic existence, which he explains by using the concept of primordial disturbance that falls into perver-sion. This article discusses this Žižek’s concept and confronts it with the Buddhist un-derstanding of the source, causes, and the mode of emergence of cyclic existence.

7

Psychoanaliza a polityka: stawka podmiotu

51%

Burzyk M.

Diametros

|

2013

|

issue 35

1-20

PL

Artykuł ma charakter interdyscyplinarny: jest on poświęcony jednemu z centralnych zagadnień filozofii (problem podmiotu), jednakże jego zasadniczym przedmiotem jest psychoanalityczna teoria Jacquesa Lacana oraz próba jej zastosowania do problemów pochodzących z pola polityczno-społecznego. Uwaga czytelnika skupiona jest przede wszystkim na lacanowskiej konstrukcji podmiotowości, która jest – jak będzie się twierdzić – fundamentalna do zrozumienia aktualnej kondycji polityczności. Kluczowe dla wymowy artykułu jest również pojęcie identyfikacji, rozumiane jako proces, poprzez który podmiot staje się przedmiotem politycznych zabiegów. W konsekwencji polityka prezentuje się jako mechanizm narzucania tożsamości, a psychoanaliza jako jej przeciwieństwo, czyli narzędzie, które służyć może do obnażania politycznych iluzji. W ostatniej partii tekstu omówione zostają polityczne koncepcje kontynuatorów Lacana Chantal Mouffe i Ernesto Laclau (radykalna demokracja) oraz Slavoja Žižka (rewolucja).

EN

The article is of an interdisciplinary nature: it is devoted to one of the central categories of philosophy (the subject) but its essential object is constituted by the psychoanalytic theory of Jacques Lacan and by an attempt to apply this theory to socio-political issues. The attention of the reader will be focused on the Lacanian construction of the subject – a concept which is fundamental in understanding the present political condition. Identification, understood as the process by which the subject becomes the object of political activity, is presented as a central point of the paper. As a result, politics is considered a mechanism for imposing identity and thus psychoanalysis seems to be the contrary – a tool that can reveal political illusions. In this way, the Lacanian perspective can be perceived as a chance to overcome the limits of the absolutely rational Cogito and some of the scientific approaches of the political sciences.

Refine search results

3 Praktyka Teoretyczna

1 Dialogue and Universalism

1 Diametros

1 Kultura i Wartości

1 Śląskie Studia Polonistyczne

2 2018

2 2016

1 2015

1 2013

1 2012

2 Wójcik B.

1 Bednarek J.

1 Burzyk M.

1 Jochlik A. J.

1 Leder A.

1 Woźniak C.

Myślenie pojęciowe i rezonujące w Fenomenologii ducha Hegla

Wina bez prawa. Struktura nowej iluzji

Fragmenty denologii Slavoja Žižka

Koniec religii, śmierć Boga i przygodna wspólnota. Hegel, Malabou, Žižek

Logika sensu – najbardziej lacanowska z książek Deleuze’a?

Out of Joint? Around Slavoj Žižek’s Thoughts on the Primordial Disturbance in Buddhism

Psychoanaliza a polityka: stawka podmiotu