Mimo opublikowania wielu prac i studiów historycznych, nasza wiedza o powstaniu styczniowym na Północnym Mazowszu, choć już dziś znacznie pełniejsza, posiada jeszcze sporo luk i niewiadomych. Zauważalne jest to zwłaszcza w odniesieniu do całościowego opracowania wypadków poprzedzających wybuch powstania, stanu organizacji „czerwonych” i „białych” na Mazowszu Północnym w dniu wybuchu powstania i wreszcie kwestii organizacji powstańczej w terenie. Być może najmniej zauważalne jest to w przypadku Mazowsza Płockiego. Dość bogato przedstawia się również literatura dotycząca bohaterów powstańczych, a zwłaszcza Zygmunta Padlewskiego oraz zapomnianego jeszcze do niedawna innego powstańczego bohatera – Tomasza Kolbego. Sporo wiemy również na temat zaangażowania duchowieństwa diecezji płockiej, a także zakonów z terenu tej diecezji, w sprawę powstania. Warto też zwrócić uwagę na ciekawe studia, które dotyczyły udziały Włochów w powstaniu styczniowym na Północnym Mazowszu czy też udziału ludności żydowskiej. Mniej opracowane jest zagadnienie udziału w powstaniu na Mazowszu wychowanków Polskiej Szkoły Wojskowej w Genui-Cuneo. Powstańcze epizody opisane w monografiach poszczególnych miast Północnego Mazowsza, a także w studiach dotyczących poszczególnych regionów, np. ziemi przasnyskiej, ziemi pułtuskiej, ziemi gostynińskiej czy ziemi zawkrzeńskiej, które ukazały się w ostatnim okresie pozwalają już dzisiaj na pewne bardziej ogólne podsumowanie powstania styczniowego w tej części Mazowsza. Przy czym wydaje się, że tylko grupowe (zespołowe) badania, podjęte w zakresie aspektów militarnych, społecznych, politycznych, kulturowych i religijnych powstania styczniowego na Mazowszu Północnym, a także wydarzeń poprzedzających wybuch powstania oraz skutków zrywu powstańczego, prowadzone przez różnych specjalistów, ze szczególnym uwzględnieniem prac regionalnych, mogą stać się podstawą nowoczesnej i wyczerpującej syntezy w tym zakresie.
EN
The article presents the state of research on the January Uprising in Northern Mazovia.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.