Search results

1

Aleksander Gieysztor w oczach własnych

100%

Węcowski P.

Historia Slavorum Occidentis

|

2021

|

issue 3 (30)

34-71

EN

This article presents the figure and views of Aleksander Gieysztor (1916-1999), one of the most important historians of the twentieth century. The text is based on his own statements (printed and non-printed, especially letters).

2

ALEKSANDER GIEYSZTOR – PIERWSZY DYREKTOR ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

99%

Mrozowski P.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

181-191

PL

Aleksander Gieysztor (1916–1999) był bez wątpienia jednym z najwybitniejszych przedstawicieli humanistyki polskiej XX wieku. Uważał się za historyka, a jego podstawowym miejscem pracy był Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, zaś zainteresowania badawcze koncentrowały się wokół zagadnień kultury średniowiecznej. Muzealnikiem stał się, trochę wbrew własnej woli, w ostatnich dziesięcioleciach swojej aktywności zawodowej, obejmując w 1980 r. stanowisko dyrektora odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Choć uważał się za historyka, Gieysztor był dobrze przygotowany do pełnienia tej funkcji, zawsze bowiem darzył wielkim zainteresowaniem źródła artystyczne, równie dlań ważne i czytelne jak narracja dziejopisa, akt prawny, czy zapiska kronikarska. Dał tym zainteresowaniom wyraz w licznych publikacjach, a także tworząc program i kierując w latach 1948–1955 pracami Zespołu Badań nad Początkami Państwa Polskiego. Zamek warszawski – ze względu na doniosłą rolę historyczną i symboliczną – zajął szczególne miejsce w działalności Gieysztora. Od samego początku wspierał on Stanisława Lorentza w staraniach o odbudowę Zamku, zaniechaną przez komunistyczne władze Polski. W 1971 r. został członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku, w którym kierował Komisją Archeologiczno-Historyczną. Od 1973 r. wszedł w skład zarządu tzw. Kuratorium Zamkowego – zespołu pełniącego kolegialnie funkcje dyrekcji. Wrażliwość estetyczna i erudycja artystyczna, a także głęboka znajomość kultury staropolskiej pozwoliły Gieysztorowi znakomicie odnaleźć się w gronie uczonych decydujących o kształcie i programie edukacyjnym odbudowywanego Zamku. Potem zaś – już samodzielnie – spełniać się w roli dyrektora kierującego jego urządzaniem. Była to – jak sam przyznawał – największa jego przygoda intelektualna w ostatnich dziesięcioleciach działalności naukowej. Traktował ją jako swą powinność – służbę wobec społeczeństwa złaknionego symboli kształtujących tożsamość historyczną.

3

ALEKSANDER GIEYSZTOR, THE FIRST DIRECTOR OF THE ROYAL CASTLE IN WARSAW

99%

Mrozowski P.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

181-191

EN

Aleksander Gieysztor (1916–1999) was unquestionably one of the most outstanding representatives of the Polish humanities in the 20th century. He considered himself a historian, and his basic workplace was the Historical Institute of the University of Warsaw, while his research focused around mediaeval culture. He became a museum professional slightly against his own will, in the last decades of his career, when taking on the position of the Director of the rebuilt Royal Castle in Warsaw. Despite thinking of himself as a historian, Gieysztor was well prepared to exert the function, since he had always been extremely interested in artistic sources, as important and clear as a historiographer’s narrative or a chronicler’s note. Not only did numerous publications testify to his interest, but he also formulated the programme of the Team for the Research into the Beginnings of the Polish State, which he headed in 1948–1955. Owing to its historical and symbolical significance, the Warsaw Castle took an important position in Gieysztor’s career. He was by Stanisław Lorentz’s side from the very beginning, supporting him in his efforts to have the Castle rebuilt, the project neglected by Poland’s Communist authorities. Having become member of the Civil Committee for Rebuilding the Royal Castle, Gieysztor headed its Archaeological-Historical section. From 1973 he became member of the so-called Castle Curator Board: a team which collegially managed the Castle. Esthetical sensitivity and artistic erudition, as well as a thorough knowledge of old-Polish culture provided Gieysztor with an excellent background to fit with the group of scholars decisive for the shape and educational programme of the reconstructed Castle; later, individually, they allowed him to find satisfaction in the role of the Director heading its furbishing. Gieysztor acknowledged this project to have been his greatest intellectual challenge in the last decades of his academic career. However, he regarded it as his duty: service to society longing for symbols to shape its historical identity.

4

Zmiana i trwanie

85%

Stomma L.

Rocznik Antropologii Historii

|

2011

|

issue 1-2

223–230

XX

Reprint: L. Stomma, A jeśli było inaczej… Antropologia historii, Poznań 2008, s. 165-173.

5

Przedwojenne listy Aleksandra i Ireny Gieysztorów do Marcelego Handelsmana

80%

Węcowski P.

Kwartalnik Historyczny

|

2020

|

vol. 127

|

issue 1

PL

Artykuł zawiera edycję listów historyków Aleksandra (1916–1999) i Ireny (1914–1999) Gieysztorów pisanych w latach 1937–1939 do ich nauczyciela, Marcelego Handelsmana (1882–1945). Listy te są przyczynkiem do biografii młodych Gieysztorów. Pokazują ich życie codzienne oraz ówczesne myśli i odczucia. Początkowe listy dotyczą pobytu Aleksandra w wojsku, większość jednak pisana była z Paryża (październik 1938 – lipiec 1939). Oświetlają one nie tylko tamtejsze życie i studia obojga małżonków, ale i pokazują francuskie i polskie życie intelektualne oraz naukowe w ostatnich miesiącach przed wojną.

EN

The article contains an edition of letters written by the historians Aleksander (1916–1999) and Irena (1914–1999) Gieysztor in 1937–1939 to their teacher Marceli Handelsman (1882–1945). The letters are a contribution to the biography of the young Gieysztors. They reveal their everyday life and then their thoughts and feelings. The first ones relate to Aleksander’s military service, but a majority of them was written from Paris (October 1938 – July 1939). They shed light not only on their Parisian life and studies, but also show the French and Polish intellectual and scholarly life in the last months before the outbreak of war.

6

Polish archaeology in the "Millennium" research on the early polish state, with particular emphasis on the Poznań research centere. Major research paradigms

57%

Michał K.

Przegląd Archeologiczny

|

2017

|

vol. 65

151-167

EN

This paper outlines major research paradigms in Polish archaeology underpinning the so-called millennium research project conducted between 1948/1949 and 1970. The main focus of this study is the Poznań research centre. The millennium project was an answer to the 1000th anniversary of the Polish State and the Baptism of Mieszko I, the first historical ruler of Poland, celebrated between 1965 and 1966. The research paradigms of the then archaeology were noticeably determined by research issues explored by the historiography of the Middle Ages. First independent archaeological studies on the early Piast state (regnum) were conducted only in the late twentieth century. Their results were based on archaeological evidence from the so-called millennium research in Wielkopolska. During carefully planned and methodically conducted excavations conducted by archaeologists from the Poznań centre, archaeological sources were impeccably recovered, documented and very well preserved along with the field data and documentation.

Refine search results

2 Muzealnictwo

1 Historia Slavorum Occidentis

1 Kwartalnik Historyczny

1 Przegląd Archeologiczny

1 Rocznik Antropologii Historii

1 2021

3 2020

1 2017

1 2011

2 Mrozowski P.

2 Węcowski P.

1 Michał K.

1 Stomma L.

Aleksander Gieysztor w oczach własnych

ALEKSANDER GIEYSZTOR – PIERWSZY DYREKTOR ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

ALEKSANDER GIEYSZTOR, THE FIRST DIRECTOR OF THE ROYAL CASTLE IN WARSAW

Zmiana i trwanie

Przedwojenne listy Aleksandra i Ireny Gieysztorów do Marcelego Handelsmana

Polish archaeology in the "Millennium" research on the early polish state, with particular emphasis on the Poznań research centere. Major research paradigms