Search results

1

Współczesne uwarunkowania konsumpcji w Polsce i ich implikacje na rynku

100%

Sobczyk G.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 3 (374)

347-357

PL

W artykule zaprezentowano zmiany w konsumpcji i zachowaniach polskich gospodarstw domowych zachodzące w ostatnich latach pod wpływem poprawy koniunktury gospodarczej, programów socjalnych, procesów umiędzynarodowienia i globalizacji gospodarki. Te współczesne uwarunkowania konsumpcji mają swoje implikacje w nowych trendach i zachowaniach konsumentów. Prowadzą do globalizacji i unowocześnienia konsumpcji oraz upowszechnienia nowych form konsumpcji. Dla ich bliższego rozpoznania zastosowano analizę źródeł wtórnych i własne wyniki badań przeprowadzonych metodą ankiety internetowej na próbie 459 gospodarstw. Artykuł ma charakter badawczy.

EN

The article presents changes in consumption and behaviour of Polish households in recent years facilitated by the improvement of economic conditions, social programmes, internationalisation processes and globalisation of the economy. These contemporary determinants of consumption have implications for new consumer trends and behaviours. They lead to globalisation and modernisation of consumption and dissemination of its new forms. For more thorough analysis of these, desk research and online survey were conducted on a representative sample of 459 households. This is a research paper.

RU

В статье представили изменения в потреблении и в поведении польских домохозяйств, происходящие в последние годы под влиянием улучшения экономической конъюнктуры, социальных программ, процессов интернационализации и глобализации экономики. Эти современные обусловленности потребления имеют свои импликации в новых трендах и в поведении потре- бителей. Они ведут ко глобализации и модернизации потребления и к распространению новых форм потребления. Для их пристального изучения применили анализ вторичных источников и результаты собственных обследований, проведенных по методу интернет-анкеты на выборке в 459 домохозяйств. Статья имеет исследовательский характер.

2

Wybrane społeczne kompetencje konsumenckie Polaków w świetle badań

84%

Bylok F.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

issue 4 (351)

30-42

PL

Głównym celem opracowania jest opis wybranych społecznych kompetencji konsumenckich i ich zakres występowania wśród polskich konsumentów. Realizacja założonego celu była możliwa dzięki zastosowaniu metody analizy krytycznej źródeł literaturowych krajowych i zagranicznych dotyczących kompetencji konsumpcyjnych i metod badań ilościowych. W wyniku teoretycznych badań wskazano na wagę społecznych kompetencji konsumenckich w pełnieniu roli konsumenta we współczesnym społeczeństwie. Z kolei empiryczne badania skupiły się na posiadaniu społecznych kompetencji konsumenckich przez polskich konsumentów. Dotyczyło to kompetencji związanych z wykorzystywaniem dóbr konsumpcyjnych w procesie budowy wizerunku, wykorzystywania ich jako atrybutu danej pozycji społecznej, dopasowania wzorów konsumpcji do dóbr konsumpcyjnych znajdujących się w ofercie rynkowej. Implikacją praktyczną przeprowadzonych badań jest uwypuklenie konieczności uwzględnienia kształtowania społecznych kompetencji konsumenckich w edukacji konsumenckiej. Natomiast implikacją społeczną opracowania jest uwypuklenie znaczenia społecznych kompetencji konsumenckich we właściwym pełnieniu roli konsumenta. Artykuł ma charakter badawczy.

EN

The main objective of the study is description of the selected consumer social competencies and their range of occurrence among Polish consumers. Implementation of the assumed objective was possible owing to application of the method of critical analysis of national and foreign literature sources concerning consumer competencies and methods of quantitative research. In result of theoretical research, the author indicated the importance of consumer social competencies in fulfilling the role of consumer in the contemporary society. In turn, the empirical research focused on possession of consumer social competencies by Polish consumers. This concerned the competencies related to the use of consumer goods in the process of image building, the use thereof as an attribute of a given social position, adjustment of the consumption patterns to the consumer goods in the market offer. The practical implication of the carried out research is emphasising the necessity to shape consumer social competencies in consumer education. On the other hand, the social implication of the study is emphasising the importance of consumer social competencies in a proper fulfilment of the consumer’s role. The article is of the research nature.

RU

Основная цель разработки – описать избранные социальные потребительские компетенции и диапазон их выступления среди польских потребителей. Осуществление поставленной цели было возможно благодаря применению метода критического анализа источников национальной и зарубежной литературы, касающейся потребительских компетенций и методов количественных исследований. В результате теоретических исследований указали значение социальных потребительских компетенций в выполнении роли потребителя в современном обществе. В свою очередь, эмпирические исследования сосредоточили на обладании польскими потребителями социальных потребительских компетенций. Это касалось компетенций, связанных с использованием потребительских благ в процессе формирования имиджа, использования их в качестве атрибута данного социального положения, приспособления образцов потребления к потребительским благам, находящимся в рыночном предложении. Практической импликацией проведенных исследований является выделение необходимости учета формирования социальны потребительских компетенций в обучении потребителей, тогда как социальной импликацией разработки является выделение значения социальных потребительских компетенций в правильном выполнении роли потребителя. Статья имеет исследовательский характер.

3

Konsumpcja dóbr i usług transportowych w różnych typach polskich gospodarstw domowych

84%

Piekut M.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 3 (362)

250-265

PL

Wydatki na transport to jedna z kategorii wydatków gospodarstw domowych. Celem rozważań jest poznanie zróżnicowania poziomu i udziału wydatków na transport w różnych typach gospodarstw domowych oraz identyfikacja cech gospodarstw domowych, które z największą siłą wpływają na ten cel. Materiał badawczy stanowiły indywidualne dane z badania budżetów gospodarstw domowych GUS. Metodą badawczą była analiza wariancji i regresji. Wydatki na transport w przeliczeniu na jedną osobę w gospodarstwie domowym z każdym rokiem ulegają zwiększeniu. Najważniejszymi czynnikami mającymi związek z wydatkami na transport okazały się dochód rozporządzalny na osobę, poziom wykształcenia oraz wiek głowy domu.

EN

The aim of the study is to get known the differences in the level and share of expenditures on transport in different types of households and to identify characteristics of households with the greatest impact on spending on transportation. The material consisted of individual data from the household budget survey by CSO. Spending on transport each year is increasing. The most important factors influencing transport expenses are disposable income per capita, education level, and age of the head of the family.

RU

Расходы на транспорт – одна из категорий расходов домохозяйств. Цель рассуждений – узнать дифференциацию уровня и доли расходов на транспорт в разных типах домохозяйств и выявить черты домохозяйств, которые сильнее всего влияют на эту цель. Исследовательский материал составляли индивидуальные данные из обследования бюджетов домохозяйств ЦСУ. Исследовательским методом был дисперсионный и регрессионный анализ. Расходы на транспорт в пересчете на одного члена домохозяйства с каждым годом увеличиваются. Самыми важными факторами, связанными с расходами на транспорт, оказались располагаемый доход на одного члена, уровень образования и возраст главы семьи.

4

Zachowania konsumpcyjne polskich gospodarstw domowych w okresie II fali kryzysu

84%

Zalega T.

Handel Wewnętrzny

|

2012

|

issue 4 (339)

40-54

PL

Kryzys gospodarczy zapoczątkowany w końcowych latach pierwszej dekady XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, objął swoim zasięgiem gospodarki wszystkich krajów Starego Kontynentu, w tym również, gospodarkę polską. Tak naprawdę, widoczne spowolnienie gospodarcze będące konsekwencją światowej recesji dotarło do Polski w 2009 roku. Konsekwencje zjawisk kryzysowych mają charakter zarówno mikro-, jak i makroekonomiczny. Do podstawowych skutków mikroekonomicznych spowolnienia gospodarczego zaliczyć można spadek poziomu konsumpcji i zachowania adaptacyjne konsumentów, zaś do konsekwencji makroekonomicznych: spadek PKB, wzrost bezrobocia (głównie typu koniunkturalnego), wzrost liczby upadłości przedsiębiorstw z powodu opcji walutowych, problemy w sferze finansów publicznych, zmiany struktury spożycia, pogorszenie sytuacji materialnej gospodarstw domowych oraz zmiany ich stylów zachowań, a także pogorszenie się nastojów konsumenckich. Przedmiotem rozważań jest analiza zachowań adaptacyjnych polskich gospodarstw domowych w okresie globalnego kryzysu. W szczególności uwaga skoncentrowana jest na subiektywnie odczuwanych konsekwencjach spowolnienia gospodarczego przez gospodarstwa domowe oraz na podejmowanych przez nie zachowaniach asekuracyjnych w okresie kryzysu. Celem rozważań jest określenie postaw polskich gospodarstw domowych w okresie kryzysu gospodarczego oraz próba wyjaśnienia kluczowych determinant uwzględnianych przez konsumentów przy zakupie artykułów żywnościowych i dóbr nieżywnościowych.

EN

The economic crisis that started in the USA in the late 2010s affected all countries on the old continent, including Poland. In fact, the effects of economic slowdown produced by the global recession became visible in the Polish economy in 2009. Crises exert both micro- and macroeconomic impacts. The basic microeconomic consequences of decelerating economy include declining consumption and adaptive behaviour among consumers, while the macroeconomic ones are shrinking GDP, growing unemployment (mainly structural), more enterprises going bankrupt because of forex options, public finance problems, changing pattern of consumption, deteriorating financial situation of households and adjustments in their lifestyles, as well as worsening consumer attitudes. This article deals with the adaptive behaviour of Polish households in the time of crisis. A special attention is paid to the households’ subjective perception of the consequences of economic slow-down and the precautionary measures they take under crisis conditions. The purpose of the article is to identify Polish households’ attitudes during the economic crisis, to explain what key determinants guide consumers in purchasing food and non-food products.

RU

Экономический кризис, который начался в последние годы первой декады XXI века в Соединенных Штатах Америки, распространился на экономики всех стран Европы, в том числе и на польскую экономику. В действительности заметное замедление экономического роста, являющееся последствием мирового экономического спада, дошло до Польши в 2009 году. Последствия кризисных явлений носят как микро-, так и макроэкономический характер. К числу основных микроэкономических последствий замедления экономического развития можно отнести снижение уровня потребления и адаптационное поведение потребителей, тогда как к числу макроэкономических последствий – уменьшение ВВП, рост безработицы (в основном, конъюнктурного типа), рост числа предприятий-банкротов из-за валютных опционов, проблемы в сфере публичных финансов, изменение структуры потребления, ухудшение материального положения домохозяйств и изменения в их стилях поведения, а также ухудшение настрое-ния потребителей. Предмет статьи – анализ адаптационного поведения польских домохозяйств в период глобального кризиса. В особенности, внимание сосредоточено на субъективно ощущаемых домохозяйствами последствиях замедления экономического роста и на предпринимаемых ими мерах предосторожности в период кризиса. Цель рассуждений – определить подход польских домохозяйств в период экономического кризиса и предпринять попытку объяснить основные детерминанты, учитываемые потребителями во времы покупки продовольственных и непродовольственных товаров.

5

Sustainable Consumption and Innovative Consumption in Consumer Behaviour of Mazovian Households

84%

Zalega T.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

issue 4 (351)

311-323

EN

The transformations taking place in the contemporary world under the influence of the processes of globalisation and internationalisation of the global economy exert a crucial impact on households’ consumer attitudes. Consumers’ behaviours in the market are being shaped under the influence of many determinants, not only strictly economic but also social and cultural. An aim of the author’s considerations is to analyse sustainable consumption and innovative consumption understood as innovative behaviours of contemporary consumers. In the first part of the article, the author synthetically carried out an analysis of sustainable consumption as well as he discussed the determinants of development and manifestations of prosumption. In the second part of the text, based on his own research surveys, the author focused on grasping innovative behaviours of Mazovian households in the context of research findings. Synthetic statement concludes the study.

PL

Przemiany zachodzące we współczesnym świecie pod wpływem procesów globalizacji i internacjonalizacji gospodarki światowej wywierają istotny wpływ na postawy konsumpcyjne gospodarstw domowych. Zachowania konsumentów na rynku kształtują się pod wpływem wielu determinant, nie tylko stricte ekonomicznych, ale także społecznych i kulturowych. Celem rozważań jest przeanalizowanie konsumpcji zrównoważonej oraz konsumpcji innowacyjnej, pojmowanych jako innowacyjne zachowania współczesnych konsumentów. W pierwszej części artykułu w sposób syntetyczny przeprowadzono analizę konsumpcji zrównoważonej, a także omówiono uwarunkowania rozwoju i przejawy prosumpcji. W drugiej części tekstu, na podstawie badań własnych, skoncentrowano się na uchwyceniu innowacyjnych zachowań mazowieckich gospodarstw domowych w kontekście wyników badań. Syntetyczna konstatacja wieńczy niniejsze opracowanie.

RU

Преобразования, происходящие в современном мире под влиянием процессов глобализации и интернационализации мировой экономики, оказывают существенное влияние на потребительское поведение домохозяйств. Поведение потребителей на рынке формируется под влиянием многих детерминантов, не только строго экономических, но также общественных и культурных. Цель рассуждений – провести анализ устойчивого потребления и инновационного потребления, понимаемого как инновационное поведение современных потребителей. В первой части своей статьи автор синтетическим образом провел анализ устойчивого потребления, а также обсудил обусловленности развития и проявления «производства для себя» (англ. prosumption). Во второй части текста, на основе собственных исследований, он сосредоточил внимание на выявлении инновационного поведения мазовецких домохозяйств в контексте результатов исследований. Синтетическое умозаключение завершает настоящую разработку.

6

Struktura konsumpcji i jakość życia wielodzietnych gospodarstw domowych

84%

Szostek D.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

issue 4 (357)

113-123

PL

Celem rozważań jest opisanie struktury konsumpcji i jakości życia wielodzietnych gospodarstw domowych w Polsce. Autor bazuje na wynikach badania pilotażowego przeprowadzonego w 2014 roku metodą ankiety internetowej on-line wśród 34 tego typu gospodarstw. Dane skonfrontowano z podobnymi wynikami badań GUS z2012 roku. Wykorzystano także dostępną literaturę. Główne wyniki badań dotyczą następujących kwestii: -- dochody rozporządzalne i wydatki gospodarstw (dochody per capita okazały się niższe w gospodarstwach wielodzietnych niż w próbie polskich gospodarstw domowych), -- struktura wydatków (z niewielkimi wyjątkami jest zbliżona w obu typach gospodarstw), -- poziom zaspokojenia potrzeb (do najsłabiej zaspokojonych potrzeb należą: oszczędności, rekreacja i kultura oraz wyposażenie i prowadzenie gospodarstwa domowego), -- warunki bytowe i mieszkaniowe gospodarstw wielodzietnych są co najmniej tak dobre, jak innych gospodarstw w Polsce, -- subiektywne oceny aspektów życia są neutralne bądź umiarkowanie pozytywne. Wyniki badania pozwolą na lepsze zaplanowanie działań przedsiębiorstw (w tym marketingowych) kierowanych do segmentu gospodarstw wielodzietnych. Pozwolą też na lepsze poznanie specyfiki tego typu gospodarstw, również przez inne instytucje (rządowe, non profit).

EN

An aim of considerations is to describe the consumption pattern and quality of life of large households in Poland. The author relies on findings of the pilot survey carried out in 2014 by the method of Internet on-line survey among 34 such households. The data were confronted with similar results of CSO surveys of 2012. There was also used the available literature. The main research findings concern the following issues: -- disposable income and expenditure of households (per capita income appeared to be lower in large households than in the sample of Polish households as a whole); -- structure of expenditure (with few exceptions, it is similar in both types of households); -- level of needs satisfaction (the least satisfied needs are savings, recreation and culture as well as household equipment and management); -- large households’ living and housing conditions are at least as good as those of other households in Poland; -- subjective evaluation of the aspects of life is neutral or moderately positive. The research findings will allow better planning of activities to be carried out by enterprises (including marketing ones) addressed to the segment of large households. They will also allow a better recognition of the specificity of such households also by other institutions (governmental, non-profit).

RU

Цель рассуждений – описать структуру потребления и качество жизни многодетных домохозяйств в Польше. Автор основывается на результатах пилотного обследования, проведенного в 2014 г. по методу интернет-опроса онлайн среди 34 такого рода хозяйств. Данные сопоставили с похожими результатми обследований ЦСУ из 2012 г. Использовали также доступную литературу. Основные результаты обследований касаются следующих вопросов: -- чистые доходы и расходы хозяйств (доходы на душу населения оказались более низкими в многодетных семьях, нежели в общей выборке польских домохозяйств); -- структура расходов (с небольшими исключениями она сходна в обоих типах хозяйств); -- уровень удовлетворения потребностей (к числу слабее всего удовлетворенных потребностей относятся: сбережения, отдых и культура, а также оборудование и ведение домохозяйства); -- бытовые и жилищные условия многодетных хозяйств по крайней мерстоль же хороши, как и других хозяйств в Польше; -- субъективные оценки аспектов жизни нейтральны или умеренно положительны. Результаты обследования позволят лучше планировать действия предприятий (в том числе маркетинговые), направленные на сегмент многодетных хозяйств. Они тоже позволят лучше узнать специфику такого рода хозяйств, также другими учреждениями (правительственными, некоммерческими).

7

Zróżnicowanie wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w budżetach gospodarstw domowych

84%

Piekut M.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 1 (372)

109-121

PL

Celem rozważań jest identyfikacja różnic w poziomie i udziale wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe między gospodarstwami domowymi z różnych krajów Europy oraz w różnych typach polskich gospodarstw domowych, a także zbadanie siły wpływu charakterystyk gospodarstw domowych na poziom wydatków w tych gospodarstwach. Materiał źródłowy stanowiły indywidualne dane z badania budżetów gospodarstw domowych GUS oraz Eurostat. Metodami badawczymi były analizy wariancji i regresji wielorakiej. W strukturze wydatków ogółem udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w Polsce na tle krajów europejskich pozostaje na średnim poziomie, podobnym jak w Grecji, Republice Czech, Portugalii i Słowenii. W znaczącej części polskich gospodarstw domowych nadal realizowany jest żywnościowy model konsumpcji. Przeprowadzanie tego typu analiz jest ciekawe poznawczo i ma charakter aplikacyjny. Uzyskane wyniki wskazują na zmiany zachowań konsumenckich na rynku żywności w zależności od różnych cech gospodarstw domowych.

EN

The aim of the article was to identify differences and changes in the level and share of food expenditure between households from different European countries. The purpose was also to investigate the differences in food expenditures across various types of Polish households. The research material comes from Household Budget Survey of the Polish Central Statistical Office in Poland and Eurostat databases. In the structure of total expenditure, the share of food expenditure in Polish households remains at an average level compared to other European countries. In a significant part of Polish households there is still a high share of food expenditure.

RU

Цель рассуждений – выявить отличия в уровне и доле расходов на продукты питания и безалкогольные напитки между домохозяйствами из разных стран Европы и в разных типах польских домохозяйств, а также изучить силу влияния характеристик домохозяйств на уровень расходов в них. Исходный материал представляли отдельные данные изучения бюджетов домохозяйств ЦСУ и Евростата. Методами изучения были анализы вариации и множественной регрессии. В структуре общих расходов доля расходов на продукты питания и безалкогольные напитки в Польше на фоне других европейских стран остается на среднем уровне, сходном с уровнем Греции, Чехии, Португалии и Словении. В значительной части польских домохозяйств по-прежне- му осуществляется пищевая модель потребления. Проведение таких анализов интересно с познавательной точки зрения и имеет прикладной характер. Полученные данные указывают изменения в поведении потребителей на рынке продуктов питания в зависимости от разных черт домохозяйств.

8

Towards Responsible Consumption – Attitudes of Young Consumers to the Idea of Corporate Social Responsibility

84%

Nowacki R., Wasilik K.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 2 (367)

280-293

EN

The objective of the article is to analyse the interest evinced by young Polish consumers in corporate social responsibility and trust towards it. The deliberations are based on the results of research carried out in 2015 on a sample of 963 consumers aged between 19 and 35, who live in the biggest urban agglomerations. The study examines the issue of young consumers’ knowledge of and interest evinced in CSR as well as their trust in socially responsible actions, and attitudes towards products offered by companies that do not respect the rules of social responsibility. The analysis makes use of the indicators of the structure and power of correlations among the variables. The study has revealed relatively low awareness of the ideas behind corporate social responsibility among young Poles – every fifth declared knowing it and simultaneously two thirds would like to widen their knowledge about it. The consequence of such modest interest is indifference towards companies’ declarations of CSR – few young consumers trust them. Every fourth young Pole, however, is ready to boycott products of companies whose activity they do not accept.

PL

Celem artykułu jest analiza zainteresowania młodych polskich konsumentów społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw i zaufania wobec niej. Podstawą rozważań są wyniki badań przeprowadzonych w 2015 roku na próbie 963 konsumentów w wieku 19-35 lat, zamieszkujących największe aglomeracje. W badaniu poruszono problematykę wiedzy i zainteresowania młodych konsumentów społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw, ich zaufania wobec działań społecznie odpowiedzialnych, postaw wobec produktów oferowanych przez firmy, które nie respektują zasad społecznej odpowiedzialności. W analizie wykorzystano wskaźniki struktury oraz miary korelacji pomiędzy zmiennymi. Badanie wykazało relatywnie niski poziom świadomości młodych Polaków odnośnie idei odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw – jej znajomość zadeklarował co piąty z nich, jednocześnie dwie trzecie chciałoby swą wiedzę w tym obszarze poszerzyć. Konsekwencją niewielkiego zainteresowania jest obojętność wobec deklaracji przedsiębiorstw w zakresie CSR – niewielu młodych konsumentów ma wobec nich zaufanie. Co czwarty młody Polak jest jednak gotowy do bojkotowania produktów przedsiębiorstw, których działań nie akceptuje.

RU

Цель статьи – провести анализ интереса молодых польских потребителей к корпоративной социальной ответственности и доверия к ней. Основу рассуждений представляют результаты обследований, проведенных в 2015 г. на выборке 963 потребителей в возрасте 19-35 лет, проживающих в самых крупных агломерациях. В обследовании затронули проблематику знаний и интереса молодых потребителей к корпоративной социальной ответственности, их доверия к социально ответственным действиям, отношения к продуктам, предлагаемым фирмами, которые не соблюдают принципы социальной ответственности. В анализе использовали показатели структуры и меры корреляции между переменными. Обследование выявило относительно низкий уровень сознательности молодых поляков насчет идеи корпоративной социальной ответственности – знание ее декларировал каждый пятый из них; заодно, две трети хотели бы свои знания в этой области повысить. Результат небольшого интереса – безразличность к заявлениям предприятий в области КСО – немногие молодые потребители им доверяют. Каждый четвертый молодой поляк, однако, готов бойкотировать продукты предприятий, действия которых он не одобряет.

9

Społeczne aspekty konsumpcji żywności – socjologiczna perspektywa

67%

Bylok F.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 1 (372)

5-16

PL

W artykule koncepcyjnym podjęto próbę socjologicznego spojrzenia na wybrane aspekty konsumpcji żywności. Głównym celem opracowania jest refleksja teoretyczna nad wybranymi społecznymi uwarunkowaniami konsumpcji żywności i jedzeniem we współczesnym świecie. Realizacja założonego celu była możliwa dzięki zastosowaniu metody analizy krytycznej źródeł literaturowych krajowych i zagranicznych dotyczących konsumpcji żywności. W wyniku badań określono konsekwencje rosnącego znaczenia symbolicznego żywności i jedzenia na rynku; wskazano, iż żywność i jedzenie wykorzystywane są do budowy tożsamości indywidualnej i grupowej; opisano żywność jako istotny element identyfikacji kulturowej, omówiono wpływ ruchów konsumenckich promujących zdrową żywność na zachowania konsumpcyjne. Implikacją praktyczną przeprowadzonych badań jest wskazanie na potrzebę socjologicznych badań uwarunkowań społecznych konsumpcji żywności, co pozwoli na dogłębne poznanie zachowań ludzi dotyczących żywności i jedzenia. Natomiast implikacją społeczną opracowania jest uwypuklenie wpływu uwarunkowań społecznych na zachowania konsumentów.

EN

In his conceptual article, the author undertook an attempt of a sociological look at some aspects of food consumption. The main objective of the study is a theoretical reflexion on some social determinants of food consumption and eating in the contemporary world. Achievement of the objective set forth was possible owing to the application of the method of critical analysis of the Polish and foreign literature sources related to food consumption. In result of research, the author determined the consequences of the growing symbolic importance of food and eating in the market; he indicated that food and eating are used for formation of individual and group identity; he described food as an important element of cultural identification and discussed the impact of consumer movements promoting health food on consumption- related behaviours. The practical implication of the carried out research is indication of the need of sociological studies on the determinants of food consumption, what will enable an in-depth knowledge of human behaviours related to food and eating, while the social implication is an emphasis of the impact of social determinants on consumer behaviours.

RU

В статье концептуального характера предприняли попытку посмотреть с социологической точки зрения на избранные аспекты потребления пищи. Основная цель разработки – теоретическая задумка насчет избранных социальных обусловленностей потребления пищи и насчет еды в современном мире. Достижение поставленной цели было возможным благодаря применению метода критического анализа источников национальной и зарубежной литературы, касающейся потребления пищи. В результате изучения определили последствия повышающегося символического значения пищи и еды на рынке; указали, что пища и еда используются для формирования индивидуальной и групповой идентичности; пищу описали в качестве существенного элемента культурной идентификации, обсудили влияние потребительских движений, поощряющих здоровое питание, на потребительское поведение. Практиче- ская импликация проведенного изучения – указание потребности в социологическом изучении социальных обусловленностей потребления пищи, что позволит углубленное ознакомление с поведением людей, касающемся пищи еды. Социальной же импликацией разработки является подчеркивание влияния социальных обусловленностей на поведение потребителей.

10

Dystanse cywilizacyjne w konsumpcji Polaków i ich uwarunkowania w kontekście trendów występujących w Unii Europejskiej

67%

Mazurek-Łopacińska K., Sobocińska M.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

issue 4 (357)

100-112

PL

Konsumpcja, będąc jedną z ważniejszych kategorii w ekonomii, podlega wielu zmianom, które determinowane są m.in. procesem globalizacji oraz integracji europejskiej. Celem rozważań jest ukazanie dokonujących się w Polsce przemian w konsumpcji, które wyrażają się jej unowocześnieniem oraz ich wybranych uwarunkowań, a także dystansów dzielących polskich konsumentów od konsumentów z wysoko rozwiniętych gospodarczo państw Unii Europejskiej. Wzrost gospodarczy nie przekłada się bowiem automatycznie na postęp cywilizacyjny. Dystanse cywilizacyjne wyrażają się w wielu wymiarach, a w tym w zakresie ekonomicznym, społecznym, demograficznym i kulturowym. Artykuł został oparty na analizie danych wtórnych, a w szczególności raportów badawczych oraz danych gromadzonych przez Eurostat i Główny Urząd Statystyczny. Wiedza o różnicach występujących w poziomie konsumpcji między krajami członkowskimi Unii Europejskiej może stanowić podstawę budowy strategii przedsiębiorstw uwzględniających potrzeby konsumentów oraz być wykorzystywana w projektowaniu działań marketingowych firm funkcjonujących na rynku Unii Europejskiej. Artykuł jest przeglądem literatury.

EN

Consumption, being one of the most important categories in economics, is subject to many changes which are determined, inter alia, by the process of globalisation and the European integration. An aim of considerations is to show the transformations under way in Poland in consumption, which are manifested by its modernisation, and their selected determinants as well as the gaps separating Polish consumers from consumers from the economically highly developed states of the European Union as economic growth does not translate automatically into civilization progress. Civilization gaps express themselves in many dimensions, including economic, social, demographic, and cultural. The article is based on an analysis of secondary data and, particularly, research reports as well as the data collected by Eurostat and the Poland’s Central Statistical Office. Knowledge of the differences occurring in the level of consumption between the EC member states may be a basis for building the strategies of enterprises taking into account consumers’ needs and may be used in designing marketing activities of the firms operating in the European Union’s market. The article is a literature review.

RU

Потребление, будучи одной из важнейших категорий в экономии, подвергается многим изменениям, которые предопределяюся, в частности, процессом глобализации и европейской интеграции. Цель рассуждений – указать происходящие в Польше изменения в потреблении, которые выражаются его модернизацией, а также их избранные обусловленности и расстояние, разделяющее польских потребителей от потребителей из экономически высокораз- витых государств Европейского Союза, ибо экономический рост не вызывает автоматически цивилизационный прогресс. Цивилизационные бреши выражаются во многих измерениях, в том числе в экономическом, социальном, демографическом и культурном отношении. Статья основана на анализе вто- ричных данных, в особенности же отчетов об исследованиях и данных, накопляемых Евростатом и ЦСУ Польши. Знания об отличиях, выступающих в уровне потребления между страна- ми-членами Евросоюза, могут быть основой для построения стратегии предприятий, учитывающих потребности потребителей, а также использоваться в проектировании маркетинговых действий фирм, функционирующих на рынке Евросоюза. Статья – обзор литературы.

11

Wiedza konsumentów na temat bezpieczeństwa żywności i stosowane przez nich sposoby ograniczania ryzyka zagrożenia

67%

Kowalska A.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 2 (373)

246-260

PL

Bezpieczeństwo żywności jest obecnie jednym z najważniejszych obszarów mających wpływ na zdrowie i życie człowieka. Współczesny konsument, posiadając dostęp do szerokiego asortymentu produktów żywnościowych, dokonuje zakupu kierując się posiadaną wiedzą na temat żywności, stylem życia, jak również czynnikami materialnymi. Nie bez znaczenia są również informacje pozyskiwane za pośrednictwem mediów o zagrożeniach związanych z żywnością. Celem artykułu jest próba oceny wiedzy konsumentów na temat bezpieczeństwa spożywanej przez nich żywności oraz stosowanych przez respondentów sposobów ograniczenia zagrożenia. Analiza danych wykazała, że wiedza konsumentów na temat bezpieczeństwa spożywanej przez nich żywności oraz występowania w niej potencjalnych zagrożeń jest niewystarczająca.

EN

Food safety is nowadays one of the most important areas affecting human health and life. The contemporary consumer, having access to a wide range of food products, is purchasing guided by their knowledge about food, lifestyle, as well as material factors. There is also important information obtained through the media about the dangers of food. The article attempts to assess consumer awareness of safety of food they consume and to determine the impact of this knowledge on the decisions taken when purchasing food products. The data analysis has shown that consumers’ knowledge of the safety of food consumed by them and the presence of potential hazards in it is insufficient.

RU

Безопасность пищи – в настоящее время одна из самых важных сфер, оказывающих воздействие на здоровье и жизнь человека. Современный потребитель, имея доступ к широкому ассортименту продуктов питания, делает покупки, руководствуясь имеющимися у него знаниями насчет пищи, образом жизни, а также материальными факторами. Не без значения тоже информация, получаемая посредством СМИ, об опасности, связанной с пищей. Цель статьи – попытка оценить знания потребителей насчет безопасности потребляемой ими пищи и способов ограничения опасности, применяемых респондентами. Анализ данных показал, что знания потребителей насчет безопасности потребляемой ими пищи и выступления в ней потенциальных угроз недостаточны.

12

Zachowania konsumenckie osób starszych w Polsce

67%

Zalega T.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 2 (361)

410-422

PL

Osoby starsze są coraz częściej traktowane jako pożądana i ceniona grupa konsumentów. To nie tylko ważny podmiot konsumpcji, ale także istotny podmiot badawczy. W sferze konsumpcji zwiększający się udział osób starszych i ich emancypacja ekonomiczna, w istotny sposób wpływają zarówno na poziom, jak i strukturę konsumpcji. Celem rozważań jest uchwycenie zachowań nabywczych osób starszych w zakresie podejmowania decyzji konsumenckich. Po krótkim wprowadzeniu, w pierwszej części artykułu skupiono uwagę na wyjaśnieniu pojęcia zachowań konsumenckich i ich podstawowych determinant. W drugiej części opracowania, po omówieniu metodologii badania oraz doboru próby badawczej, uwagę skupiono na najistotniejszych determinantach uwzględnianych przy zakupie artykułów żywnościowych i wybranych dóbr rynkowych, alternatywnych trendach konsumenckich oraz miejscu robienia zakupów przez osoby starsze.

EN

Elderly persons are increasingly often perceived as a desirable and appreciated group of customers. They are important not only as consumers, but also as an object of research. The increasing proportion of elderly consumers and their economic emancipation have a significant effect on both the level and structure of consumption. The aim of the article is to identify the shopping behaviours of elderly people in terms of consumer decision making. A short introduction of the article, after the research methodology and the selection of the sample are discussed, the key factors affecting the purchases of food articles and selected market goods, alternative consumer trends, and places where older persons do their shopping are analysed.

RU

Пожилые люди все чаще рассматриваются как желательная и ценимая группа потребителей. Это не только важный субъект потребления, но и существенный субъект исследований. В сфере потребления повышающаяся доля пожилых людей и их экономическая эмансипация существенным образом влияют как на уровень, так и структуру потребления. Цель рассуждений – изучить покупательное поведение пожилых людей в области принятия потребительских решений. После краткого введения, в первой части статьи сосредоточили внимание на объяснении понятия потребительского поведения и его основных детерминантов. Во второй части разработки, после обсуждения методологии исследования и подбора исследовательской выборки, внимание сосредоточили на самых существенных детерминантах, учитываемых при покупке продуктов питания и избранных рыночных товаров, на альтернативных потребительских трендах и на месте осуществления покупок пожилыми людьми.

13

Alternatywne formy konsumpcji wobec konsumpcjonizmu

67%

Bylok F.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 2 (361)

63-77

PL

W literaturze istnieje wiele różnych teoretycznych podejść dotyczących kierunków rozwoju konsumpcji. Część z nich upatruje w konsumpcjonizmie i kulturze konsumpcji sił napędowych współczesnej konsumpcji, inne natomiast wskazują na ruchy społeczne konsumentów dążących do ograniczenia nadmiernej konsumpcji. Głównym celem opracowania jest opis alternatywnych form konsumpcji wobec hiperkonsumpcji stymulowanej ideologią konsumpcjonizmu. Realizacja założonego celu była możliwa dzięki zastosowaniu metody analizy krytycznej źródeł literaturowych krajowych i zagranicznych dotyczących konsumpcji. W wyniku badań wskazano na różne alternatywne formy przedsięwzięć, które ograniczają wpływ ideologii konsumpcjonizmu na decyzje konsumenckie. Przedstawiono wybrane ruchy antykonsumpcyjne. Implikacjami praktycznymi przeprowadzonych badań jest wskazanie na dwa przeciwstawne kierunki rozwoju konsumpcji, mianowicie zwiększoną konsumpcję dóbr zaspokajających potrzeby wyższego rzędu oraz rosnące znaczenie postaw i zachowań związanych z ograniczaniem konsumpcji. Natomiast implikacją społeczną opracowania jest uwypuklenie znaczenia form alternatywnej konsumpcji w rozwoju konsumpcji. Artykuł ma charakter koncepcyjny.

EN

There is a multitude of varying theories to be found in literature in terms of approaches relating to the direction of the development of consumption. Some of them perceive consumerism and the culture of consumption as the driving forces of contemporary consumption, while others indicate the social movements of consumers in the pursuit of the restriction of over-consumption. The principal aim of this paper is a description of the alternative forms of consumption with regard to hyperconsumption stimulated by the ideology of consumerism. The realisation of the assumed aim was rendered possible thanks to the application of the method of critical analysis of both national and international literary sources with reference to consumption. As a result of research, various alternative forms of undertakings have been indicated which restrict the impact of the ideology of consumerism in terms of consumer decisions. The anti-consumption movement has been illustrated as a counterbalance to consumerism. The practical implications of the research run are the indication of the two contrasting directions of the development of consumption, namely the increased consumption of goods to satisfy higher level needs and the growing significance of the attitudes and behaviour associated with the restriction of consumption. However, the social implication of the paper is an emphasis of the significance of the forms of alternative consumption in terms of the development of consumption itself.

RU

В литературе существует много разных теоретических подходов, касающихся направлений развития потребления. Часть из них хотела бы видеть в потребительстве и культуре потребления движущие силы современного потребления, другие же указыают общественные движения потребителей, стремящихся ограничить чрезмерное потребление. Основная цель разработки – описать альтернативные формы потребления перед лицом гиперпотребления, стимулированного идеологией потребительства. Осуществление поставленной цели было возможным благодаря применению метода критического анализа литературных национальных и зарубежных источников, касающихся потребления. В результате исследований указали разные альтернативные формы мероприятий, которые ограничивают влияние идеологии потребительства на решения потребителей. Представлены избранные антипотребительские движения. Практические импликации проведенных исследований – указание двух противоположных направлений развития потребления, а именно повы- шенное потребление благ, удовлетворяющих потребности более высокого ряда, и растущее значение отношения и поведения, связанного с ограничением потребления. Социальной же импликацией разработки является экспо- нирование значения форм альтернативного потребления в развитии его же. Статья имеет концептуальный характер.

14

Ocena preferencji konsumentów związanych z wyborem dziczyzny

67%

Kwiecińska K., Kosicka-Gębska M., Gębski J.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 1 (360)

53-64

PL

Podstawowym celem rozważań jest poznanie preferencji konsumentów wobec dziczyzny z uwzględnieniem oceny częstotliwości i ilości jej spożywania oraz istotnych czynników warunkujących proces podejmowania decyzji o jej spożywaniu lub niespożywaniu. Uzyskane wyniki mogą stanowić cenne źródło informacji dla Konsorcjum Dziczyzna Polska, utworzonego z inicjatywy Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ), którego podstawowym celem jest promowanie wiedzy o walorach dziczyzny i możliwości przygotowania z niej potraw. Do realizacji podjętego celu badawczego posłużyło ogólnopolskie badanie ilościowe zrealizowane w 2012 roku, które było kierowane do 1000 dorosłych mieszkańców Polski, deklarujących że są konsumentami mięsa. Z tej próby badawczej zaledwie 256 badanych to konsumenci, którzy w ostatnich dwóch latach przynajmniej raz spożywali dziczyznę. W ramach analizy statystycznej danych zastosowano analizę częstości, statystykę opisową oraz tabele krzyżowe. Do stwierdzenia różnic istotnych statystycznie między zmiennymi wykorzystano test chi-kwadrat Pearsona. W artykule przyjęto hipotezę, że polscy konsumenci nie spożywają dziczyzny przede wszystkim z powodu obaw związanych z możliwością zarażenia się chorobami odzwierzęcymi, takimi jak włośnica. Analiza zgromadzonych danych potwierdziła, że przede wszystkim konsumenci spożywają ją ze względu na jej smak i kruchość. Badani obawiają się chorób przenoszonych przez dziczyznę, ale jednocześnie prawie połowa respondentów ocenia, że spożywa jej obecnie za mało i wyraża gotowość do spożywania większej ilości potraw i wyrobów z dziczyzny w przyszłości.

EN

The basic aim of considerations is to learn consumers’ preferences towards game meat taking into account the evaluation of frequency and amount of consumption thereof as well as the important factors determining the process of making decision on consumption or non-consumption thereof. The obtained results may be a valuable source of information for the Konsorcjum Dziczyzna Polska (Consortium Game Meat Poland) established on the initiative of the Polski Związek Łowiecki (PZŁ) [Polish Hunting Association] whose basic aim is to promote the knowledge of values of game meat and the possibilities to prepare meals therefrom. To achieve the undertaken research objective, the authors used the quantitative nation-wide research conducted in 2012 addressed to 1000 adult inhabitants of Poland declaring they were meat consumers. Of that research sample, only 256 respondents are the consumers who in the last two years at least once had consumed game meat. Within the framework of the statistical analysis of data, there was applied the frequency analysis, the descriptive statistics and contingency tables. For the purpose of ascertainment of the statistically significant differences between variables, there was used the Pearson’s chi-squared test. In their article, the authors hypothesised that Polish consumers did not consume game meat primarily for fears connected with the possibility to get animal disease infection such as trichinosis. The analysis of the collected data confirmed that, first of all, consumers consume for its flavour and tenderness. The respondents are afraid of foodborne diseases in case of game meat, though, at the same time, almost one half of the body of respondents assess that they currently consume it too little and express their readiness to eat more dishes and products made of game meaty in the future.

RU

Основная цель рассуждений – узнать предпочтения потребителей в отношении дичи с учётом оценки частотности и количества её потребления, а также существенные факторы, обусловливающие процесс принятия решений о её потреблении или неупотреблении в пищу. Полученные результаты могут представлять собой ценный источник информации для консорциума «Польская дичь», созданного по инициативе Польского охотничьего союза (сокр. на польском языке PZŁ), основной целью которого является распро- странение знаний о достоинствах дичи и о возможности приготовления из неё блюд. Осуществлению принятой исследовательской цели послужило общепольское количественное обследование, проведённое в 2012 г., которое направлялось 1000 взрослых жителей Польши, заявляющих, что они потребляют мясо. Из этой исследовательской выборки лишь 256 обследованных были потребителями, которые в течение двух последних лет по крайней мере один раз по- требляли дичь. В рамках статистического анализа данных применили анализ частотности, описательную статистику и перекрёстные таблицы. Для выявления статистически существенных отличий между переменными использовали критерий хи-квадрат Пирсона. В статье приняли гипотезу, что польские потребители не потребляют дичь прежде всего из-за опасений, связанных с возможностью заразиться болезня- ми животного происхождения, такими как, например, трихинеллёз. Анализ накопленных данных подтвердил, что потребители прежде всего потребляют дичь по причине её вкуса и хрупкости. Обследуемые опасаются болезней, переносимых дичью, но заодно почти половина из числа респондентов оценивает, что потребляет её в настоящее время слишком мало, и выражает готовность потреблять большее количество блюд и изделий из дичи в будущем.

15

Smart shopping – nowy trend konsumencki

67%

Zalega T.

Handel Wewnętrzny

|

2013

|

issue 6 (347)

43-55

PL

Celem rozważań jest uchwycenie istoty smart shoppingu jako nowego trendu konsumenckiego w zachowaniach miejskich gospodarstw domowych w Polsce w okresie kryzysu z jednej strony, oraz reakcji sieci handlowych na ten trend z drugiej. W celu zebrania pełnych informacji na temat nowych trendów w konsumpcji (zwłaszcza smart shoppingu) nabierających na sile w okresie kryzysu gospodarczego, w badaniu bezpośrednim zastosowano metodę wywiadu kwestionariuszowego na próbie 1135 respondentów. Proces badania nowych trendów w gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu podzielono na dwa zasadnicze obszary. I tak, w pierwszym obszarze skoncentrowano się głównie na rozpoznaniu nowych trendów, zaś w drugim – skupiono się przede wszystkim na ocenie zachowań konsumenckich gospodarstw domowych w okresie kryzysu gospodarczego. W artykule podjęto próbę spojrzenia na zagadnienie zmian w zachowaniach nabywczych miejskich gospodarstw domowych w Polsce w okresie kryzysu gospodarczego. W wyniku przeprowadzonych badań uchwycono kluczowe konsekwencje kryzysu gospodarczego odczuwane przez miejskie gospodarstwa domowe. Przeanalizowano także smart shopping w ankietowanych gospodarstwach domowych oraz strategie marketingowe podejmowane przez duże sieci handlowe i małe sklepy osiedlowe w okresie kryzysu gospodarczego. Artykuł ma charakter badawczy. Z wyjściowej liczby kwestionariuszy wywiadów wynoszącej 1214, zakwalifikowano 1135 kwestionariuszy, co stanowi 93,5% całości próby. W dalszym postępowaniu zostały one poddane procesowi kodowania, natomiast utworzony na ich bazie zbiór danych przetworzono pakietem statystycznym.

EN

The economic crisis has significantly changed the level and pattern of consumption of Polish households, as well as their consumption behaviours. It is undeniable that the rate of economic growth declining in Poland since 2008 has deteriorated the labour market situation, affecting consumers’ incomes and, consequently, bringing down the level of households’ consumption and making its pattern less favourable. The article discusses smart shopping as a new consumption trend in the behaviour of Polish urban households in the period of crisis, as well as retail networks’ response to it. After the research methodology and a brief description of the sample are presented, the next section focuses on the economic crisis impacts on urban households. The article also analyses how smart shopping manifests itself in the surveyed households, as well as the marketing strategies followed by large retailers and small local shops in the period of economic crisis.

RU

Экономический кризис значительно изменил уровень и структуру потребления польских домохозяйств, а также их потребительское поведение. Неопровержимо, что темп экономического роста, снижающийся в Польше с 2008 года, ухудшил положеение на рынке труда, влияя на доходы потреби- телей и, впоследствии, снижая уровень потребления домохозяйств и ухудшая его структуру. В своей статье автор обсуждает smart shopping в качестве нового тренда в потреблении в поведении польских городских домохозяйств в период кризиса, а также реакцию на это сетей розничной торговли. После представления методики исследования и краткого описания выборки в очередном разделе автор сосредоточивает свое внимание на влиянии экономи- ческого кризиса на городские домохозяйства. Статья анализирует тоже, как smart shopping проявляет себя в обследуемых домохозяйствах, а также маркетинговые стратегии, которых придерживаются крупные розничные продавцы и мелкие местные магазины в период экономического кризиса.

16

Nowe spojrzenie na konsumenta jako uczestnika życia gospodarczego

67%

Mazurek-Łopacińska K., Sobocińska M.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

issue 4 (351)

189-201

PL

Konsument jest jednym z najistotniejszych uczestników procesów gospodarczych. Rozwój cywilizacyjny sprawia, że zmieniają się preferencje i oczekiwania, postawy i zachowania konsumentów oraz przypisywane im funkcje w relacjach z przedsiębiorstwami. W dyskursie dotyczącym roli konsumenta w gospodarce coraz częściej przedstawia się go jako aktywny podmiot, będący partnerem dla firmy i kreatorem wartości oraz źródłem innowacji. Celem rozważań jest ukazanie zmieniającej się roli konsumenta na rynku, której towarzyszy ewolucja ram konceptualnych marketingu. Rozważania prowadzone są także w kontekście wybranych teorii konsumpcji. Artykuł został oparty na studiach literaturowych oraz analizie wyników badania zrealizowanego w ramach projektu pt. Internet w marketingu oraz zastosowanie nowych technologii w prowadzeniu współpracy firmy z klientami. Badanie zostało przeprowadzone na próbie 152 przedsiębiorstw. Wiedza o zmieniającej się roli konsumenta może znaleźć zastosowanie w rozwijaniu przez firmy innowacyjnych działań marketingowych. Artykuł jest przeglądem literatury i prezentacją wyników.

EN

The consumer is one of the most important participants of economic processes. The civilizational development causes that there are changing consumers’ preferences and expectations, attitudes and behaviours as well as the attributed to them functions in relationships with enterprises. In the dispute on the consumer’s role in the economy, they are more and more often presented as an active subject being a partner for the company and creator of values as well as a source of innovation. An aim of considerations is to show the consumer’s changing role in the market, which is accompanied by evolution of the marketing’s conceptual frames. The considerations are also carried out in the context of the selected theories of consumption. The article is based on literature studies and on an analysis of findings of the research survey carried out within the framework of the project Internet in marketing and application of new technologies in carrying out firm’s cooperation with customers. The survey was carried out on the sample of 152 enterprises. The knowledge of the changing role of the consumer may find its application in developing by companies innovative marketing activities. The article is a review of the literature and presentation of its results.

RU

Потребитель – один из самых важных участников экономических процессов. Цивилизационное развитие приводит к тому, что изменяются пред почтения и ожидания, отношения и поведение потребителей, а также приписываемые им функции в отношениях с предприятиями. В диспуте о роли потребителя в экономике все чаще его представляют как активного субъекта, являющегося партнером для фирмы и созидателем ценностей, а также как источник инноваций. Цель рассуждений – указать изменяющуюся роль потребителя на рынке, которая сопутствуется эволюцией концептуальных рамок маркетинга. Рассуждения проводятся также в контексте избранных теорий потребления. Статья основана на обзоре литературы и на анализе результатов исследования, осуществленого в рамках проекта «Интернет в маркетинге и применение новых технологий в осуществлении сотрудничества фирмы с клиентами». Исследование провели на выборке 152 предприятий. Знания об изменяющейся роли потребителя могут найти применение в развитии фирмами инновационных маркетинговых действий. Статья – обзор литературы и представление результатов.

17

Dekonsumpcja jako przejaw odpowiedzialnej postawy i styl życia konsumenta w świetle analizy jakościowej

67%

Wilczak A.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 3 (362)

388-402

PL

Dekonsumpcja oznacza dobrowolną rezygnację z zachowań zorientowanych na zaspokajanie kreowanych przez marketerów pragnień, na rzecz wyboru świadomego, racjonalnego i etycznego, związanego z zaspokajaniem rzeczywistych potrzeb. Podstawowym celem opracowania jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie fascynacja ideą dekonsumpcji wpływa na realne zachowania i wybory dokonywane przez konsumenta. We wstępie artykułu, na podstawie studiów literaturowych, autorka charakteryzuje dekonsumpcję, wskazuje na jej determinanty oraz identyfikuje kluczowe formy, które ona przyjmuje. Druga, zasadnicza część pracy ma charakter empiryczny. Podstawę wnioskowania stanowi materiał badawczy pozyskany dzięki przeprowadzonym przez autorkę pogłębionym wywiadom oraz zastosowaniu metody etnograficznej. Na jego podstawie opisano pięć zidentyfikowanych poziomów dekonsumpcji oraz wskazano na jej ewolucyjny, procesowy charakter. Pozyskana wiedza pozwala nie tylko lepiej zrozumieć motywację i realne zachowania konsumentów, ale będzie również pomocna w prowadzeniu badań ilościowych nad zjawiskiem dekonsumpcji na rynku polskim. Artykuł ma charakter badawczy.

EN

The primary objective of the study is to answer the question to what extent fascination with the idea of anti-consumption affects the real behaviour and choices made by the consumer. In the introduction to the article, regarding literature, the author indicates determinants and identifies the key forms of anti-consumption. The second part of the paper is empirical based on research conducted by the author with the use of in-depth interviews and ethnographic method. It describes five identified levels of anti-consumption and explains the evolutionary nature of the process. Acquired knowledge allows better understanding the motivation and real behaviour of consumers. It will also be helpful in conducting quantitative research on the phenomenon of anti-consumption in the Polish market. This is a research paper.

RU

Антипотребление обозначает добровольный отказ от поведения, направленного на удовлеторение создаваемых маркетерами пожеланий, в пользу сознательного, рационального и этичного выбора, связанного с удовлетворением действительных потребностей. Основная цель разработки – дать ответ на вопрос, насколько увлечение идеей антипотребления влияет на реальное поведение и выборы, осуществляемые потребителем. В начале статьи, на основе изучения литературы, автор дает характеристику антипотребления, указывает его детерминанты и выявляет основные формы, которые оно принимает. Вторая, основная часть работы имеет эмпирический характер. Основание для умозаключения представляет исследовательский материал, полученный благодаря проведенным автором углубленным интервью, а также применению этнографического метода. На его основе описали пять выявленных уровней антипотребления и указали его эволюционный, процессный характер. По- лученные знания позволяют не только лучше понять мотивацию и реальное поведение потребителей, но и они помогут в проведении количественных исследований по явлению антипотребления на польском рынке. Статья имеет исследовательский характер.

18

Marnowanie żywności jako problem społeczny

67%

Dąbrowska A., Janoś-Kresło M.

Handel Wewnętrzny

|

2013

|

issue 4 (345)

14-26

PL

Celem rozważań jest przedstawienie problemu marnowania żywności ze szczególnym uwzględnieniem aspektu społecznego. Każdego dnia marnuje się znaczną ilość żywności, która jest traktowana jako odpady, a idealnie nadaje się do spożycia. Marnotrawienie żywności stanowi problem środowiskowy i etyczny, ale także gospodarczy i społeczny. UE postawiła sobie za cel opracowanie konkretnych działań ukierunkowanych na ograniczenie o połowę zjawiska marnotrawienia żywności do 2025 r., a jednocześnie na zapobieganie produkcji odpadów żywnościowych. Coraz częściej zwraca się uwagę na marnowanie żywności, jako skutek nieodpowiedzialnego zachowania się konsumentów. W artykule wykorzystano metodę desk research. Jak wynika z badań Banku Żywności w Polsce, do marnotrawienia żywności przyznaje się 30% Polaków. Autorki, poza przedstawieniem skali zjawiska i jego postrzegania przez UE, podzieliły się także własnymi refleksjami.

EN

The aim of this article is to present the problem of food waste with a particular emphasis on the social aspect of the problem. Food occupies a special place among human needs. Every day a considerable amount of food is wasted, i.e. the food is treated as waste, while still being ideally suited for consumption. Food waste is an environmental and ethical problem as well as an economic and social issue. The goals established by the European Union involve developing specific measures aimed at reducing the phenomenon of wasting food by 50% by 2025, and, at the same time, preventing the production of food-related rubbish. More and more attention is paid to food waste seen as a result of consumers’ irresponsible behaviour. In their article, the authors applied the desk research method. According to the findings presented by the Food Bank in Poland, 30% of Polish people admit wasting food. Apart from presenting the scale of the problem and its perception by the EU, the authors have also shared their own reflections on the issue.

RU

Цель рассуждений – представить проблему растрачивания пищевых продуктов с особым учетом социального аспекта. Каждый день люди тратят значительное количество продуктов питания, которые считают отходами, хотя они идеально годятся к потреблению. Трата пищи представляет собой проблему с точки зрения окружающей среды и этики, но также экономическую и социальную. Евросоюз определил своей целью разработку конкретных действий, направленных на ограничение на половину явления траты продуктов пи- тания до 2025 г. и, одновременно, на предупреждение производства пищевых отходов. Все чаще обращают внимание на растрачивание пищи как результат безответственного поведения потребителей. В статье использовали метод кабинетных исследований. Как вытекает из исследований Пищевого банка в Польше, к растрачиванию пищи признаются 30% поляков. Авторы, кроме представления масштаба явления и его восприятия Евросоюзом, указали также их собственные размышления по этому поводу.

19

Zrównoważona konsumpcja i uwarunkowania jej rozwoju

67%

Łuczka W.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 6 (365)

136-145

PL

Celem rozważań jest określenie istoty konsumpcji zrównoważonej i jej ekonomiczno-społecznych uwarunkowań. Badania oparto na literaturze przedmiotu. Wskazano na istnienie wąskiego i szerokiego ujęcia definicji konsumpcji zrównoważonej. W wąskim ujęciu jest ona utożsamiana z ekokonsumpcją, natomiast w szerokim sprowadza się do uwzględniania w wyborach konsumenckich trzech aspektów: ekonomicznego, ekologicznego i społecznego. Jako zjawisko alternatywne do konsumpcjonizmu przejawia się obecnie w postaci konsumpcji kolaboratywnej, dekonsumpcji oraz konsumpcji odpowiedzialnej. W artykule o charakterze koncepcyjnym wskazano na uwarunkowania popytowe i podażowe rozwoju konsumpcji zrównoważonej.

EN

The aim of deliberations is to indicate the nature of sustainable consumption and its socio-economic determinants. The research is based on the subject literature. The existence of narrow and wide apprehensions of sustainable consumption definitions is shown. In the narrow apprehension, it is identified as ecoconsumption, yet in the wide one it boils down to consideration in consumer choices of the three aspects: economic, ecological and social. As an alternative phenomenon against consumerism it manifests itself in collaborative consumption, deconsumption and responsible consumption. In this paper, the demand and supply determinants of sustainable consumption development are presented.

RU

Цель рассуждений – определить суть устойчивого потребления и его экономико-социальные обусловленности. Изучение основано на литературе предмета. Указано существование узкого и широкого подхода к определению устойчивого потребления. В узком смысле оно отождествляется с экопотреблением, тогда как в широком – сводится к учету в потребительских выборах трех аспектов: экономического, экологического и социального. Как явление, альтернатив- ное к потребительству, оно проявляется в настоящее время в виде совместного потребления, сознательно ограниченного потребления и ответственного потребления. В статье концептуального характера указали обусловленности развития устойчивого потребления на стороне спроса и предложения.

20

Spożycie podstawowych produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w Polsce w latach 2000-2012

67%

Piwowar A.

Handel Wewnętrzny

|

2016

|

issue 1 (360)

94-103

PL

Produkty żywnościowe są najważniejszą grupą towarów konsumpcyjnych. Głównym celem niniejszej pracy jest analiza zmian w popycie na żywność w Polsce w latach 2000-2012. W pracy wykorzystano statystyczne i fizjologiczne mierniki konsumpcji, m.in. przeciętne miesięczne spożycie żywności wyrażone w jednostkach naturalnych oraz przeciętne dzienne spożycie w przeliczeniu na wartość energetyczną i składniki odżywcze. Jak wynika z analiz, w badanym okresie w Polsce zaszły znaczne zmiany w ilościowej strukturze spożycia większości podstawowych produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Zasadniczym kierunkiem zmian jest zmniejszenie spożycia, w tym zwłaszcza pieczywa, mleka oraz owoców i warzyw. Wartość energetyczna przeciętnego dziennego spożycia żywności w Polsce w latach 2000-2012 zmniejszyła się o 187 kcal. Zmiany w badanym okresie dotyczyły również dziennego spożycia w przeliczeniu na składniki odżywcze. Nastąpiła zmiana struktury na korzyść białka zwierzęcego oraz zmniejszenie ilości tłuszczów i węglowodanów w przeciętnej diecie Polaków.

EN

Food products are the most important group of consumer goods. The main objective of this article is to analyse the changes in demand for food in Poland in the years 2000-2012. In his work, the author used statistical and physiological measures of consumption, inter alia, the average monthly consumption of food expressed in natural units as well as the average daily consumption converted to energy value and nutrients. As the analyses show, in the period in question in Poland, there took place significant changes in the quantitative pattern of consumption of the majority of basic products of vegetable and animal origin. The basic direction of changes is reduction of consumption, and especially bread, milk and fruit and vegetables. Energy value of the average daily food consumption in Poland in 2000-2012 decreased by 187 kcal. The changes in the period in question also concerned the daily consumption per nutrients. There took place an alteration of the pattern to the benefit of animal protein as well as a decrease of volumes of fats and carbohydrates in the average diet of Poles.

RU

Продукты питания – основная группа потребительских благ. Основная цель настоящей разработки – анализ изменений в спросе на продукты питания в Польше в 2000-2012 гг. В работе использовали статистические и физиологические измерители потребления, в частности, среднее ежемесячное потребле- ние пищи, выраженное в натуральных единицах, а также среднее ежедневное потребление в пересчете на калорийность и питательные вещества. Как это вытекает из анализов, в обследуемый период в Польше произошли значи- тельные изменения в количественной структуре протребления большинства основных продуктов растительного и животного происхождения. Основное направление изменений – снижение объёма потребления, в особенности хлебобулочных изделий, молока, а также овощей и фруктов. Калорийность сред- недневного потребления продуктов питания в Польше в 2000-2012 гг. снизилась на 187 kcal. Изменения в обследуемый период касались также дневного потребления в пересчете на питательные вещества. Произошло изменение структуры в пользу белков животных, а также снижение количества жиров и углеводов в средней диете поляков.

Refine search results

Współczesne uwarunkowania konsumpcji w Polsce i ich implikacje na rynku

Wybrane społeczne kompetencje konsumenckie Polaków w świetle badań

Konsumpcja dóbr i usług transportowych w różnych typach polskich gospodarstw domowych

Zachowania konsumpcyjne polskich gospodarstw domowych w okresie II fali kryzysu

Sustainable Consumption and Innovative Consumption in Consumer Behaviour of Mazovian Households

Struktura konsumpcji i jakość życia wielodzietnych gospodarstw domowych

Zróżnicowanie wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w budżetach gospodarstw domowych

Towards Responsible Consumption – Attitudes of Young Consumers to the Idea of Corporate Social Responsibility

Społeczne aspekty konsumpcji żywności – socjologiczna perspektywa

Dystanse cywilizacyjne w konsumpcji Polaków i ich uwarunkowania w kontekście trendów występujących w Unii Europejskiej

Wiedza konsumentów na temat bezpieczeństwa żywności i stosowane przez nich sposoby ograniczania ryzyka zagrożenia

Zachowania konsumenckie osób starszych w Polsce

Alternatywne formy konsumpcji wobec konsumpcjonizmu

Ocena preferencji konsumentów związanych z wyborem dziczyzny

Smart shopping – nowy trend konsumencki

Nowe spojrzenie na konsumenta jako uczestnika życia gospodarczego

Dekonsumpcja jako przejaw odpowiedzialnej postawy i styl życia konsumenta w świetle analizy jakościowej

Marnowanie żywności jako problem społeczny

Zrównoważona konsumpcja i uwarunkowania jej rozwoju

Spożycie podstawowych produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w Polsce w latach 2000-2012