Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Москва
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł poświęcony jest sposobom przenoszenia słów i zwrotów określających rzeczy, zjawiska i przedmioty typowe dla życia, codziennej rutyny i kultury mieszkańców Moskwy w pierwszych dekadach władzy radzieckiej, które posłużyły do przetłumaczenia powieści "Mistrz i Małgorzata" na języki południowosłowiańskie (bułgarski, serbski, chorwacki, słoweński). Złożoność struktury artystycznej powieści, połączenie kilku tradycji kulturowych, historycznych i religijnych, warstw stylistycznych i językowych, sprawiają, że to bardzo trudne zadanie dla tłumaczy. Jednym z warunków koniecznych do jego rozwiązania jest obecność w przetłumaczonym wydaniu komentarzy referencyjnych, wyjaśniających trudne fragmenty.  
EN
The article deals with the ways of transferring words and phrases naming things, phenomena, and objects typical for life, daily routine and culture of the Muscovites during the first decades of Soviet power, used for translation of the novel “The Master and Margarita” into South Slavic (Bulgarian, Serbian, Croatian, Slovenian) languages. The complexity of the novel’s artistic structure, the combination of several cultural, historical and religious traditions, stylistic and linguistic layers, possess a very difficult task for translators. One of the necessary conditions for its solution is the presence in the translated edition a reference device (reference comments) explaining difficult passages.
RU
В статье рассматриваются способы передачи слов и словосочетаний, называющих предметы, явления, объекты, характерные для жизни, быта и культуры москвичей первых десятилетий советской власти, при переводе романа «Мастер и Маргарита» на южнославянские (болгарский, сербский, хорватский, словенский) языки. Сложность художественной структуры романа, соединение в нем нескольких культурных и историко-религиозных традиций, стилистических и языковых пластов ставит перед переводчиками весьма трудную задачу. Одним из необходимых условий ее решения является наличие в переводном издании справочного аппарата, разъясняющего трудные для понимания пассажи.  
EN
Metropolitan Cyprian, of Bulgarian origin, formed in the spirituality of hesychasm, was sent by the patriarch of Constantinople Philotheus in 1371 to Eastern Europe, still as a simple monk in order to negotiate between grand duke Algirdas, metropolitan of all Russia Alexis and grand duke of Moscow Dimitri. His principal aim was to prevent the Kievan metropoly from being divided into three parts – Polish-Halychian, Lithuanian and Muscovite. He managed to gain the trust of grand duke Algirdas and metropolitan Alexis – preventing the first from conversion into Catholicism and helping the latter in his pastoral duties. As a result he was ordained metropolitan of Kievan Russia and Lithuania in 1375. Due to political issues metropolitan Cyprian was not able to unite under the same jurisdiction equally the Muscovite part of the metropoly. Grand duke Dimitri, claming his independence from the patriarch of Constantinople, named his own candidate for metropolitan of Moscow which was eventually approved many years later by patriarch of Constantinople Macarius. All his life long metropolitan Cyprian strived to maintain a political and ecclesiastical balance and peace between the rival parties, aiming to create a kind of Church Union in the Eastern Europe though the sources are not clear whether it meant union among the Orthodox in the region or kind of union with Roman Catholics. The hierarch established the role of Kievan metropolitan as a kind of Eastern European “ecumenical” metropolitan that could be effective and respected partner of grand dukes and Polish king as well as of patriarch of Constantinople.
EN
The main aim of this article is to describe the system of higher education in Russia. Moscow is the biggest academic center in Russian Federation. There are about 60 universities. The largest and most popular are Moscow State University, The Pushkin State Russian Language Institute, International University in Moscow and Moscow State Institute of International Relations. They are two levels of higher education in Russia – Bachelor’s degree (4 years) and Master’s degree (2 years). Both could be obtained while studying full-time or part-time. After that, there is a possibility to finish postgraduate studies. Russian universities cooperate with many foreign educational institutions (including Polish universities). Not only do students have the opportunity to leave in Moscow but also study at Russian academies, for example, Pushkin State Russian Language Institute, Moscow State Institute of International Relations and Diplomatic Academy. Higher education in Moscow is affected by various problems. One of them is a decreasing level of education. In fact, students do their specializations, however the level of their general knowledge seems to be low. Furthermore, the education is commercialized since everyone would like to receive a Master’s degree. It suggests that in the near future not only will Russian society have a bigger cadre of professors but also more business and financial universities.
RU
В тексте «Высшее образование в Москве и в России – возможности, проблемы, перспективы» речь идёт об ситуации образовательной системы в России. Москва является главным научным центром всей страны. В городе находится около 60 вузов. Самые большие и популярнейшие из них это: Московский государственный университет им. М.В. Ломоносова, Государственный институт русского языка им. А.С. Пушкина, Международный университет в Москве и Московский государственный институт международных отношений. Высшее образование в России проходит на двух уровнях – «бакалавриат» (4 года) и «магистратура» (2 года). Кроме того, можно учиться в формах послевузовского и дистанционного обучения. Оно проходит в очной и заочной формах. Российские университеты сотрудничают с многими зарубежными университетами (в том числе также с польскими). Благодаря этому, у студентов появляется возможность жить в Москве и учиться в таких вузах как напр. Государственный институт русского языка им. А.С. Пушкина, Московский государственный институт международных отношений и Дипломатическая академия. С высшим образованием связаны многие проблемы. Снижается уровень обучения, у студентов узкая специализация, но у них нет общих знаний. Кроме того, проходит коммерциализация обучения и сейчас немного людей хочет начать работу без получения диплома окончения вуза. В ближайшее время Россию ждёт расширение профессорской группы и развитие бизнесовых и финансовых вузов.
PL
W okresie wyprawy moskiewskiej królewicza Władysława Wazy największe natężenie działań militarnych przypadło na lipiec-październik 1618 r. W walkach z Rosjanami uczestniczyła wówczas nie tylko armia polsko-litewska pod komendą hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, lecz także Kozacy zaporoscy pod wodzą hetmana Piotra Konaszewicza Sahajdacznego. Przez prawie całe lato siły polsko-litewskie, liczące około 14 tys. żołnierzy, ścierały się z wojskami moskiewskimi pod Możajskiem, po czym we wrześniu ruszyły w kierunku stolicy państwa carów. Jednocześnie pod koniec czerwca 1618 r. w południowo-zachodnie regiony Państwa Moskiewskiego wkroczyła 20-tysięczna armia kozacka. Po połączeniu się pod Tuszynem siły polsko-litewsko-kozackie w nocy z 10 na 11 października 1618 r. przypuściły szturm Moskwy, który zakończył się niepowodzeniem. Rosjanie zgodzili się jednak przystąpić do rokowań. W ich wyniku podpisano 11 grudnia 1618 r. w wiosce Dywilino (Deulino) rozejm na 14 i pół roku, który miał obowiązywać od 4 stycznia 1619 do 5 lipca 1633 r.
EN
During the Moscow expedition of Prince Ladislaus Vasa, the greatest intensity of military operations occurred in July – October 1618. Not only the Polish-Lithuanian army, under command of the Great Lithuanian Hetman Jan Karol Chodkiewicz, but also Zaporozhian Cossacks led by Hetman Petro Konashevych Sahaidachny, participated in the fighting with the Russians. For almost all summer Polish-Lithuanian forces, numbering around 14 000 soldiers, clashed with the Moscow army near Mozhaysk, and then in September they moved towards the capital of the state of the tsars. At the same time, at the end of June 1618, a Cossack army of 20 000 men entered the southwestern regions of Moscow State. After the merger near Tushino, Polish-Lithuanian-Cossack forces stormed Moscow on the night of October 10-11, 1618, which ended in failure. However, the Russians agreed to enter into negotiations. As a result, on December 11, 1618, a truce was signed in the village of Dywilino (Deulino) for 14 and a half years, which was to apply from January 4, 1619 to July 5, 1633.
RU
Во время московской экспедиции королевича Владислава Васы наибольший накал военных действий пришелся на июль-октябрь 1618 года. В сражениях с москалями участвовали не только польско-литовское войско под командованием великого литовского гетмана Яна Кароля Ходкевича, но и запорожские казаки под руководством гетмана Петра Конашевича Сайдачного. Почти все лето польско-литовские войска численностью около 14000 солдат, столкнулись с московской армией под Могайском, а затем в сентябре отправились в сторону столицы царского государства. В то же время в конце июня 1618 года 20-тысячное казачье войско вошло в юго-западные районы Московского государства. После слияния под Тушином польско-литовско-казачьи войска в ночь с 10 на 11 октября 1618 года предприняли штурм Москвы, но безуспешно. Русские, однако, согласились вступить в переговоры. В результате 11 декабря 1618 года в селе Дивилино (Деулино) было подписано перемирие на 14 с половиной лет, которое должно было действовать с 4 января 1619 года по 5 июля 1633 года.
RU
Нынешний 2014 год − юбилейный для великого русского поэта Михаила Юрьевича Лермонтова, второй величины русской поэзии после Пушкина. Судьба отпустила поэту 26 лет жизни, и за этот короткий срок он сумел составить обширное поэтическое наследие, которое люди хранят и помнят вот уже два столетия. Лермонтов рассматривается в статье как поэт высокой поэтической мысли – вершины его творчества посвящены разгадке сокровенных смыслов бытия. Поиски истины открыли ему путь к гармонии, выраженной в его лучших стихах, замечательными проявлениями которой стали стихотворения-молитвы, живущие не только в стихотворной, но и в песенной форме. В то же время диссонанс жизни и творчества рождал у него тревогу, проявлявшуюся порой в предвидении собственной кончины. Лермонтова постоянно влекла к себе историко-героическая тема. Последние годы жизни ознаменовались созданием поэмы из истории России, в которой он решает проблему духовного здоровья народа и истоков силы его духа.
PL
W bieżącym 2014 roku przypada 200-setna rocznica Michała Lermontowa, następnej po Aleksandrze Puszkinie wyżyny poezji rosyjskiej. Poeta nie zmarnował 26 lat życia darowanych mu przez los, przez ten krótki czas bowiem potrafił nagromadzić obszerny spadek poetycki, który ludzie przechowują w pamięci na przeciągu już prawie dwóch stuleci. Lermontow jest rozpatrywany w artykule jako poeta, który osiągnął szczyty myśli poetyckiej poświęcone poszukiwaniom ukrytego sensu ludzkiego życia. Owe drogi ku prawdzie otwarli dla niego wizję harmonii, którą zawierają jego najlepsze utwory, w tym wiersze-modlitwy, istniejące również w postaci muzycznej. Jednocześnie rozdźwięk życia i twórczości stawał się źródłem niepokoju, który się wyrażał sporadycznie jako wizja rychłej śmierci. Poeta ciągle powracał również do wątku historycznego − w ostatnich latach jego życia powstał poemat historyczny, w którym rozstrzyga problem źródeł zdrowej egzystencji narodu i mocy jego ducha.
EN
2014 marks the 200th anniversary of the birth of the second greatest Russian poet (after Pushkin) Mikhail Lermontov. Although Lermontov died at the age of 26, he nevertheless left people a great deal of his wonderful poems. People have remembered and kept these poems for two hundred years. The author of this article describes Lermontov as a poet with high poetic way of thinking. His best poems are devoted to the exploring the meaning of life. Searching for truth showed him the way to the harmony depicted in his best poems. We can find a reflection of this harmony in his poems prayers. They exist not only as poems but also as songs. At the same time, the dissonance between the life and work aroused his anxiety. This anxiety can be found in foreseeing his own death. Lermontov was always interested in the history and heroic life of the Russians. During his last years, he created a historic poem based on Russian history. Here, he described the spiritual health of Russian people and showed the sources of the Russian spirit.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.