Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Argentyna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest określenie przemian potencjału produkcyjnego argentyńskiego przemysłusamochodowego w latach 1952–2011. Zbadano także ewolucję strategii produkcyjnych i inwestycyjnychmiędzynarodowych koncernów motoryzacyjnych obecnych w Argentynie, uwarunkowanązmianami koncepcji polityki gospodarczej, postępującą globalizacją produkcji oraz integracjąw obrębie Mercosur. Początki tego przemysłu w Argentynie wiążą się z przyspieszoną industrializacjąi modernizacją w okresie rządów Juana Perona. Rozwijany pod „osłoną” wysokich stawek celnychprzemysł samochodowy miał się przyczynić do unowocześnienia i przekształcenia struktury gospodarczejkraju. W badanym okresie wyróżniono trzy fazy jego rozwoju. Pierwsza z nich (1952–1975)wiąże się z wprowadzeniem przemysłu samochodowego do Argentyny, które początkowo dokonało sięprzy dużym zaangażowaniu kapitałowym państwa oraz prywatnych przedsiębiorców argentyńskich.W drugim etapie, charakteryzującym się konsolidacją działających w kraju zakładów, decydującą rolęodegrały koncerny międzynarodowe. Druga faza (1976–1990) charakteryzuje się głębokim kryzysemtego sektora, na który złożyła się niekorzystna sytuacja gospodarcza kraju oraz błędnie prowadzonapolityka przemysłowa, zbytnio liberalizująca import gotowych pojazdów. Doprowadziła ona nie tylkodo spadku ilości produkowanych pojazdów, ale także do opuszczenia kraju przez kilka koncernów międzynarodowych.Ostatnia faza (1991–2011) cechuje się ponownym dynamicznym wzrostem produkcji,która w 2011 r. osiągnęła największą w historii wielkość. Sukces ten wynikał głównie z umiejętnieprowadzonej polityki w tym sektorze, w której nacisk położono na rozwój eksportu, wykorzystując powiększenie się rynku o państwa Mercosur.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pisarz jako czytelnik

100%
EN
In his essay ”The Writer as a Reader” Ricardo Piglia examines the effects of Witold Gombrowicz's stay in Buenos Aires in the years 1939-1963 on the culture of Ar- gentine. At the beginning, he discusses the implications ”Against Poets” and the translation of Ferdydurke for the Spanish language. He also addresses the issue of development of the literary canon, the so-called ”economics of literary value” and considers Gombrowicz's work in terms of his exile and exclusion. Finally, he consid- ers Gombrowicz’s Diary as a laboratory of the writer’s oeuvre.
PL
W eseju „Pisarz jako czytelnik” Ricardo Piglia analizuje skutki, jakie wywarł pobyt Witolda Gombrowicza w Buenos Aires w latach 1939-1963 na szeroko pojętą kulturę argentyńską. Na początku, omawia implikacje, jakie dla miało języka hiszpańskiego wystąpienie „Przeciw poetom” oraz tłumaczenie Ferdydurke. Podejmuje także kwestię kształtowania się kanonu literackiego, tzw. „ekonomii wartości literackiej” oraz rozważa dzieło Gombrowicza w kategoriach wygnania i wykluczenia. Na końcu, rozważa temat Dziennika jako laboratorium twórczości pisarza.
3
Publication available in full text mode
Content available

Największy pisarz argentyński

100%
EN
The paper presents Ricardo Piglia (b. 1940), one of the greatest writers of Latin America, and discusses his interest in Witold Gombrowicz.
PL
Wydawnictwo Sonia Draga wydało niedawno dwie powieści argentyńskiej pisarki Claudii Piñeiro – Czwartkowe wdowy w roku 2015 oraz Betibu w roku 2016 (obie powieści w tłumaczeniu Tomasza Pindla). Claudia Piñeiro – laureatka literackiej nagrody im. Sor Juany Inés de la Cruz – była dotychczas w Polsce nieznana i cieszę się, że dzięki katowickiej oficynie ten stan rzeczy się zmienia.
PL
Artykuł ten analizuje sposób ukazania głównych bohaterów oraz treść poszczególnych odcinków argentyńskiego serialu La asombrosa excursión de Zamba. Ma on na celu zinterpretowanie podejścia do historii zaproponowanego przez autorów serialu oraz składających się nań elementów (stosunku do Argentyńczyków i nie-Argentyńczyków). Ostatecznie, artykuł proponuje kilka sposobów odczytania badanego materiału jak i celu jego powstania.
EN
The content of these short reflections contained in the article is the issue of the political position of the Argentine National Congress. In it, the author analyzes those regulations of the constitution which define the place and role of the lrgislative body within the presidential system of government. It focuses primarily on presenting the status of the parliament in the light of constitutional principles of the system in particular the principle of separation of powers. He then points to the mutual relations between the National Congress and the executive branch which are decisive for the effective status of the federal parliament. At the same time, he tries to show the impact of the 1994 revision of the constitution on the political position of the National Congress, which resulted in the introduction of certain elements of the parliamentary system of government into the political system of Argentina.
PL
Treścią tych kilku krótkich refleksji zawartych w artykule jest problematyka pozycji ustrojowej argentyńskiego Kongresu Narodowego. Autor analizuje w nim te regulacje ustawy zasadniczej, które określają miejsce i rolę organu władzy ustawodawczej w ramach prezydenckiego systemu rządów. Koncentruje się przede wszystkim na ukazaniu statusu parlamentu w świetle konstytucyjnych zasad ustrojowych, a zwłaszcza zasady podziału władz. Następnie zwraca uwagę na wzajemne relacje między Kongresem Narodowym a władzą wykonawczą, które są decydujące dla faktycznego statusu parlamentu federalnego. Stara się przy tym ukazać, jaki wpływ na pozycję ustrojową Kongresu Narodowego miała rewizja konstytucji w 1994 r., której wynikiem było wprowadzenie do ustroju politycznego Argentyny pewnych elementów parlamentarnego systemu rządów.
PL
Powstały w czasach argentyńskiej dyktatury wojskowej i stający w obronie praw człowieka społeczny ruch Matek z Placu Majowego obchodzi w tym roku 40 lat czynnej działalności aktywistycznej. Z tej okazji niniejszy artykuł zawiera zwięzły przegląd poszczególnych etapów rozwoju rzeczonej organizacji począwszy od kontekstu historycznego prowadzącego do jej narodzin, poprzez analizę transformacji ideologicznej, do wyjaśnienia jej pozycji w czasach obecnych. Autorka proponuje także refleksję nad funkcją Matek w kształtowaniu tożsamości argentyńskich kobiet poprzez podważenie tradycyjnego podziału ról społecznych ze względu na płeć oraz zadaje pytanie o zasadność uwzględnienia Matek w gronie społecznych ruchów kobiet.
EN
Mothers of the May Square, a social movement which emerged during the Argentinian military dictatorship, is celebrating its 40th anniversary of activism this year. Therefore, the following article offers a brief summary of the trajectory of the organisation’s development, starting from the historical context which led to its birth, followed by the analysis of its ideological transformation and ending with the explanation of its present day situation. The author also invites to consider the Mother’s function in shaping the identity of the Argentinian women by undermining the traditional division of social roles based on gender, as well as poses a question about the validity of including the Mothers among the so called women’s social movements
PL
Początki polskiej emigracji do Argentyny sięgają XIX wieku. Polacy emigrowali do tego dalekiego, zamorskiego kraju najpierw jako osoby indywidualne, a następnie w większych grupach. Możemy wyodrębnić kilka fal polskiej emigracji zbiorowej do Argentyny: przedwojenną, czyli z okresu zaborów, ze szczególnym uwzględnieniem 1897 roku, międzywojenną i powojenną, zwłaszcza z lat 1945-1950. W artykule dokonano zestawienia informacji na temat historycznych aspektów opisywanego zjawiska, wyjaśniono przyczyny wyjazdów, podkreślono znaczenie roli duchowieństwa, wymieniono najważniejsze miejsca osiedlania się Polaków oraz sposoby i formy podtrzymywania polskiej tożsamości narodowej zarówno w przeszłości, jak i w teraźniejszości.
EN
The origins of Polish emigration to Argentina date back to the 19th century. Poles emigrated to this distant, overseas country, first as individuals and then in larger groups. We can distinguish several waves of Polish collective emigration to Argentina: pre-war, that is, the period of partitions, with special regard to 1897, interwar and post-war, especially from 1945-1950. The article summarizes the information we have about the historical aspects of the phenomenon described, explains the reasons for the trips, highlights the role of the clergy, lists the most important places for Poles to settle, and the ways and forms of maintaining Polish national identity, both in the past and in the present.
PL
Głównym celem artykułu jest dokonanie przeglądu dzieł kultury traktujących Evitę jako główny temat zainteresowań. Pokazanie Evy Perón jako bohaterki powieści, filmów czy poezji służy sformułowaniu oraz potwierdzeniu tezy o narastaniu mitu wokół jej osoby. Zestawienie ze sobą utworów powstałych na przestrzeni ponad pół wieku pozwala na prześledzenie zmieniających się w czasie wizji dotyczących argentyńskiej prezydentowej. Autorów zajmujących się Evitą można podzielić na kilka grup: jedni są jej bezwzględnymi krytykami, drudzy zagorzałymi zwolennikami, inni natomiast starają się być obiektywni. Czarny oraz złoty (nazywany też białym) mit ścierają się ze sobą wśród twórców z różnych krajów, żyjących w różnych czasach i mających zupełnie czasem odmienne światopoglądy. Bez wątpienia do najważniejszych tekstów na temat pierwszej damy peronizmu należą te, które wyszły spod pióra Borgesa, Cortazara, Martineza czy Walsha, obok nich znajdą się jednak nie mniej ciekawe prace innych artystów. Każdy z przywoływanych w artykule tytułów jest dowodem na to, że legenda narosła wokół Evity sprawiła, że z pamięci społeczeństwa zniknęła już historyczna postać Eva Perón, stale jednak obecna jest mityczna Evita: błogosławiona ostoja ubogich i cierpiących albo zawistna egoistka walcząca o pieniądze i sławę. Liderka peronizmu stała się mitem.
EN
The main aim of this article is to gather works of art which consider Evita an inspiration. Showing Eva Perón as a crucial character of novels, films or poems allows me to propose a thesis about the growing myth of this person. The comparison between texts created during over fifty years is a great opportunity to trace evolving pictures of the Argentina’s first lady. The authors interested in Evita could be divided into the following groups: some of them are ruthless critics, others are devoted supporters and the last ones are trying to be objective. The black and the gold (sometimes called the white one) myth are represented by artists from distinct countries, artists who were leaving in different times and – very often – with the completely different outlook. Obviously, there were the works of Borges, Cortázar, Martínez and Walsh about the first lady of peronism considered the most relevant, but right next to them there are also other, equally interesting, publications. Every work mentioned in this article is a proof that the legend focused on Evita in memory of a society as a historical figure named Eva Perón no longer exists. It was replaced by the myth of Evita: blessed shelter for poor and sufferers or envious egoist caring only about money and fame. The leader of peronism was turned into a myth.
PL
„Edytuję siebie aż do znudzenia”. Tak o swoim sposobie pracy mówi Leila Guerriero, wybitna reporterka argentyńska, której książka Los suicidas del fin del mundo zostanie opublikowana w tym roku w Polsce. W artykule przybliżającym jej postać kładę nacisk na jej karierę zawodową, warsztat dziennikarski, istotne publikacje, a także przedstawiam stanowisko reporterki na temat reportażu, jak i ogólnie pojętego dziennikarstwa.
EN
“I edit myself to boredom”. In this way explains his work Leila Guerriero, outstanding Argentinian reporter. Her book – Los suicidas del fin del mundo – will be published this year in Poland. In the article I present his career, tipe of work, the tools which uses, important publications and also the position of reporter on reportage and journalism in general.
PL
Artykuł poświęcony jest charakterystyce języka hiszpańskiego argentyńskiego oraz jego wpływowi na język polski używany przez Polonię argentyńską. Pod uwagę zostały wzięte takie zjawiska językowe, jak: yeísmo, seso, voseo, loísmo, lunfardo, interferencja oraz socjolekt polskoargentyński.
EN
The article is devoted to characteristics of the Argentinian Spanish and his influence on Polish used by the Argentine Polish community abroad. Under the attention they will be been overcome such phenomena as the yeísmo, seso, voseo, loísmo, lunfardo, interference and the Polish-Argentine dialect.
PL
Celem artykułu jest analiza zjawiska dehumanizacji, rozumianej jako odmawianie jednostkom bądź grupom cech przynależnych gatunkowi ludzkiego, w okresie argentyńskiej dyktatury wojskowej 1976-1983. Zjawisko to omówione zostało na przykładzie funkcjonowania Szkoły Mechaników Marynarki Wojennej (Escuela de Mecánica de la Armada, ESMA) w Buenos Aires, która w okresie dyktatury służyła jako jedno z największych w Argentynie centrów przetrzymywania wrogów reżimu i podejrzewanych o działalność wywrotową. W pierwszej części artykułu podjęta została teoretyczna refleksja nad zjawiskiem dehumanizacji w psychologii społecznej. W drugiej części przedstawione zostały ideologiczne podstawy dehumanizowania wrogów reżimu w trakcie dyktatury, jak również konkretne strategie dehumanizacyjne. Trzecia część tekstu stanowi analizę funkcjonowania ESMA, stanowiąc przykład przeniesienia ideologiczno-dyskursywnej dehumanizacji na poziom praktyki politycznej
EN
The aim of the article is to analyze the phenomenon of dehumanization, understood as denial of traits belonging to the human species during the 1976-1983 military dictatorship in Argentina. The phenomenon is discussed on the example of the Naval School of Mechanical Engineering (Escuela de Mecánica de la Armada, ESMA) in Buenos Aires – one of the largest secret detention centres during the dictatorship, where enemies of the regime and suspected subversives were kept. The first part of the article covers theoretical reflection on the phenomenon of dehumanization in social psychology. The second part presents the ideological grounds for dehumanization of the regime’s enemies, as well as specific dehumanization strategies. The third part is an analysis of functioning of the ESMA, being an example of shifting from the ideological-discursive dehumanization to the level of political practice.
EN
The main purpose of the research is to determine the tourist activity and destinations of the Polish Argentines as exemplified by the residents of Buenos Aires. For this purpose, pilot surveys were conducted in 2018, thanks to which information was obtained regarding the duration of the journey, frequency of travelling, choice of the means of transport, way of travelling, who the Polish Argentines travel with, where they stop during the trip and what the main motives and travel destinations are. Buenos Aires is the main concentration of Polonia in Argentina, at the same time it is one of the largest Polish community centres located in South America. According to the Polish Embassy in Buenos Aires, it is estimated that about 18-20,000 people of Polish origin live only in the capital of Argentina. Among the Polish Argentines, recreational tourism dominates and the most important holiday region is the coast of La Plata. As confirmed by the conducted pilot surveys, Polish Argentines are active considering the aspect of tourism. About 40% of the respondents travel 2–3 times a year. Most people travel for cognitive and recreational purposes. Most of the respondents are people who organise their trips by themselves, and during the journeys they most often stay with friends and family.
PL
Głównym celem badań jest określenie aktywności turystycznej argentyńskiej Polonii na przykładzie mieszkańców Buenos Aires. W 2017 i 2018 roku przeprowadzone zostały pilotażowe badania ankietowe, dzięki którym uzyskana została informacja dotycząca długości trwania podróży, częstotliwości podróżowania, wyboru środka transportu, sposobu organizacji podróży, tego, z kim argentyńska Polonia podróżuje, gdzie się zatrzymuje podczas podróży oraz jakie są główne motywy podróżowania. Buenos Aires jest głównym skupiskiem Polonii w Argentynie, jednocześnie jest to jeden z większych ośrodków polonijnych, mieszczących się Ameryce Południowej (Malinowski, 2005: 324). Jak podaje Ambasada Polski w Buenos Aires, szacuje się, że w samej stolicy Argentyny mieszka około 18–20 tys. osób pochodzenia polskiego. Wśród Polonii argentyńskiej dominuje turystyka wypoczynkowa, najważniejszym regionem wypoczynkowym jest wybrzeże La Platy. Na wybrzeżu tym dużą popularnością cieszą się kąpieliska Mar de Plata i Miramar (Kurek, 2011: 540). Jak wykazały przeprowadzone pilotażowe badania ankietowe, Polonia argentyńska jest aktywna turystycznie. Około 40 % ankietowanych podróżuje dwa–trzy razy w ciągu roku. Najwięcej osób podróżuje w celach poznawczych i wypoczynkowych. Większość ankietowanych to osoby, które organizują swoje podróże samodzielnie, a podczas podróży najchętniej zatrzymują się u rodziny i przyjaciół.
EN
Eva Duarte de Perón, the second wife of Argentine President Juan Domingo Perón, left her mark not only on the 20th century history of Argentine politics, but also on the shaping of the Argentine national identity. She is still alive in literature, art, drama and popculture. In this article we will analyze how the figure of Evita Peron was used by the Peronist movement in Argentina. We will also try to show how important was the role she played in the Argentine identity formation process. The article focuses on the ways, in which the figure of Evita operates within the Argentinian social imaginary not only on a historical level, but also as a cultural artifact, which strengthens her posthumous influence on the Argentinian society.
PL
Eva Duarte de Perón, druga żona argentyńskiego prezydenta Juana Domingo Perona, odcisnęła piętno nie tylko na XX wiecznej historii polityki argentyńskiej, lecz także na kształtowaniu się tożsamości narodowej Argentyńczyków. Postać ta jest wciąż żywa w literaturze, sztuce, twórczości dramatycznej i w popkulturze. W artykule przeanalizujemy w jaki sposób figura Evy Duarte była wykorzystywana przez ruch peronistyczny w Argentynie. Spróbujemy też wykazać, jak ważną, również symbolicznie, rolę odegrała i wciąż odgrywa w kształtowaniu się tożsamości argentyńskiej. Istotą artykułu będzie zatem wykazanie, iż Evita operuje w argentyńskim imaginarium społecznym nie tylko na poziomie historycznym, lecz także jako artefakt kultury, co zwiększa zasięg jej społecznego oddziaływania. Metodologicznie artykuł czerpie z teorii populizmu Ernesto Laclaua, teorii abiektu Julii Kristevy, oraz prac Martina Kohana, Paoli Cortés Rocca oraz Elsy Drucaroff. Mit Evity, z jej różnymi wariantami, skonfrontujemy z wizją kobiecości wypracowaną przez teorie feministyczne, by odpowiedzieć na szereg pytań: Jaka była jej rola w formowaniu się myśli peronistycznej? Czy rzeczywiście możemy uznawać ją za model feministki-rewolucjonistki? Czy sława Evity nie sprawiła, iż zamiast być podmiotem tworzącym dyskurs, stała się jego ofiarą?
EN
Besides a brief, but necessary, biographical sketch of the new Blessed of the Catholic Church, Mamerto Esquiú, the author’s attention is focused on 9th of July 1853, an event of accepting the Constitution of Argentina in the provinces. That date was of great importance for the emerging federation as a constitutional republic, but has also influenced the destiny of the Franciscan Fr. Mamerto of Catamarca. In the last part of the article an attempt was made to answer the question what might be the value of his beatification, not only for the religious community, but also for the civil society. Consequently, it was concluded that it would awaken attitudes of service to the common good by recalling the possibility of contribution that believers can make to the common temporal good of their countries and to the national unity, any finally, by teaching social responsibility, remembering the political and legal value of the Constitution.
PL
Poza krótkim, ale koniecznym, rysem biograficznym nowego Błogosławionego Kościoła katolickiego – Mamerto Esquiú, uwaga autora koncentruje się na wydarzeniu z 9 lipca 1853 r. – zaprzysiężeniu konstytucji Argentyny w prowincjach, które miało wielkie znaczenie dla kształtującej się federacji jako republiki konstytucyjnej, ale wpłynęło też na losy franciszkanina o. Mamerto z Catamarki. W ostatniej części artykułu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jaki może być walor tej beatyfikacji, nie tylko dla społeczności wyznaniowej, ale też obywatelskiej. Będzie to przede wszystkim budzenie postaw służby dobru wspólnemu, w tym poprzez przypomnienie wkładu, jaki wierzący mogą wnieść we wspólne dobro doczesne swych krajów, w jedność narodową; wreszcie uczenie odpowiedzialności społecznej, przypominanie politycznej i prawnej wartości konstytucji.
ES
El mecanismo de invertir el orden de las sílabas de algún vocablo a fin de forjar una palabra nueva es conocido en numerosas lenguas. En francés existe el verlan, en inglés el back slang y en español se puede indicar el vesre, es decir, un cierto modo de hablar peculiar de los porteños. El propósito de este estudio es presentar un análisis lingüístico de dicho fenómeno basado, por una parte, en los diccionarios de José Gobello, Marcelo Oliveri y Óscar Conde, y por otra, en las letras de tango que reflejan el modo de hablar de los habitantes de Buenos Aires que emplean voces lunfardescas y vésricas.
PL
Mechanizm przestawiania sylab różnych słów, w celu stworzenia nowych wyrazów, jest znany w wielu językach. We francuskim istnieje verlan, w angielskim back slang, a w hiszpańskim vesre, które niekiedy definiuje się jako specyficzny sposób mówienia mieszkańców Buenos Aires. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i analiza językoznawcza tego zjawiska. Praca bazuje z jednej strony na słownikach takich autorów, jak: José Gobello, Marcelo Oliveri czy Oscar Conde, a z drugiej strony na tekstach tang, które odzwierciedlają sposób mówienia mieszkańców stolicy Argentyny, używających wyrazów należących do lunfardo oraz vesre.
EN
The mechanism of reversing the order of the syllables of a word to forge a new word is known in many languages​​. We can enumerate French verlan, English back slang and Spanish vesre; i.e. a certain way of speaking typical of Buenos Aires. The purpose of this study is to present a linguistic analysis of this phenomenon based on dictionaries of José Gobello, Marcelo Oliveri and Oscar Conde, as well as on the tango lyrics that reflect the way of speaking of the inhabitants of Buenos Aires who employ words that belong to lunfardo and vesre.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.