Search results

1

ДВА МЕЖДУНАРОДНЫХ ЯЗЫКА ГОРОДА БЕЛОСТОКА. ЗАМЕНГОФ И ВЕРТОВ.

100%

ЛИСТОВ В.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2015

|

vol. 1

278-284

2

Początki wymiaru sprawiedliwości na Białostocczyźnie w 1919 r. w świetle wileńskich archiwaliów

85%

Maksimiuk D.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

367-382

EN

The creation of the justice system in Poland after it regained its independence in 1918 is an issue which does not attract too much interest from researchers. The main problem lies in the lack of historical sources on the subject. This is particularly evident with regard to the Eastern Lands of the Second Polish Republic as the archival materials concerting those lands were either destroyed during World War II, or if they were not, they are not easily accessible today. The judicial history of the Białystok region in the interwar period is not well known precisely because of the lack of sources. To date, the attempts to describe it have been based solely on press releases – mainly from the local newspaper 'Dziennik Białostocki' - and on normative acts published in government gazettes issued by the state authorities. Memoirs have also been consulted, but there are not many of them either. As it turns out, the Lithuanian Central State Archives in Vilnius has valuable materials on the beginnings of Polish judiciary in Białystok from the period of March 1919 to June 1919. Thanks to these few documents, we can learn not only about the difficult process of creating the local judiciary, but also about the first months of its operation and the names of the people who participated in it. Due to the fact that these archives are not easily accessible and no one has reached them before, some of them (showing case-law figures) have been published as material for future research.

PL

Tworzenie wymiaru sprawiedliwości po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. to zagadnienie nie ciszące się zbyt dużym zainteresowaniem badaczy. Zasadniczy problem tkwi w braku źródeł historycznych dotyczących tej problematyki. Szczególnie jest to widoczne dla Ziem Wschodnich II Rzeczypospolitej, dla których materiały archiwalne uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej, a jeśli ocalały, to nierzadko dostęp do nich jest dziś dość utrudniony. Dzieje sądownictwa na Białostocczyźnie w okresie międzywojennym nie są dobrze znane właśnie z powodu braku źródeł. Dotychczasowe próby jego opisania opierały się wyłącznie na informacjach prasowych – głównie w oparciu o lokalną gazetę „Dziennik Białostocki” – oraz na aktach normatywnych publikowanych w dziennikach urzędowych wydawanych przez naczelne organy władzy państwowej. Sięgano również po literaturę wspomnieniową, ale i ta nie jest zbyt liczna. Okazuje się, że cenne materiały dotyczące początków polskiego wymiaru sprawiedliwości w Białymstoku z okresu marzec – czerwiec 1919 r. posiada w swoim zasobie Litewskie Centralne Archiwum Państwowe w Wilnie. Dzięki tym kilku dokumentom możemy poznać nie tylko niełatwy proces tworzenia miejscowego sądownictwa, ale także pierwsze miesiące jego działalności oraz z imienia i nazwiska ludzi, którzy w tym uczestniczyli. Z uwagi na fakt, iż archiwalia te nie są zbyt łatwo dostępne i nikt wcześniej do nich nie dotarł, część z nich (ukazujące działalność orzeczniczą w liczbach) opublikowano jako materiał dla przyszłych prac badawczych.

3

„Już z Białegostoku wkrótce Wersal mają robić”. Europejskie aspiracje dworu Katarzyny Barbary z Radziwiłłów Branickiej (zm. 1730)

85%

Penkała-Jastrzębska A.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2023

|

vol. 30

|

issue 1

EN

This is the first attempt to examine the activity of Katarzyna Barbara Branicka née Radziwiłł and her influence on the private court in Białystok. The reconstruction of the residence was one of the first and, at the same time, the most important projects undertaken by the spouses. The idea of the reconstruction corresponded with the European aspirations of the magnate couple. The article draws on the preserved extensive correspondence of Katarzyna Barbara, supplemented by the letters of her husband, Jan Klemens and mother, Anna Katarzyna Radziwiłł née Sanguszko. The scale of the work carried out and the funds allocated for the extension of the residence brought the intended effect - the residence in Białystok became one of the most beautiful from the eighteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth.

PL

Artykuł jest pierwszą próbą ujęcia aktywności Katarzyny Barbary z Radziwiłłów Branickiej i jej wpływu na przebudowę rezydencji w Białymstoku. Przebudowa rezydencji była jednym z pierwszych, a zarazem najważniejszych przedsięwzięć, jakiego podjęli się małżonkowie. Zamysł projektu miał bowiem odpowiadać europejskim aspiracjom magnackiej pary. W artykule wykorzystano obszerne zachowane zasoby korespondencji Katarzyny Barbary, uzupełnione o listy jej męża Jana Klemensa i matki Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej. Skala wykonanych prac i fundusze przeznaczone na rozbudowę rezydencji przyniosły zamierzony efekt – rezydencja w Białymstoku stała się jedną z najpiękniejszych w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej.

4

Żydowska społeczność Białegostoku u schyłku swego istnienia (1950–1970)

80%

Sadowska J.

Białostockie Teki Historyczne

|

2016

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2016, tom 14

EN

Białystok, which before 1939 was known as an important centre of Jewish life in Poland, in the years to follow – because of the war – stopped to be a Jewish hub. The majority of those citizens of Białystok who had survived the Holocaust, decided to abandon the ruined city which evoked bad memories. They were leaving the city gradually and, due to this process and the decisions of the communist authorities, the activities of Jewish institutions were languishing. After 1950 in the city there were fewer than 200 people who identified themselves as Jews and some of them still intended to leave the country. A department of the government-controlled Social-Cultural Association of Jews in Poland and (until 1954) a denominational congregation constituted the only still functioning Jewish institutions. The most important goal of the Jewish community was to organise celebrations commemorating subsequent anniversaries of the ghetto uprising in Białystok (1943). Limited cultural and self-helping activities were also conducted. The local Jewish community ceased to exist after 1968, when a considerable number of Polish Jews was forced to emigrate. Those who remained were mainly elderly people, who did not conduct any social activities. In the 1970s almost all of the still existing traces of Jewish presence in the city were obliterated. When, in the next decade, a wave of renewed interest in the Jewish culture came, not very numerous Poles were involved in Białystok.

5

Miasto bez... Kilka uwag o białostockiej pamięci stabuizowanej

80%

Dąbrowicz E.

Białostockie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

vol. 8

EN

The article is inspired by Marcin Kącki’s reportage, Białystok. Biała siła czarna pamięć, which recovers the disturbing memory of Jewish population in Białystok and Podlasie region. The text aims at juxtaposing two theses. One, postulated by Kącki, claims that the local “failure” to remember does not stem from pre-war anti-semitism. The other, formulated by Tymothy Snyder, presupposes that placing a taboo on local Jewish past resulted from the fact that during the war the territory was subjugated to occupation by two military powers.

6

Postawy migracyjne młodzieży akademickiej Białegostoku

80%

Biernacka M.

Pogranicze. Studia Społeczne

|

2017

|

vol. 31

EN

The paper is dedicated to a presentation of a fragment of the first phase of a comprehensive empirical study conducted in Białystok in the year 2015 (Biernacka head, Wądołowski, Wołyniec), with a focus on the young generation’s attitudes with reference to migration. Taking into account high unemployment rates in Poland and relatively meagre life chances comparing to many so-called old Europe countries, a life trajectory based on migration is recognized by many Poles as the only one that makes sense and is worth the effort. Thereupon, future orientation options to be selected by respondents in an original self-administered survey designed for the purpose of this project have been organized with a direct reference to migration. Those were investigated in particular contexts, with relation to study, job and remuneration prospects in their homeland and abroad. The project allows to envisage patterns of probable future behaviours of young generations in the country where migration in the early adulthood has become a common course of action.

7

Zarys dziejów parafii luterańskiej w Białymstoku do I wojny światowej

80%

Różański K. M.

Gdański Rocznik Ewangelicki

|

2014

|

vol. 8

84-107

EN

Protestants have been present in Podlachia since the Reformation; but Lutherans appeared in the city of Białystok and its surroundings in the 18th century. They were, among others, architects and craftsmen in the service of hetman J. K. Branicki and some staff of postal stations. In the nearby Zabłudów there was a Reformed parish already in 1608. More Lutherans settled in Białystok after 1795 when, as a result of the Third Partition of Poland, the city was annexed by Prussia and became the capital of the province and department. A rapidly-growing congregation was established with a military chaplain as their pastor. When Białystok was ceded to the Russian Empire in 1807, the structure of parish members changed: in lieu of soldiers and clerks, well-qualified craftsmen became the majority. Some expansive development of the congregation occurred after 1831 when due to economic reasons many textile factories were moved from the Łódź industrial region to the region of Białystok. By the end of the 19th century, the parish had about 12 thousand members. This paper describes the history of the parish until World War I. It presents profiles of pastors, and describes church buildings, as well as charity, educational and cultural actions undertaken by the parish.

8

Wymiary sąsiedztwa. Rosjanie w opinii białostockich studentów

71%

Wądołowski W.

Rozprawy Społeczne

|

2016

|

vol. 10

|

issue 4

31-38

PL

Celem pracy jest ukazanie opinii studentów białostockich uczelni o Rosjanach. Tłem opracowania (niewywoływanym w badaniu ankietowym) są napięte polityczne stosunki z Rosją wynikające z historycznych uwarunkowań i bieżących wydarzeń politycznych związanych z sytuacją gospodarczą i wydarzeniami na Ukrainie. Kolejną przesłanką są bardzo negatywne oceny Polaków dotyczące współczesnego obrazu Rosji i złożonego wizerunku samych Rosjan jakie rysują się z ogólnopolskich badań przeprowadzonych w 2015 roku. Badania własne przeprowadzone zostały w Białymstoku na reprezentatywnej grupie wśród studentów uczelni publicznych. Białystok jest tu traktowany jako przestrzeń specyficzna - przestrzeń pogranicza, koegzystencji wielu kultur. Istotnym elementem jest doświadczenie respondentów wynikające z obecności na Podlasiu i Białymstoku obywateli zza wschodniej granicy, współistnienie wielu mniejszości narodowych. Badanie objęło kilka rodzajów sąsiedztwa jakie powiły się w odpowiedziach respondentów. Opisano opinie ankietowanych na temat następujących wymiarów sąsiedztwa: fizycznego (współzamieszkiwanie danego obszaru), społeczno-kulturowego, religijnego oraz gospodarczego.

EN

The objective of the work is to present the opinions of the students of Białystok universities about Russians. The background to the considerations (unexposed in any survey research) are the close political relations with Russia stemming from historical conditionings and the current political events related to economic situation and events in Ukraine. Another premise are very negative opinions held by Poles concerning the modern image of Russia and a complex image of Russians themselves which stem from the all-Poland research conducted in 2015. The author’s own research was conducted in Białystok on a representative group of students from public universities. Białystok is treated here as a specific area – the border area with many co-existing cultures. A significant element is the respondents’ experience resulting from the presence of citizens from behind the Eastern border in Podlasie and Białystok, as well as the coexistence of many minorities. The research covers several types of neighbourhood which appeared in the respondents’ answers. The opinions of the surveyed participants were described in the following dimensions of neighbourhood: physical (cohabitat on a given area), social-cultural, religious and economic.

9

Odbudowa sądownictwa powszechnego w świetle protokołu z konferencji odbytej 14 września 1944 r. w Białymstoku z udziałem delegacji Resortu Sprawiedliwości PKWN

71%

Niewiński K.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2019

|

vol. 18

|

issue 2

228-240

PL

Publikacja ma na celu zaprezentowanie protokołu z konferencji odbytej 16 września 1944 r. w Białymstoku na temat zorganizowania sądownictwa powszechnego. W konferencji udział wzięli ocaleli białostoccy prawnicy oraz delegacja Resortu Sprawiedliwości Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Zapoczątkowała ona odbudowę Sądu Okręgowego w Białymstoku. Protokół ukazuje problemy, jakie napotykano przy odbudowie białostockiego sądownictwa. Miały one jednak charakter powszechny. Dotyczyły głównie znalezienia odpowiednich siedzib dla sądów, wyposażenia lokali i zapewnienia sędziom podstawowych narzędzi pracy oraz uzupełnienia wakatów na stanowiskach sędziowskich. Dokument prezentuje ponadto praktykę działania Resortu Sprawiedliwości wykraczającą poza ramy prawne, w szczególności w zakresie obsadzania stanowisk sędziowskich. Ukazuje także propagandowe znaczenie organizacji tego typu konferencji i próby ukrycia faktycznych intencji władz, przez składanie fałszywych zapewnień, iż przyszłe reformy zmierzać miały do demokratyzacji i zwiększania niezależności sądownictwa.

EN

The publication aims to present the protocol of the conference held on September 16, 1944 in Białystok on the organization of the common judiciary. Conference participants were surviving lawyers from Białystok and a delegation of the Ministry of Justice of the Polish Committee of National Liberation. It initiated the reconstruction of the District Court in Białystok. This document shows the problems encountered in the reconstruction of the Bialystok judiciary. However, they were universal. The problems mainly concerned finding suitable seats for courts, equipping premises and providing basic work tools for judges, as well as filling vacancies in judicial positions. In addition, it presents the practice of the Ministry of Justice’s activities going beyond the legal framework, in particular in the area of staffing judges. It also shows the propaganda significance of organizing this type of conference. Attempts were made to hide the real intentions of the authorities by making false assurances that future reforms were aimed at democratizing and increasing the independence of the judiciary.

10

Działania prawne składające się na budowanie wizerunku Białegostoku z marką Esperanto

71%

Danilewicz-Prokorym W.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2021

|

vol. 20

|

issue 1

239-252

EN

The article presents the legal activities of the city of Bialystok related to building its image using the brand Esperanto over the past years. The text deals with the complicated side of building the image of the city which is legal actions using the asset of the city which the case of Bialystok is the brand Esperanto. These actions were taken both by the executive body of the municipality - the Mayor - and the legislative body - the City Council. The following activities were discussed: the activity of the Bialystok City Council, the activity connected with the celebration of the 100th anniversary of Ludwik Zamenhof's death, the organisation of the Esperanto Congress in 2009 and the significance of the so-called participatory budget for the discussed issue. In the analysis of the topic, only those activities undertaken in Bialystok and related to Ludwik Zamenhof, his successors and the Esperanto language were chosen, which are not only based on but have their source in legal acts and are of direct or indirect legal character. The article also briefly discusses the aspect of life history of Ludwik Krzysztof Zaleski Zamenhof in connection with granting him the Honorary Citizenship of the City of Bialystok. The article discusses the legal activities of the city of Bialystok connected with building its image with the use of the Esperanto brand in the perspective of the last years, touching upon an interesting matter which is the promotion of the Municipality on the basis of the only universal language in the world. The legal actions described in the article reflect the perspective of young Ludwik Zamenhoff, which led to the creation of Esperanto language. The text combines two matters, the creation of a supranational language, with legal actions that are used to promote the small homeland of its creator.

PL

Artykuł przedstawia działania prawne Miasta Białegostoku związane z budowaniem jego wizerunku przy wykorzystaniu marki Esperanto na przestrzeni ostatnich lat. Tekst porusza skomplikowaną stronę budowania wizerunku Miasta jaką są działania prawne wykorzystujące atut Miasta, którym w przypadku Białegostoku jest marka Esperanto. Działania te podejmowane były zarówno przez organ wykonawczy Gminy – Prezydenta Miasta, jak i organ uchwałodawczy – Radę Miasta. Omówiono w tym zakresie działalność Rady Miasta Białystok, działalność związaną z obchodami 100 rocznicy śmierci Ludwika Zamenhofa, organizację Kongresu Esperanto w 2009 roku oraz znaczenie dla omawianego zagadnienia tzw. budżetu partycypacyjnego. Przy analizie tematu wybrano jedynie te działania podejmowanie w Białymstoku, a związane z Ludwikiem Zamenhofem, jego następcami bądź językiem esperanto, które znajdują nie tylko oparcie, ale źródło w aktach prawnych i mają charakter pośrednio lub bezpośrednio prawny. W artykule omówiono zwięźle także aspekt historii życia Ludwika Krzysztofa Zaleskiego Zamenhofa w związku z nadaniem mu Honorowego Obywatelstwa Miasta Białegostoku. Tekst tratując o działaniach prawnych Miasta Białegostoku związanych z budowaniem jego wizerunku przy wykorzystaniu marki Esperanto w perspektywie ostatnich lat porusza ciekawą materię jaką jest promocja Gminy w oparciu o jedyny na świecie język uniwersalny. Działania prawne opisane w artykule są odzwierciedleniem perspektywy młodego Ludwik Zamenhoffa, która doprowadziły do powstania języka esperanto. Tekst łączy w sobie dwie materie tj. powstanie języka ponadnarodowego, z działaniami prawnymi które są wykorzystywane do promocji małej ojczyzny jego twórcy.

11

Czy to słowa (wyłącznie) białostockie? Rozważania o statusie leksykalnym wyrazów uznawanych za regionalizmy w Białymstoku i okolicach

71%

Popławski E.

Socjolingwistyka

|

2021

|

vol. 35

257-281

EN

The author of the article, using the available lexical data (from dictionaries of the Polish language and Dictionary of the Polish local dialects and its card index), verifies the status of words (and several phraseologisms) considered as regionalisms in Białystok and the surrounding area (a total of 83 units). These regionalisms were presented in the article by Piotr Wróblewski Regionalizmy w języku inteligencji białostockiej (1981). This article is a kind of report from many years of direct observations of the researcher. The author of this article asks the following questions: Do these lexemes occur (did they occur) outside the studied area and in what variation of the language? It turns out that only a few (12 in total) can be considered, without any doubts, as regionalisms, e.g.: dętka ‘Christmas ball’, pacan ‘man of short stature’, sokotać ‘grumble’. On the other hand, some lexemes (14 in total) intuitively fall into this group. A significant part of the analyzed words is known in the language – from other varieties, times, styles or areas of occurrence.The verification once again confirmed the thesis about the slight regional differentiation of the Polish language in the field of lexis. This state of affairs makes it difficult to identify regionalisms. However, it shows Polish as a relatively uniform language, which does not cause any major communication problems between the inhabitants of particular regions of Poland. This situation deserves to be emphasized, especially against the background of sometimes significant regional differences in the language in many countries. In addition, the author joins the researchers who point to the great need to specify the term regionalism in relation to the Polish language. An extensive annex is added to the article, containing data on the analyzed words and phraseologisms obtained from the lexicographic sources included.

PL

Autor artykułu, na podstawie dostępnych danych leksykalnych (ze słowników języka polskiego oraz Słownika gwar polskich PAN i jego kartoteki), weryfikuje status wyrazów (i kilku frazeologizmów) uznawanych za regionalizmy białostockie (łącznie 83 jednostki). Przedstawiono je w artykule Piotra Wróblewskiego Regionalizmy w języku inteligencji białostockiej (1981), stanowiącym swoisty raport z wieloletnich obserwacji bezpośrednich badacza. Autor niniejszego artykułu zadaje następujące pytania: Czy te leksemy występują (występowały) poza badanym obszarem i w jakiej odmianie języka? Okazuje się, że tylko nieliczne (w sumie 12) można bez większych wątpliwości uznać za regionalizmy, np.: dętka ‘rodzaj ozdoby na choinkę, bombka’, pacan ‘człowiek niskiego wzrostu’, sokotać ‘gderać’. Z drugiej strony – niektóre wyrazy (w sumie 14) zalicza się do tej grupy intuicyjnie. Znaczna część leksemów poddanych analizie jest w języku znana – z innych odmian, czasów, stylów czy terenów występowania. Przeprowadzona weryfikacja po raz kolejny potwierdziła tezę o niewielkim zróżnicowaniu regionalnym polszczyzny w zakresie leksyki. Taki stan rzeczy utrudnia identyfikację regionalizmów. Ukazuje jednak polszczyznę jako język względnie jednolity, nieprzysparzający większych kłopotów w komunikacji między mieszkańcami poszczególnych regionów Polski. Ta sytuacja zasługuje na podkreślenie, zwłaszcza na tle (nieraz znacznych) różnic regionalnych w języku obecnych w wielu krajach. Ponadto autor dołącza do badaczy, którzy wskazują na dużą potrzebę precyzowania terminu regionalizm w odniesieniu do języka polskiego. Do artykułu dodano obszerny aneks zawierający dane o analizowanych wyrazach i frazeologizmach pozyskane z uwzględnionych źródeł leksykograficznych.

12

Przydatność miejskich i podmiejskich lasów Białegostoku do rekreacji

71%

Czubaszek R., Wysocka - Czubaszek A., Bartnik I.

Studia Miejskie

|

2014

|

vol. 16

87-100

EN

This study evaluated the usefulness of Bialystok urban and suburban forests for recreation, supplemented by an assessment of their recreational capacity. The largest area in analyzed area is covered by forests with very high suitability for recreation. These units occur mainly in large forest areas located to the north-east of Białystok and in the northern part of the city. Good usefulness of studied forests for recreation is mainly due to the quite old trees growing in habitats of fresh forest and fresh mixed forest. The only forests unsuitable for recreation are small units of a very young fresh coniferous forest and forest units overgrown with alder forests. Units assessed as well and very well-suited for recreation the capacity indicator of recreation ranges from 3 to 6 personalhours/ha/d. Units with medium usefulness are characterized by a recreational capacity of 2 personalhours/ha/d. In forests assessed as little useful and unsuitable for tourism the capacity index is the lowest.

PL

Praca przedstawia wyniki analizy przydatności miejskich i podmiejskich lasów Białegostoku do rekreacji, analizy uzupełnionej o ocenę ich pojemności rekreacyjnej. Największą powierzchnię analizowanego terenu zajmują lasy o bardzo dużej przydatności do rekreacji. Występują one głównie w dużych kompleksach leśnych zlokalizowanych na północny wschód od Białegostoku oraz w północnej części miasta. Duża przydatność badanych lasów do aktywnej formy wypoczynku wynika głównie z dość starego drzewostanu rosnącego na siedliskach boru świeżego i mieszanego świeżego. Nieprzydatne do rekreacji są niewielkie oddziały młodego lasu na siedlisku boru świeżego oraz oddziały porośnięte olsami. Oddziały charakteryzujące się dobrą i bardzo dobrą przydatnością do rekreacji odznaczają się wskaźnikiem pojemności rekreacyjnej wynoszącym od 3 do 6 osobogodz./ha/d. Wydzielenia o średniej przydatności cechują się pojemnością rekreacyjną wynoszącą 2 osobogodz./ha/d, natomiast najniższą chłonność mają lasy mało przydatne i nieprzydatne dla turystyki.

13

[Recenzja]: Mikrofilmy akt metrykalnych parafii rzymskokatolickich archidiakonatu białostockiego z lat 1808-1864. Informator, oprac. Jerzy Szumski, Białystok 2001, ss. 218

71%

Wilczewski W. F.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2006

|

vol. 85

447-449

14

Rynek kredytowy w osiemnastowiecznym Białymstoku w świetle analiz ksiąg miejskich

71%

Kozłowska M.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2017

|

vol. 78

PL

Artykuł przedstawia wyniki analiz funkcjonowania rynku kredytowego w Białymstoku w drugiej połowie XVIII w. Materiałem źródłowym, na którym oparto badania, są najstarsze zachowane księgi miejskie Białegostoku. Podstawę tę uzupełniają dokumenty z przechowywanych w AGAD zespołów Archiwum Roskiego oraz Archiwum Branickich z Białegostoku. Badaniu poddano takie elementy charakteryzujące rynek kredytowy jak: wartość zapisów, struktura obrotów, czas trwania umów oraz sposoby zabezpieczenia kontraktów. The credit market in eighteenth-century Białystok in the light of municipal registersThe article presents the results of analyses of the functioning of the credit market in Białystok in the second half of the eighteenth century. The studies have been based on the oldest municipal registers preserved in Białystok, which were supplemented by documents kept in the Roskie Archives and the Branicki Archives in Białystok. The analyses included such elements of the credit market as: the values of entries, turnover structure, duration of agreements, and contract guarantees.

15

Józef Zmitrowicz – wybitny działacz społeczny w Białymstoku w latach 1916–1921

71%

Ułanowicz M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

vol. 21

|

issue 2

91-127

EN

The main point of this publication is to present the activity of Józef Zmitrowicz in Białystok in the years 1916 1921. The author has decided to deal with this subject because the figure of Józef Zmitrowicz is little known among the inhabitants of Białystok. It is also worth highlighting, that the activity of Józef Zmitrowicz in this city is also forgotten in his official biographies. Józef Zmitrowicz (1879–1980) was a famous lawyer, educator, parliamentarian and pro-independence activist. He studied at St. Petersbourg and Kharkov. In the inter war period, he was a solicitor in Vilnius and then, after the second world war, in Olsztyn. He came from Vilnius to Białystok in November 1916. He became a teacher and director in Polish Real Gymnasium because his predecessor – priest Stanisław Hałko – was arrested by the Germans. Józef Zmitrowicz also managed a scouts group in Białystok and participated in many community initiatives. In 1919 he became a parliamentarian in the Legislative Assembly. Józef Zmitrowicz was a great patriot and a very religious person as mentioned by his protégé Michał Sopoćko – currently a blessed of the Catholic Church. I have used the publications by J. Dworakowski, M. Goławski, M. Kietliński, J. Dziemian and others while working on the biography of Józef Zmitrowicz. The parliamentary and senate transcripts as well as press articles, contained mainly in „Dziennik Białostocki”, were very helpful. While writing about the activity of Józef Zmitrowicz in Białystok, I have also used the collection of archives of the Sixth King Sigismund Augustus High School in Białystok – inheritor of the tradition of the Polish Real Gymnasium in Bialystok.

PL

Podstawowym założeniem publikacji jest przedstawienie działalności Józefa Zmitrowicza w Białymstoku w latach 1916–1921. Autor postanowił zająć się tym tematem, ponieważ postać Józefa Zmitrowicza jest mało znana wśród mieszkańców obecnej stolicy województwa podlaskiego. Warto również podkreślić, że działalność Zmitrowicza w tym mieście jest często pomijana w jego oficjalnych biografiach. Józef Zmitrowicz (1879–1980) był znanym prawnikiem, pedagogiem, posłem oraz działaczem niepodległościowym. Kształcił się w Petersburgu oraz Charkowie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego był adwokatem w Wilnie, a po II wojnie światowej w Olsztynie. W listopadzie 1916 r. przyjechał z Wilna do Białegostoku. Objął posadę nauczyciela oraz dyrektora Polskiego Gimnazjum Realnego, ponieważ jego poprzednik – ks. Stanisław Hałko – został aresztowany przez Niemców. Józef Zmitrowicz kierował również białostockim harcerstwem oraz brał udział w wielu inicjatywach społecznych. W 1919 r. został posłem na Sejm Ustawodawczy. Józef Zmitrowicz był wielkim patriotą oraz człowiekiem bardzo religijnym, o czym wspominał jego podopieczny Michał Sopoćko – obecnie błogosławiony Kościoła katolickiego. Pracując nad biografią Józefa Zmitrowicza, korzystałem z publikacji m.in.: J. Dworakowskiego, M. Goławskiego, M. Kietlińskiego, J. Dziemiana. Bardzo pomocne były również stenogramy sejmowe i senackie oraz artykuły prasowe, zawarte w czasopiśmie „Dziennik Białostocki”. Pisząc o działalności Józefa Zmitrowicza, korzystałem również z archiwum VI Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku – spadkobiercy tradycji Polskiego Gimnazjum Realnego.

16

„Karaj jołłary” podróżują dalej - na Podlasie i do Czech!

70%

Sulimowicz A.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2013

|

issue 2 (39)

20-21

17

Zarys dziejów parafii luterańskiej w Białymstoku od I do II wojny światowej

70%

Różański K. M.

Gdański Rocznik Ewangelicki

|

2015

|

vol. 9

133-149

EN

Dynamic development of the Lutheran parish of Białystok, including the nearby towns in Podlachia (presented in previous paper) got unexpectedly interrupted when the World War I broke out. While retreating, the Russian Army devastated factories and evacuated pat of the population, especially those of German origin; others fled to Germany. All of the above turned Białystok from an important industrial centre into a city full of unemployment and poverty. The Lutheran parish, despite its very poor financial situation, met new needs of its members and other citizens and started certain new charity actions for the poor and victims of war; these included e.g. orphanage, soup kitchen, home for elderly, medical support. When the Polish jurisdiction was restored after 123 years, the parish in Białystok joined the Evangelical–Augsburg Church in Poland. New circumstances generated a number of new problems, both internal – like tensions between pro-Polish and pro-German parties coexisting in the congregation, and external – like annexation of a church, attempted by a local priest. When the World War II broke out, most of community members were deported.This paper describes an outline of the history of the parish from the outbreak of World War I to World War II, including all the charity’s actions, and also mentions other protestant communities in Białystok.

18

Application of aerial hyperspectral images in monitoring tree biophysical parameters in urban areas

70%

Jarocińska A., Białczak M., Sławik Ł.

Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1

EN

Monitoring of trees in urban areas can be conducted using remote sensing, but should be supported by field measurements. The article aims to present the research method used to evaluate discolouration and defoliation of trees and tree damage in the city of Białystok in Poland. The analyses were done using AISA hyperspectral images. Field measurements encompassed determining the locations, species and levels of discolouration and defoliation of trees. Remote sensing indices of vegetation were calculated and correlated with the field-measured values of discolouration and defoliation. Based on that, values of discolouration and defoliation were calculated and evaluated against the field studies. The RMSE of the acquired data was around 16%. Using parameter values, a map of tree damage was drawn up. Based on the analysis, it can be stated that a significant number of trees is undamaged, although a large portion of the trees falls into the warning class.

19

Urbane Onomastik in Białystok. Zu Funktionen der Straßenbezeichnungen nach der NS-Umbennenung von 1942

70%

Feret A. S., Feret M. Z.

Acta Neophilologica

|

2021

|

vol. XXIII/2

69-82

EN

Street names not only have a topographical-spatial orientation function, but also reflect history and are a political and cultural tool. At the time of the National Socialist dictatorship, street and place names were changed in Germany. Also in the cities of then occupied Poland many streets and squares were renamed during the Second World War. The article aims to present the manner in which streets and squares in Białystok were named during World War II. An attempt is made to determine which functions can be observed in “new” urban designations.

20

Linia Białystok – Baranowicze Poleskiej Skarbowej Drogi Żelaznej w latach 1886–1914

61%

Dmitruk S.

Białostockie Teki Historyczne

|

2016

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2016, tom 14

PL

Tekst poświęcony pamięci Eugeniusza Dmitruka (1914–2003) – mieszkańca wsi Sokole Białostockie, wieloletniego pracownika stacji Żednia – stacji na trasie kolejowej Białystok – Baranowicze, prywatnie dziadka Autora.

EN

The author discussed the history and some aspects of the Białystok – Vawkavysk railway in the years 1886–1914. He based his considerations on Byelorussian and Russian literature and the Polish press of the XIX century. The article confirms former historians’ conclusions associating the economic situation of Białystok before World War I with the opening of the Białystok-Vawkavysk railway. The text does not constitute a scientific analysis. It just signals some problems which can be a subject to further research.

Refine search results

ДВА МЕЖДУНАРОДНЫХ ЯЗЫКА ГОРОДА БЕЛОСТОКА. ЗАМЕНГОФ И ВЕРТОВ.

Początki wymiaru sprawiedliwości na Białostocczyźnie w 1919 r. w świetle wileńskich archiwaliów

„Już z Białegostoku wkrótce Wersal mają robić”. Europejskie aspiracje dworu Katarzyny Barbary z Radziwiłłów Branickiej (zm. 1730)

Żydowska społeczność Białegostoku u schyłku swego istnienia (1950–1970)

Miasto bez... Kilka uwag o białostockiej pamięci stabuizowanej

Postawy migracyjne młodzieży akademickiej Białegostoku

Zarys dziejów parafii luterańskiej w Białymstoku do I wojny światowej

Wymiary sąsiedztwa. Rosjanie w opinii białostockich studentów

Odbudowa sądownictwa powszechnego w świetle protokołu z konferencji odbytej 14 września 1944 r. w Białymstoku z udziałem delegacji Resortu Sprawiedliwości PKWN

Działania prawne składające się na budowanie wizerunku Białegostoku z marką Esperanto

Czy to słowa (wyłącznie) białostockie? Rozważania o statusie leksykalnym wyrazów uznawanych za regionalizmy w Białymstoku i okolicach

Przydatność miejskich i podmiejskich lasów Białegostoku do rekreacji

[Recenzja]: Mikrofilmy akt metrykalnych parafii rzymskokatolickich archidiakonatu białostockiego z lat 1808-1864. Informator, oprac. Jerzy Szumski, Białystok 2001, ss. 218

Rynek kredytowy w osiemnastowiecznym Białymstoku w świetle analiz ksiąg miejskich

Józef Zmitrowicz – wybitny działacz społeczny w Białymstoku w latach 1916–1921

„Karaj jołłary” podróżują dalej - na Podlasie i do Czech!

Zarys dziejów parafii luterańskiej w Białymstoku od I do II wojny światowej

Application of aerial hyperspectral images in monitoring tree biophysical parameters in urban areas

Urbane Onomastik in Białystok. Zu Funktionen der Straßenbezeichnungen nach der NS-Umbennenung von 1942

Linia Białystok – Baranowicze Poleskiej Skarbowej Drogi Żelaznej w latach 1886–1914