Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  просвещение
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The present article explores the role of journalism of Jose Marti as a bilder of inter-cultural bridges between United States and Latin America in 1880th, the period of the beginning of cultural re-orientation of Latin Americans from Europe to North America. During the period of his emigration in USA Marti was a correspondent of few significant Latin American newspapers, including «La Nación» (Argentina). «La Opinión Pública» (Venesuela), «Partido Liberal» (Mexico), «La República» (Honduras), etc. The present article is based on the content analysis of 200 journalistic writings of Jose Marti, the correspondent of Latin American newspaper and epic chronicler of the United States, composed the cycle “Escenas Norteamericanas”. The Journalistic representation of different aspects of the life of USA created the base for beginning of inter-cultural dialogue between Americas. The journalism of Marti helps to readers in the understanding the character of Anglo-Saxon civilization and the cultural differences between USA and Latin America, creating the conscience of self-identity, overcoming the obsolete social and cultural stereotypes.
RU
В статье рассмотрена роль публицистики Хосе Марти в инициировании vежкультурного диалога в начальный период сближения стран Лaтинской Америки с США в 1880-е годы XIX века, сопровождавшегося переориентацией латиноамериканцев на этот новый для них цивилизационный центр. В этот период публицист, находившийся в вынужденной эмиграции в Соединённых Штатах, сотрудничал с крупнейшими латиноамериканскими газетами того времени в  качестве их нью-йоркского корреспондента (включая аргентинскую «La Nación». венесуэльскую «La Opinión Pública», мексиканскую «Partido Liberal», гондурасскую «La República» и другие газеты). Около 200 произведений Марти этого периода составили публицистический цикл «Североамериканские сцены», создавший масштабную эпическую картину жизни США 1880-х гг. Публицистическая репрезентация в  прессе Латинской Америки различных сторон североамериканской действительности позволила Хосе Марти создать основу для начала культурного диалога между странами, расположенными к югу от Рио-Гранде, и США. Марти помогал латиноамериканскому читателю лучше осознать свою национально- культурную самобытность, самоценность синтетичной культуры, рождающейся на континенте к югу от Рио-Гранде, осмыслить своё существенное отличие как от европейцев, так и  североамериканцев -представителей англосаксонской цивилизации, увидеть недостатки собственного общественного и экономического устройства, осознать архаизм некоторых распространённых культурных стереотипов, мешающих развитию.
RU
Интересное, хотя и мало оптимистичное решение касающееся м.др. современного человека предложила в очерке «Кризис культуры» Ханна Арендт. Автор, описывая современную массовую культуру и массовое общество отнеслась к картине современного филистра, т.е. человека без совести, человека невежды, озабоченного только на себя – можно бы сказать человека-филистра, являющегося квинтэссенцией современной, широкопонимаемой культуры, в том числе и воспитания, политики. Именно этот короткий очерк стал дополнительным материалом для рассуждений о современном человеке в контексте культуры, воспитания и политики. Однако для того, чтобы отважиться представить ответ, является ли филистерство искушением или угрозой для человека, стоит задать вопрос, кто этот филистер?
EN
Hannah Arendt in her essay “The Crisis of Culture” suggested an interesting, though none too optimistic solution, concerning contemporary man. The author, describing contemporary mass culture and mass society, referred to the image of a contemporary philistine, i.e. a man without scruples, an ignorant man who is self-centred, one could say a philistine man being a quintessence of the contemporary, broadly understood culture, including education and politics. It was this short essay that became an important contribution to the considerations concerning contemporary man – in the cultural, educational or political contexts. However, before making an attempt to give the answer whether philistinism is a temptation or threat, it is worth asking a question who this philistine is?
EN
Faculty of Polish Philology at Grodno University is the first and so far the only one in the system of higher education in Belarus. It was established in 1989. The or­ganiser of the faculty and its longlasting director was professor Swietlana Musijenko – tireless and enthusiastic researcher of Zofia Nałkowska’s works. She also put a lot of effort into organising a museum of the writer. Establishing the faculty was supported by the Polish consulate in Grodno and Polish educational authorities. Besides prof. Musijenko’s students who after graduating from the faculty remained here as lecturers there are also specialists from Poland. Be­lorussian students undergo their training in Poland. In 1994 the first students gradu­ated from the faculty and doctoral studies have been conducted since 1992. Research workers and postgraduate students conduct their individual and team research and are authors of numerous publications. There have been about one hundred substan­tial works published so far. The faculty excels at organising seminars and conferences including international ones. Currently there are 15 employees – research workers and lecturers.
RU
Предметом анализа в статье является приписываемая в свое время Юлиану Урсыну Немцевичу «трагическая опера» Винцентия Игнация Маревича Полюся, дочь колесника, или Освобожденная вольность… Эта пьеса напоминает аллегорическую драму политического характера, где за персонажами скрываются реальные фигуры, такие как: Свободский (Станислав Август Понятовский), Пшемоцкая (Екатерина II), Потенжницкий (Потемкин), Цеменжницкий (русский посол), Литосницкий (прусский король) и, наконец, заглавная Полюся как аллегория Польши. Драма была опубликована анонимно во время Четырехлетнего сейма (в 1789 и 1791 г. без указания места издания). Из­за ее антирусского характера она была подана как перевод с русского. Пьеса вызвала огромный интерес, о чем свидетельствуют, в т.ч., большое количество экземпляров, переписанный от руки текст целиком и рукопись предисловия к произведению. Кроме того, в 1794­1796 гг. оперу перевел на русский язык Василий Анастасевич – библиограф, переводчик, издатель журнала «Улей», популяризатор польской литературы в России (автограф этого перевода находится в настоящее время в Национальной библиотеке в Петербурге).
EN
The article’s subject of discussion is the ‘tragic opera’ by Wincenty Ignacy Marewicz, "Polusia, córka kołodzieja, czyli Wolność oswobodzona…" [Polusia, the Wheelwright’s Daughter, or Liberty Freed…], attributed at one point to Julian Ursyn Niemcewicz. The play resembles an allegorical tragedy of political nature, in which the characters conceal real-life figures, such as: Swobodzki (Stanisław August Poniatowski), Przemocka (Catherine the Great), Potężnicki (Potemkin), Ciemiężnicki (Russian envoy), Litośnicki (Prussian king), and finally, the eponymous Polusia, as an allegory of Poland.The tragedy was printed anonymously during the Four-Year Sejm (1789 and 1791, without a place of publication). Due to its anti-Russian character, it was published as a translation from the Russian language. The play was met with immense interest, which can be demonstrated by, among other things, the numerous prints, a handwritten copy of the entire text, as well as a manuscript of the preface to the work. Moreover, in the years 1794 to 1796, the opera was translated into Russian by Vasily Anastasevich – a bibliographer, translator, publisher of the “Улей” magazine, and promoter of Polish literature in Russia (a draft version of the translation is currently stored in the National Library of Russia in Saint Petersburg).
EN
Kołłątaj Hugo [1750-1812], the coryphaeus of the Polish Enlightenment in philoso-phy, was a representative of a popular social Enlightenment philosophy - physioc-racy. It became the basis for his formulation of an original theory of morality and the concept of natural ethics (presented in the work entitled Porządek fizyczno-moralny, The physico-moral order). In his approach, the discovery of the moral order is based on the analysis of physical relations governing the life of a particular person, interpersonal relations and the relationship between man and all nature. Every human being is subject to the same laws as animals and plants, but also to the laws of the internal order. Within human existence, there is a close relationship between physical and moral laws. It is what creates a physico-moral order uniform for the whole world. Man, according to Kołłątaj, should take this order into account in his practical actions, determined by the inherent rights and duties assigned to him. Hence the natural human morality, sanctioned by nothing but the law of nature. In turn, according to Kołłątaj, normative ethics should be an empirical and natural-istic science, practised like natural sciences, deriving its principles from the laws of nature. A set of preferred values was presented by Kołłątaj in chapter XII of his work: “Prawodawstwo przyrodzenia, czyli zbiór przyrodzonych należytości i powinności” (“Legislation of nature, or a collection of inherent privileges and ob-ligations”). In both the individual and social spheres, this ethics dictates that man act in accordance with, first and foremost, fundamental values: charity and justice.
PL
Kołłątaj Hugo [1750-1812], koryfeusz polskiego oświecenia na gruncie filozofii, był przedstawicielem popularnej oświeceniowej filozofii społecznej – fizjokratyzmu. Stała się ona podstawą dla sformułowania przez niego oryginalnej teorii moralno-ści oraz koncepcji etyki naturalnej (wyłożonych w dziele: Porządek fizyczno-moralny). Odkrycie porządku moralnego polega w jego ujęciu na analizie fizycznych sto-sunków rządzących życiem poszczególnego człowieka, relacjami międzyludzkimi oraz związkiem człowieka a całą przyrodą. Każdy człowiek podlega takim samym prawom, co zwierzęta i rośliny, ale i też podlega prawom porządku wewnętrzne-go. W ramach ludzkiej egzystencji zachodzi ścisły związek praw fizykalnych i moralnych. On to tworzy jednolity dla całego świata człowieka porządek fizyczno-moralny. Człowiek, zdaniem Kołłątaja, winien uwzględniać ów porządek w swo-im praktycznym działaniu, wyznaczonym przypisanymi mu przyrodzonymi uprawnieniami i obowiązkami. Stąd wynika naturalna ludzka moralność, nie sankcjonowana niczym, poza prawem natury. Etyka zaś normatywna, zdaniem Kołłątaja, winna być nauką empiryczną i naturalistyczną, uprawianą na wzór nauk przyrodniczych; wywodzącą swe zasady z praw natury. Zestaw preferowanych wartości został przez Kołłątaja przedstawiony w rozdziale XII swego dzieła: „Prawodawstwo przyrodzenia, czyli zbiór przyrodzonych należytości i powinno-ści”. Tak w sferze indywidualnej, jak i społecznej, etyka ta nakazuje człowiekowi postępować w myśl przede wszystkim podstawowych wartości: dobroczynności i sprawiedliwości.
RU
Коллонтай Гюго [1750-1812], корифей польского Просвещения в философии, был представителем популярной социальной философии Просвещения - физиократии. Это стало основой для его формулировки первоначальной теории морали и концепции естественной этики (изложенной в работе: Фи-зический и нравственный порядок). В своем подходе открытие морального по-рядка заключается в анализе физических отношений, управляющих жизнью человека, межличностных отношений и отношений между человеком и всей природой. Все подчиняются тем же законам, животные и растения, но также подчиняются законам внутреннего порядка. Существует тесная взаимосвязь между физическими и моральными законами человеческого существования. Он создает единый физический и моральный порядок для всего человече-ского мира. Человек, по Коллонтаю, должен учитывать этот порядок в своих практических действиях, определяемых неотъемлемыми правами и обязан-ностями, возложенными на него. Отсюда естественная человеческая мораль, санкционированная только законом природы. Нормативная этика, согласно Коллонтаю, должна быть эмпирической и естественной наукой, практикуе-мой по образцу естественных наук; выводя свои принципы из законов при-роды. Набор предпочтительных ценностей был представлен Коллонтаем в главе XII своей работы: Законодательство о рождении, или Набор естественных обязанностей. И в индивидуальной, и в социальной сферах эта этика требует от человека действовать в соответствии с основными ценностями: благотво-рительностью и справедливостью.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.