Nasilenie procesu globalizacji, czego egzemplifikacją jest wzrost liczby muzułmanów na terenach państwa polskiego, stało się główną przyczyną badania dotyczącego przystosowania społecznego oraz religijności imigrantów. Z socjologicznego punktu widzenia interesujący okazuje się być wpływ norm religijnych na przystosowania społeczne w Polsce, w szczególności, kiedy mowa jest o religiach ekspansywnych, do jakich niewątpliwie należy islam. Biorąc pod uwagę opisane mechanizmy, w listopadzie 2013 r. zostały przeprowadzone badania na przykładzie obywateli Arabii Saudyjskiej.
Artykuł przedstawia analizę Programu Równowagi Fiskalnej, który jest wprowadzany w życie w Arabii Saudyjskiej od początku 2017 roku. Tekst omawia dane budżetowe z ostatnich lat oraz założenia budżetu na rok 2018, a następnie ocenia, na ile mają szanse realizacji. Druga część artykułu opisuje zagrożenia o charakterze politycznym. W konkluzji artykułu podkreślono, że założenia ekonomiczne są trudne do osiągnięcia, jednak możliwe, należy się jednak liczyć z opóźnieniem ich realizacji. Zdecydowanie poważniejszym problemem są jednak wyzwania związane z zagrożeniem bezpieczeństwa i stabilności państwa. Sytuacja wewnętrzna pełna jest bowiem napięć, a w polityce zewnętrznej Arabia Saudyjska ponosi w ostatnich latach szereg porażek. Prawdziwym wyzwaniem dla realizacji planu uzdrowienia finansów państwa będzie nieuchronnie zbliżający się moment zmiany na tronie, gdy problemy wewnętrzne mogą doprowadzić do niekontrolowanych przemian, a konkurenci zewnętrzni mogą starać się wykorzystać ten przełomowy moment.
W drugiej połowie 2014 roku doszło do gwałtownych spadków cen ropy naftowej, co okazało się dużym zaskoczeniem zarówno dla konsumentów, jak i dla producentów tego surowca. Dla tych drugich zjawisko to było zdecydowanie negatywne, a efekt ten pogłębiły dodatkowo bardzo wysokie ceny, utrzymujące się przez kilka ostatnich lat. Wyjątkowo dobra koniunktura była bowiem powodem, dla którego eksporterzy ropy znacznie zwiększyli wydatki budżetowe, co miało miejsce m.in. w przypadku Arabii Saudyjskiej. W takich okolicznościach obniżki cen sprawiły, że konieczne stało się skorzystanie z rezerw walutowych. W perspektywie długoterminowej krok ten nie rozwiązuje jednak problemu deficytu, w związku z czym władze zdecydowały się wprowadzić reformy gospodarcze. Celem artykułu jest przedstawienie dotychczas opracowanych reform, których ramy określa program Vision 2030, będący 14-letnią strategią uniezależnienia się od jednego źródła przychodu. Oprócz tego w publikacji sporo miejsca poświęcono analizie przyczyn stojących za spadkiem cen czarnego złota, a także opisaniu funkcjonowania gospodarki Arabii Saudyjskiej, która w znacznej mierze jest oparta właśnie na zyskach ze sprzedaży surowca. Utrzymanie takiego modelu, przy obecnych cenach ropy, jest wysoce nierentowne i groziłoby bankructwem, w związku z czym reakcja władz Arabii Saudyjskiej musiała zostać oparta głównie na dywersyfikacji gospodarki
The Arab Spring has led to a number of political changes in many states of North Africa and the Middle East. Elsewhere, it has led to internal conflicts and mass protests. It has triggered transformations, which all autocratic leaders in the Arab world should fear, as well as witnessed international rivalry for power. Saudi Arabia is one of the clearest examples of this. It might seem that this conservative, absolute monarchy is particularly susceptible to the radical protests of crowds demanding political changes. Simultaneously the state, which aims to play the role of a regional power, competing for this position against Iran, has had to take a stance and engage in the events in the region. Pacifying internal protests, Saudi Arabia resisted the Arab Spring on its territory. By contrast, beyond its borders it has supported either the protesters or ruling regimes depending on its current political interests. These interests are dictated by the rivalry against Iran, and rely on defending its spheres of influence (Bahrain, Egypt, Jordan, Tunisia) while displacing Iranian ones (Syria, Yemen).
PL
Arabska Wiosna spowodowała szereg przemian politycznych w wielu państwach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. W innych doprowadziła do wewnętrznych konfliktów i masowych protestów. Stała się impulsem do zmian, których powinni obawiać się wszyscy autorytarni przywódcy świata arabskiego, jak również areną ścierania się międzynarodowych interesów. Szczególnie wyraźne jest to na przykładzie Arabii Saudyjskiej. Wydawać by się mogło, że właśnie ta konserwatywna monarchia absolutna jest narażona na gwałtowane protesty i wystąpienia tłumów, domagających się przemian. Jednocześnie państwo, chcące odgrywać rolę mocarstwa regionalnego i rywalizujące o nią z Iranem, musiało ustosunkować i zaangażować się w wydarzenia zachodzące w regionie. Arabia Saudyjska, tłumiąc wewnętrzne protesty, oparła się arabskiej wiośnie na swoim terytorium. Z kolei poza swoimi granicami wspierała (wspiera) bądź to protestujących, bądź panujący reżim, uzależniając swoje poparcie i działania od bieżących celów politycznych. Te z kolei dyktowane są rywalizacją z Iranem i polegają na obronie własnych sfer wpływu (Bahrajn, Egipt, Jordania, Tunezja) i wypieraniu z regionu Iranu (Syria, Jemen).
Pierwsza powieść saudyjska, pt. At-Taw’aman, została opublikowana w 1930 r. w Damaszku przez Abd al-Kuddusa al-Ansariego. Kolejne próby powieściowe zostały podjęte w 1935 r. przez Muhammada Nur Abd al-Allaha al-Dżawahiriego (Al-Intikam at-tabi’i), Ahmada as-Siba’iego (Fikra) oraz Muhammada Alego al-Maghribiego (Al-Ba’s) (obie z 1948 r.). Wyraźnie widać, że pierwsze powieści saudyjskie miały charakter dydaktyczno-reformatorski. Prezentowały dążenia i ambicje pisarzy w celu osiągnięcia lepszej przyszłości. Na literaturę saudyjską w dużym stopniu wpłynęła literatura egipska oraz europejska. Lata 80. XX w. to okres, kiedy powieść saudyjska wykształciła specyfi czne dla siebie cechy, które zaczęły odróżniać ją od literatury innych krajów arabskich. Wybitnym autorem tego okresu, który przeszedł do historii literatury saudyjskiej, był Hamid ad- -Damanhuri, który opublikował powieści: Saman at-tadhiya oraz Marrat al-ajjam. Krytycy saudyjscy porównują twórczość ad-Damanhuriego do powieści psychologicznych, np. Ulissesa Jamesa Joyce’a. W tym czasie ukazała się także powieść Ibrahima an-Nasira pt. Sukub fi rida’ al-lajl. Ad- -Damanhuri i An-Nasir w swoich powieściach starają się przedstawić konkretne środowisko i zainteresować czytelnika postaciami ukazanymi na tle przemian materialnych i duchowych w Arabii Saudyjskiej. Pisarze saudyjscy zaczęli podejmować również tematy związane z przemianami społeczno- politycznymi. Tutaj na czoło wysuwa się twórczość Abd ar-Rahmana Munifa. W 2010 r. nagrodę International Prize for Arabic Fiction uzyskał Abduh Chal za powieść Tarmi bi szarar, a w 2011 r. dostała ją Radża’ Alim za powieść Tauk al-hamam.
EN
The fi rst ever Saudi novel, titled At-Taw’aman, was published in 1930 in Damascus, by Abd al- Quddus al-’Ansari. Subsequent attempts in writing novels were made in 1935 by Nur Muhammad Abd Allah al-Jawahiri (Al-Intiqa at-tabi’i), Ahamad as-Siba’i (Fikra) and Muhammad Ali al- Maghribi (Al-Ba’th) (both of 1948). It is clearly visible that the early Saudi novels were of a didactic and reformatory nature. They presented goals and ambitions of the writers, who aimed at achieving a better future. Saudi literature, to a large extent, was infl uenced by both Egyptian and European literature. The 1980s were a period when the Saudi novel gained its specifi c traits which began to distinguish it from other literatures of the Arab states. An outstanding author of this period, who became an integral part of Saudi literary history, was Hamid ad-Damanhuri. He published the novels: Thaman at-tadhiya and Marrat al-ayyam, which depict the environment of Mecca and Jeddah and the mentality of the people living there. The Saudi critics compare the work of ad-Damanhuri to other psychological novels, for example to James Joyce’s Ulysses. Also, a novel by Ibrahim Nasser, titled Thuqub fi rida ‘al-layl, appeared at this time. In their novels, Ad-Damanhuri and an-Nasir are trying to depict a specifi c environment and to get the reader interested in the characters, which are presented against the background of the economic and spiritual transformations in Saudi Arabia. The Saudi writers also started to take on topics related to the socio-political transformations. Here the work of ‘Abd ar-Rahman Munif. In 2010, the International Prize for Arabic Fiction was given to Abduh Khal for the novel Tarmi bi sharer and in 2011 Raja’ Alim for the novel Tawq al-hamam.
Od wielu lat Stany Zjednoczone utrzymują specjalne stosunki z Arabią Saudyjską, które, w odróżnieniu od relacji z Izraelem, są wzajemnie korzystne. Arabia Saudyjska sprzedaje ok.10 mln baryłek ropy naftowej dziennie. Transakcje te rozliczane są w amerykańskich dolarach, co wzmacnia tę walutę i tym samym dominację Ameryki w gospodarce światowej. Stany Zjednoczone z kolei starają się zapewnić bezpieczeństwo zarówno Arabii Saudyjskiej, jak i też innym, naftowym krajom arabskim. Chodzi tu m.in. o utrzymanie ogromnych zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego w przyjaznych dla Ameryki i całego Zachodu rękach. Ostatnio zmalało dla USA znaczenie tych zasobów i regionu Bliskiego Wschodu. Także zawarcie z Iranem porozumienia o normalizacji stosunków polityczno-gospodarczych doprowadziło do ochłodzenia relacji Stanów Zjednoczonych z Arabią Saudyjską. Sojusz obu tych państw przypomina małżeństwo z rozsądku, w którym za fasadą przyjaźni i harmonii kryje się rachunek zysków i strat. Będzie on trwać tak długo, jak długo wzajemne korzyści będą większe od strat.
EN
The Saudi special relationships with the U.S., unlike that of the U.S. with Israel, are mutually beneficial. Saudi Arabia sells about 10 million barrels of oil a day and all those transactions are denominated in American dollars, which helps that currency to perform the role of the currency of account (world, s currency) and has been of crucial help to the American ambition to dominate the global economy. On the other hand the United States did its part to uphold the relationship be granting the security to Saudi Arabia and other Gulf oil states. This was demonstrated for example in 1990 during Iraqi attack on Kuwait, that also menaced Saudi Arabia. At that time the U.S. deployed 400,000 troops in Saudi Arabia and expelled Iraqi troops from Kuwait. The priority of American foreign policy in that region has been to keep Gulf oil in friendly hands. Since the increase of the production of shale oil in the United States that priority has been less important. Another factor which has exerted an influence on the nature of the U.S.-Saudi relationship was the signing the permanent agreement with Iran in July 2015 on the limitation of the Iranian nuclear program and normalization of political-economic relations with the West. This has led to further worsening of the U.S.-Saudi Arabia alliance which has always been like a ”marriage of convenience” where behind the façade of friendship and harmony there is cold calculation of benefi ts and losses. That alliance will last as long as the potential benefi ts will still be bigger than possible losses.
W ostatnich latach wzrasta napięcie pomiędzy Iranem a Arabią Saudyjską. Wśród badaczy pojawiło się określenie „nowa” lub „bliskowschodnia” zimna wojna na określenie panującego pomiędzy Teheranem a Rijadem stanu napięcia. Określenie to jest uzasadnione, bowiem obydwa mocarstwa nie są zainteresowane bezpośrednim zaangażowaniem w konflikt zbrojny. Celem opracowania jest opis relacji saudyjskoirańskich wraz z osadzeniem ich we współczesnym układzie sił w regionie poprzez wskazanie znaczenia dla obu mocarstw poszczególnych konfliktów lokalnych dla budowania ich pozycji regionalnej. Tym samym, praca odpowie na pytanie, czy stosunki między mocarstwami oraz bieżąca sytuacja geopolityczna sprzyjają wybuchowi nowego konfliktu, czy też istniejący spór jest możliwy do zażegnania na relatywnie niskim poziomie intensywności, metodami pokojowymi. Słowa kluczowe: Arabia Saudyjska, Iran, konflikty
EN
In recent years, tension has grown between Iran and Saudi Arabia. Among the researchers appeared the term "new" or "cold” war to describe the state of tension prevailing between Tehran and Riyadh. This term is justified because both powers are not interested in direct involvement in armed conflict. The aim of the study is to describe the Saudi-Iranian relations along with embedding them in the present-day balance of power in the region by indicating the significance for both powers of individual local conflicts for building their regional position. Thus, the work will answer the question whether relations between the great powers and the current geopolitical situation are conducive to the outbreak of a new conflict, or whether the existing dispute can be resolved at a relatively low level of intensity, by means of peaceful methods.
Spadek dochodów z eksportu ropy naftowej spowodował znaczne pogorszenie sytuacji gospodarczej Arabii Saudyjskiej. Sytuacja ta zmusiła panującego w tym kraju od 2015 roku króla Salmana ibn Abd al-Aziz Al Su'ud do wyrażenia zgody na przeprowadzenie reform gospodarczo-społecznych. Silna opozycja ze strony wpływowych potomków rodziny Saudów utrudniała realizację tych reform do czasu, kiedy na następcę tronu został wyznaczony najmłodszy syn panującego monarchy Mohammad bin Salman bin Abdulaziz Al Saud. Podjął on pod koniec 2017 roku walkę ze skorumpowanymi saudyjskimi książętami , którym odebrał znaczną część zdobytego w nieuczciwy sposób majątku. Celem nowego następcy tronu jest nie tylko umocnienie własnej pozycji politycznej, lecz przede wszystkim utworzenie w Arabii Saudyjskiej nowych gałęzi przemysłu i transformacja obecnego systemu gospodarczo-społecznego oraz uniezależnienie państwa od wahhabickich duchownych.
EN
The decline in the oil exports revenues has brought about a substantial deterioration of the economic situation of Saudi Arabia. This situation has forced the reigning King Salman ibn Abd al-Aziz Al Su'ud to carry out economic and social reforms in 2015. A deep dependence on oil exports was the main reason of the implementation of economic and social reforms. However, many influential members of the royal family have been, until recent times, in opposition to the planned transformation. Strong opposition from the powerful descendants of the Saudi family made it difficult to implement these reforms until the youngest son of the reigning monarch, Mahammad Bin Salman, was appointed as the heir to the throne in 2017. He arrested the corrupted members of the royal family and other opponents not only in order to strengthen his own political position but, first of all, in order to implement the ambitious programme that includes the creation of new industries in Saudi Arabia, transformation of the current economic and social system and making the state independent of Wahhabi clerics.
Królestwo Arabii Saudyjskiej aspiruje do roli lidera w świecie islamu. Podobne ambicje przejawia Iran. W związku z tym oba państwa od wielu lat rywalizują ze sobą. Arabska Wiosna podsyciła wzajemne animozje. W Rijadzie, Iran postrzegany jest jako największe zagrożenie dla bezpieczeństwa Arabii Saudyjskiej. Znaczna część aktywności międzynarodowej Saudyjczyków jest zatem nastawiona na zapewnienie sobie bezpieczeństwa w obawie przed Iranem. Celem artykułu jest wskazanie głównych aren gdzie rywalizują oba państwa. Ukazane zostały zabiegi Rijadu, których celem było podniesienie poziomu bezpieczeństwa królestwa, a także osłabienie Iranu. W tekście omówiono saudyjskie zaangażowanie w konflikty w Syrii i Jemenie.
EN
In recent years, the relationship between Saudi Arabia and Iran have become more strained. This is related to the Arab Spring, which both countries wanted to use for their own purposes geopolitical relations. This resulted in a permanent destabilization of the region. Currently growing conflicts in Yemen and Syria. Saudi Arabia for fear of Iran does not hesitate to use force. Besides of force, the Saudis run diplomatic activities to seek support in other countries.
The aim of the study is an attempt to examine the impact of oil prices on the politics of Russia and Saudi Arabia in terms of economic security. This research covers the period from February 1, 2000 to March 10, 2020. This study uses qualitative and quantitative methods to measure the effectiveness of Russia's influence in Saudi Arabia. The research began with a multidimensional comparative analysis and evaluation of data on the price of one barrel of crude oil in the world on a daily basis in the period 2000-2020 in terms of the impact of the COVID-19 pandemic and the politics of Russia and Saudi Arabia. The considered data obtained from the website www.eia.gov was grouped and specified in order to discover the regularities governing them. Then, advanced research tools were used to analyze and evaluate them dynamically in the form of categorized box-plot charts. The conclusion of the research is that low prices of crude oil per barrel over a long period of time may be a reason for the emergence of the global financial crisis. As a result, Russia suffers financial losses. Overcoming the crisis requires signing international agreements which are hampered due to the own interests of the leaders of world economies: the United States, China and Russia.
This article aims to analyse Egypt’s foreign policy toward the principal axes of rivalry in the Middle East after the Arab Spring. One of them is a global rivalry; the other is a regional one. In the first case, attention should be paid to both – the United States, seeking to preserve the status of a global superpower, and the Russian Federation, trying to transform its status from being a regional power into a global power. The second type is the Saudi-Iranian rivalry for hegemony in the Middle Eastern region. In this context, Egypt seeks to diversify its allied relations, which results from the strong sense of subjectivity of the Egyptian state.
PL
Celem artykułu jest analiza polityki zagranicznej Egiptu wobec głównych osi rywalizacji na Bliskim Wschodzie po Arabskiej Wiośnie. Jedna z nich ma charakter rywalizacji globalnej, a druga regionalnej. W przypadku rywalizacji pierwszego typu należy zwrócić uwagę na Stany Zjednoczone, dążące do zachowania statusu światowego supermocarstwa, jak również na Federację Rosyjską, która dąży do tego, aby ze statusu mocarstwa regionalnego przekształcić się w mocarstwo globalne. Druga to rywalizacja saudyjsko-irańska o hegemonię w regionie Bliskiego Wschodu. W tym kontekście egipskie władze dążą do dywersyfikacji relacji sojuszniczych, co wynika z silnego poczucia podmiotowości egipskiego państwa.
The article discusses the issue of the political developments in the region of the Gulf. This region for than a year have been now rocked by a number of serious crisis, as the isolation of Qatar and the military intervention in Yemen. These have weakened the effectiveness of the Gulf Cooperation Council. Simultaneously with the tensions there are efforts to seek strengthening the two most powerful countries of the Gulf Cooperation Council, Saudi Arabia and the United Arab Emirates, that have been lately coordinating and deepening their bilateral relations. The article aims at answering the question whether the efforts to counter the on-going crisis will be effective and well-thought of.
PL
Artykuł omawia problematykę związaną z sytuacją polityczną w regionie Zatoki Perskiej. Region ten od ponad roku targany jest kilkoma poważnymi kryzysami, takimi jak izolacja Kataru i interwencja zbrojna w Jemenie, które w pewnej mierze osłabiły skuteczność Rady Współpracy Państw Zatoki. Równolegle z kryzysami poszukiwane są rozwiązania mające wzmacniać dwa najsilniejsze państwa Rady Współpracy Arabskich Państw Zatoki, czyli Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie, które aktywnie pogłębiają swoje bilateralne relacje. Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie, czy kryzysy w regionie, któremu towarzyszą wysiłki zmierzające do ich zniwelowania okażą się właściwe i skuteczne.
In December of 2017 the U.S. administration under President Donald Trump announced a fundamental change in the U.S. energy policy. Capitalizing on the rapid changes in oil and gas extraction technologies called the shale revolution, the U.S. will attempt to dominate the world market of hydrocarbons. The plan calls for regulatory changes, building new infrastructure and creating trade agreements that will allow the U.S. to export oil and gas abroad on a much bigger scale than previously.This article examines the possible impact of this decision on the geopolitics of oil-exporting countries, with a particular focus on Russia and Saudi Arabia. Both of those countries have economies heavily dependent on oil and gas exports. Without them, their budgets may have difficulty in financing state operations and economies – staying afloat. At the same time, they both present the type of foreign policy that is fi nanced from the sale of hydrocarbons. Without those profi ts, it may be challenging for them to continue this approach. In the case of Russia, it may result in problems with maintaining its aggressive stance towards the U.S. In the case of Saudi Arabia, Riyadh may not be able to guarantee the balance of powers in the region vis-a-vis hostile Iran, growing Turkey, assertive Israel and active jihadist rebels of various kind in neighbouring countries.Paper concludes that a combination of the U.S. energy dominance plan together with radical shifts in the automobile industry – which is transitioning from gasoline engines to electrical ones – will significantly decrease the ability of Russia, Saudi Arabia and others using similar policy combinations to transform their oil and gas revenues into international influence. The United States will be in a unique position to use tools of selective pressure on their economies to alter their behaviour. Both Moscow and Riyadh without the hydrocarbon profits will lose their ability to: maintain support for the regime, pacify dissent as well as projecting power outside. As a result, Washington’s position in the world will increase, despite the growing role of China and despite the world that is becoming more assertive towards the U.S. power.
PL
W grudniu 2017 r. administracja prezydenta Donalda Trumpa zapowiedziała zasadniczą zmianę w amerykańskiej polityce energetycznej. Korzystając z rewolucji w wydobyciu gazu i ropy, tzw. shale revolution, USA podejmie próbę dominacji światowego rynku węglowodorów. Plan wymaga zmian w prawie, stworzenia nowej infrastruktury oraz porozumień handlowych, które pozwolą amerykanom na eksport ropy oraz gazu za granicę na znacznie większą niż dotychczas skalę. Artykuł analizuje możliwy wpływ tej decyzji na geopolitykę krajów eksportujących ropę naftową, ze szczególnym uwzględnieniem Rosji oraz Arabii Saudyjskiej. Obydwa kraje posiadają gospodarki mocno zależne od eksportu gazu i ropy – bez niego ich budżety mogą mieć trudności w finansowaniu działalności swoich państw, a gospodarki w utrzymaniu się na powierzchni. Jednocześnie kraje te prezentują typ polityki zagranicznej, który jest wysoce zależny finansowo od sprzedaży węglowodorów, dlatego brak zysków może utrudnić utrzymanie im obecnego kursu. W przypadku Rosji może to spowodować problemy w kontynuowaniu agresywnej postawy wobec USA. Z kolei Arabia Saudyjska może nie zagwarantowanie równowagi sił w regionie w odpowiedzi na działania wrogiego Iranu, rosnącej w siłę Turcji, asertywnego Izraela oraz różnego typu aktywnych rebeliantów-dżihadystów operujących w przygranicznych krajach.Artykuł stwierdza, że połączenie amerykańskiego planu dominacji energetycznej z radykalnymi zmianami w przemyśle motoryzacyjnym – który przechodzi z ropy na energię elektryczną – znacząco zmniejszy zdolność Rosji, Arabii Saudyjskiej oraz innych państw stosujących podobną politykę do finansowania swoich działań ze sprzedaży ropy i gazu, przemieniając te zyski w wpływy międzynarodowe. Stany Zjednoczone znajdą się na wyjątkowej pozycji, która pozwoli na zastosowanie narzędzi selektywnego nacisku na gospodarki Rosji i Arabii Saudyjskiej, tak aby wpłynąć na zachowanie tych państw. Zarówno Moskwa, jak i Rijad pozbawione zysków ze sprzedaży węglowodorów, stracą zdolność do: utrzymania poparcia dla reżimów, pacyfikowania niezadowolenia, jak również projekcji sił na zewnątrz. W rezultacie pozycja Waszyngtonu wzrośnie, pomimo rosnącej roli Chin w świecie, który staje się coraz bardziej asertywny wobec amerykańskiej polityki.
Recent developments in Yemen demonstrate growing proxy wars between the regional powers: Saudi Arabia and Iran. This type of conflict relies on warfare in neighboring countries instead of direct combats with the enemy. In fact, the alternative conflicts avoid disastrous consequences of conventional war and they put pressure on opponents. The polarization between the two geopolitical blocks is evident especially in the context of rivalry between different political factions supported by Teheran or Riyadh. Besides, all sides involved in the conflict try to dominate on the Yemeni political scene and the Middle East. However, the analysis presented in the paper demonstrates that the conflict in Yemen creates various threats for the stability of the Gulf and worldwide security.
PL
Ostatnie wydarzenia na Bliskim Wschodzie, w tym w krajach Zatoki Perskiej, wskazują na rosnące znaczenie wojny zastępczej między głównymi mocarstwami regionalnymi, Arabią Saudyjską i Iranem. Konflikt tego typu opiera się na prowadzeniu określonych działań militarnych, gospodarczych i politycznych w sąsiednich krajach, co pozwala uniknąć konwencjonalnego starcia między głównymi przeciwnikami. Polaryzacja irańsko-saudyjska jest szczególnie widoczna na przykładzie konfliktu jemeńskiego, w którym ścierają się różne frakcje polityczne i wpływy głównych stron zaangażowanych w kryzys
W styczniu 2016 roku miały miejsce niebezpieczne napięcia w stosunkach irańsko-saudyjskich. Bez wątpienia zarówno Iran, jak i Arabia Saudyjska reprezentują dwa odmienne systemy polityczne i dwa różne podejścia w kwestii formułowania celów polityki zagranicznej. Ważkie z badawczego punktu widzenia wydaje się wyjaśnienie przyczyn takiego stanu rzeczy, skoro podstawę obu systemów stanowią wartości islamu. Głównym celem niniejszego artykułu jest wskazanie najważniejszych ideologicznych różnic pomiędzy Iranem a Arabią Saudyjską, które mają bezpośredni lub tylko pośredni wpływ na prowadzoną przez nie politykę zagraniczną. Główne pytanie badawcze dotyczy z kolei ich możliwego wpływu na obecny stan stosunków na linii Iran–Arabia Saudyjska. Podstawę źródłową artykułu stanowią oficjalne dokumenty, opublikowane przez ministerstwa spraw zagranicznych obu państw, jak również wybrane monografie i artykuły naukowe.
EN
The Saudi-Iranian rivalry reached a dramatic climax at the very beginning of January 2016. Unodoubtedly, Iran and Saudi Arabia represent two distinct political systems and two different approaches to foreign policy making. The question is, however, what are the reasons for these differences. It is a well-known fact that both Iranian and Saudi political systems are based on Islamic values. Yet the main difference is that their main principles stem from two divergent interpretations of Islam. The main aim of the article is to point up the main ideological differences between Iran and Saudi Arabia which directly or indirectly shape their foreign policies. Do they play a decisive role as far as the current tensions between Iran and Saudi Arabia are concerned? As far as sources are concerned, the analysis is based on official documents issued by Ministries of Foreign Affairs of Iran and Saudi Arabia as well as selected monographs and academic articles.
Celem badawczym niniejszego artykułu jest dokonanie analizy determinant, które sprawiają, że Arabia Saudyjska u schyłku drugiej dekady XXI wieku posiada i w perspektywie co najmniej średnioterminowej utrzyma pozycję mocarstwa regionalnego. Celem jest również analiza potencjalnej efektywności reform, które wprowadzają władze w Rijadzie, na rzecz zbudowania nowego, zmodyfikowanego wizerunku feudalnej monarchii, jaką jest Arabia Saudyjska, na rzecz reformującej się i oświeconej monarchii (aczkolwiek permanentnie absolutnej). Hipoteza postawiona w niniejszym artykule, brzmi następująco: Arabia Saudyjska u schyłku drugiej dekady XXI wieku to mocarstwo regionalne i reformująca się monarchia absolutna, która poprzez wprowadzane reformy w sferach ekonomicznej, politycznej i społecznej zmierza do zbudowania nowego pozytywnego i przyjaznego wizerunku królestwa. Reformy faktycznie zachodzą jednak tylko w płaszczyźnie ekonomicznej, co wynika z faktu, iż nie godzi to w podstawy prawa szariatu i zasady wahabizmu. W płaszczyznach politycznej i społecznej, reformy mają tylko charakter fasadowy. Metody wykorzystane w artykule to analiza treści, analiza systemowa, jak również metoda komparatywna. Dokonane ustalenia: hipoteza postawiona na wstępie została pozytywnie zweryfikowana. Arabia Saudyjska u schyłku drugiej dekady XXI wieku to mocarstwo regionalne i reformująca się monarchia absolutna, która poprzez wprowadzane reformy zmierza do zbudowania nowego pozytywnego i przyjaznego wizerunku w społeczności międzynarodowej. Reformy w ramach Vision 2030 są rewolucyjne, ale faktycznie dokonują się tylko w sferze ekonomii. W płaszczyznach politycznej i społecznej – zwłaszcza w materii przyznawania Saudyjkom kolejnych przywilejów i praw – mimo iż są niezwykle istotne, a nawet przełomowe i należy docenić sam fakt ich zaistnienia, to jednak mają charakter fasadowy i jedynie wizerunkowy, a ich implementacja napotyka nie tylko na opór części elit politycznych, radykalnych duchownych, ale również saudyjskiego społeczeństwa mentalnie nieprzygotowanego do takich zmian.
EN
The research objective of this paper is an analysis of the determining factors which allow Saudi Arabia at the end of the second decade of the 21st century to hold the position of a regional power and to maintain it at least in the medium-term perspective. This paper also aims at an analysis of the potential effectiveness of the reforms which have been implemented by the authorities in Riyadh in order to build a new, modified image of the feudal monarchy – Saudi Arabia as an enlightened (but permanently absolute) monarchy undergoing reforms. The hypothesis formed in this paper is as follows: Saudi Arabia at the end of the second decade of the 21st century is a regional power and an absolute monarchy undergoing reforms, which intends to build a new, positive and friendly image of the kingdom by way of reforms introduced in the economic, political and social spheres. The reforms, however, actually take place only at the economic level, which results from the fact that they do not undermine the foundations of the sharia law and the doctrine of Wahhabism. In the political and social spheres the reforms are just a façade. The methods used in this paper include: content analysis, systemic analysis and comparative method. The findings: the hypothesis posed above has been verified positively. Saudi Arabia at the end of the second decade of the 21st century is a regional power and an absolute monarchy undergoing reforms, which intends to build a new, positive and friendly image of the kingdom in the international community through introduction of reforms. The reforms undertaken within the framework of the Vision 2030 initiative are revolutionary, but actually they take place only in the economic sphere. However, in the political and social spheres – especially as regards granting further privileges and rights to Saudi women – although they are extremely important and even of breakthrough character and the very fact of their existence should be recognised, in reality they are only a façade and their implementation meets resistance not only from a part of political elites and radical clergy but also from the society itself, which is not mentally prepared for such changes.
Do grupy państw arabskich położonych wokół Zatoki Perskiej należy przede wszystkim Arabia Saudyjska i grono nieporównywalnie małych państewek. Jednym z nich jest Katar, który od wielu lat prowadził względnie niezależną politykę zagraniczną i przemyślaną strategię inwestycyjną. To właśnie stało się przyczyną nałożenia nań przez Arabię Saudyjską, Egipt, ZEA i Bahrajn sankcji ekonomicznych i politycznych. Oficjalnym powodem tych sankcji było oskarżenie Kataru o to, że finansuje on ugrupowania terrorystyczne. Oskarżenie do zdecydowanie odrzucił emir Kataru. Jednak na początku czerwca państwo to zostało odizolowane od swoich sąsiadów. Blokada ta okazała się jednak nieskuteczna, gdyż potrzebne Katarowi towary zaczęto sprowadzać drogą morską przez port Suhār w Omanie i samolotami z Iranu, Turcji i Chin. Sankcje ekonomiczne nie przyniosły więc spodziewanych efektów i nie przyczyniły się do pogorszenia poziomu życia ludności Kataru. Doprowadziły jednak do radykalnej zmiany struktury geograficznej jego handlu zagranicznego i zacieśnienia współpracy Kataru z Iranem i Turcją.
EN
The team of Arab states located around the Persian Gulf includes, above all, Saudi Arabia and a group of incomparably small states. One of them is Qatar, which for many years has been conducting a relatively independent foreign policy and a well-thought-out investment strategy. This is what caused Saudi Arabia, Egypt, UAE and Bahrain to impose economic and political sanctions. The official reason for these sanctions was to accuse Qatar of funding the terrorist groups. The accusation was definitely rejected by the Qatar emir. However, at the beginning of June, the state was isolated from its neighbors. However, this blockade proved to be ineffective, as the goods needed by Qatar were brought by sea through the port of Sohar in Oman and by planes from Iran, Turkey and China. Economic sanctions did not bring the expected results and did not contribute to the deterioration of the Qatari people's living standards. However, they have led to a radical change in the geographical structure of its foreign trade and closer cooperation of Qatar with Iran and Turkey.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.