Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Casimir the Great
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Między Zakonem, Czechami i Brandenburgią – rola Wielkopolski i Wielkopolan w polityce Kazimierza Wielkiego do roku 1345

100%
Wytrzyszczak S.
Historia Slavorum Occidentis
|
2015
|
issue 2(9)
80-100
EN
In the early years of his reign, Casimir the Great had to cope with the legacy of his father, Władysław the Elbow-high. Władysław the Elbow-high’s fi - nal years had seen him struggle with a powerful noble of Wielkopolska – Wincenty Nałęcz of Szamotuły, who had emerged as the victor in this trial. Casimir could not afford to ignore the noble houses of Wielkopolska. The early days of his reign witnessed his attempts to resolve matters with the Teutonic Order and Silesian principalities and to forge an alliance with the House of Wittelsbach. He also had to stand up to Czech pretensions to the Polish crown. To negotiate with the House of Wittelsbach, the king needed the endorsement of the knights of Wielkopolska, which abutted Brandenburg. Mikołaj Doliwa of Biechów and Jarosław Grzymała of Iwno saw to the durability of the Polish-Brandenburg alliance. Notwithstanding the brevity of the pact, the impact of the two knights on mutual relations was so great that the king nominated them both for the then highest offi cial positions (provincial governors) in gratitude for their work.
2

Królestwo Polskie a zakon krzyżacki 1348–1350 – między konfliktem a współdziałaniem

86%
Szweda A.
Zapiski Historyczne
|
2012
|
vol. 77
|
issue 1
9–24
EN
From a traditional historiographic perspective the treaty of Namslau (Namyslow) made in November 1348 between Casimir the Great and Roman and Czech king Charles IV of Luxembourg constituted a breakthrough in the Polish-Teutonic relations. It included a clause according to which the Czechs were to help Poland against the Teutonic Order if the Order occupied some of Poland’s territories. It was not a declaration to carry out the anti-Teutonic action on the part of the Polish king, but one of the elements making the Treaty of Namslau quite insignificant from the very beginning, which was obvious to both parties. It did not affect the Polish-Teutonic relations, which is proved by the border agreement concluded in June 1349. Apart from the detailed delimitation, it included an important clause guaranteeing the freedom of trade for all merchants crossing the border area of the Vistula. The agreement was the first to define the border line between Greater Poland and Pomerania (which was under the Teutonic rule), and included some modifications which took place in respect to the borders. At the same time King Casimir the Great took measures to revive the trade relations with the Teutonic State. Until the end of 1349 the monarch issued three documents guaranteeing the freedom of movement of Prussian merchants (particularly the ones from Torun) to Ruthenia, where he defeated the Lithuanians at the time. The revival of trade affected also other areas, which quickly led to frictions resulting from the fact that traditional centres suffered losses because of the appearance of new routes. The evidence for this conflict was a letter of April 1350 from the authorities of Kalisz to the council of Torun. The settlement made through the mediation of the Gniezno archbishop Jaroslaw Bogoria, mentioned in a royal document of August 1350, prevented the escalation of the conflict, the element of which was the confliscation of cloth from Polish merchants which took place in Torun. Casimir the Great was interested in resolving the conflict amicably as the spring and summer of 1350 was characterized by the intensive military activity of Lithuania in Ruthenia.
3
Publication available in full text mode
Content available

Kobiety w życiu króla Kazimierza Wielkiego w świetle Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza

58%
Wójcik G.
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
|
2015
|
vol. 34
|
issue 1
EN
The article is an attempt to show the role of women in the life of King Casimir III The Great on the basis of Annales Seu Cronicae Incliti Regni Poloniae by Jan Długosz. Not only does the text describe his romances and wives, but also the relations with his mother, sister and daughters. Even at the beginning of his first marriage a conflict between Casimir’s mother Jadwiga and his newlywed wife Anna emerged. Both women wanted to be the Queen of Poland. Jadwiga’s withdrawal helped to adjust the quarrel. Casimir the Great was extremely fond of women, which drove him into chronic adultery. He paid special attention to their appearance. He maintained numerous lovers and prostitutes he used to visit. Nevertheless, only the second of his three wives, Adelaide could not bear the situation and after she had spent long years during which Casimir’s presence was scarce, she returned to her father’s home. Casimir would often treat women in an instrumental way and he must have harmed them with his behavior, however, he did take care of his daughters and other women related to him by blood. His relations with women can be illustrated to some extent by his attitude to the Virgin Mary. On the one hand, he worshipped her in Wiślica but on the other hand, he could not abstain from hunting on a holiday devoted to the Virgin Mary. Casimir could have sworn to change for the better even to the pope, but his inclination was too strong and he would soon return to his old sins. Długosz claims that the punishment for his debauchery was the end of the dynasty. Nevertheless, it should be noticed that the king took proper care of widows and the poor, including women. That is why impecunious women paid him the last tribute with deep regret.
PL
Artykuł jest próbą ukazania miejsca kobiet w życiu króla Kazimierza III Wielkiego w oparciu o Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza. Przy referowaniu zagadnienia nie ograniczono się jedynie do żon i miłostek Kazimierza Wielkiego, lecz wspomniano także o jego matce, siostrze oraz córkach. Już u progu jego pierwszego małżeństwa doszło do konfliktu pomiędzy matką Kazimierza, Jadwigą, a nowo poślubioną Anną. Chodziło o to, która z kobiet ma być uważana za królową Polski. Ustąpienie Jadwigi pozwoliło zażegnać ten spór. Kazimierz Wielki miał wielką słabość do kobiet i często popadał w grzech cudzołóstwa. Zwracał uwagę przede wszystkim na ich wygląd zewnętrzny. Utrzymywał wiele kochanek i nierządnic, z którymi się spotykał. Jednak spośród trzech kolejnych żon króla tylko druga, Adelajda, nie mogła wytrzymać tej sytuacji i po wielu latach przeżytych prawie bez obecności króla wróciła do ojcowskiego domu. Kazimierz nieraz traktował kobiety przedmiotowo i niejednej z nich wyrządził krzywdę swym postępowaniem. Troszczył się natomiast o swoje córki i inne kobiety związane z nim więzami krwi. Wiele światła na jego postawę wobec kobiet wnosi jego odniesienie do Matki Bożej. Z jednej strony oddawał hołd Maryi czczonej w Wiślicy, a z drugiej strony nie potrafił się powstrzymać od polowania w święto maryjne. Kazimierz mógł wielokrotnie obiecywać swoją poprawę i porzucenie cudzołóstwa, nawet papieżowi, ale miał słabą wolę i wciąż wracał do starych grzechów. W opinii Jana Długosza karą Bożą za rozpustę Kazimierza Wielkiego było to, że ród królewski wyginął. Należy jednak zauważyć, że król otaczał troską wdowy oraz ludzi biednych, pośród nich także kobiety. Dlatego gdy umarł, kobiety z ludu żegnały go z wielkim żalem.
4
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie przywileju koszyckiego z 1374 roku wobec rozważań o prawach kobiet w Polsce

58%
Lisiecka J.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2023
|
vol. 75
|
issue 1
161-180
EN
The subject matter of the present article concerns an aspect of the Košice privilege of 1374 which has been hitherto unnoticed by history scholars. In addition to the unquestionable significance of this act for the development of the noble’s democracy, its gravity is also connected with the fact that it was the first legal act in Poland dealing with women’s rights. Granting of the privilege of 1374 is presented in a historical context by placing this legal event against the background of the situation in the Polish territories in the 14th century, while taking into account historical, political, social, and cultural issues. The legal and social situation of women is also portrayed. The provisions of the Košice privilege are characterized and particular emphasis is placed on the purpose of its granting, i.e. guaranteeing the succession to the Polish throne to the daughters of Louis the Great, and its consequences are delineated.
PL
Problematyka artykułu dotyczy niedostrzeganego dotąd przez badaczy historii aspektu przywileju koszyckiego z 1374 r. Oprócz niewątpliwego znaczenia tego aktu dla rozwoju demokracji szlacheckiej miał on także znaczenie jako pierwszy akt prawny na ziemiach polskich traktujący o prawach kobiet. Nadanie przywileju z 1374 r. przedstawiono w kontekście dziejowym przez ujęcie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne i kulturowe. Ukazano również sytuację prawno-społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, z uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego, oraz omówiono jego następstwa. Przedstawiono nadanie przywileju z 1374 roku w kontekście dziejowym poprzez uplasowanie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne oraz kulturowe. Wskazano również na sytuację prawno – społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, ze szczególnym uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego oraz wskazano na jego następstwa.
5
Publication available in full text mode
Content available

Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego

51%
Goźdź-Roszkowski K.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2015
|
vol. 18
17-35
EN
The royal tenure on church estates resulted from an initiative of King Casimir the Great (Kazimierz Wielki) or the monastery being their owner. The reason declared officially for setting up the lifelong tenure was the intention to improve the economic condition of the church estates (melioratio bonorum). Yet one can also guess other, hidden reasons for setting up such tenures. It is so as in this way the king had a pretext to manifest the royal right of patronage towards monasteries and also derived profit, although the latter was not necessarily obtained at the moment of conducting the improvement of the estates. It is also probable that King Casimir counted on the fact that the monastic endowments he only held in lifelong tenure would remain in the hands of the royalty for ever. Being the lifelong tenant, the king had limited material rights to the estates held. They consisted of the rights of the owner, yet without the right to dispose of the object of tenure (ius disponendi). It was the monastery that remained the owner of the estate that the king held in tenure. With the death of King Casimir, the tenure terminated, and the estates it covered returned to their owners. Perhaps pro melioratione tenures played a lesser role in the king’s internal policy than what the opinions of some researchers suggest.
PL
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną oficjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia stanu gospodarczego włości kościelnych (melioratio bonorum). Można się jednak domyślać także innych, ukrytych powodów ustanawiania dożywocia. Dawało bowiem ono królowi pretekst do zamanifestowania monarszego prawa patronatu względem klasztorów a także przynosiło dochód, niekoniecznie osiągany dopiero w efekcie przeprowadzonej melioracji dóbr. Prawdopodobnie też król Kazimierz liczył, iż dobra klasztorne, choć posiadane przezeń tylko dożywotnio, pozostaną w rękach monarszych na stałe. Na posiadanych dobrach król, jako dożywotnik miał ograniczone prawo rzeczowe, na które składały się uprawnienia służące właścicielowi, jednak bez prawa dysponowania przedmiotem dożywocia (ius disponendi). Właścicielem dzierżonych przez króla dóbr był klasztor. Z chwilą śmierci króla Kazimierza dożywocie gasło a dobra nim obciążone powróciły do właścicieli. Być może dożywocie pro melioratione odgrywało mniejszą rolę w polityce wewnętrznej monarchy od tej, jaką sugerują wypowiedzi niektórych badaczy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.