Search results

1

Czy konstytucje amerykańska i brytyjska tak bardzo różnią się od siebie? Uwagi na marginesie rozważań Edmunda Burke’a

100%

Tulejski T., Tomza-Tulejska A.

Przegląd Sejmowy

|

2023

|

issue 2(175)

201-223

EN

In constitutional law textbooks the American constitution is regarded as an example of the implementation of the Enlightenment concept of political order. In this respect it is contrasted with the British constitution. However, for Edmund Burke there was an important similarity between the two constitutions. For this old Whig, the Constitution of the United States was an integral branch of the British constitution that grew out of the unique circumstances existing in the American colonies. The authors analyse Edmund Burke’s argument through the lens of his concept of the constitution, the political philosophy of the Founding Fathers, and a comparison of American and British institutions.

2

NORMATYWNY WYMIAR BRYTYJSKIEJ KONSTYTUCJI

89%

Wieciech T.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

vol. 74

|

issue 2

19-32

EN

The word ‘constitution’ had only a descriptive meaning in the United Kingdom, being synonymous with the frame of government in existence before the American revolutionaries changed its sense by identifying it with the supreme law of the land. The United Kingdom does not, and indeed has never had, a constitution. And yet, it does have one, as its government operates under supreme general rules. Those rules are constitutional conventions. The word ‘constitution’ started to change its meaning in the United Kingdom when constitutional conventions emerged as rules that constrained, first, the monarch and then the parliament, in the exercising of their legal powers. In the 18th century the constitution was synonymous with law and unconstitutional behaviour was illegal. This changed in the first half of the 19th century when the British constitution became conventional. What it actually meant in the new environment was that to act in an unconstitutional way meant to act against the established convention, even if a given action was perfectly legal. Nevertheless, the British constitution is predominantly political because the supreme constitutional rules are non-legal and are not enforceable in the courts of law.

PL

Brak konstytucji w formie ustawy zasadniczej nie oznacza, że ustrój brytyjski nie przybiera formy rządów konstytucyjnych. Zasadniczy postulat konstytucjonalizmu, jakim jest wyeliminowanie arbitralności władzy przez poddanie jej niezależnym od piastunów władzy normom, realizowany jest w Wielkiej Brytanii przez konwenanse konstytucyjne, będące normami konstytucyjnymi o charakterze pozaprawnym, niemożliwymi do wyegzekwowania w postępowaniu sądowym. Pojęcie konstytucji zaczęło nabierać w Wielkiej Brytanii normatywnego znaczenia w pierwszej połowie XIX w. wraz z kształtowaniem się konwenansów, na których oparte zostało funkcjonowanie kluczowych instytucji ustrojowych: gabinetu i premiera. Wcześniej konstytucja była synonimem systemu rządów. Wielka Brytania ma więc współcześnie konstytucję w znaczeniu normatywnym, ponieważ ustrój tego państwa oparty jest na normach wyższego rzędu determinujących sposób wykonywania władzy państwowej, znajdujących się poza zasięgiem tych, których postępowanie regulują. Konwenanse konstytucyjne stały się normami eliminującymi arbitralność władzy nie tylko dlatego, że determinowały relacje pomiędzy egzekutywą a parlamentem, ale dlatego że wprowadzając do brytyjskiego ustroju zasadę suwerenności ludu, nałożyły na władzę ustawodawczą parlamentu ograniczenia konstytucyjne. Konwenanse konstytucyjne stały się podstawą politycznej konstytucji Wielkiej Brytanii. Wciąż stanowią one podstawę rządów konstytucyjnych w tym państwie mimo dostrzegalnego w ostatnich latach dążenia do również prawnego ograniczenia władzy państwowej.

3

Scotland’s independence referendum 2014 in the context of devolution settlement: historical background, political framework and constitutional consequences

75%

Łokucijewski K.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2015

|

vol. 7

|

issue 1

241-261

PL

Referendum w sprawie niepodległości Szkocji, przeprowadzone 18 września 2014 r., stanowiło jedno z najważniejszych wydarzeń w historii współczesnego brytyjskiego systemu politycznego. Było również wyrazem doniosłych zmian prawnych, jakim podlega ustrój terytorialny Zjednoczonego Królestwa. Celem artykułu jest przedstawienie kontekstu historycznego oraz uwarunkowań polityczno-prawnych, jakie doprowadziły do wrześniowego referendum. Proces przekształceń struktury terytorialnej państwa, określany mianem dewolucji, został zapoczątkowany w 1997 r. Szkockie referendum stanowiło konsekwencję całego ciągu znaczących reform, które doprowadziły do transformacji państwa unitarnego, jakim Wielka Brytania była jeszcze 20 lat temu, w obecny system quasi-federalny o niezwykle silnej dynamice zmian. W artykule poddano również analizie kampanię referendalną oraz podjęto próbę sformułowania możliwych scenariuszy wydarzeń związanych z określonym wynikiem referendum.

EN

The paper analyses a referendum on Scotland’s independence held on 18 September 2014, in particular within the legislative and political framework of the devolution settlement, implemented across the United Kingdom since 1997. Development of Scottish political separatism under the Scottish National Party and its long-time leader Alex Salmond has led to radical changes in the pattern of politics in Scotland. The pro independence SNP has ruled in Edinburgh since 2007, first through a minority government and then securing an absolute majority at Holyrood. It had consistently pushed for a referendum on independence and, after several months of negotiations, managed to sign on 15 October 2012 the Edinburgh Agreement with the British government. The Agreement paved the way for legislation regarding the referendum, in the form of the Scottish Independence Referendum (Franchise) Act and the Scottish Independence Referendum Act. “Yes” vote on 18 September would undoubtedly have enormous constitutional, political, economic, and social consequences for everyone involved, including the complex issues of Scotland’s EU and NATO membership, the exploitation of massive North Sea oil and gas reserves and retaining the British pound as future Scottish currency. But “No” vote would also mean significant adjustment of the British territorial constitution and considerable changes of Scotland’s relationship with the rest of the UK.

4

Metternich - der Unverstandene? Schwierigkeiten bei der Erforschung eines Ausnahmepolitikers:

63%

Siemann W.

Český časopis historický (The Czech Historical Review)

|

2020

|

vol. 118

|

issue 2

416-432

EN

He never lost sight of his long-term strategy (European peace and the internal legal security of the many peoples within the Monarchy). 7) He was also a visionary. This means the imagined anticipation of coming crises, catastrophes or problems or even concepts of a desired peace order up to the ideal of a League of Nations. He saw a permanent source of wars in the will of the various nationalities to each establish a linguistically homogeneous nation state in the middle of Europe. As a counter-model, he envisioned a loose, confederative union of various nationalities based on the model of the Swiss Confederation. 8) Metternich was not the all-powerful „coachman of Europe“. His great adversary Count Franz Anton Kolowrat-Liebsteinsky was in charge of police, censorship and finances within the Habsburg Monarchy. He also had to fight against the Emperor‘s obstinacy and against the selfish interests of Habsburg domestic power politics. His biography is at the same time an examination of European history in the period of upheaval between 1770 and 1850.

5

The Would-Be Independence Referendum of October 2023. A Lesson from Scotland

63%

Łokucijewski K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

issue 1(77)

237-249

PL

We wrześniu 2014 r. odbyło się w Szkocji referendum niepodległościowe. Kilka lat później, już po przełomowym referendum w sprawie członkostwa Zjednoczonego Królestwa w Unii Europejskiej, Nicola Sturgeon, pełniąca wówczas funkcję szefowej Szkockiej Partii Narodowej i Pierwszej Minister Szkocji, stała się twarzą kampanii na rzecz drugiego referendum na drodze do odzyskania przez Szkocję statusu suwerennego państwa. Padła nawet konkretna obietnica przeprowadzenia głosowania w październiku 2023 r. Kolejne brytyjskie rządy zdecydowanie sprzeciwiły się jednak wysiłkom Edynburga. W niniejszym artykule podjęto próbę analizy ustrojowo-prawnego i politycznego kontekstu tego swoistego ‘przeciągania liny’ pomiędzy władzami w Londynie i Edynburgu, z uwzględnieniem procesów dewolucji, niepodległościowych aspiracji Szkotów oraz konsekwencji Brexitu. Podstawowy problem badawczy dotyczy określenia ustrojowych warunków i przeszkód, jakie towarzyszą mieszkańcom Szkocji na ich drodze do niepodległości, szczególnie w związku z coraz bardziej antagonistycznym układem relacji pomiędzy brytyjskimi a szkockimi ośrodkami władzy.

EN

In the 2014 referendum Scottish voters were asked whether Scotland should be an independent country. Several years and one Brexit referendum later Nicola Sturgeon, the then popular and charismatic leader of the Scottish National Party and First Minister of Scotland, was making a convincing case for another independence referendum. She even proposed October 2023 as its date. But the United Kingdom government and successive Conservative prime ministers have consistently said “no”. This article analyses that constitutional and political ‘tug-of-war’ in the context of devolution settlement, pro-independence aspirations of Scottish people, consequences of Brexit, and growing tensions between Edinburgh and London. The most fundamental constitutional question within that frame of reference is what Scotland’s viable path to independence should be and in other words, under what circumstances the independence vision could be implemented.

6

Brexit, Devolution and Scottish Independence. Political and Legal Impact of the Sewel Convention in the UK

51%

Liske C.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

253-266

EN

The upcoming withdrawal of the United Kingdom from the European Union is a source of tensions within the political system of the UK. Devolution is most likely to be affected by Brexit which can lead to conflicts between the UK as a whole and Scotland as its part. The Sewel Convention is a political constitutional norm establishing non-legal rules of cooperation between these two political bodies. Despite having been written in a statute, the Sewel Convention remains unenforceable by the courts. Nonetheless, the political consequences of diminishing it may be severe. The discrepancy between the political strength of Scottish nationalism, confirmed in the latest general election, and constitutional lack of Scottish “voice” in regard to Brexit may lead to a severe political crisis within the UK.

XX

Nadchodzące wystąpienie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej jest źródłem napięć w ramach systemu politycznego tego kraju. Brexit z dużym prawdopodobieństwem wpłynie na dewolucję w UK, powodując konflikty pomiędzy Zjednoczonym Królestwem jako całością oraz Szkocją jako jego częścią. Konwenans Sewela jest polityczną normą konstytucyjną ustanawiającą pozaprawne reguły współpracy pomiędzy oboma ciałami politycznymi. Pomimo tego, że konwenans został umieszczony w ustawie, nie jest możliwy do wyegzekwowania przez sądy, polityczne konsekwencje jego złamania mogą być jednak znaczne. Rozdźwięk pomiędzy siłą polityczną szkockiego nacjonalizmu, potwierdzoną w ostatnich wyborach parlamentarnych, a konstytucyjnym brakiem „głosu” Szkocji w odniesieniu do Brexitu może doprowadzić do poważnego kryzysu politycznego w Zjednoczonym Królestwie.

Refine search results

2 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

1 Przegląd Sejmowy

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Český časopis historický (The Czech Historical Review)

1 2024

1 2023

1 2020

1 2019

1 2015

1 2012

2 Łokucijewski K.

1 Liske C.

1 Siemann W.

1 Tomza-Tulejska A.