Search results

1

„Dom z facjatą” Antoniego Czechowa – historia o upadku ideałów szlacheckich

100%

Kołodziejczak A.

Białorutenistyka Białostocka

|

2017

|

vol. 9

EN

“The House with an Attic” – a short story published in 1896 – took its place in the philosophical and historical discourse at the turn of the 19th century. It is a story of the decline of the “nest of gentlefolk” ideal, the ultimate destruction of the nobility. It is a psychological study of a painter who is a vain man, not interested in physical work. His views change when he meets Zhenya. His new ideals and views, however, turn out to be a mere fantasy, as they are confronted with Zhenya’s independent sister, Lydia. The main character realizes that grand ideas will not persist in the Russian reality. Lydia Volchaninov’s character expresses Anton Chekhov’s protest against hypocritical behaviour of Russian intelligentsia which took part in the implementation of so-called “small actions” program.

RU

Опубликованный в 1896 году рассказ «Дом с мезонином» сразу вошëл в философско-исторический дискурс рубежа веков. «Дом с мезонином» – это история упадка идеалов «дворянского гнезда», совершенном разорении дворянского сословия; это также и история, в которой нашел воплощение психологический облик художника, доминирующей чертой которого являются праздность и нежелание заниматься физическим трудом. Мировоззрение художника меняется, когда в его жизни появляется Женя. Однако эти новые идеалы оказываются призраком: исчезают в результате ссоры с независимой Лидой. Герой приходит к выводу, что возвышенные идеи лишены смысла в условиях русской действительности. Посредством образа Лиды Волчаниновой Антон Павлович Чехов выразил свой протест против лицемерного поведения тогдашней интеллигенции, принимающей участие в реализации программы «малых дел».

2

Анатомия протеста: фольклор - самиздат - блогерство

80%

Бушев А. Б.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

vol. 31

1-33

PL

Badanie zjawiska protestów jest nadal aktualne, ponieważ świat jest wciąż pełen protestujących. Rozważania na temat protestów w XX-wiecznej Rosji mają już nie tylko znaczenie historyczne, ale i etyczne. Protest w literaturze wyraża się przede wszystkim poprzez stworzenie dzieła nieocenzurowanego. Idealnym medium dla tego rodzaju działalności jest folklor, samizdat, a dzisiaj również i blogowanie. W artykule omówiono współczesne formy folkloru, współczesną recepcję literatury samizdatu i refleksję nad nim, zwłaszcza w obszarze edukacji. Autor odwołuje się do twórczości pisarzy samizdatu. W pracy podjęto również temat autocenzury w odniesieniu do pisarzy radzieckich i próby jej przezwyciężenia dzięki „pisaniu do szuflady” (z nadzieją na pośmiertną publikację). Zwrócono także uwagę na estetyczne formy twórczości artystycznej - podlegającej cenzurze i zakazanej. Większość form protestu oraz reakcji na nie władzy ma obecnie znaczenie historyczne. Dzisiejszy protest przejawia się w literaturze w inny sposób niż kiedyś - środkiem wyrazu stał się internet, a źródłem dyskursu alternatywnego, kontrkultury i kultury mniejszości stało się blogowanie.

EN

Studies of protest cannot but remain relevant and topical: the world is full of protesters and protests. The importance of studies of protests in 20th-cetnury Russia is not only historical but also ethical. Protest in literature chiefly manifests itself in the creation of a work that is not censored. An ideal medium for this kind of literary activity is folklore, samizdat and, nowadays, blogging. In his article, Aleksandr Borisovich Bushev discusses contemporary forms of folklore and the contemporary reception of samizdat literature; he also offers reflections on these, with a special focus on education. Bushev refers to works by samizdat writers and pays special attention to the topic of self-censorship on the example of Soviet writers and their attempts to overcome it through “writing for the drawer” (in the hope for a posthumous publication). Bushev examines also the aesthetic form of artworks exposed to censorship and suppression. The majority of the forms of protest, and the accompanying responses of the authorities, are now of historical importance. Nowadays, literary protest manifests itself differently than in the past: today, the medium is the internet, and blogging is the source of alternative discourse, the discourse of counterculture, and minority discourse.

RU

Изучение протеста не может не быть актуальным: мир полон протестующих. Изучение протеста в России двадцатого века имеет теперь уже историческое значение, но и нравственное. Протест в словесности проявляется прежде всего в создании неподцензурного произведения. Прекрасной средой для этого является фольклор, самиздат, а сегодня блогерство. В работе обсуждаются современные формы фольклорной словесности, современная рецепция самиздата и рефлексия над ним, в том числе в системе образования. Приводятся примеры литературных фигур самиздата в литературном краеведении. Приведен пример самоцензурирования благополучного советского писателя. Приведены эстетические формы протеста художников, уходящие корнями в неподцензурность и вызывавшие многочисленные запреты. Большинство форм протеста и реакция властей на него имеют сегодня историческое значение. Сегодняшний протест проявляется в словесности иначе, чем прежде: фольклор, неподцензурность сегодня имеют среду для выражения – Интернет. Альтернативный дискурс и дискурс контркультуры и миноритарной культуры имеют современный субстрат в виде блогерства.

3

„Wieczór… w 2217 roku” Nikołaja Fiodorowa jako protest-antyutopia

80%

Ojcewicz G.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

vol. 31

1-19

RU

Рассказ Николая Федорова Вечер… в 2217 году был опубликован в 1906 году. В истории русской литературы он считается новаторским текстом, в котором реализуется антиутопия. С этой точки зрения интересным кажется исследование данного произведения с позиции литературного эксперимента, в котором автор приближает читателю новый мир с очень отдаленной, ибо свыше 300-летней, перспективы. Что особенно беспокоит писателя, раз проектирует он будущее, в котором, по его мнению, мы уже не найдем современных ему ценностей? Кому и чему сопротивляется автор? Почему его текст обращается к Анне Карениной Льва Толстого и служит вдохновением для Мы Евгения Замятина? Почему Федоров постоянно вдохновляет русских антиутопистов XX и XXI столетий для высказывания мнений по поводу насущных общественных проблем?

EN

One evening… in 2217, a short story by Nikolai Fyodorov, was published in 1906. In the history of the Russian literature, this story has the status of a pioneering anti-utopian text. From this point of view, it is interesting to examine the text as a literary experiment in which the author presents to his readers his vision of a new world seen from the distance of three-hundred-years. What does the author find especially worrying about a future world in which the values of the present no longer exist? Who is the author rebelling against and why? Why does his text reference Anna Karenina by Leo Tolstoy? What made his story a source of inspiration for Yevgeny Zamyatin’s We? Why does Fyodorov continue to inspire Russian anti-utopian writers of the 20th and 21st century who use this genre to voice their opinions on topical and socially significant issues?

PL

Opowiadanie Nikołaja Fiodorowa Wieczór… w 2217 roku zostało opublikowane w 1906 roku. W historii literatury rosyjskiej uchodzi za tekst prekursorski, w jakim realizuje się antyutopia. Z tego punktu widzenia interesujące jest zbadanie utworu z pozycji literackiego eksperymentu, w którym autor przybliża czytelnikowi nowy świat z odległej, bo ponad 300-letniej perspektywy. Co budzi szczególne obawy pisarza, skoro projektuje on przyszłość, w jakiej według niego nie odnajdziemy już wartości znanych mu współcześnie? Przeciwko komu i czemu buntuje się autor? Dlaczego jego tekst nawiązuje do Anny Kareniny Lwa Tołstoja i służy za natchnienie dla My Jewgienija Zamiatina? Dlaczego Fiodorow wciąż inspiruje XX- i XXI-wiecznych antyutopistów rosyjskich do zabrania głosu w kwestiach społecznie doniosłych?

4

Zapiski diarystyczne Poliny Żerebcowej jako forma protestu

80%

Pawletko B.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

vol. 31

1-23

RU

Статья представляет собой попытку проанализировать творческую и общественно-политическую деятельность Полины Жеребцовой как форму протеста. В дневнике, который велся на протяжении десяти лет, мы можем наблюдать ускоренное созревание диаристки (первые записи, рисунки, стихи написаны девочкой менее девяти лет, последние - девятнадцатилетней). Наряду с ускоренным созреванием, вызванным обстоятельствами войны, в дневниках мы можем заметить изменение взгляда на реальность. Диаристка продолжает фокусироваться на своих личных проблемах, прежде всего на усиливающемся конфликте с матерью, которая все чаще проявляет признаки посттравматического стрессового расстройства, что выражается во враждебности по отношению к дочери и ее запискам, а также словесное и физическое насилие, и эмоциональный шантаж. Со временем дневники Жеребцовой становятся все более явным обвинительным актом в адрес сторон российско-чеченского конфликта, содержат неудобные для многих подробности, подтверждающие, что Чечня из республики, где до войны в мирной атмосфере жили представители разных народов и конфессий, превратилась в арену варварских актов террора, ненависти, изнасилований, пыток, развращения и патологизации жизни, дикости обычаев и норм. Дневники подтверждают, что главными жертвами конфликта являются мирные жители Чечни, лишенные материальной помощи и духовной поддержки. Одновременно обращается внимание на кошмар жизни беженцев, нередко физически и психологически искалеченных, которые в одиночку и часто безуспешно борются за право на компенсацию и достойную жизнь в послевоенной реальности.

EN

This article is an attempt to analyze Polina Zherebtsova’s artistic and socio-political activity as a form of protest. In her diary, which covered a decade, we can observe the author’s accelerated maturation (the first notes, drawings and poems are by a girl of less than nine years, the last ones by a nineteen-year-old). Along with this maturation, enforced by the circumstances of war, in the diaries we can observe changes in her perception of reality. Zherebtsova remains focused on her personal problems: chiefly on the worsening conflict with her mother, whose symptoms of the post-traumatic stress disorder are becoming more and more visible and whose condition translates into hostility towards her daughter and her notes, resulting in verbal and physical violence and emotional blackmail. Over time, Zherebtsova’s diary becomes more and more clearly an indictment of the participants in the Russian-Chechen conflict, containing details inconvenient for many people. These details confirm that Chechnya, once a republic where before the war representatives of different nations and faiths lived in peaceful coexistence, has become an arena for barbaric acts of terror, hatred, rape, torture, and corruption, with life depraved and with customs and norms replaced by savagery. Zherebtsova’s diary confirms that the greatest victims of the conflict are the civilians of Chechnya, deprived of material aid and spiritual support. It also draws attention to the nightmarish existence of refugees, often physically and psychologically maimed, who, alone and often unsuccessfully, fight for the right to compensation and a dignified life in the post-war reality.

PL

Artykuł to próba analizy działalności twórczej oraz społeczno-politycznej Poliny Żerebcowej jako formy protestu. W powstającym dekadę diariuszu możemy zaobserwować przyspieszone dojrzewanie jego autorki (pierwsze zapiski, rysunki, wiersze tworzy niespełna dziewięcioletnia dziewczynka, ostatnie pisze dziewiętnastolatka). Wraz z przyspieszonym dojrzewaniem wymuszonym przez okoliczności wojenne w diariuszu możemy zaobserwować zmieniającą się perspektywę oglądu rzeczywistości. Diarystka wciąż skupia uwagę na problemach osobistych, przede wszystkim przybierającym na sile konflikcie z matką, u której coraz częściej dają o sobie znać symptomy stresu pourazowego, co przekłada się na wrogość wobec córki i zapisków jej autorstwa, skutkując przemocą słowną i fizyczną, a także szantażem emocjonalnym. Z czasem dziennik Żerebcowej staje się coraz wyraźniej aktem oskarżenia wobec stron konfliktu rosyjsko-czeczeńskiego, zawierającym niewygodne dla wielu ludzi szczegóły potwierdzające, że z republiki, w której przed wojną w pokojowej atmosferze żyli przedstawiciele różnych narodów i wyznań, Czeczenia stała się areną barbarzyńskich aktów terroru, nienawiści, gwałtów, tortur, korupcji i patologizacji życia, zdziczenia obyczajów i norm. Diarystka potwierdza, że największymi ofiarami konfliktu są cywilni mieszkańcy Czeczenii, pozbawieni pomocy materialnej czy duchowego wsparcia, zwracając przy okazji uwagę na koszmar życia uchodźców, często okaleczonych fizycznie i psychicznie, którzy samotnie i często bezskutecznie walczą o prawo do odszkodowań i godnego życia w powojennej rzeczywistości.

5

Protest, którego nie było – „Spotkanie" Antoniego Czechowa

80%

Sadecki A.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

vol. 31

1-17

RU

Предметом анализа в настоящей статье является тема протеста в произведении Встреча. Оно принадлежит к циклу рассказов, в которых Чехов ссылается на мысли Льва Толстого - главным образом на идею непротивления злу насилием. Автор показывает, как данная идея воздействовала на жизнь двух простых людей - крестьянина Ефрема и вора Кузьмы. Ефрем, не про-тивясь злу насилием после кражи, влияет на Кузьму, но тот не долго жалеет о содеянном, а быстро возвращается к прежней жизни. Данная форма протеста в произведении Чехова оказывается неполноценной - является причиной ненатуральных поведений, и не может создать прочных межличностных связей в обществе, в котором не хватает воспитательной, медицинской и морально-религиозной поддержки.

EN

In his article, Artur Sadecki analyses the theme of protest in Anton Chekhov’s short story An Encounter. This story belongs to a cycle of stories in which Chekhov refers to Leo Tolstoy’s thoughts, chiefly to the principle of nonresistance: the refusal to violently resist evil. Sadecki shows how this idea has affected the lives of two ordinary people: the peasant Ephraim and the thief Kuzma. Ephraim’s refusal to use violence after the theft influences Kuzma, but the latter takes a long time to regret his deed and soon returns to his former life. In Chekhov’s fiction, this form of protest turns out to be incomplete; it causes people to act unnaturally and fails to create strong interpersonal ties in a society that offers individuals no educational, medical or moral-religious support.

PL

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest temat protestu w utworze Spotkanie. Należy on do cyklu opowiadań, w których Czechow odnosi się do myśli Lwa Tołstoja, przede wszystkim do idei niesprzeciwiania się złu siłą. Autor pokazuje wpływ idei na dwóch prostych ludzi – chłopa Jefrema i złodzieja Kuźmę. Jefrem, który nie sprzeciwia się złu siłą po kradzieży, wpływa na Kuźmę, ale ten nie żałuje długo tego, co zrobił i prędko wraca do poprzedniego życia. Taka forma protestu w utworze Czechowa okazuje się niepełna – powoduje nienaturalne zachowania i nie może stworzyć trwałych relacji międzyludzkich w społeczeństwie, w którym brakuje wsparcia wychowawczego, medycznego oraz moralno-religijnego.

Refine search results

4 Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

1 Białorutenistyka Białostocka

4 2021

1 2017

1 Kołodziejczak A.

1 Ojcewicz G.

1 Pawletko B.

1 Sadecki A.

1 Бушев А. Б.

„Dom z facjatą” Antoniego Czechowa – historia o upadku ideałów szlacheckich

Анатомия протеста: фольклор - самиздат - блогерство

„Wieczór… w 2217 roku” Nikołaja Fiodorowa jako protest-antyutopia

Zapiski diarystyczne Poliny Żerebcowej jako forma protestu

Protest, którego nie było – „Spotkanie" Antoniego Czechowa