Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Речь Посполитая
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Bitwa pod Konstantynowem, 26–28 lipca 1648 roku

100%
Rogowicz M.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2017
|
vol. XVIII (LXIX)
|
issue 2 (260)
13-44
EN
In 1648 during the Cossack Khmelnytsky Uprising one of the major battles took place near Kostiantyniv. The 40 thousand people Cossack forces of Kryvonis increased up to 50 thousand after conquering Polonne and headed south to Kostiantyniv, where at that time 1200 or 1500 soldiers of the voivode of Sandomierz Voivodeship Władysław Dominik Zasławski gathered under Krzysztof Korycki’s command, accompanied by the infantry regiment of Samuel Osiński (1200 troops). Nearby, in Rosolovce, there stood Jeremi Wiśniewiecki’s units (4000 people) retreating because of the approach of Maksym Kryvonis’ forces, as well as Janusz Tyszkiewicz’s units (1200 people). Hearing that Kostiantyniv is in danger they came to Korycki’s and Osiński’s aid. In the battle of 26th July the Cossacks were defeated on the crossing and chased up to the convoy of military vehicles. On the 28th July, reinforced up to 60 thousand people, they struck again. Wiśniowiecki, who had sent the military vehicles away with the infantry before the attack, faced the enemy with the cavalry and dragoons. The Poles defeated the Cossack left wing and their center and then they left to the west. The Cossacks did not dare to march further following the Polish forces and crossed Kostiantyniv heading south-west, from where they sent troops to Podolia.
RU
В 1648 г. во время казацкого восстания Хмельницкого под Константиновом (Староконстантиновом) произошла крупная битва. Казацкие силы Кривоноса в количестве 40 тысяч человек после захвата Полонного возросли до 50 тысяч человек и отправились под Константинов, где в то же время собралось 1200–1500 солдат сандомирского воеводы Заславского под руководством Корицкого и полк пехоты Осинского – 1200 человек. Рядом, в Росоловцах, стояли отступающие ранее перед Кривоносом отряды Иеремии Вишневецкого – 4 тысячи человек и Януша Тышкевича – 1,2 тысяч. Узнав об угрозе Константинову, они пошли на помощь Корицкому и Осинскому. В битве 26 июля казаки потерпели поражение на переправе и сгонялись в табор. 28 июля был нанесен еще один удар группой в количестве уже 60 тысяч человек. Вишневецки, который перед этой атакой отправил табор с пехотой, держал удар с кавалерией и драгунами. Поляки разгромили левое казацкое крыло и центр, затем отошли на запад. Казаки не решились продолжать движение за польскими силами и переправились через Константинов на юго-восток, откуда выслали отряды на Подолье.
PL
W 1648 r. podczas rebelii kozackiej Chmielnickiego pod Konstantynowem doszło do jednej z większych bitew. Siły kozackie Krzywonosa w liczbie 40 tys. ludzi po zdobyciu Połonnego wzrosły do 50 tys. i skierowały się na południe pod Konstantynów, gdzie w tym czasie zebrało się 1200 lub 1500 żołnierzy wojewody sandomierskiego Władysława Dominika Zasławskiego pod wodzą Krzysztofa Koryckiego i regiment pieszy Samuela Osińskiego w sile 1200 osób. Obok, w Rosołowcach, stały cofające się wcześniej przed Maksymem Krzywonosem oddziały Jeremiego Wiśniowieckiego – 4 tys. i Janusza Tyszkiewicza 1,2 tys. Te na wieść o zagrożeniu Konstantynowa poszły na pomoc Koryckiemu i Osińskiemu. W bitwie 26 lipca Kozacy zostali pobici nad przeprawą i ścigani do taboru. 28 lipca wzmocnieni do 60 tys. ludzi uderzyli ponownie. Wiśniowiecki, który przed tym atakiem odesłał tabory z piechotą, stawił czoła z jazdą i dragonami. Polacy rozbili lewe skrzydło kozackie i centrum, po czym odeszli na zachód. Kozacy nie odważyli się na dalszy marsz za siłami polskimi i przeprawili się przez Konstantynów na południowy wschód, skąd wysłali zagony na Podole.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Jego Świątobliwość uznaje, że lepiej będzie kontynuować wojnę, tym bardziej kiedy jest nadzieja na zwycięstwo”. Aktywność dyplomacji papieskiej podczas konfliktu polsko-tureckiego z lat 1633–1634

100%
Duda P.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego
75-97
PL
Artykuł omawia aktywność dyplomacji papieskiej podczas konfliktu polsko-tureckiego z lat 1633-1634. Szczególną uwagę zwrócono na papieskie koncepcje przekonania Władysława IV Wazy do rozpoczęcia wojny ofensywnej przeciwko Imperium Osmańskiemu – obietnicę przekazania subsydium oraz utworzenia floty państw chrześcijańskich. Podstawą pracy jest rękopiśmienna korespondencja nuncjusza papieskiego w Warszawie Onorata Viscontiego z Sekretariatem Stanu, zgromadzona w Archivio Segreto Vaticano oraz w Biblioteca Apostlica Vaticana.
EN
Paper describes activities of Papal diplomacy during Polish-Ottoman conflict taking place in 1633 and 1634. It especially focuses on Papal attempts to convince Polish King Wladysław IV Vasa to start offensive action against Ottoman Empire – like promises of financial subsidies and plans to create joint fleet of Christian countries. Paper is based on correspondence of Papal Nuncio in Warsaw, Onorat Visconti, with Secretary of State, from the collections of Archivio Segreto Vaticano and Biblioteca Apostlica Vaticana
RU
В статье рассматривается деятельность папской дипломатии в период польско-турецкой войны 1633–1634 гг. Особое внимание было уделено папской концепции убеждения Владислава IV Ваза начать наступательную войну против Османской империи – обещанием передачи субсидии и созданием флота христианских государств. Основой работы является рукописная переписка папского нунция в Варшаве Онората Висконти с Государственным секретариатом, собранная в Archivio Segreto Vaticano и в Biblioteca Apostlica Vaticana.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zarys biografii Jana Filipa Carosiego (1744–1799) w świetle dokumentów rodzinnych

80%
Kamecka M.
Studia Podlaskie
|
2015
|
vol. 23
EN
The article is about Jan Filip Carosi (1744–1799), who was an outstanding geologist, mineralogist, landlord, soldier and merited director of mining industry in the Republic of Poland. The work has mostly been based on information included in original documents which are currently stored in a private archive of Ms Joanna Gwiazdowska of Moraczewski (a great-great-great-granddaughter of Jan Filip Carosi). Using preserved documents, we can supplement gaps in our character’s biography. A calendar of life and service of Jan Filip Carosi, which I have systematized and put in a chronological order, is a sort of a chronicle whose purpose is to present facts, without pursuing a more profound analysis of causal relations occurring between them. Submitting the text to print, I do realize that my article is rather a source for biographers than a biography. For the above reason, incompleteness of the study should be apparent to everyone. As interest in Jan Filip Carosi has been constantly growing, studying archival resources presented herein may be important to understand whom his ancestors were as he was a charming man of numerous qualities of the mind who first inspired people surrounding him and then future researchers. Due to the above, it was a necessary task to prepare an annex at the end of the dissertation with the help of which a reader may learn about the cited archives of the Italian family on his or her own.
RU
Героем настоящей статьи является Ян Филипп Каросси (1744–1799) – знаменитый геолог, минералог, владелец земель, солдат и заслуженный директор горнодобывающей промышленности Речи Посполитой. Содержание работы в большей степени включает информацию, содержащуюся в оригинальных документах, которые на сегодняшний день находятся в частном архиве Иоанны Гвяздовской из рода Морачевских (праправнучки Яна Филиппа Каросси). Используя документы, которые довольно хорошо сохранились, мы можем заполнить пробелы в биографии нашего героя. Обработанные мной календари жизни и службы Яна Филиппа Каросси, систематизированны в хронологическом порядке и сейчас представляют собой особый вид хроники, заданием которой являеться показать факты без особого анализа причинно-следственных связей. Отдавая текст в печать, я очень хорошо представляю себе, что он является не биографией, а материалом для биографов. Поәтому для всех должно быть очевидным, что статья не закончена. Интерес к особе Яна Филиппа все также растет. Следовательно, ознакомление с представленными мной архивными материалами может быть существенным с точки зрения понятности, кем были предки человека, владеющего множеством умственных способностей, который сначала вдохновил людей собственного окружения, а затем и будуших исследователей. В связи с әтим необходимо было представить в конце работы приложение, с помощью которого читатель самостоятельно может познакомиться с предложенными архивными документами итальянской семьи.
4
Publication available in full text mode
Content available

Ceremoniał koronacyjny i jego znaczenie dla pozycji polskich królowych w XVII i XVIII wieku

80%
Pietrzak J.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina
155-205
PL
Niniejszy artykuł stanowi przyczynek do badań nad ceremoniałem koronacyjnym królowych Rzeczypospolitej na przestrzeni XVII i XVIII w. Temat ten nie doczekał się do tej pory opracowania. Motywem przewodnim artykułu jest spojrzenie na pozycję władczyni w systemie prawno-ustrojowym polsko-litewskiego państwa, przez pryzmat ceremoniału koronacyjnego. W pracy poruszone zostały wątki dotyczące przedstawienia i wizerunku wybranek polskich królów podczas uroczystego wjazdu zaślubinowokoronacyjnego. Baczną uwagę zwrócono na kształtowanie się rytu koronacyjnego począwszy od XV w. i jego przemiany w wiekach późniejszych. Wiele elementów tworzących liturgię koronacyjną królowej, było zmienianych na przestrzeni lat i nie można powiedzieć, by ceremoniał był pod tym względem jednolity. Na koniec przyjrzano się ikonosferze i oznakom władzy, towarzyszącym sakrze koronacyjnej, m.in. insygniom koronacyjnym, szatom oraz oprawie wizualnej i audialnej uroczystości.
EN
The work is a contribution to the research on the coronation ceremony of Polish queens over the 17th and 18th centuries. This topic has not been elaborated yet. The work touches upon the threads of the presentation and image Polish kings of the chosen during the ceremonial marriage and coronation entry. Attention was paid to the formation of the coronation rite from the 15th century and its transformation in later centuries. Many of the elements forming the queen's coronation liturgy have been changed and it cannot be said that the ceremonial was uniform in this respect. Finally, the iconosphere and signs of power accompanying the coronation sacre were examined, including coronation insignia, robes and the visual and audio settings of the ceremony.
RU
Данная статья является вкладом в исследование обряда коронации королев Речи Посполитой Польской в XVII и XVIII веках. Эта тема еще не дождалась монографического изучения. Лейтмотивом статьи является взгляд на положение правителя в правовой и политической системе Польско-Литовского государства через призму церемонии коронации. Работа затрагивает темы, связанные с представлением и изображением избранных польских королей во время торжественного свадебно-коронационного въезда. Пристальное внимание было уделено формированию обряда коронации с XV века и его изменениям в более поздние века. Многие элементы, составляющие литургию коронации королевы, изменились с годами, и нельзя сказать, что церемония была единообразной в этом отношении. Наконец, были исследованы иконосфера и знаки власти, сопровождающие церемонию коронации, например коронационные инсигния, мантии и визуальное и звуковое оформление церемонии.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Masovian Voivodship’s deputy sejmiks and their deputies to the Crown Tribunal in the years 1660-1700

80%
Wierzbicki L. A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego
133-141
EN
The deputy sejmiks were the only assemblies of the nobility that took place regularly on fixed dates. During this time, the deputy sejmiks of the Masovian Voivodship gathered in Warsaw 43 times. In the last years of the reign of John II Casimir Vasa and during the rule of King Michael I, the Masovian deputies’ election were ended successfully, but in the final period of the reign of John III Sobieski and at the beginning of the reign of Augustus II the Strong, at least seven deputy sejmiks were dissolved. The Masovian nobility was entitled to elect two representatives to the Crown Tribunal. It was much harder to obtain the function of a tribunal judge at the deputy sejmiks in Warsaw than to get a deputy mandate at the pre-parliamentary sejmiks in one of the ten territories there. We know the names of 35 Masovian deputies who sat in the Crown Tribunal with two of them serving as tribunal marshals (Hieronim Petrykowski and Jan Szydłowski). Among the families whose members were represented at the highest court of nobility in the years 1660-1700, the Lasocki house stands out because as many as five representatives of this family obtained a place in the Crown Tribunal.
PL
Sejmiki deputackie były jedynymi zgromadzeniami szlacheckimi, które odbywały się regularnie w stałych terminach. W omawianym okresie sejmiki deputackie województwa mazowieckiego zebrały się w Warszawie 43 razy. W ostatnich latach panowania Jana Kazimierza i za rządów Michała Korybuta Wiśniowieckiego elekcje deputatów mazowieckich kończyły się pomyślnie, ale w końcowym okresie rządów Jana III Sobieskiego i na początku panowania Augusta II Mocnego, co najmniej siedem sejmików deputackich zostało zerwanych. Szlachta mazowiecka wybierała jedynie dwóch swoich przedstawicieli na Trybunał Koronny. Znacznie trudniej było uzyskać funkcję sędziego trybunalskiego na sejmiku deputackim w Warszawie, niż zdobyć mandat poselski na sejmiku przedsejmowym w jednej z tamtejszych dziesięciu ziem. Znamy nazwiska 35 deputatów mazowieckich, którzy zasiadali w Trybunale Koronnym, a dwóch z nich pełniło funkcję marszałka trybunalskiego (Hieronim Petrykowski i Jan Szydłowski). Z grona rodów, które w latach 1660-1700 miały swoich sędziów w najwyższym sądzie szlacheckim, wyróżnia się rodzina Lasockich, gdyż aż pięciu przedstawicieli tej rodziny uzyskało wówczas miejsce w Trybunale Koronnym.
RU
Региональные депутатские сеймы были шляхетскими собраниями, которые проводились регулярно и в указанные сроки. В этот период депутатские сеймики Мазовецкого воеводства собирались в Варшаве 43 раза. В последние годы правления Яна Казимежа и во время правления Михаила Корибута Вишневецкого выборы Мазовецких депутатов проходили успешно, но в последний период правления Яна III Собеского и в начале правления Августа II Сильного были сорваны не менее семь депутатских сеймиков. Мазовецкая шляхта выбирала только двух представителей для Коронного трибунала. Гораздо сложнее было получить должность судьи трибунала на депутатском сеймике в Варшаве, чем получить должность посла на сейм из одной из десяти земель. Нам известны имена 35 Мазовецких депутатов, которые заседали в Королевском трибунале, и двое из них были маршалами Трибунала (Иероним Петриковски и Ян Шидловски). Среди семей, из которых происходили судья, выделяется семья Лясоких, членов которой, в этом самом высоком шляхетском суде, в 1660–1700 годах, было даже пятеро.
6
Publication available in full text mode
Content available

Aleksandra Koniecpolskiego, chorążego koronnego, sprawy publiczne i prywatne (do 1648 roku)

80%
Goszczyński A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego
47-74
PL
Działalność publiczna Aleksandra Koniecpolskiego przed 1648 r. sprowadzała się przede wszystkim do aktywności wojskowej. Na podstawie jego biografii dostrzec można, że ojciec położył wyraźny nacisk na kwestie militarne w jego edukacji oraz pod własnym okiem przybliżał mu wojaczkę. Jego aktywność sejmikowa ograniczała się słania listów na zjazdy szlacheckie z prośbą o poparcie jego prywatnych spraw. W wojsku cieszył się on rzekomo względną powagą, która mogła wynikać przede wszystkim z szacunku dla działalności jego ojca, do 1648 r. nie zdążył on bowiem odznaczyć się większymi zasługami na niwie militarnej.
EN
The public activity of Aleksander Koniecpolski in the period prior to Chmielnicki’s Uprising was focused mainly on military activity. Based on his biography it can be assumed that his father highlighted military matters in the education of his son. The father even by himself made the son more acquainted with war and army. His parliament activity was limited to sending letters summoning nobles to meetings and at the same time asking to support his affairs. In the army he was said to have rather average credit mainly granted by the respect to his father’s activity since up to 1648 Aleksander did not accomplish any significant feats in the military.
RU
Публичная деятельность Александра Конецпольского до 1648 г. в основном заключалась в военной активности. Основываясь на его биографии, можно увидеть, что его отец сделал особый акцент на военных вопросах в образовании сына и сам учил его военного дела. Парламентская деятельность Александра ограничивалась отправкой писем в дворянские съезды с просьбой поддержать его личные дела. В армии он якобы обладал относительным уважением, которое могло быть обусловлено, прежде всего, уважением к действиям его отца, потому что к 1648 году у него не было времени проявить большие подвиги в военной области
7
Publication available in full text mode
Content available

Dokumenty polsko-rosyjskiego rozejmu zawartego 11 (1) XII 1618 r. we wsi Dywilino

80%
Małow A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka
7-100
PL
Praca jest krytyczną edycją tekstów dokumentów rozejmu zawartego w Dywilinie w 1618 roku poprzedzoną obszernym wstępem źródłoznawczym i archiwoznawczym. Edycja została przygotowana w zgodzie z zasadami wydawniczymi obowiązującymi w Rosji. Z dwóch oryginalnych gramot rozejmu dywilińskiego zachował się jedynie „litewski protiven przechowywany obecnie w Rosyjskim Państwowym Archiwum Akt Dawnych Tekst dokumentu zachował się w trzech identycznych co do składu i bliskich chronologicznie „polskich”księgach poselskich Każda z nich zawiera także tekst dodatkowego porozumienia zawartego nad rzeką Polanówką 1 (11) czerwca 1619 r. Umowa dywilińska zachowywała swoją moc prawną nieprzerwanie do jej naruszenia przez stronę rosyjską w 1632 r. Jest to bardzo ważna dla polskiej historiografii edycja źródłowa, która umożliwi historykom badanie istotnego wydarzenia w dziejach polskiej dyplomacji i historii w ogóle.
EN
The work is a critical text edition of the documents of the Treaty of Dywilino signed in 1618, preceded by an extensive source and archival study introduction. The edition was prepared in accordance with the publishing rules in force in Russia. Of the two original gramota of the Treaty of Diwilino, only the “Lithuanian” protiven has survived and is currently stored in the Russian State Archives of Ancient Documents. The text of the document has been preserved in three “Polish” books of deputies, identical in composition and chronologically close. Each of them also contains the text of an additional agreement concluded on the Polanówka River on June 1(11), 1619. The Truce of Diwilino remained legally binding until its violation by the Russian side in 1632. This is a source edition of great importance for Polish historiography, which will enable historians to study a significant event in the history of Polish diplomacy and history in general.
RU
Работа представляет собой критическое издание текстов документов перемирии, заключенного в Деулине в 1618 году, которому предшествует обширное источнико- и архивоведческое введение. Издание подготовлено в соответствии с российскими правилами. Из двух оригинальных грамот деулинского перемирия уцелела только «литовская» противень в настоящее время хранящаяся в Российском государственном архиве древних актов в Москве. Текст документа сохранился в трех идентичных и хронологически близких «польских» книгах посольских, каждая из которых содержит также текст дополнительного соглашения, заключенного на речке Поляновке 1 (11) июня 1619 года. Деулинское соглашение сохраняло юридическую силу до его нарушения российской стороной в 1632 году. Это очень важное для польской историографии источниковое издание, которое позволит историкам изучать важное событие в истории польской дипломатии и истории в целом.
8
Publication available in full text mode
Content available

Nieznana strona znanej wojny: głód w armiach koronnej i kozackiej w pierwszych latach powstania Bohdana Chmielnickiego

71%
Gavryliuk I.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego
115-132
PL
W artykule został przeanalizowany jeden z mało znanych aspektów powstania Bohdana Chmielnickiego – głód, który był zjawiskiem powszechnym zarówno w armii kozacko-tatarskiej, jak i polsko-litewskiej. Można wymienić kilka przyczyn podobnej sytuacji. Po pierwsze, to prawie całkowita ignorancja pytania zabezpieczenia żołnierza chociażby minimalną ilością żywności przez instytucje państwowe (dotyczy to zwłaszcza armii koronnej). Po drugie, to charakter i długotrwałość samej wojny, gdyż nieprzerywane działania wojenne, a także zniszczenie setek wiosek i miasteczek na współczesnej Ukrainie stworzyły sytuację, kiedy znalezienie oraz dostarczanie żywności dla ogromnych mas ludzi i zwierząt okazało się zadaniem bardzo skomplikowanym. Oddzielne jednostki w celu poszukiwania jedzenia dla żołnierzy i furażu dla koni musieli oddalać się na dziesiątki kilometrów od swoich sił głównych (dotyczyło to obu stron konfliktu). Po trzecie, to specyfika pewnych kampanii wojennych, na przykład blokada armii koronnej w Zbarażu latem 1649 r. Wszystkie wyżej wymienione czynniki doprowadzili do głodu po obu stronach konfliktu, więc nie dziwi, że opis tego nieszczęścia można znaleźć na stronach licznych ówczesnych źródeł, które były wykorzystane pod czas napisania tego artykułu.
EN
This article examines wide spread hunger among Cossack-Tatar and Polish-Lithuanian armies during Bohdan Khmelnytsky’s Uprising; a largely under researched topic. It argues that there were 3 main reasons of the hunger. Firstly, an almost complete absence of state institutions involvement in providing soldiers with necessary supplies contributed greatly to the problem (This was more relevant for the Polish-Lithuanian Commonwealth). Secondly, the destruction of hundreds of Ukrainian towns and villages made supplying the armies an extremely difficult task. Search parties from both sides had to travel tens of kilometres away from the main forces to look for food and fodder. Finally, the nature of individual campaigns also contributed to this situation, most notably the siege of Zbarazh in 1649. All the above factors led to devastating hunger on both sides of the conflict. Mentions of this hunger made it to the pages of multiple written sources used in this article.
RU
В данной статье рассмотрен малоизученный на сегодняшний день аспект восстания под предводительством Богдана Хмельницкого – голод, который был обыденным явлениям как для казацко-татарской, так и для польско-литовской армий. Причин подобной ситуации было несколько. Во-первых, это почти полное самоустранение государственных институций в вопросе обеспечения солдата хотя бы минимальным количеством продовольствия (разумеется, это более касалось армии Речи Посполитой). Во-вторых, это характер и продолжительность самой войны, когда беспрестанные военные действия, а также уничтожение сотен сел и местечек на украинских землях создали ситуацию, при которой снабжение провизией становилось архисложным заданием, а отряды для поиска еды для солдат и фуража для лошадей отходили на десятки километров от главных сил (это касалось обеих сторон конфликта). В-третьих, это специфика отдельных военных кампаний, например блокада коронной армии в Збараже летом 1649 р. Все эти факторы приводили к изнуряющему голоду, который испытали на себе солдаты с обеих сторон, что, соответственно, нашло свое отображение на страницах многочисленных источников, которые были использованы в данной статье
9
Publication available in full text mode
Content available

The Radziwiłł Cousins, Prophecies and False News in Mid-Seventeenth-Century Europe

71%
Mazheika H.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina
137-154
EN
The article looks at how false prophecies and misinformation helped to enhance the image of the Grand Duchy of Lithuania as a Protestant state in contradistinction to the Kingdom of Poland, the identity of which was clearly Catholic. The 1650s was the time when the influence of the prophetic imposter Mikuláš Drabík and his visions became particularly pronounced. Moreover, fake news about the destruction of all Polish and Lithuanian Protestant churches found a targeted audience and seemed to have worked as a propagandistic device. This discourse regarding the reasons for the downfall of the Protestant churches in PolandLithuania fostered among western Europeans an interest in the Grand Duchy of Lithuania, and gave Janusz and Bogusław Radziwiłł an international reputation of saviours of the true faith, while at home they were vilified as traitors.
RU
В статье рассматривается, как пророчества и дезинформация помогли укрепить имидж Великого Княжества Литовского как протестантского государства на международной арене в отличие от Королевства Польского, конфессиональная идентичность которого была несомненно католической. 1650-е годы – период, когда «пророчества» Микулаша Драбика стали особенно популярны. Более того, фальшивые новости об уничтожении всех польских и литовских протестантских церквей нашли свою целевую аудиторию и, казалось, работали как удачная пропагандистская уловка. Дискурс о причинах уничтожения протестантских церквей в Речи Посполитой вызвал в Западной Европе интерес к Великому Княжеству Литовскому и позволил Янушу и Богуславу Радзивиллам завоевать международную репутацию защитников истинной веры, в то время как в своем государстве они считались предателями.
PL
W artykule mówiono o tym, jak proroctwa i dezinformacja pomogły umocować w opinii międzynarodowej wizerunek Wielkiego Księstwa Litewskiego jako państwa protestanckiego w odróżnieniu od Królestwa Polskiego, tożsamość konfesyjna którego pozostawała bez wątpienia katolickiej. Lata 50. XVII wieku były czasem, gdy „proroctwa” Mikuláša Drábika zostały szczególnie popularnymi. Co więcej nowiny fałszywe o niszczeniu wszystkich polskich i ltewskich kościołów protestanckich znalazły swoich odbiorców i, jak wydawało się, funkcjonowały jako pomyślny fortel propagandystyczny. Komunikaty o przyczynach niszczenia kościołów protestanckich w Rzeczypospolitej spowodowały wzrost ciekawości w Europie Zachodniej do Wielkiego Księstwa Litewskiego i udostępniły Januszowi i Bogusławowi Radziwiłłom możliwość otrzymać uznanie międzynarodowe jako obrońców wiary prawdziwej w czasie, gdy we własnym państwie ich uważano za zdrajców.
10
Publication available in full text mode
Content available

Działania militarne wojsk Rzeczypospolitej w Państwie Moskiewskim w lipcu – październiku 1618 roku

71%
Majewski A. A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka
101-130
PL
W okresie wyprawy moskiewskiej królewicza Władysława Wazy największe natężenie działań militarnych przypadło na lipiec-październik 1618 r. W walkach z Rosjanami uczestniczyła wówczas nie tylko armia polsko-litewska pod komendą hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, lecz także Kozacy zaporoscy pod wodzą hetmana Piotra Konaszewicza Sahajdacznego. Przez prawie całe lato siły polsko-litewskie, liczące około 14 tys. żołnierzy, ścierały się z wojskami moskiewskimi pod Możajskiem, po czym we wrześniu ruszyły w kierunku stolicy państwa carów. Jednocześnie pod koniec czerwca 1618 r. w południowo-zachodnie regiony Państwa Moskiewskiego wkroczyła 20-tysięczna armia kozacka. Po połączeniu się pod Tuszynem siły polsko-litewsko-kozackie w nocy z 10 na 11 października 1618 r. przypuściły szturm Moskwy, który zakończył się niepowodzeniem. Rosjanie zgodzili się jednak przystąpić do rokowań. W ich wyniku podpisano 11 grudnia 1618 r. w wiosce Dywilino (Deulino) rozejm na 14 i pół roku, który miał obowiązywać od 4 stycznia 1619 do 5 lipca 1633 r.
EN
During the Moscow expedition of Prince Ladislaus Vasa, the greatest intensity of military operations occurred in July – October 1618. Not only the Polish-Lithuanian army, under command of the Great Lithuanian Hetman Jan Karol Chodkiewicz, but also Zaporozhian Cossacks led by Hetman Petro Konashevych Sahaidachny, participated in the fighting with the Russians. For almost all summer Polish-Lithuanian forces, numbering around 14 000 soldiers, clashed with the Moscow army near Mozhaysk, and then in September they moved towards the capital of the state of the tsars. At the same time, at the end of June 1618, a Cossack army of 20 000 men entered the southwestern regions of Moscow State. After the merger near Tushino, Polish-Lithuanian-Cossack forces stormed Moscow on the night of October 10-11, 1618, which ended in failure. However, the Russians agreed to enter into negotiations. As a result, on December 11, 1618, a truce was signed in the village of Dywilino (Deulino) for 14 and a half years, which was to apply from January 4, 1619 to July 5, 1633.
RU
Во время московской экспедиции королевича Владислава Васы наибольший накал военных действий пришелся на июль-октябрь 1618 года. В сражениях с москалями участвовали не только польско-литовское войско под командованием великого литовского гетмана Яна Кароля Ходкевича, но и запорожские казаки под руководством гетмана Петра Конашевича Сайдачного. Почти все лето польско-литовские войска численностью около 14000 солдат, столкнулись с московской армией под Могайском, а затем в сентябре отправились в сторону столицы царского государства. В то же время в конце июня 1618 года 20-тысячное казачье войско вошло в юго-западные районы Московского государства. После слияния под Тушином польско-литовско-казачьи войска в ночь с 10 на 11 октября 1618 года предприняли штурм Москвы, но безуспешно. Русские, однако, согласились вступить в переговоры. В результате 11 декабря 1618 года в селе Дивилино (Деулино) было подписано перемирие на 14 с половиной лет, которое должно было действовать с 4 января 1619 года по 5 июля 1633 года.
11
Publication available in full text mode
Content available

Lev Sapieha and the truce of Deulino

61%
Bohun T.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka
131-137
EN
The Lithuanian Chancellor, Lev Sapieha, effectively controlled the policy of Polish-Lithuanian Commonwealth towards the Muscovite state from the beginning of his career. This was especially visible during the Time of Troubles, when at the expense of the interests of Sigismund III and the Tsar-elect, prince Wladyslaw, he reinforced the position of the Grand Duchy of Lithuania within the Polish-Lithuanian Commonwealth and muscovite policy. The article, based on unused and unknown before source documents, outlines Sapieha’s activity in the final stage of the Time of Troubles - the Moscow expedition of Prince Wladyslaw in 1617-1618.
PL
Kanclerz litewski Lew Sapieha od początku swojej kariery urzędniczej skutecznie kontrolował politykę Rzeczypospolitej wobec państwa moskiewskiego. Uwidoczniło się to zwłaszcza w czasie moskiewskiej smuty, kiedy kosztem interesów Zygmunta III i cara-elekta, królewicza Władysława, forsował on wzmocnienie pozycji Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach polsko-litewskiego państwa i polityki moskiewskiej. W artykule, opartym o niewykorzystywane i nieznane dokumenty źródłowe, została zarysowana działalność Sapiehy w końcowej fazie smuty moskiewskiej – ekspedycji królewicza Władysława z lat 1617-1618.
RU
Канцлер ВКЛ Лев Сапега с самого начала своей официальной карьеры эффективно контролировал политику Речи Посполитой в отношении Московского государства. Особенно это проявилось во время Смуты, когда за счет интересов Сигизмунда III и избранного царя, королевича Владислава он форсировал усиление позиций Великого княжества Литовского в польско-литовском государстве и реляциях с Московским государством. В статье, основанной на неиспользованных и неизвестных первоисточниках, рассказывается о деятельности Сапеги на последнем этапе Смуты – московском походе королевича Владислава в 1617-1618 годах.
12
Publication available in full text mode
Content available

Важный опыт просопографического исследования. O книге Войцеха Кравчука „Верные королю"

61%
Selin A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka
271-280
RU
Книга Войцеха Кравчука «Верные королю» представляет собой новаторское просопографическое исследование особой группы эмигрантов - финнов и шведов - в конце 16 века в Речи Посполитой. Автор проанализировал все возможные источники, которые могли дать информацию об этих людях, изучил различные группы этих эмигрантов (аристократия, бюрократия, духовенство, шляхта, женщины и др.) и феномен «шведского двора» польско-литовского короля Сигизмунда III. Суть автора в том, что Речь Посполитая в «золотом веке» была очень разнообразным государством и обществом, и король должен был учитывать интересы всех религиозных, этнических и социальных слоев. Биографические данные, использованные в исследовании Войцеха Кравчука, ярко подтвердили этот тезис. Вторая половина книги — это публикация документов по рассматриваемой группе с очень подробным биографическим комментарием.
EN
The Wojciech Krawczuk’s book «Wierni Królowi» is an innovative prosopographical study of a very special group of emigrants – Finns and Swedes – in late 16th century to Polish-Lithuanian Commonwealth. The author analyzed all possible sources that could give information on these people, studied different groups of those emigrants (aristocracy, bureaucracy, clergy, gentry, women, etc.) and phenomena of “Swedish Court” of Polish-Lithuanian king Sigismund III. The author’s main point is that the Polish-Lithuanian Commonwealth in its “Golden Age” was very diverse state and society and the king had to take into account interests of all the religious, ethnic and social strata. The biographical information used in the Wojciech Krawczuk’s research brightly proved this thesis. The second half of the book is the publication of documents on the group under consideration with very detailed biographical comment.
PL
Książka Wojciecha Krawczuka „Wierni Królowi” jest nowatorskim studium prozopograficznym bardzo szczególnej grupy emigrantów - Finów i Szwedów - u schyłku XVI wieku do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Autor przeanalizował wszystkie możliwe źródła, które mogłyby dostarczyć informacji o tych osobach, zbadał różne grupy tych emigrantów (arystokrację, biurokrację, duchowieństwo, szlachtę, kobiety itd.) Oraz zjawiska „szwedzkiego dworu” króla polsko-litewskiego Zygmunta III. Głównym punktem autora jest to, że Rzeczpospolita Obojga Narodów w swoim „złotym wieku” była bardzo zróżnicowanym państwem i społeczeństwem, a król musiał uwzględniać interesy wszystkich warstw wyznaniowych, etnicznych i społecznych. Informacje biograficzne wykorzystane w badaniach Wojciecha Krawczuka jasno potwierdziły tę tezę. Druga połowa książki to publikacja dokumentów dotyczących rozważanej grupy z bardzo szczegółowym komentarzem biograficznym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.