Search results

1

W poszukiwaniu specyfiki myśli maryjnej św. Atanazego Wielkiego

100%

Kaczmarek P.

Teologia w Polsce

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

223-236

EN

The aim of the article is to look at the writing activity of Saint Athanasius the Great, the bishop of Alexandria (296–373). We will examine his writings in terms of Mariology. This famous Father of the Church, remembering the bloody persecution of Christians, had to defend Christian doctrine as a bishop during whole his life. For it was a time when a certain Arius propagated the theory according to which Jesus Christ is subordinate to God the Father. He was also a great propagator of the teaching of the Council of Ephesus. We do not focus on the analysis of source texts, but on showing the whole context and background of activity of the Bishop of Alexandria. During his ministry he struggled with the heresy of Arianism. In his Mariology, Saint Athanasius defended the truth of the Incarnation, which confirms the true Divinity and true humanity of Christ. He spoke about the Mother of God (Theotókos), and he praised Mary’s virginity. In conclusion, we can say that the Mariology of St. Athanasius should be sought in his Christology, because this is the main subject of his writings.

2

“Sermo eorum sicut cancer serpit”. Chromatius of Aquileia against heresies

75%

Sajovic M.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 68

443-455

PL

Biskup Chromacjusz (sprawujący urząd w latach 388-407), którego stolicą biskupią była Akwileja – wielonarodowy ośrodek handlu na północnym krańcu Morza Adriatyckiego, należał do najwybitniejszych hierarchów tego okresu. Znał tak wybitne postacie jak Ambroży, Hieronim, Rufin, Jan Chryzostom i wielu innych. Zanim sam został biskupem, był sekretarzem biskupa Waleriana, a na synodzie w Akwilei (381), któremu przewodniczył Ambroży z Mediolanu, występował przeciw arianom. Znaczenie i waga tego zgromadzenia biskupów, może go stawiać niemal w rzędzie ekumenicznych. Jak pokazują niektóre kazania Chromacjusza, odnalezione w XX wieku, był przeciwny nie tylko wobec doktryny arian, ale również wobec nauczania Fotyna – biskupa Sirmium. Chromacjusz był gorliwym obrońcą ortodoksji, i praktycznie udało mu się wykorzenić wszystkie herezje w swej diecezji. Postrzegany jest zwykle jako antyariański teolog. Po soborze w Konstantynopolu (381) herezja ariańska zdawała się znacznie zawężać swe kręgi, jednak w jednym ze swoich traktatów Chromacjusz stwierdza: „Cuius (sc. Arii) discipuli hodieque oues Dei fallere ac decipere conantur per aliquantas ecclesias, sed iamdudum, magistro perfidiae prodito, discipuli latere non possunt”; zdanie to wyraźnie wskazuje, że zwolenników Ariusza można było jeszcze znaleźć (świadczy o tym przysłówek „hodie”, czyli dzisiaj) w regionie wokół Akwilei, pamiętać też trzeba o obecności zwolenników Fotyna z Sirmium. Pierwsza część artykułu przedstawia ogólną sytuację religijną w Akwilei w momencie, gdy miejscowym biskupem był Chromacjusz; następnie przeprowadzona została dogłębna analiza kilku fragmentów dzieł (kazań i traktatów) Biskupa Akwilei, by wykazać, że istnienie herezji spotkało się z oddźwiękiem w jego pismach, oraz zidentyfikować jego teologiczne argumenty przeciwko heretyckim doktrynom. Wśród różnych zaleceń Chromacjusza, znajduje się przede wszystkim „niezwyciężona wiara” (invicta fide), która doprowadziła do pokonania (stłumienia) herezji.

EN

Bishop Chromatius (in office from 388 to 407), whose episcopal see was a cosmopolitan trade-center at the north end of the Adriatic Sea with the name of Aquileia, was one of the most prominent bishops in the period. He is acquainted with notable figures such as Ambrosius, Hieronymus, Rufinus, and Ioannes Chrysostomus and forth. Before being created a bishop, he was the secretary of bishop Valerianus and in the occasion of Council of Aquileia in 381, he had spoken against Arians. This Council was presided by Ambrosius and with its scale it could almost be considered as an ecumenical one. As shown in some of the Chromatius’ sermons, which are unearthed in the 20th century, he opposed not only to the ideas of Arians but also to the teaching of Fotinus, bishop of Sirmium. Chromatius was a very zealous fighter and he practically succeeded to uproot all heretical ideas in his diocese. The academia usually sees him as an anti-Arian theologian. After the Council of Constantinople (381), the Arian heresy seemed to be abated, but Chromatius said in one of his Tractatus, “Cuius (sc. Arii) discipuli hodieque oues Dei fallere ac decipere conantur per aliquantas ecclesias, sed iamdudum, magistro perfidiae prodito, discipuli latere non possunt”; it is evident that, the followers of Arius could still be found (with the mentioning of “hodie”, i.e. today) in the area of Aquileia, meanwhile one must not neglect the presence of the followers of Fotinus of Sirmium. The first part of my conference paper would be a general presentation of the religious situation in Aquileia at the time where Chromatius served as the local bishop; thus I will proceed with an in-depth reading on several passages of the Aquilerian bishop’s sermons (Sermones and Tractatus), in order to show the impact of the those heresies on his works and to identity his theological arguments against them. Among those teachings, there is the “unconquerable faith (invicta fide)”, which led to the surmounting (suppression) of heresies.

3

W poszukiwaniu specyfiki myśli maryjnej św. Atanazego Wielkiego

75%

Kaczmarek P.

Teologia w Polsce

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

223-236

EN

The aim of the article is to look at the writing activity of Saint Athanasius the Great, the bishop of Alexandria (296–373). We will examine his writings in terms of Mariology. This famous Father of the Church, remembering the bloody persecution of Christians, had to defend Christian doctrine as a bishop during whole his life. For it was a time when a certain Arius propagated the theory according to which Jesus Christ is subordinate to God the Father. He was also a great propagator of the teaching of the Council of Ephesus. We do not focus on the analysis of source texts, but on showing the whole context and background of activity of the Bishop of Alexandria. During his ministry he struggled with the heresy of Arianism. In his Mariology, Saint Athanasius defended the truth of the Incarnation, which confirms the true Divinity and true humanity of Christ. He spoke about the Mother of God (Theotókos), and he praised Mary’s virginity. In conclusion, we can say that the Mariology of St. Athanasius should be sought in his Christology, because this is the main subject of his writings.

PL

Artykuł stawia sobie za cel przyjrzenie się działalności pisarskiej św. Atanazego Wielkiego, biskupa Aleksandrii (296–373). Analiza dzieł św. Atanazego Wielkiego jest próbą wydobycia specyfiki jego myśli maryjnej. Ten słynny ojciec Kościoła, pamiętający jeszcze krwawe prześladowania chrześcijan, jako biskup musiał bronić doktryny chrześcijańskiej przez cały okres swojej posługi. Działał on w czasie, gdy niejaki Ariusz propagował teorię, zgodnie z którą Chrystus jest bytowo podporządkowany Bogu Ojcu. Święty Atanazy, zwalczając tę herezję, okazał się wielkim propagatorem Soboru Efeskiego i jego dogmatycznych orzeczeń. Autor nie koncentruje się na analizie tekstów źródłowych św. Atanazego, ale stara się ukazać cały kontekst i tło działalności biskupa Aleksandrii. W swojej mariologii św. Atanazy bronił prawdy o wcieleniu, które potwierdza prawdziwe bóstwo i prawdziwe człowieczeństwo Chrystusa. Wspominał także o Matce Bożej (Theotókos) i wychwalał dziewictwo Maryi. Podsumowując, możemy powiedzieć, że mariologii św. Atanazego należy szukać w jego chrystologii, ponieważ jest to główny przedmiot jego nauczania.

4

Koncepcja genezy i dziejów reformacji „Zawstydzeniu arianów” Piotra Skargi

75%

Szymczak D., mercury@o2.pl

|

2014

|

vol. 25

|

issue 3

EN

The subjects of the article are genesis and history of the Reformation in the writings of Piotr Skarga, most fully shown in his polemics with Hieronim Moskorzowski, specifically in the first “Abashment of the Arians” (1604). An argument with Arian writer is crucial for mentioned issues, because the Royal Preacher derived all factions of the Reformation from one ancestor — Arius. Skarga was relying his historical narration on the marks of the True Church (“via notarum”). He was convincing that not having any of those marks had direct influence on shaping and existence of the Reformation. An author in his writings therefore was undertaking an issue of history of the heterodox communities, with intention to present it in the specific historiosophical perspective.

5

Antropologiczne wątki rytu hiszpańsko-mozarabskiego z perspektywy euchologii In initio anni

63%

Roszak P.

Polonia Sacra

|

2019

|

vol. 23

|

issue 1(55)

69-85

EN

Eucological texts of the Spanish-Mozarabic Rite contain many interesting anthropological insights which are the result of historical circumstances in which liturgy took shape on the Iberian Peninsula (discussions with Arianism, Adaptionism or Priscilianism). The article consists of two parts: the first one examines the texts from the Mass for the beginning of the year (in initio anni) in the Spanish rite, which brings out the cronosophical framework of reflection on man in his dynamics of becoming and his greatest aspirations. The second part is devoted to the Mozarabic understanding of human nature and its relation to God’s grace, corporality and spirituality in order to focus on some anthropological categories, such as affectio, devotio or vota, around which individual and communal anthropology of the Spanish rite is grounded.

PL

Teksty euchologiczne rytu hiszpańsko-mozarabskiego kryją w sobie wiele wątków antropologicznych, które są rezultatem okoliczności historycznych, w jakich kształtowała się liturgia na Półwyspie Iberyjskim (dyskusje z arianizmem, adapcjanizmem czy pryscylianizmem). Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej zostaje przeanalizowany formularz mszy na rozpoczęcie roku w rycie hiszpańskim, który wydobywa ramy chronozoficzne refleksji nad człowiekiem w dynamizmie stawania się i jego największych aspiracji. Następnie w drugiej części przywołuje się mozarabskie rozumienie natury ludzkiej i jej relacji do łaski Bożej, cielesności i duchowości, aby skupić się na wybranych kategoriach antropologicznych, takich jak affectio, devotio czy vota, wokół których konfiguruje się antropologia (indywidualna i wspólnotowa) rytu hiszpańskiego.

6

Synod akwilejski 381 - zachodni odpowiednik soboru Konstantynopolskiego

63%

Śrutwa J.

Vox Patrum

|

1983

|

vol. 4

190-199

FR

En raison du 1600-eme anniversaire du synode d'Aquilee celebre recemment, l’auteur rappelle son histoire presque entierement passee sous silence dans l’historiographie polonaise.

7

Wkład Damazego w Kościelne i świeckie umocnienie władzy papiestwa

63%

Tyburowski K.

Vox Patrum

|

2004

|

vol. 46

211-222

IT

Il papa Damaso I (366-384) si presenta come uno dei piu grandi pontefici neł periodo dełła Chiesa antica. Con ła sua persona sono łegati diversi awenimeti che fecero dalia Chiesa un organismo importante e forte nel mondo antico. Da una parte grazie a lui l'insegnamento cristiano divenne piu vicino al popolo (ad es. Finflusso su Girolamo a proposito della traduzione della Bibbia in latino, l'introduzione del latino alla liturgia), dalFaltra invece la sua politica sia alFinterno della Chiesa, sia alFesterno di lei consolidarono ii potere papale sia dal punto di vista ecclesiastico sia quello civile. L'articolo presente vuole occuparsi soprattutto di quell'uitimo problema. Il rafforzamento del potere papale fu causato dalie diverse circostanze: dalie capacita personali di Damaso, dai suoi probierni personali legati sia ai tumulti delFinizio del suo pontificato, sia dalie calunnie di cui Damaso fu oggetto, dalia situazione politica e religiosa della Chiesa nelFImpero Romano. Con la sua persona sono legati i primi seri privilegi da parte dello stato concessi sia alle istituzioni ecclesiastiche sia al clero. Dal punto di vista religioso invece Damaso ha dei meriti notevoli nella lotta contro le eresie del suo tempo e soprattutto nelFargomentazione teologica delFimportanza della Sede Apostolica di Roma.

8

Hispania Motives and their Function in the Chronicle of Gregory of Tours

51%

Drška V.

Littera Scripta

|

2017

|

vol. 2

9-22

EN

The study analyses the importance of the Hispania discourse in the Ten Books of Histories (Historia Francorum) by Gregory of Tours on the “Frank state ideology”. The Frank chronicler uses the topics of the Visigoth Kingdom and the Iberian Peninsula on three interpretational levels (antique, heretic, and orthodox) and in several contexts – the most important being the dynastical, state, and religious. In all cases, Hispania, or rather the Visigoth Kingdom, plays the role of an “unconquered” foreign area or an area under Frank dominance. The function of such an approach and the creation of tradition is clear: to affirm that the Franks were the chosen ones in God’s Plan of Salvation and to affirm their superiority. However, it is important to state that this focus was common among chroniclers in the Middle Ages; the chronicle does not deviate from the characteristics of a “state chronicle.”

9

Papież Damazy jako obrońca czystości wiary (W 1600 rocznicę śmierci)

51%

Longosz S.

Vox Patrum

|

1984

|

vol. 6

208-236

EN

Hac in dissertiuncula ratione 1600 anniversarii Damasi Romae Episcopi mortis praeparata exponitur, quomodo ille papa orthodoxam fidem ab erroribus, praesertim ab haeresi Arianorum necnon Apollinaristarum defendebat.

10

Wcielenie Syna Bożego w utworach św. Grzegorza z Nyssy

51%

Strękowski S.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

199-212

IT

Gregorio Nisseno rappresenta ia corrente fedeie alie definizioni dogmatiche formuiate dai Conciii a Nicea e Costantinopoii, per cui i suoi raggionamenti sono un uiteriore approfondimento della questione vivamente discussa in epoca. Secondo lui l'incamazione dei Verbo e l'intervento piu forte ed awiene quando l'uomo e caduto nei piu profondo abisso moraie

EN

Gregorio Nisseno rappresenta la corrente fedele alle definizioni dogmatiche formulate dai Concili a Nicea e Costantinopoli, per cui i suoi raggionamenti sono un ulteriore approfondimento della questione vivamente discussa in epoca. Secondo lui l'incarnazione del Verbo e l'intervento piu forte ed avviene quando l'uomo e caduto nei piu profondo abisso morale.

11

Wcielenie Słowa Bożego w teologii Apolinarego z Laodycei na tle kontrowersji ariańskiej

51%

Pietras H.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

213-222

IT

Apollinare si e opposto alla teologia ariana richiamando i principi di cristoiogia, cercando una nuova soluzione del problema creatosi con la teologia nota sotto il nome di Paolo di Samossata. Questi, infatti, accentuando l'umanita di Cristo e giunto alla negazione della sua reale esistenza in quanto Figlio di Dio prima dell'incarnazione.

12

Okoliczności zwołania Soboru Nicejskiego

51%

Grzywaczewski J.

Vox Patrum

|

2014

|

vol. 62

139-168

EN

The article presents the circumstances of the Council of Nicaea. There was a tradition to compose symbols of the faith (symbola fidei), and to organize synods. The Council of Nicaea was convoked by Emperor Constantine in cooperation with Pope Silvestre. After the victory on Licinius, Constantine wanted to arrange public and religious matters of the Empire. He was not a Christian but he was friendly to Christianity as a religion which he considered to be profitable for the Empire. He possessed the title of Pontifex maximus which authorized him to intervene not only in pagan cults, but also in ecclesiastical affaires. In spite of that, there were three main conflicts in that time: the date of the Passover, Donatism and Arianism. Donatism was a schism born in Latin Africa having a national background; it was a movement of the local population against the Roman administration. Arianism, born in Greek Africa, was inspired by philosophy, especially by Neo-Platonism. Constantine was welcomed by the Pope and other bishops because his actions were useful for the Church. People were waiting for the Council of Nicaea with hope.

13

Wokół soboru nicejskiego (325): na kanwie monografii autorstwa Henryka Pietrasa SJ

51%

Bralewski S.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

75-98

EN

The Council convened by emperor Constantine the Great to Nicea in the year 325 still arouses keen interest of researchers around the world. Against the background of international scholarship, the achievements of Polish academics look quite modest. That is why one should especially appreciate the publication of a book (written in Polish) on the subject by Henryk Pietras, an acclaimed Polish patrologist. The monograph is noteworthy for a number of reasons and compels the reader to a thorough reflection on a cornucopia of facts that have been already discussed by numerous academics and subject to manifold interpretations. Its special merit lies first and foremost in an erudite analysis of sources conducted by the Author, which is competent enough to exhort all the interested to (at least) re-think their views. It is necessary to admit that the Academic is right, when he argues that the Council (firstly convened to Ancyra, and subsequently to Nicea) was not organized for the reason of discussing the Arian controversy. In reality, it seems that the primary reason for the meeting was the Donatist schism, which the Patrologist underestimated, and additionally the problem of reaching an agreement on a date of the Passover celebration. Certainly, the Council was not of an anti-Arian nature, but Arius was condemned by the ecclesiastic meeting as the one who rejected a laboriously reached compromise as for the form of the credo and renounced the term homoousios.

14

Eretici ed eresie nel Chronicon di san Girolamo

51%

Degórski B.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 68

371-398

EN

In the translation of the Chronicon of Eusebius of Caesarea, St. Jerome firmly lists all the heretics and the heresies which – with the complicity of struggles for political power – affected Christianity, causing a sort of internal „martyrdom” for those defending faith. Donatists, Arianists, Macedonians, Anomoeans, Aetians, Audians, Photinians: none escapes the translation and judgement of the Great Dalmatian, who sometimes – impelled by the concise writing style of a chronicle – expresses his own judgement on heretics and their supporters with a single harsh qualification, failing to provide wider evaluations. The fights for the truth invested even the Synods of Rimini and Seleucia, but his concise and keen exposition of the events provides to the reader the information on the facts as well as on the political interference of many decisions, which were not prompted by religious motivations. Once again, an overview of the events presented in his Chronicon – through his „translation” and „tradition” – confirms how divisions and problems within the Church in the past centuries were caused by external motives, as well as often spoiled by the political events and took advantage of the frailty of the human nature, rather than aiming at seeking the truth.

IT

Kontynuując Chronicon Euzebiusza z Cezarei, wśród wielu innych postaci św. Hieronim wymienia także błędnowierców i odszczepieńców IV w. Wskazuje przy tym częstokroć na ich związki z walką polityczną i władzą świecką, która w owym czasie nękała prawowiernych chrześcijan, czyniąc z nich swoistych „męczenników”. Donatyści, arianie, macedonianie (duchobórcy), eunomianie, aecjanie, audianie, fotynianie nie uniknęli surowej oceny wielkiego Ojca Kościoła, który niekiedy – ograniczony swoistym, krótkim stylem samej Kroniki – nawet poprzez jeden jedyny przymiotnik wyraża całą swoją krytykę i dezaprobatę względem błędnowierców oraz tych, którzy ich wspierali i im schlebiali. Nieustanne walki o czystość wiary nie zawsze kończyły się zwycięstwem, jak to widać np. w postanowieniach synodów z Rimini i Seleucji. Niemniej jednak przekaz faktów, dokonany przez Hieronima, pozwala czytelnikowi poznać choćby w zarysie przebieg i cały niesprzyjający kontekst polityczny tych teologicznych sporów. Po raz kolejny lektura faktów i ich kontekstu historyczno-politycznego potwierdza, iż rozłamy i trudności wewnątrz Kościoła pierwszych wieków były spowodowane działaniami zewnętrznymi władz świeckich, wykorzystującymi ludzką słabość spragnioną raczej władzy niż prawdy.

15

Ojcowie Kapadoccy wobec biskupa Rzymu. Stanowisko Bazylego Wielkiego

51%

Widok N.

Vox Patrum

|

2004

|

vol. 46

193-209

EN

Hac in dissertatione de vinculis inter episcopos occidentales et Basilium tractatur. Ille inter octo ministerii pastoralis annos multiplicer ad episcopos occidentales, quoque ad Romae episcopum, se advertebat. In Oriente praecipue Arii sectae vigebant et Ecclesiae locales in communione non erant, atque Ecclesia in Antiochia est divisa. Quamobrem Basilius adiutorium inveniendum petebat in Occidente. Damasus, Romae episcopus, et alii episcopi occidentales causas rationesque, quibus Ecclesiae in Oriente occupatae sunt, comprehendere non potuerunt. Basilius ad communionem inter divisas Ecclesias in Oriente faciendam magna vi intendebat, potissimum cum Damaso. Quem attamen caput totius Ecclesiae non putabat, sed primum inter pares, qui magnam possidebat auctoritatem.

16

Wpływ św. Bazylego Wielkiego na trynitologię

51%

Kupryjaniuk J.

Rocznik Teologiczny

|

2017

|

vol. 02

249-262

PL

Teologia trynitarna stanowi fundament wiary. Artykuł podejmuje próbę zobrazowania wpływu jaki na teologię trynitarną i dogmat o Trójcy Świętej wywarł św Bazyli Wielki, jeden z wielkich Ojców Kapadockich. Św. Bazyli Wielki żył w trudnym okresie historii. Borykając się z herezjami opracował on podstawy terminologii teologicznej. Korzystał przy tym z dorobku filozofów dostosowując i zmieniając znaczenie słów przez nich używanych. Poprzez takie działania naraził się na krytykę innych biskupów. Pozostając jednak nieugiętym dał podwaliny definicjom dogmatyczny, Soborów Powszechnych. Terminologia wprowadzona przez Świętego jest aktualna i używana w teologii po dziś dzień.

EN

Trinitarian theology is basis of faith. The article shows the influence of Saint Basil the Great, one of great Cappadocian Fathers, on Triniratian theology and the dogma of the Holy Trinity. He lived in difficult period of time. Struggling against heresies he developed the basis for theological terminology. He used the achievements of philosophers, adapted and changed the meaning of words they used. Through such actions he was criticized by other bishops. He gave the basis for the dogmatic definitions of the Ecumenical Councils and terminology. Terms, he introduced, are used in theology to this day.

17

Herezje trynitarne – wczoraj i dziś

45%

Kubacki Z.

Studia Bobolanum

|

2018

|

vol. 29

|

issue 2

23-44

EN

The aim of the article is to show the dependence of the theology of the Holy Trinity on Christology. This is clearly seen when analysing the development of the Christian doctrine in the epoch of the New Testament. This is also true for the development of the Christian doctrine and theology in subsequent centuries. Also in modern times. Basing on the analysis of the French exegete and Dominican, Marie-Emile Boismard, the first point of the article shows that the formulas in the New Testament, inwhich the names of the Father, Son and Holy Spirit appear, can be called “Trinitarian Arianism – was the denial of the experience of apostolic faith that what God appeared to be in the economy of salvation is eternally in Himself, so the economic Trinity is immanent Trinity. The same negation can be found in some of today’s Christian theologians associated with the so called pluralistic option of theology of religions. They start with the reinterpretation of the uniqueness and salvific universality of Jesus Christ, and end with a concept of God that is different from the traditionally confessed by the Church. The third point of the article discusses the views of two of them: John Hick and Robert Haight.formulas” only when the divine filiation of Jesus Christ is understood not in an adoptionistic but real, ontological way. The second point of the article shows that the common feature of the two most important Trinitarian heresies of the past – Modalism and

PL

Celem artykułu jest wskazanie zależności teologii Trójcy Świętej od chrystologii. Widać to już, analizując rozwój doktryny chrześcijańskiej w epoce Nowego Testamentu. Prawdziwe jest to także dla rozwoju doktryny i teologii chrześcijańskiej w kolejnych wiekach. Także w czasach współczesnych. Opierając się na analizach francuskiego egzegety i dominikanina, Marie-Emile’a Boismarda, w pierwszym punkcie artykułu jest pokazane, że obecne w Nowym Testamencie formuły, w których występują imiona Ojca, Syna i Ducha Świętego, mogą być nazwane „formułami trynitarnymi” jedynie wówczas, gdy Boże synostwo Jezusa Chrystusa rozumiane jest nie na sposób adopcjonistyczny, ale rzeczywisty, ontologiczny. W punkcie drugim artykułu przedstawimy, że wspólną cechą dwóch najważniejszych herezji trynitarnych z przeszłości – modalizmu i arianizmu – było zaprzeczenie doświadczenia wiary apostolskiej, że jakim Bóg objawił się w ekonomii zbawienia, taki jest sam w sobie, czyli że Trójca ekonomiczna jest Trójcą immanentną. Tę samą negację odnajdujemy u niektórych współczesnych teologów chrześcijańskich związanych z tzw. opcją pluralistyczną teologii religii. Zaczynają oni od reinterpretacji jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa, a kończą na odmiennej od przyjętej przez Tradycję Kościoła koncepcji Boga chrześcijan jako Trójcy Świętej. W punkcie trzecim artykułu omówione są poglądy dwóch z nich: Johna Hicka i Rogera Haighta.

18

Quodvultdeus’ sermons on the creed: A reassessment of his polemics against the Jews, pagans, and Arians

45%

Vopřada D.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 68

355-369

PL

Kazania biskupa Quodvultdeusa z Kartaginy w czasach wandalskiej inwazji na Afrykę charakteryzują się ostrą polemiką przeciw Żydom, poganom i arianom (De symbolo 1-3, Contra Iudaeos, paganos i Arrianos, De accedentibus ad gratiam 1 -2). Polemika przeciw arianom wynikała z faktu, że nowi władcy Afryki, Wandalowie, byli arianami, którzy promowali swą wiarę i prześladowali Rzymian za wyznawanie wiary katolickiej. Celem niniejszego artykułu jest dokonanie ponownej oceny polemicznego charakteru kazań Quodvultdeusa. Autor bada je w ich kontekście liturgicznym oraz porównuje z innymi współczesnymi pismami dotyczącymi Credo, a wreszcie omawia w kontekście historycznym i religijnym. Dzieki tej analizie można stwierdzić, że omawiane tutaj dzieła Quodvultdeusa nie maja przede wszystkim charakteru antyheretyckiego, ale raczej koncentrują się na potwierdzeniu doktryny Kościoła i aprobaty nowo ochrzczonych dla Kościoła jako pośrednika zbawienia. Ostra inwektywa Quodvultdeusa nie była czymś wyjątkowym w łacińskiej tradycji katechezy wyznaniowej IV i V wieku i dlatego odgrywa zasadniczo funkcję katechetyczną.

EN

The sermons of Quodvultdeus Bishop of Carthage during the time of the Vandal invasion of Africa are characterised by their harsh polemics against the Jews, Pagans, and Arians (De symbolo 1-3; Contra Iudaeos, paganos, et Arrianos; De accedentibus ad gratiam 1-2). The polemics against the Arians derived from the fact that the new lords of Africa, the Vandals, were Arians who promoted their belief and persecuted the Romans for professing their Catholic faith. This paper aims to reassess the polemical character of Quodvultdeus’ sermons. They are examined in their liturgical context and compared to other contemporary writings on the Creed, and finally discussed in their historical and religious context. In view of this analysis, it can be stated that the works of Quodvultdeus studied here are not primarily anti-heretical, but they rather focus on affirming the doctrine of the Church and on the adherence of the newly baptised to the Church as a means of salvation. Quodvultdeus’ harsh anti-heretical language is not exceptional in the Latin tradition of creedal catechesis during the 4th and 5th centuries and has therefore chiefly a catechetical function.

19

Tajemnica wcielenia w mowach św. Piotra Chryzologa

38%

Kochaniewicz B.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

293-321

IT

Il mistero dell’incarnazione presentato nei sermoni di Pietro Crisologo, vescovo di Ravenna (380-450), occupa un posto importante, intorno al quale si svolge la riflessione teologica del Dottore della Chiesa. Tale mistero mette in rilievo il Verbo di Dio, generato dal Padre, consostanziale a Lui, che per la nostra salvezza assume la nostra natura umana nel grembo verginale di Maria.

Refine search results

W poszukiwaniu specyfiki myśli maryjnej św. Atanazego Wielkiego

“Sermo eorum sicut cancer serpit”. Chromatius of Aquileia against heresies

W poszukiwaniu specyfiki myśli maryjnej św. Atanazego Wielkiego

Koncepcja genezy i dziejów reformacji „Zawstydzeniu arianów” Piotra Skargi

Antropologiczne wątki rytu hiszpańsko-mozarabskiego z perspektywy euchologii In initio anni

Synod akwilejski 381 - zachodni odpowiednik soboru Konstantynopolskiego

Wkład Damazego w Kościelne i świeckie umocnienie władzy papiestwa

Hispania Motives and their Function in the Chronicle of Gregory of Tours

Papież Damazy jako obrońca czystości wiary (W 1600 rocznicę śmierci)

Wcielenie Syna Bożego w utworach św. Grzegorza z Nyssy

Wcielenie Słowa Bożego w teologii Apolinarego z Laodycei na tle kontrowersji ariańskiej

Okoliczności zwołania Soboru Nicejskiego

Wokół soboru nicejskiego (325): na kanwie monografii autorstwa Henryka Pietrasa SJ

Eretici ed eresie nel Chronicon di san Girolamo

Ojcowie Kapadoccy wobec biskupa Rzymu. Stanowisko Bazylego Wielkiego

Wpływ św. Bazylego Wielkiego na trynitologię

Herezje trynitarne – wczoraj i dziś

Quodvultdeus’ sermons on the creed: A reassessment of his polemics against the Jews, pagans, and Arians

Tajemnica wcielenia w mowach św. Piotra Chryzologa