Search results

1

„Мы, русские, вообще не умеем писать романов…”: к вопросу о национальной специфике жанра

100%

Belyaeva I.

Slavica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 170

9-23

EN

The article deals with the Russian novel of the 19th century in its top, classical patterns as a special typological branch of the novel genre, fundamentally different from European models. The author of the article proposes to look for the specifics of the Russian novel in his goal, which lies not so much in the field of the novel strategy of hero’s “education” (Bildungsroman) or in his “career” field, but rather in the problem of “the rehabilitation of a deceased man” (Dostoevsky) or turning the “old” man into the “new” one (Goncharov), i.e. related to the issue of soul salvation. Since the “plot space” (Lotman) of the Russian novel is associated with a mythological, essentially infinite situation, the problem of the end, or death, is not significant, and death itself is fraught with a new life. In the European novel, which is dominated by a fairy tale and a happy (or unlucky — as a variant) end, the question is not worth it, and the hero travels without eschatological questions. The hero of the Russian novel is aiming for the work of salvation, for this he lives his earthly life. The Russian novel following European discoveries in the field of this genre аs an artistic pattern but mostly was addressed to non-novel sources. The article assumes that the “plot of salvation” in the Russian classic novel went back to three lines of development. To the Cervantes type of novel itself, when the hero-savior came to the world (he easily became the killer). This model was least in demand and was embodied in the Idiot of Dostoevsky and partly in Goncharov’s Oblomov. The second line led to Dante’s Divine Comedy, with its idea of redemption and repentance of man in half of his earthly life and with the invaluable help of Earthly Wisdom (the Virgil motif) and Heavenly Wisdom (the Beatrice motif). The indicated model was relevant for Pushkin’s Eugene Onegin, Gogol’s Dead Souls, and especially for Goncharov’s novels. The third line — the most demanded — went back to Goethe’s Faust and to the idea of saving everybody and everything, even those who did not seem to deserve it. The plot was organized around the hero of the Faustian type and his search for the fullness of being, primarily through Beauty. This model is relevant for most of the Russian classic novels, but above all for works in this genre of Lermontov, Turgenev, Dostoevsky and in part for Tolstoy.

PL

W artykule omówiona została powieść rosyjska XIX wieku w swoich najdoskonalszych klasycznych wzorcach jako szczególne odgałęzienie gatunku powieści, zasadniczo różniące się od modeli europejskich. Według autora opracowania specyfika rosyjskiej powieści wynika z jej nadrzędnego celu, który polega nie tyle na powieściowej strategii „wychowania” człowieka czy też w kształtowaniu jego „kariery”, ile na sproblematyzowaniu „odtworzenia człowieka, który zginął” (Dostojewski) bądź przekształceniu „starego” w „nowego” (Gonczarow), czyli związana jest z problemem zbawienia duszy. Ponieważ „przestrzeń fabuły” (Łotman) powieści rosyjskiej wiąże się z mitologiczną, nieskończoną z założenia sytuacją, problem końca czy śmierci jest nieistotny, a sama śmierć zakłada pojawienie się nowego życia. W powieści europejskiej, zadowalającej się bajką i szczęśliwym (bądź nieszczęśliwym — jako wariant) zakończeniem, taki problem się nie pojawia, a bohater przechodzi drogę życia bez wnikania w problemy eschatologiczne. Bohater powieści rosyjskiej za cel obiera zbawienie i jemu poświęca swoją ziemską egzystencję. Powieść rosyjska, naśladując europejskie osiągnięcia w dziedzinie tego gatunku, wzorowała się w znacznym stopniu na źródłach niepowieściowych. W artykule postawiono tezę, że „fabuła zbawienia” w rosyjskiej powieści klasycznej wywodzi się z trzech źródeł. Pierwszym jest powieść typu cervantesowskiego, w której na świecie pojawia się bohater-zbawca (ten sam bohater mógł stać się oprawcą). Model ten był najrzadziej stosowany, a przykład może stanowić Idiota Dostojewskiego i częściowo Obłomow Gonczarowa. Drugie źródło to Boska komedia Dantego z jej ideą odkupienia i żalu za grzechy w połowie życia bohatera, w ziemskim systemie wartości i z nieocenioną pomocą Mądrości Ziemskiej (motyw Wergiliusza) i Mądrości Niebiańskiej (motyw Beatrycze). Na modelu tym oparte zostały: Eugeniusz Oniegin Puszkina, Martwe dusze Gogola i w szczególności powieści Gonczarowa. Trzecie źródło tradycji, do której nawiązywano najczęściej, to Faust Goethego i idea zbawienia wszystkich, nawet jak by się wydawało niezasługujących na to. Fabuła budowana była wokół bohatera typu faustowskiego i jego poszukiwania pełni bytu, przede wszystkim dzięki Pięknu. Ten model jest charakterystyczny dla większości rosyjskich powieści klasycznych, ale głównie dla utworów w tym gatunku autorstwa Lermontowa, Turgieniewa, Dostojewskiego i w pewnym stopniu Lwa Tołstoja.

2

Numa Łepkowski i historia nieznanej dedykacji Norwida

100%

Cedro A.

Studia Norwidiana

|

2011

|

vol. 29

135-156

EN

In 2010 in the blog nonsolusblog.wordpress.com information appeared about finding in the collection of the Illinois University Library a copy of the Italian edition of Dante's Divine Comedy that had belonged to Cyprian Norwid. Probably Norwid had this copy in the Berlin prison, and on the basis of it he translated fragments of the Italian masterpiece. On the title page, beside the poet's signature, there is the inscription “Florencja 1846” (Florence 1846). The date is a riddle, as in the light of the present knowledge it does not seem likely that Norwid could be in Italy in that year The dedication in the book (“To N. Łepkowski in remembrance of 1854 in America) has made it possible to establish that its addressee, Numa Łepkowski, was born in Volhynia about 1805, he studied at the Warsaw University, and then he fought in the November Uprising. Together with a large group of Polish veterans (234 people) he was deported to the United States, among others with August Antoni Jakubowski. Until his death (28 May 1887) Łepkowski made his living by playing the guitar: he composed music, gave concerts, but first of all he taught playing this instrument in the most famous New York homes. He was also active in organizations of the Polish community in America, and he took part in the social life of the New York elites. It was probably because of his high social status and extensive relations that Norwid met him. The death of the composer and his rank as a musician was noted in obituaries in several American, and even New Zealand newspapers Under Norwid's signature on the title page of the book there is an imprint of a signet-ring, in which elements of the Topór coat of arms, the poet's family sign, can be recognized. This is an additional premise that allows deciding that the book belonged to the poet's library.

3

Bezsensowne troski

75%

Anuszkiewicz Z.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2022

|

issue 4

1-8

IT

L’articolo è interpretazione delle iniziali terzine del canto XI del Paradiso della Divina commedia di Dante. La riflessione d’autore, non collegata direttamente alla vicenda del poema, viene analizzata nel suo contesto particolare – la sfera del Sole, il luogo della permanenza dei salvati dotati di menti eccellenti – e in seguito, come una composizione a sé stante, anche se lo strumento dell’interpretazione sarà innanzittutto confronto con le altre parti del poema. Il problema posto da Dante, sempre valido anche oggi, è quello della ricerca da parte degli uomini delle vie-scorciatoie alla felicità e al compimento.

EN

The article is an interpretation of the first stanzas of the XI canto of Paradise in the Divine Commedy of Dante. The authorial reflexion, which is not connected directly to the events in the poem, is been analysed in its particular context  – the sphere of the Sun, a  place of stay of the saved endowed with distinct minds  – and subsequently, as an independent composition, even if the instrument of the interpretation will be first of all a  confrontation with other fragments of the poem. The problem posed by Dante, still valid nowadays, is that of searching simplified roads to happiness and fulfillment.

PL

Artykuł stanowi interpretację początkowych tercyn XI pieśni Raju z Boskiej komedii Dantego. Odautorska refleksja, niezwiązana bezpośrednio z akcją poematu, jest analizowana jako znajdująca się w określonym kontekście – sfery Słońca, miejsca pobytu zbawionych obdarzonych wybitnym umysłem – a następnie jako samodzielny utwór, choć narzędziem interpretacji będzie przede wszystkim konfrontacja z innymi miejscami poematu. Stawiany przez Dantego, dziś nadal aktualny problem, to poszukiwanie przez ludzi uproszczonych dróg do szczęścia i spełnienia.

Refine search results

1 Fabrica Litterarum Polono-Italica

1 Slavica Wratislaviensia

1 Studia Norwidiana

1 2022

1 2020

1 2019

1 Anuszkiewicz Z.

1 Belyaeva I.

1 Cedro A.

„Мы, русские, вообще не умеем писать романов…”: к вопросу о национальной специфике жанра

Numa Łepkowski i historia nieznanej dedykacji Norwida

Bezsensowne troski