Search results

1

Funkcja retoryczna Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha. Wprowadzenie

100%

Górny T.

Res Rhetorica

|

2017

|

vol. 4

|

issue 4

60-74

PL

Na wstępie omówiono trzy podstawowe formy organizacji materii muzycznej, zastosowane w Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha: chorał melodyczny (najbardziej reprezentatywny i w związku z tym nazwany chorałem typu Orgelbüchlein), kolorowany oraz w kanonie (rozważono rolę Andreas Armsdorffa jako potencjalnego prekursora tego typu). Poświęcono również uwagę odstępstwom od tego schematu (przede wszystkim In dir ist Freude BWV 615) i podkreślono szczególną rolę partii pedałowej. W głównej części artykułu przedstawiono zagadnienie związków słowno-muzycznych w kontekście „Książeczki organowej”, rekapitulując pokrótce dawniejsze obserwacje z tego obszaru badawczego (Spitta, Schweitzer) oraz wpisując tę problematykę w szerokie pole badań nad relacjami retoryki oraz muzyki. I tak zwrócono uwagę na znaczenie teorii afektów oraz teorii muzycznych figur retorycznych. Ponadto przywołano koncepcję porównania sposobu układania oracji do procesu kompozycji – ten element retoryki muzycznej okazał się najmniej oczywisty w kontekście Orgelbüchlein, niemniej myślenie o omawianych chorałach przez pryzmat inventio, dispositio oraz elocutio wydaje się możliwe. Wreszcie przypomniano kontekst tradycji luterańskiej, która nadała sztuce muzycznej bardzo wysoką rangę, zaś na koniec przeprowadzono krótką analizę chorału Jesu, meine Freude BWV 610 pod kątem retoryki muzycznej.

EN

The paper discusses three basic musical forms used in Johann Sebastian Bach’s Orgelbüchlein (Little Organ Book): the melodic chorale (the most representative and hence known as ‘the Orgelbüchlein chorale’), ornamental chorale and canon chorale (due consideration is given to the role of Andreas Armsdorff as the likely forerunner of this type of chorale). Also discussed are the divergences from this pattern (particularly In dir ist Freude, BWV 615) and the special role of the pedal part in Bach's cycle is emphasised. The body of the article concentrates on the relationship of the music and lyrics of the Orgelbüchlein and places Bach’s work within a larger framework of ties between rhetorics and music, with a brief recapitulation of older studies in this area (Spitta, Schweitzer). Consequently, the affect theory and the theory of rhetorical figures in music are given due attention; the parallels between composing a speech and a musical piece are also drawn upon. The latter concept is perhaps the least apparent in Orgelbüchlein but an analysis of the discussed chorales in terms of inventio, dispositio and elocutio does not seem too far-fetched. Finally, the context of Lutheran religious tradition that assigned a particularly elevated role to the musical arts is called upon. The paper closes with a cursory analysis of the chorale Jesu, meine Freude, BWV 610 within the framework of musical rhetorics.

2

Muzyka wyrazem duchowości – kilka refleksji na temat korelacji słowa i muzyki w Bachowskim chorale bożonarodzeniowym Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732

61%

Presseisen F.

Pro Musica Sacra

|

2020

|

vol. 18

EN

This paper is an attempt to find the specific word‑and‑music interrelations in Bach’s organ chorale Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732. The starting point is the quotation by the composer originated from his Bible in which he described the music as “pious.” Since the examined piece is an arrangement of the Lutheran song based on the melody of the introit Puer natus est nobis, the verses of the first stanza have been confronted with a Gregorian antiphon. In effect, a chiasm has been found, noticeable in the combination with Bach’s arrangement of the third and fourth verses. The applied method of analyzing the mutual interrelations between words and music allows to observe in further parts of the paper the astounding compatibility of compositional techniques with particular words and syllables to demonstrate at the same time a high degree of difficulty in translating lyrics into other languages.

PL

Praca jest próbą odnalezienia szczegółowych zależności słowno-muzycznych w Bachowskim chorale organowym Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732. Punkt wyjścia stanowi cytat Bacha pochodzący z jego egzemplarza Biblii, traktujący o muzyce określonej jako „nabożna”. Ponieważ analizowany utwór jest opracowaniem luterańskiej pieśni opartej na melodii introitu Puer natus est nobis, wersy pierwszej strofy skonfrontowano z gregoriańską antyfoną. Efektem jest znalezienie chiazmu, widocznego w połączeniu Bachowskiego opracowania trzeciego i czwartego wersu. Przyjęta metoda analizy wzajemnych powiązań słowno‑muzycznych pozwala w dalszej części pracy zaobserwować zdumiewającą kompatybilność użytych środków kompozytorskich z poszczególnymi słowami i sylabami, wskazując jednocześnie na wysoki stopień trudności przekładu na inne języki.

3

Trzecia część ClavierUebung ze zbioru ClavierUebung I-IV wobec twórczości chorałowej Johanna Sebastiana Bacha

43%

Bossert C., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

Christoph Bossert has succeeded in proving symmetries in a serie of cycles inside of Bach’s composing, who are not known already, for example the Chorals of the Neumeister-Collection, the Welltempered Clavier, part 1 and part two and the third part of ClavierÜbung. Inside of ClavierÜbung III are 27 pieces, but 29 different parts belonging to the mesuring. In consequence Nr. 15 Vater unser im Himmelreich is the center, structered in 40 + 1 + 50 bars. The propotion 4 to 5 can be seen in Nr. 17 to 13 as well as Nr. 11 to 19. Another kind of argument for symmetrie are the two trios Nr. 9 and 21. In five pieces Nr. 4 to 26 as well as Nr. 11 to 19 and Nr. 15 as the central piece is the end structered in 13 bars or half bars. the often discussed question of tonality can be answered by the order of the basic ton of every piece – Nr. 2, 3, 4, 5, 6, 7 has two of them. The melodical line of the eleison inside the Kyrie can be seen as structure therefore, variated in shorter version, in revers and as inversion. One of the very special questions concern to Nr. 20 to 23 in fis, d, f and e. Because of the so structured order of basic tones it’s obvious, that all pieces without pedal and especially the Duettos belong to the whole work as a cycle as well as the pieces with pedal.

PL

Christophowi Bossertowi udało się udowodnić symetrię w serii zbiorów cyklicznych jako części procesu kompozycyjnego Bacha, które do tej pory nie były znane, na przykład w chorałach ze zbioru Neumeistra, w DWK cz. 1 oraz 2, jak również w trzeciej części zbioru ClavierUbung. Wewnątrz ClavierUebung znajduje się 27 utworów, tworzących za to 29 różnych części według przynależności poszczególnych metrum. Utwór nr 15, chorał Vater unser im Himmelreich, jest centrum o strukturze 40 + 1 + 50 taktów. Proporcja 4 do 5 może być zauważona w nr. 17 do 13, jak również w nr. 11 do 19. Innym rodzajem argumentu przemawiającego za symetriami są obydwie formy trio, nr 9 i 21. W pięciu utworach, nr 4–26, jak również 11–19 oraz 15 jako centrum, zauważalna jest podobna struktura ostatnich 13 taktów lub ich połowy. Często poruszana kwestia tonacji jest wyjaśniona ze względu na układ dźwięków tonicznych, które tworzą linię melodyczną wezwania eleison z części Kyrie, w formie skróconej, w raku i w odwróceniu. Na szczególną uwagę zasługuje pochód utworów od 20 do 23, w tonacjach fis, d, f i e. Z układu dźwięków tonicznych wynika, że utwory manuałowe włącznie z czterema duetami muszą być potraktowane jako strukturalnie należące do całości dzieła.

4

Płytowe rejestracje kantat kościelnych Johanna Sebastiana Bacha

36%

Delimat W., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

Johann Sebastian Bach’s church cantatas hold a special place among composer’s works. Although they were primarily intended for use in the Lutheran church liturgy in order to deepen the understanding of readings from the Bible, they are at the same time masterpieces of highest artistic value. The cantatas, accompanying Bach throughout his artistic career, became a kaleidoscope of all the forms, techniques, motifs and musical means he employed. Forgotten after the composer’s death, the works were rediscovered in the 20th century. The first chapter of this work is devoted to the description of the cantatas and their performance history. The popularization of Bach’s cantatas was connected with both their inclusion in the concert repertoire and the development of recording industry. The first, single recordings of cantatas come from 1950s. Recordings of cantata cycles began soon after. As around two hundred cantatas survive to this day, each project of recording the complete cycle excites interest among music lovers and professional critics. Until today, only a few recordings of the complete cycle of cantatas have been made, some of which deserve particular attention due to their high artistic value and cognitive significance. A detailed discussion of these selected renditions constitutes the second chapter. Apart from recordings of Bach’s complete cycle, there exists a number of recordings containing variously selected cantatas. Many of these have been internationally recognized as most important masterpieces of world phonography. These works are listed and compared in chapters two and three.

PL

Kantaty kościelne Johanna Sebastiana Bacha zajmują szczególne miejsce wśród dzieł kompozytora. Będąc muzyką użytkową, przeznaczoną do wykonania w trakcie liturgii i służącą lepszemu zrozumieniu czytań biblijnych, są jednocześnie przykładem arcydzieł prezentujących najwyższe artystyczne walory. Towarzysząc Bachowi w trakcie całego twórczego życia, stały się kantaty kalejdoskopem wszelkich stosowanych przez niego form i technik, a także wykorzystywanych motywów i środków kompozytorskich. Zapomniane po śmierci kompozytora, dzieła te zostały na nowo odkryte w XX wieku. Charakterystyka i historia wykonawstwa kantat wypełnia I rozdział pracy.Upowszechnienie kantat Bacha związane było z wprowadzeniem ich do repertuaru koncertowego oraz z rozwojem światowej fonografii. Pierwsze pojedyncze nagrania płytowe kantat pochodzą z lat 50. XX wieku. Nieco później rozpoczęto cykliczne nagrywanie tych utworów. W związku z tym, że liczba zachowanych do dnia dzisiejszego kantat wynosi około 200, każdorazowy projekt nagraniowy cyklu wzbudza ogromne zainteresowanie słuchaczy, melomanów i krytyki muzycznej. Do chwili obecnej zarejestrowanych zostało zaledwie kilka kompletów kantat Bacha. Ze względu na wysokie walory artystyczne i poznawcze niektóre z tych nagrań zasługują na szczególną uwagę. Wszystkie one zostały szczegółowo opisane w rozdziale II.Oprócz kompletnych nagrań kantat Bacha istnieje szereg płyt zawierających ich większy lub mniejszy wybór. Wiele z tych nagrań uznane zostało przez muzyczną krytykę za najważniejsze osiągnięcia światowej fonografii. Ich zestawieniem i porównaniem zajmuje się autor w rozdziałach II i III.

5

Próba przybliżenia zagadnienia symboliki liczb w muzyce Johanna Sebastiana Bacha w kontekście historycznym oraz badań Christopha Bosserta i grupy Bach-Societät

36%

Presseisen F., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

In 1947 F. Smend has developed the theory about numerological symbolism in Bach`s music. In similar way to the cabalistic gematria, he discovered, the coinherence of symbolic name Bach as the number 14, and J.S.Bach as 41. He claimed, that it is possible to find that Bach has used that symbolism in his compositions. The exaple of this operation is possible to find in the first part of ClavierUbung: this work is made from 41 movements, and was published as the first printed work from Bach in his life. And Bach started to write this work, as he was 41 years old. On the Hausmann painting, Bach has got the manuscript contain fragment of 14 canons. The painting was made because of Bach`s joining as 14th member to the Mitzler Society. Those simple conclusions lead to establish the international searching group for common platform for music, theology and symbolical numbers in Bach`s ouvre. This group has mainly researched the text-based works, and didn`t focus on the correspondence among the series-work of Bach. Profesor Christoph Bossert with his over 20 years of his research work discovered the special code, which Bach might to used for his compositions. Based on that discoveries, he constitute the Bach-Societät group, which is focused on researches and discovering connections among the theology, symbolism and musical structures in whole Bach`s music.

PL

In 1947 Friedrich Smend has developed the theory about numerological symbolism in Bach’s music. In similar way to the cabalistic gematria, he discovered, the coinherence of symbolic name “Bach” as the number 14, and “J.S.Bach” as 41. He claimed that it is possible to find that Bach has used that symbolism in his compositions. The exaple of this operation is possible to find in the first part of ClavierÜbung: this work is made from 41 movements, and was published as the first printed work from Bach in his life. And Bach started to write this work as he was 41 years old. On the Hausmann painting, Bach has got the manuscript contain fragment of 14 canons. The painting was made because of Bach’s joining as 14th member to the Mitzler Society. Those simple conclusions lead to establish the international searching group for common platform for music, theology and symbolical numbers in Bach’s ouvre. This group has mainly researched the text-based works, and did not focus on the correspondence among the series-work of Bach. Profesor Christoph Bossert with his over 20 years of his research work discovered the special code, which Bach might to used for his compositions. Based on that discoveries, he constitute the Bach-Societät group, which is focused on researches and discovering connections among the theology, symbolism and musical structures in whole Bach’s music.

Refine search results

4 Pro Musica Sacra

1 Res Rhetorica

1 2020

1 2017

3 2015

3 Delimat W.

3 Janicki J. J.

3 Karcz B.

3 Malik J.

3 Pasek W.

3 Sterczewska L.

3 Tyrała R.

3 UPJPII i.

3 Zając A.

2 Presseisen F.

1 Bossert C.

1 Górny T.

Funkcja retoryczna Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha. Wprowadzenie

Muzyka wyrazem duchowości – kilka refleksji na temat korelacji słowa i muzyki w Bachowskim chorale bożonarodzeniowym Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732

Trzecia część ClavierUebung ze zbioru ClavierUebung I-IV wobec twórczości chorałowej Johanna Sebastiana Bacha

Płytowe rejestracje kantat kościelnych Johanna Sebastiana Bacha

Próba przybliżenia zagadnienia symboliki liczb w muzyce Johanna Sebastiana Bacha w kontekście historycznym oraz badań Christopha Bosserta i grupy Bach-Societät