Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Andrzej Panufnik
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Muzyka
|
2023
|
vol. 68
|
issue 3
141-152
EN
Andrzej Panufnik (1914-1991) left Poland in July 1954 for political reasons and settled in the United Kingdom. After the composer's death, his wife, Camilla, donated her husband's collection of musical manuscripts to the collection of the British Library, where they became part of a specially designated Panufnik Collection. All the rest of the legacy remained at home, in Twickenham near London, where the composer had lived since 1963. In 2023 Lady Panufnik, who has been in constant contact with Beata Boleslawska-Lewandowska, author of numerous works on Panufnik and committed to securing the artist's legacy, agreed to donate her husband's archives to the Polish Composers Archive, operating within the Music Collections Cabinet of the University of Warsaw Library.
PL
Andrzej Panufnik (1914-1991) opuścił Polskę w lipcu 1954 r. z przyczyn politycznych i osiadł w Wielkiej Brytanii. Po śmierci kompozytora, jego żona, Camilla, przekazała kolekcję rękopisów muzycznych męża do zbiorów londyńskiej British Library, gdzie weszły w skład specjalnie wydzielonej Panufnik Collection. Cała reszta spuścizny pozostała w domu, w Twickenham pod Londynem, gdzie twórca mieszkał od 1963 r. W 2023 r. Lady Panufnik, pozostająca w stałym kontakcie z Beatą Bolesławską-Lewandowską, autorką licznych prac o Panufniku, zaangażowaną w sprawę zabezpieczenia spuścizny twórcy, zgodziła się przekazać archiwalia męża do Archiwum Kompozytorów Polskich, działającego w ramach Gabinetu Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
EN
One of the areas of inspiration idiomatic for Andrzej Panufnik’s work is undoubtedly the sphere of the sacrum. Author of the Symfonia Sacra, as well as Henryk Mikołaj Górecki or Wojciech Kilar, many of his works devoted to the cult of the Mother of God, spread by believers since the 3rd century, when the prayer to the Blessed Virgin arose. In the works: Songs to the Virgin Mary for string sextet, Sinfonia votiva and Prayer to the Virgin of Skempe for solo voice or choir unisono the composer united the personal sphere with the universal sphere - he expressed not only personal feelings and reflections, but also the category of Polishness connected with the cult of Mother of God. However, in the context of Andrzej Panufnik’s religious output, the Marian theme seems to remain an area that remains undiscovered. For this reason, taking into account the composer’s biographical context, it is worth attempting a deeper reflection on the indicated area of inspiration.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie twórczości muzycznej Andrzeja Panufnika inspirowanej kultem maryjnym. Spuścizna kompozytora związana z postacią Matki Bożej (zwłaszcza zaś takie utwory, jak: Modlitwa do Matki Boskiej Skępskiej, Pieśń do Marii Panny) rozważona zostaje z perspektywy biografii twórcy oraz innych jego kompozycji o tematyce religijnej (takich, jak m.in. Koncert fagotowy, Sinfonia votiva). Ponadto w interpretacji wybranej twórczości Panufnika uwzględniony został kontekst kultu maryjnego w Polsce, ukazany z perspektywy historycznej, a także z perspektywy tradycji lokalnej.
Muzyka
|
2023
|
vol. 68
|
issue 2
3-23
EN
Though not very large (short films Warszawa jesienią / Warsaw in the Autumn and Trzy etiudy Chopina / Three Chopin Études as well as one feature film titled Strachy, variously translated into English as Spooks, The Ghosts or Anxiety), Andrzej Panufnik’s film music output from the interwar period left a major imprint in the history of the Polish cinema. The soundtracks were written for movies whose artistic and social ambitions went beyond the much-criticised standards of the so-called ‘film industry pulp’ (Pol. kino branżowe). The soundtrack of the first of these, the 1935 short directed by Leon Jeannot, is unknown since no copy has been preserved to our day. Panufnik only commented that it was lyrical music for ten instruments, meant to represent the colours and atmosphere of autumn. The other short film, Trzy etiudy Chopina of 1937, though likewise lost, presents more issues. A key factor in Panufnik’s collaboration with Eugeniusz Cękalski and Stanisław Wohl was the fact that the composer had a strong sense of responsibility for the final shape of the movie (he was, as he recalled, ‘a co-author of the script’ and originator of many ideas concerning sound-and-image synchronisation). Nevertheless, Panufnik’s name was omitted from the ‘show’ version awarded at a festival in Venice. This paper discusses the movie, draws conclusions concerning the reasons for Panufnik’s ‘exclusion’ from the list of its authors, and attempts a reconstruction of the final version of Trzy etiudy Chopina, including the identification of the Chopin pieces correlated with the image in an experimental fashion, and the order in which they appeared. Most attention has been dedicated in the paper to Panufnik’s third work for the Polish 1930s film industry, his music for Strachy (1938, dir. Eugeniusz Cękalski and Karol Szołowski), a production based on Maria Ukniewska’s popular novel. Since the film still exists, it has been possible to analyse its soundtrack, varied in terms of style and genres, with particular emphasis on the way in which the material of the main song and other leitmotifs was used throughout the movie. In this way, the importance of Panufnik’s contribution to the artistic and commercial success of Strachy can also be assessed.
PL
Twórczość filmowa Andrzeja Panufnika z lat międzywojennych, choć skromna pod względem ilościowym (krótkometrażówki Warszawa jesienią i Trzy etiudy Chopina oraz pełnometrażowy film fabularny Strachy) odcisnęła ważny ślad na dziejach polskiego kina. Związana była bowiem z projektami, które realizowały ambitne postulaty artystyczne i społeczne oraz wykraczały poza mocno krytykowane standardy tzw. kina branżowego. O brzmieniowym kształcie pierwszej z wymienionych, zrealizowanej w 1935 roku w reżyserii Leona Jeannota, krótkometrażówek wiadomo niewiele, gdyż jej kopia nie zachowała się do dziś, a sam Panufnik wspominał jedynie, że poprzez liryczną muzykę napisaną na 10 instrumentów chciał oddać kolory i nastroje jesieni. Nieco więcej tajemnic, choć film ten także został utracony, odkryć można w związku ze zrealizowanymi w roku 1937 Trzema etiudami Chopina. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o rolę i zakres współpracy Panufnika z Eugeniuszem Cękalskim i Stanisławem Wohlem punktem wyjścia jest fakt, że kompozytor miał silne poczucie odpowiedzialności za ostateczny kształt krótkometrażówki (jako – jak wspominał – „współautor scenariusza” i pomysłodawca wielu rozwiązań w zakresie synchronizacji muzyki z obrazem), a tymczasem w jej „pokazowej” i nagrodzonej na festiwalu w Wenecji wersji nazwisko Panufnika zostało pominięte. Dokonane w niniejszym artykule omówienie tego filmu, prowadzi z jednej strony do wniosków na temat przyczyn „wyłączenia” kompozytora z grona jego twórców, z drugiej zaś – do próby rekonstrukcji ostatecznego kształtu formalnego Trzech etiud, łącznie z identyfikacją i określeniem następstwa poszczególnych, w eksperymentalny sposób skorelowanych z obrazem, utworów Chopina. Trzecia odsłona pracy Panufnika na rzecz polskiego kina lat 30. związana z komponowaniem muzyki do Strachów (1938) w reżyserii Eugeniusza Cękalskiego i Karola Szołowskiego zrealizowanych na podstawie poczytnej powieści Marii Ukniewskiej, jest przedmiotem najbardziej wnikliwej uwagi. Ponieważ film zachował się do dziś, w artykule dokonano analizy jego zróżnicowanej pod względem stylistyczno-gatunkowym ścieżki muzycznej, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu wykorzystania materiału zaczerpniętego z przewodniej piosenki oraz pozostałych motywów przypominających. Celem było określenie znaczenia stworzonej przez Panufnika ilustracji dla artystycznego i jednocześnie komercyjnego sukcesu Strachów.
EN
The article present the life and career of a Polish composer Andrzej Panufnik, one of the most distinguished European musical artists of the second half of the XX century. Starting with his childhood, through musical education, activity during the Second World War, immigration to the UK and post-war career, the authors owers a comprehensive biography of Andrzej Panufnik. Moreover, the article describes the composer’s musical inspirations, his activity within the regime of People’s Republic of Poland and his career in a newly-adopted country – England. e author discusses the composer’s patriotic activity by analysing his musical oeuvre. Finally, Panufnik’s major achievements and awards are itemised to show what an accomplished and honoured composer he was.
PL
Autorka wspomina swojego męża, kompozytora Andrzeja Panufnika. Ze szczegółami opowiada o korzeniach muzycznych kompozytora, jego działalności przedwojennej, edukacji muzycznej i rozwoju. Pisze o kolejnych etapach twórczości, związkach ze Szkołą Wiedeńską, twórczości w czasach II wojny światowej oraz restrykcjach powojennego reżymu komunistycznego. W drugiej części opisuje życie Panufnika po emigracji do Wielkiej Brytanii i adaptację w nowej ojczyźnie. Opowiada o okolicznościach poznania męża i ich wspólnym życiu w artystycznym środowisku. Panufnika opisuje jako patriotę, wyklętego przez socjalistyczne władze, muzycznego wizjonera i inspirację dla wielu artystów, którzy byli częstymi gośćmi w domu państwa Panufników. Ostatnia, trzecia część pokazuje emocje związane z nadaniem kompozytorowi tytułu szlacheckiego przez królową Elżbietę II oraz podsumowuje drogę, jaką w swojej artystycznej karierze przeszedł Panufnik pomimo trudności i przeciwności losu.
EN
Nowadays, Leopold Stokowski is recognized as one of the most im¬portant conductors of the 20th Century. The artist was very proud of his Polish origin and conducted twenty two compositions written by eleven Polish composers, including Chopin, Wieniawski, Fitel¬berg, Szymanowski, Tansman, Szabelski, Moniuszko, Lutosławski, Panufnik, Jarecki and Paderewski. During his career Stokowski visit¬ed Poland four times. The first two visits (1924 and 1958) were private. The conductor’s first Polish concert took place in Warsaw in May 1959 – on this occasion Stokowski conducted Lutosławski’s Symphony No. 1 and Szymanowski’s Stabat Mater. The press praised Stokowski for bringing from the orchestra his own rich sonorities and for his great sensitivity, and at the same time criticized him for lack of for¬mal discipline. Also Lutosławski was dissatisfied with Stokowski’s interpretation. Stokowski conducted in Poland also in May 1960, when he gave a couple of concerts in Zabrze and Bydgoszcz. Both programmes included compositions by Polish composers – Szabelski and Moniuszko. The conductor was also a close friend of Andrzej Panufnik. Stokowski collaborated with Panufnik when conducting his Symphony for peace and later led the world premiere performance of revised version of the work, entitled Sinfonia Elegiaca. He also con¬ducted Sinfonia sacra and two other world premiere performances of Panufnik’s works – Katyń Epitaph and Universal Prayer. Stokowski recorded some of Polish compositions – both in studio and during concerts. Some of these performances are still unpublished (Fitel¬berg’s Polish rhapsody, Moniuszko’s Fairy tale overture and Szyman¬owski’s Stabat Mater), while others have been published (Panufnik’s Universal Prayer, Lutosławski’s Symphony No. 1 and Szabelski’s Tocca¬ta). Stokowski’s Polish episodes are intriguing and the present study is the first one to bring to light this forgotten episodes from the great conductor’s biography.
PL
Po drugiej wojnie światowej spora grupa polskich kompozytorów postanowiła pozostać poza granicami kraju. W kolejnych latach dołączali do nich twórcy początkowo działający jeszcze w Polsce i próbujący znaleźć swe miejsce w ramach narzuconego systemu. W 1949 r. decyzję o pozostaniu na emigracji we Francji podjął Roman Palester (1907–1989), jeden z najważniejszych polskich kompozytorów okresu przedwojennego i pierwszych lat po wojnie. Wkrótce nawiązał współpracę z Radiem Wolna Europa w Monachium, gdzie przez wiele lat odpowiadał za emisję audycji kulturalnych. Kontynuował też pracę kompozytorską, tworząc dzieła o wysokich walorach artystycznych, dziś jednak niemal zupełnie zapomniane. Inaczej ułożyły się losy Andrzeja Panufnika (1914–1991), który zdecydował się na nielegalny wyjazd z Polski dopiero w 1954 r. Osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie po trudnych pierwszych latach zdobywał stopniowo rosnące uznanie jako kompozytor i dyrygent. Jego utwory znajdują się dziś w repertuarze wielu znakomitych solistów i orkiestr na całym świecie, niemniej jednak — podobnie jak w przypadku Romana Palestra — wieloletni zakaz cenzury, obejmujący w Polsce zarówno wykonania muzyki, jak i wymienianie nazwisk obu kompozytorów w publikacjach, spowodował wciąż trudną do zapełnienia lukę w świadomości dotyczącej przynależności obu twórców do kultury muzycznej Polski XX wieku. Dlaczego Roman Palester i Andrzej Panufnik w ogóle wybrali emigrację i jak ta decyzja zdeterminowała ich dalsze losy? Jak wpłynęła na postrzeganie obu twórców oraz obecność (bądź nieobecność) ich muzyki w polskim życiu kulturalnym ostatnich siedmiu dekad? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na te pytania.
EN
After the end of the Second World War, a large group of Polish composers decided to stay outside Poland. In the next few years this group was enlarged by other composers who had initially tried to make their lives in People’s Poland, searching for their own place within the framework of the imposed communist system. In 1949, Roman Palester (1909–1989), one of the most important Polish composers of the pre-war period and very active in the first years after the war, took the decision to remain in France. Soon afterwards he started working for Radio Free Europe in Munich, where he was responsible for preparing cultural programmes as the head of the cultural department. Simultaneously, he kept composing and managed to write many works of distinction. Unfortunately, his music today remains almost entirely forgotten. Andrzej Panufnik (1914–1991) took a quite a different road, deciding to leave Poland illegally in 1954. He settled in the United Kingdom, where after some extremely hard years he started to gain sustained recognition both as a composer and a conductor. His works are nowadays in the repertoire of many outstanding soloists and orchestras all over the world. However — as is also in the case with Roman Palester — the long-lasting censorship of his music and of any mention of his name in the Polish press meant that it was hard to consider him as part of 20th-century Polish musical culture. It is still difficult to bridge this gap. Why Roman Palester and Andrzej Panufnik decided to choose emigration and how this decision determined their lives henceforth? How did it influence the reception of both composers and the presence (or non-presence) of their music in Polish cultural life of the last seven decades? This article aims to answer these questions.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.