Search results

1

„Dwójka” i miasto. Agendy polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w międzywojennej Bydgoszczy (1920–1939)

100%

Skóra W.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2021

|

vol. XXII (LXXIII)

|

issue 2 (276)

152-182

EN

During the interwar period in Bydgoszcz, which had a population of just over 100,000 at the time, at least seven Polish military intelligence and counterintelligence agencies operated in the city. In total, which takes into account personnel changes, several dozen officers from these agencies worked in the city, supported by hundreds of non-commissioned officers and civilian employees. They were a noticeable and specific professional group and their appearance in the city gave rise to it being dubbed “the capital of Polish intelligence”, which was a somewhat exaggerated term as Bydgoszcz never played such a role. The largest intelligence facility in Bydgoszcz was Branch No. 3 of the 2nd Polish Army, which was the border intelligence agency most valued by military superiors between 1930–1939. It was led by one of the most talented and, at the same time, controversial Polish intelligence officers, Major Jan Żychoń (1902–1944), who headed the Polish intelligence services in exile during World War II. The offices of the branch were not public. There were no information boards on the buildings, and no entries in address or telephone books. This article also verifies the hitherto unknown previous locations of the agency, of which there were three, however the first two have been incorrectly identified in the historiography to date.

RU

В насчитывающем чуть более 100 тыс. жителей Быдгоще в межвоенный период действовало не менее семи подразделений польской разведки и контрразведки. Всего с учетом кадровых перестановок в городе работало несколько десятков сотрудников этих служб, которых поддерживали сотни унтер-офицеров и гражданских служащих. Это была заметная и специфическая профессиональная группа. Отсюда и возникло определение этого города – хоть и несколько преувеличенное – „столица польской разведки”. Быдгощ не играл такой крупной роли, но факт в том, что спецслужбы в городе на реке Брда были действительно чрезвычайно многочисленны. На то было несколько причин. Самым крупным разведывательным пунктом в Быдгоще было Подразделение [Экспозитура] II Отдела Войска Польского №3. Это было приграничное разведывательное подразделение, которое очень высоко ценилось военным начальством в 1930–1939 гг. Его работой руководил один из самых талантливых и в то же время вызывающих споры офицеров польской разведки майор Ян Жихонь (1902–1944), который во время Второй мировой войны был фактическим главой польской разведки в изгнании. Месторасположение этой экспозитуры не было явным. На зданиях не было информационных табличек, также не было никаких записей в адресных и телефонных книгах. В данной статье предпринимается попытка верификации существующих версий месторасположения этих разведывательных служб (таких версий было три). Первые две в историографии предыдущего периода были ошибочными.

PL

W liczącej nieco ponad 100 tys. mieszkańców Bydgoszczy działało w dwudziestoleciu międzywojennym co najmniej siedem agend polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego. Ogółem, uwzględniając zmiany kadrowe, w mieście pracowało kilkudziesięciu oficerów tych służb, wspomaganych przez setki podoficerów i pracowników cywilnych. Była to zauważalna i specyficzna grupa zawodowa. Dało to podstawę do określania tego miasta – nieco na wyrost – „stolicą wywiadu polskiego”. Bydgoszcz nie pełniła takiej roli, ale jest faktem, że agendy wywiadu były w mieście nad Brdą wyjątkowo liczne. Największą placówką wywiadu w Bydgoszczy była Ekspozytura Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nr 3. Była to najwyżej ceniona przez zwierzchników wojskowych agenda wywiadu przygranicznego w latach 1930–1939. Jej pracami kierował jeden z najbardziej utalentowanych, a jednocześnie kontrowersyjnych oficerów wywiadu polskiego, mjr Jan Żychoń (1902–1944), podczas II wojny światowej rzeczywisty szef polskiego wywiadu na uchodźstwie. Siedziby ekspozytury nie były jawne. Na budynkach nie było tablic informacyjnych, nie było też zapisów w księgach adresowych i telefonicznych. Niniejszy tekst poddaje weryfikacji dotychczasowe miejsca jej lokalizacji. Były kolejno trzy. Dwie pierwsze podawano w dotychczasowej historiografii błędnie.

2

Stosunek społeczeństwa polskiego i mniejszości narodowych do obowiązku służby wojskowej w czasie wojny z Rosją bolszewicką (luty 1919 – listopad 1920)

100%

Kania L.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2020

|

vol. XXI (LXXII)

|

issue 3 (273)

47-79

EN

The article is devoted to the protection of the combat capability of the Polish Army front troops from negative phenomena lowering their morale and discipline during the war with Bolshevik Russia in 1919–1921, and the attitudes of the Polish society and national minorities towards fulfilling their military service. After regaining independence, the war for independence and eastern borders had to be fought with a traditionally aggressive neighbor, Bolshevik Russia, which wanted to take advantage of the limited capabilities of a country ruined by wars, the enormous internal difficulties of a state united from three partitioned districts, the apparent attractiveness of the Bolshevik ideology and the multi-ethnicity of the society, which to some extent became susceptible to the populist slogans of the invader. During this war, the Polish Army was troubled by desertion of soldiers from the battle line and by mass evasion of military duty by men with a national minority background. Units fighting at the front were agitated by the propaganda apparatus of the Red Army, whose intention was a moral decay of the Polish Army.

RU

В статье рассматривается проблема защиты боеспособности фронтовых подразделений Войска Польского от негативных явлений, снижающих их моральный дух и дисциплину во время войны с Большевистской Россией 1919–1921 гг., а также отношение польского общества и национальных меньшинств к выполнению воинской обязанности. После возвращения независимости возникла необходимость вести войну за эту независимость и за восточные границы с традиционно агрессивным соседом, Большевистской Россией, желавшей воспользоваться ограниченными возможностями страны, разоренной войнами. Также она хотела использовать огромные внутренние трудности объединенного из трех разделенных территорий государства, очевидную привлекательность большевистской идеологии и многоэтничность общества, которое частично стало поддаваться популистским лозунгам оккупанта. Во время этой войны в Войске Польском бывали случаи дезертирства солдат на фронтовой линии и массовое уклонение от службы со стороны представителей национальных меньшинств, призванных исполнять свою воинскую обязанность. Войска, сражавшиеся на фронте, попали под влияние пропагандистского аппарата Красной Армии, который хотел довести Войско Польское до морального упадка.

PL

Artykuł przedstawia zagadnienie ochrony zdolności bojowej oddziałów frontowych Wojska Polskiego przed ujemnymi zjawiskami obniżającymi ich morale i dyscyplinę w czasie wojny z Rosją bolszewicką w latach 1919–1921 oraz postawy społeczeństwa polskiego i mniejszości narodowych wobec spełnienia obowiązku służby wojskowej. Po odzyskaniu niepodległości zaistniała konieczność stoczenia wojny o niepodległość i granice wschodnie z tradycyjnie agresywnym sąsiadem – Rosją bolszewicką – która chciała wykorzystać ograniczone możliwości zrujnowanego wojnami kraju, olbrzymie trudności wewnętrzne państwa scalonego z trzech dzielnic zaborczych, pozorną atrakcyjność ideologii bolszewickiej i wieloetniczność społeczeństwa, które częściowo stało się podatne na populistyczne hasła najeźdźcy. Wojsko Polskie trapiły w czasie tej wojny dezercje żołnierzy z linii bojowej i masowe uchylanie się od służby mężczyzn wezwanych do spełnienia obowiązku wojskowego wywodzących się z mniejszości narodowych. Oddziały walczące na froncie były poddane agitacji przez aparat propagandowy Armii Czerwonej, który chciał dokonać rozkładu moralnego Wojska Polskiego.

3

Тенденции реорганизации спецслужб Польши, начиная с 1989 года

88%

Siemiątkowski Z.

Studia Politologiczne

|

2013

|

vol. 30

140-156

RU

Унаследованные от предыдущей системы спецслужбы не соответствовали условиям свободного, открытого общества и создаваемых стандартов демократического правового государства. Перед новой властью демократического государства возникла проблема формирования собственных, соответствующих правилам суверенного государства, специальных служб. Обязателен был выбор пути их построения, необходимо было также определить их организационную форму, компетенции и задания. Правящие круги отказались от резких шагов, выбран оптимальный вариант - радикальный по содержанию и лояльный по форме.

EN

Secret services inherited after the former system were not in any way adjusted to the conditions of a free, open society or to the created standards of a democratic state of law. The new authorities of the democratic country faced the problem of building their own secret services subordinated to the rules of a sovereign state. It was necessary to choose the way to create them as well as establish their organizational shape, competences and tasks. The idea of a violent revolution in the services was given up and the intermediate variant was chosen. It was radical in its content but gentle in form. The model shaped in 1990 was based on dividing secret services into civil and military ones. The former were subordinated to the Minister of the Interior, then to the Prime Minister, whereas the latter – to the Minister of National Defense. The Office for State Protection was the service performing the tasks of civil intelligence and counterintelligence.

Refine search results

2 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Studia Politologiczne

1 2021

1 2020

1 2013

1 Kania L.

1 Siemiątkowski Z.

1 Skóra W.

„Dwójka” i miasto. Agendy polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w międzywojennej Bydgoszczy (1920–1939)

Stosunek społeczeństwa polskiego i mniejszości narodowych do obowiązku służby wojskowej w czasie wojny z Rosją bolszewicką (luty 1919 – listopad 1920)

Тенденции реорганизации спецслужб Польши, начиная с 1989 года