Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: „zwrot ku rzeczom”

Sort By:

Limit search:

Od kampowej burleski do (post)konstruktywistycznego performansu. O sposobach noszenia sztucznej szczęki w poezji Mirona Białoszewskiego

100%

Filipowicz A.

InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer

2016

issue 11b

60 - 76

Współczesny „zwrot materialistyczny” skłania do ponownego przemyślenia potencjału gender i queer studies poprzez konfrontowanie ich zakresu z refleksją nad tym, co rzeczywiste i namacalne. Dotyczy to zwłaszcza podejścia do problemu ciała zanurzonego w empirii choroby, a już zwłaszcza niepełnosprawnego, które wy¬maga przeszczepu lub noszenia protezy. Bywa ono bowiem ujmowane jako znak podmiotowości „w ruchu”, zawsze gotowej na tożsamościowe „złożenie” oraz relacyjne stawanie-się-z-innym. Uzupełniane poprzez sub¬stytuty niepełnosprawne ciało przestaje w ten sposób podlegać reżimom wiedzy/władzy, zyskując w zamian nowy polityczny potencjał, który daje się odczytać w porządku subwersji i emancypacji. Szkoła sztucznych zębów (1978) Mirona Białoszewskiego wydaje się syntezą queerowych antycypacji poety oraz jego wyprze¬dzających epokę zainteresowań sferą ciała postludzkiego. Opisywane w utworze kłopoty użytkownika protezy obejmują bowiem namysł nad zarówno zdyskursywizowaną, jak i oporną wobec władzy dyskursu stroną materialnej rzeczywistości. Noszenie sztucznej szczęki ujawnia więc w utworze kulisy „teatru ról spo¬łecznych”, sposoby kreowania normatywnej tożsamości człowieka jako twórcy, partnera seksualnego, uczes¬tnika życia codziennego. Staje się jednak także pretekstem dla bardziej fundamentalnych, ontolo¬gicz¬nych rozpoznań – do kwestionowania granicy między podmiotem i przedmiotem, a zwłaszcza między biolo¬gicznym istnieniem oraz jego technologicznym przedłużeniem. Niepiękne, niesprawne i coraz bardziej nie-ludzkie ciało zdradza tu dzięki protezie swój kolejny po queerowaniu, performatywny aspekt, mocno zako¬rzeniony w feno¬menie dys¬ponujących sprawczością realiów. U Białoszewskiego otwiera to pod¬miot na hybry¬dyczną egzys¬tencję, będącą już zawsze skutkiem pozostawania-w-relacji oraz nieustannych negocjacji z dyk¬tującymi warunki rzeczami. Poetycki namysł nad taką nieesencjalną tożsamością zdecy¬dowanie wykra¬cza tym samym poza ramy poststrukturalistycznego paradygmatu. Obraz współkonsty¬tuującego się z protezą człowie¬ka moż¬na by już raczej umieścić w perspektywie poszukiwań wyprzedzających posthumanizm.

Rzeczy i ich ludzie. W obronie rzeczy Bjørnara Olsena

67%

Lewków P.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

2014

issue 2(3)

217-225

Nowa książka norweskiego archeologa Bjørnara Olsena W obronie rzeczy stanowi próbę przełamania antropocentrycznego paradygmatu dominującego we współczesnej humanistyce. Swoją tematyką świetnie wpisuje się w prężnie rozwijające się w Polsce badania nad przedmiotami oraz ich (nie)obecnością w historii, archeologii i literaturze (tzw. zwrot ku rzeczom). W artykule nakreślono sieć powiązań między teorią archeologii symetrycznej Olsena a koncepcjami humanistyki nie-antropocentrycznej, rozwijanymi m.in. przez Ewę Domańską. Przywołano również próby praktycznego, interdyscyplinarnego wykorzystania przedmiotów w badaniach naukowych zarówno samego Olsena (w ramach „Ruin Memory Project”), jak i tłumaczki tomu Bożeny Shallcross. Pokrótce omówiono dotychczasową recepcję książki w Polsce.

In his new book In Defense of Things, Norwegian archaeologist Bjørnar Olsen attempts at transgressing the anthropocentric paradigm, still present in modern humanities. Such an approach greatly corresponds with historical, archaeological and literary research on the (in)visibility of material objects, which has been recently gaining popularity amongst Polish scholars (so called turn to things). This review points out to the connection between Olsen’s theory of symmetrical archaeology and the concept of non-anthropocentric humanities, developed by i.a.: Ewa Domańska. It also discusses Olsen’s own efforts to put this interdisciplinary scientific use of objects to practice (as a part of his “Ruin Memory Project”) and compares them to a similar study conducted by his Polish translator Bożena Shallcross. The brief account on reception of the book in Poland is also included.

Refine search results

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer

1 2016

1 2014

1 Filipowicz A.

1 Lewków P.

Search results

Od kampowej burleski do (post)konstruktywistycznego performansu. O sposobach noszenia sztucznej szczęki w poezji Mirona Białoszewskiego

Rzeczy i ich ludzie. W obronie rzeczy Bjørnara Olsena