Search results

1

Chrystianizacja i elity władzy Wielkich Moraw: wybrane aspekty

100%

Książek A. J.

Historia Slavorum Occidentis

|

2014

|

issue 2(7)

90-106

EN

From the position of Christian rulers, faith expansion concerned not only individuals, but also entire communities. A decision appertaining to the choice of Rome or Constantinople as a place of importation of Christianity was both signifi cant and political. Following a number of failed attempts of Christian missions among the Slavic tribes, the ninth and eleventh century saw the emergence of the foundations of statehood along with a number of conversions acts of rulers and their milieux. The eighth century saw the development of stronghold centres on the Morava river (Mikulčice, Staré Město, Uherske Hradiste). The strongholds were rapidly remodelled in the late eighth/early ninth century, hence even prior to the Moravians putting in an appearance in Frankfurt in 822. At the time in the area of western Slovakia occurred the most aggressive expansion into the territory of the Avars located on the left bank of the Danube and new Moravian strongholds (Pobedim, Devin, Smolenice–Molpír) were erected east of the White Carpathians, at least as far as The Váh. These phenomena can be regarded as social upheavals within the political elite of the Moravians, centred on the Morava River, which resulted in the expansion into the territories in south-western Slovakia occupied by the Avars and the ensuing construction of new stronghold centres. That expansion presumably presaged the creation of a base against the Khaganate in Pannonia. The erection of the fi rst churches in the area on the initiative of the princes and nobles attests to the scale of the changes which occurred among the Moravians, having probably stemmed from very intensive, yet unmentioned in written sources, contacts between the tribal Moravian aristocracy and the Frank Counts from the borderland. It is reasonable to conjecture that there was not any organised mission, as evidenced by the ethnical diversity of the Moravian clergy emerging at the time. It consisted, apart from the Bavarians, also of the clergy from Italy and the Greeks of the Dalmatian cities.

2

Chrystianizacja Gruzji według Historii Kościelnej Rufina z Akwilei

88%

Niewiadomska M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2019

|

vol. 26

|

issue 1

15-24

EN

The Church History by Rufinus of Aquileia is the oldest source concerning the Christianisation of Georgia, ancient Iberia. The author, drawing on information from the Iberian prince Bacurius, presents the events with a woman as their protagonist, a modest Roman Catholic. The example of her life and the miracles which through her intercession occurred in front of the pagan Iberians, are the direct cause of the people's acceptance of faith. The unusual, so active role of the woman, which is also confirmed by Georgian tradition, authenticates this valuable account. Rufinus bequeaths us the lacking information – despite many sources from that period – on how Christianity spread in the fourth century beyond the borders of the Roman Empire.

3

Imetegija Stepan: puha Permi Stefani kuju komi legendides

75%

Limerov P.

Mäetagused

|

2014

|

vol. 57

115-130

EN

The article compares the biography of St. Stephen of Perm, written by Epiphanius the Wise, with the stories about the miracle maker Stephen known in Komi folklore. The author explores the influences of Russian culture on Permian (Komi) culture by mediation of St. Stephen of Perm, and the association of folklore legends with the Christianisation of the Komi. The dialogue between the Russian Christian written tradition and the Komi pagan oral tradition, which was initiated by the Christianisation of the Komi at the end of the 14th century, was based on the philological activity of St. Stephen of Perm. It was him who translated into the Permian Komi language the main principles and concepts of Christian religion, which made the dialogue between Russian and Komi cultures possible. St. Stephen’s mission was complicated because he not only had to provide an accurate translation of Christian texts into another language, but also had to find and create meaning equivalents for Christian images in non-Christian tradition. St. Stephen of Perm became a key figure denoting the contact point of Russian and Komi traditions. In Russian tradition the acceptance of the Permian side was expressed in St. Stephen’s hagiology, which combines the biography of St. Stephen and the story of his journey to the Perm region. In Permian tradition St. Stephen and the events related to him are explained in folkloric texts about Christianisation.

4

Christianisation as Cultural Guilt: The Bulgarian Experience

75%

Danova S.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

vol. 20

EN

Christianisation as Cultural Guilt: The Bulgarian ExperienceThis article contextualises the idea of Christianisation as cultural guilt within the Bulgarian context, particularly at the time of the Bulgarian National Revival. This theory has been most radically depicted in the published works of the outstanding revolutionary and poet of the National Revival, Hristo Botev. The origin of this idea is studied through his cultural dialogue with the texts of Georgi Rakovski (another eminent revolutionary and poet from the same period) to prove that the decadent version of Christianisation was known amongst the Bulgarian elite, most of whom were educated at Russian institutions, where they became familiar with the essays of the German historiogJohann Christian von Engel. Under his influence, Christianisation is considered to be a cultural and political invasion on the part of the Byzantine Empire. In this context, the motive of the lost brightness of the Bulgarian Middle Ages emerges from the literary works of the National Revival. The valuation of the medieval symbols of the obliterated Bulgarian antiquity culminated in the 1920s and 1930s. During that period, aspects of national identification were sought from magicians, dualists, and anchorites, which ultimately did not yield the desired result for the official nationalism but rather caused a crisis of symbols. Chrystianizacja jako wina kulturowa. Doświadczenie bułgarskieW niniejszym artykule postawiono sobie za cel kontekstualizację idei chrystianizacji jako winy kulturowej na gruncie bułgarskim, znanej od czasów bułgarskiego odrodzenia narodowego. Teza ta została najbardziej radykalnie wyrażona w dziełach publicystycznych wybitnego rewolucjonisty i poety odrodzenia narodowego, Christa Botewa. Poddano tu analizie genezę tej idei poprzez jego dialog kulturowy z tekstami Georgiego Rakowskiego, innego wybitnego rewolucjonisty i poety z tego samego okresu, aby udowodnić, że dekadencka wersja chrystianizacji jest znana wśród bułgarskiej elity, uformowanej głównie w rosyjskich instytucjach oświatowych, dzięki esejom niemieckiego historyka Johanna Christiana von Engela. Pod jego wpływem chrystianizacja jest uważana za inwazję kulturową i polityczną cesarstwa bizantyjskiego. W tym kontekście w dziełach literackich odrodzenia narodowego pojawia się motyw utraconej świetności bułgarskiego średniowiecza. Wartościowanie średniowiecznych symboli zatartej starożytności bułgarskiej ma swą kulminację w okresie międzywojennym, w latach 20. i 30. XX wieku. W tym czasie poszukiwano tożsamości narodowej u magów, dualistów, anachoretów, co ostatecznie nie przyniosło pożądanego efektu dla oficjalnego mitonacjonalizmu, lecz spowodowało kryzys symboli.

5

Chrystianizacja Anglii według Historia ecclesiastica gentis Angelorum Bedy Czcigodnego

71%

KOŁODZIEJCZYK D.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2020

|

vol. 1

|

issue 25

7-21

EN

Bede Venerable from Northumbria belongs to the group of the most prolific writers of the early medieval period. This Benedictine friar from Britain became famous thanks to his chronicle: Historia ecclesiastica gentis Angelorum, dedicated to the history of his motherland since the moment of Gaius Julius Caesar’s arrival until the year 731. Thanks to this chronicle, but also his other historical records concerning, e.g. Benedictine abbots, Bede Venerable owes his name of ‘the father of English historiography’. The issue of the Christianisation of Britain, connected with the continuous sending of missionaries on the British territory, creates the main part of this chronicle. This article is an attempt, undertaken with a certain amount of timidity, to outline the history of the introduction and renewal of Christianity in Britain based only on the chronicle written by Bede Venerable.

6

Duchowe dziedzictwo chrztu Polski

63%

Popławski J. M.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 5: Teologia duchowości

41-53

EN

The article emphasises the effects and significance of the baptism of Mieszko I in 966 in the history of Poland. The arrival of Christianity opened Poland to the legacy of culture and theological thought of the Western world. In consequence, it resulted, not only, in the perception of the western spiritual and intellectual tradition, but triggered the development of Poland’s theological thought. Thus, Poland has its own notable contribution to the creation and distribution of that spiritual legacy for the sake of both the Church and Europe.

XX

Artykuł uwydatnia skutki i znaczenie chrztu świętego Mieszka I w 966 r. w historii Polski. Przyjęcie chrześcijaństwa otworzyło Polskę na dziedzictwo kultury i myśli teologicznej świata Zachodu. W wyniku tego doszło nie tylko do percepcji zachodniej duchowości i intelektualnej tradycji, ale i ukierunkowania rozwoju polskiej myśli teologicznej. Dzięki temu Polska ma swój znaczący wkład w tworzenie duchowego dziedzictwa Kościoła i Europy i dzielenie się nim z innymi.

7

Założenie Biskupstwa Pomorskiego według Augustyna ze Stargardu

63%

Rusakiewicz M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2017

|

issue 1

21-33

EN

The article deals with the image of the beginning of the Pomeranian Diocese presented in the so-called Protocollum created in the 16th century by Angelus de Stargardia, whose intention was to prove that the Pomeranian Diocese and the whole of Pomerania itself had never been subdued to Poland; the creation of Protocollum was related to a ecclesiastical conflict between Gniezno (German: Gnesen) and Pomerania. In order to support his thesis Angelus put forward arguments taken from sources of the time concerning the past of Poland and Pomerania; among other things, Angelus described the Christianisation mission in Pomerania carried out by Otto of Bamberg. The motive for founding the Pomeranian Diocese is of key importance for the whole of the narrative, as it schematically presents the basic assumptions of Angelus concerning the independence of the Pomeranian Diocese from Poland. Various mentions about the capitals of the Diocese were interpreted by Angelus as a tale of its triple founding. In that tale Otto of Bamberg was responsible for creating the Diocese, and he located its capital in Wolin (German: Wollin). According to Angelus the mention of the Usedom (Polish: Uznam) Diocese in the Chronicle of the Slavs (Chronica Sclavorum) by Helmond is a proof that the capital of the Diocese was moved to Usedom, which had been decided by the mighty families at the meeting held by Duke Wartislaw I (Polish: Warcisław I). On the other hand, moving the capital to Kammin (Polish: Kamień) – according to Angelus – was its third and final founding, which was approved by the pope. The origins of the Pomeranian Diocese outlined in that way show three elements that shaped it: first, the activities of the Pomeranian Apostle, Otto of Bamberg; second, a voluntary decision of the Pomeranians to accept Christianity; and third, the papal approval of Kammin as the capital of the Diocese. The tale of the Diocese having been symbolically founded three times was supposed – in Angelus’ narrative – to underline its extraordinary origins, and therefore to confirm its right to be independent from Poland.

PL

Tematem artykułu jest obraz początków biskupstwa pomorskiego przedstawiony w powstałym w XIV wieku tzw. Protocollum Augustyna ze Stargardu. Autor stworzył dzieło mające udowodnić, że zarówno pomorskie biskupstwo, jak i całe Pomorze nie były nigdy podporządkowane Polsce, a powstanie tegoż utworu związane było z kościelnym konfliktem gnieźnieńsko-pomorskim. W celu udowodnienia swojej tezy Augustyn przedstawił argumenty zaczerpnięte ze znanych ówcześnie przekazów o przeszłości Polski i Pomorza, opisując – pośród wielu innych wątków – przebieg misji chrystianizacyjnej na Pomorzu przeprowadzonej przez Ottona z Bambergu. Motyw założenia biskupstwa na Pomorzu jest kluczowy dla całości narracji, gdyż schematycznie przedstawia podstawowe założenia Augustyna dotyczące niezależności biskupstwa pomorskiego od Polski. Znajdujące się w przekazach źródłowych wzmianki o stolicach biskupstwa przełożył Augustyn na opowieść o potrójnym jego założeniu. Według tej koncepcji za ustanowienie biskupstwa odpowiedzialny był Otton z Bambergu, który wyznaczył Wolin na jego stolicę. Znana z Kroniki Helmolda wzmianka o biskupstwie uznamskim była według Augustyna dowodem na przeniesienie stolicy biskupstwa na wyspę Uznam, o czym zadecydowali pomorscy możni na zjeździe zwołanym przez księcia Warcisława I. Natomiast przeniesienie stolicy biskupstwa do Kamienia było według Augustyna trzecim i ostatecznym jego ustanowieniem, zatwierdzonym przez papieża. Zarysowane w ten sposób korzenie pomorskiego biskupstwa wskazują na trzy elementy je kształtujące: po pierwsze działalność Apostoła Pomorzan, czyli Ottona z Bambergu, po drugie dobrowolna decyzja Pomorzan o przyjęciu chrztu, a po trzecie zaś papieskie zatwierdzenie ustanowienia siedziby biskupa w Kamieniu. Opowieść o symbolicznym potrójnym założeniu biskupstwa miała zatem w narracji Augustyna podkreślić jego niezwykłe początki, a tym samym potwierdzić prawo do niezależności od Polski.

8

We władzy Peruna. Mitologia i wierzenia dawnych Słowian i ich współczesnych wcieleń w filmie polskim

63%

Nowakowski J.

Polonistyka. Innowacje

|

2022

|

issue 16

67-82

EN

The article describes and analyses the screen image of the Slavs in Polish cinematography in the context of Slavic beliefs and mythology, mostly juxtaposed with the Christianisation of the Polish lands. In most works, filmmakers have tried to combine a legendary, fantastic perspective with historical events and realities. This is the case off Jerzy Hoffman’s adaptation of the novel by I. Kraszewski entitled Stara baśń [The Old Tale], as well as in the films Gniazdo [The Nest] (where the issue of ideology of the so-called People’s Poland was important) and Krew Boga [God’s Blood] (a movie shot in modern times, without the need to pay any tribute to the authorities). In works dealing with contemporary fate of ancient mythology we can differentiate two models. One of them is hiding Slavic beliefs under the naive, folk version of the dominant Catholic religiousness that has not completely eradicated the ancient faith (as in Jan Jakub Kolski’s films from the Jańcioland universe). In contrast, in Allegro’s Polish Legends and in Krakow Monsters TV series made for Netflix we deal with contemporary incarnations of Slavic and specifically Polish myths and legends. Allegro’s production relied on pastiche and ludic storytelling, while the series made for the streaming platform Netflix attempted to speak in earnest about the presence of the deities in question in the modern metropolis. Both ways produced artistically imperfect results, but in terms of genre and story, they point to the direction that future realisations of the theme may take.

PL

Artykuł opisuje i analizuje ekranowy wizerunek Słowian obecny w rodzimym filmie w kontekście ich wierzeń i mitologii, przeważnie zderzonych z chrystianizacją ziem polskich. Filmowcy w większości utworów starali się łączyć perspektywę legendarną, fantastyczną z wydarzeniami i realiami historycznymi. Tak jest w adaptacji powieści I. Kraszewskiego Stara baśń dokonanej przez J. Hoffmana oraz filmach Gniazdo (gdzie ważna była kwestia ideologii państwa tzw. Polski Ludowej) i Krew Boga (w czasach współczesnych, bez trybutu płaconego władzy). W utworach, w których mowa o współczesnych losach dawnej mitologii spotykamy dwa modele. Niekiedy (w filmach Jana Jakuba Kolskiego z uniwersum Jańciolandu) słowiańskie wierzenia są ukryte pod dominującą religijnością katolicką, naiwną, ludową, która nie wyrugowała do końca dawnej wiary. Z kolei w cyklach telewizyjnych Legendy Polskie Allegro oraz Krakowskie potwory dla Netfliksa mamy do czynienia ze współczesnymi wcieleniami mitów i legend słowiańskich i ściśle polskich. W produkcji Allegro postawiono na pastisz i ludyczny charakter opowiadania, w serialu platformy streamingowej Netflix próbowano mówić językiem poważnym o obecności danych bóstw we współczesnej metropolii. Oba sposoby dały niedoskonałe artystycznie rezultaty, ale gatunkowo i fabularnie wskazują na kierunek, jakim podążyć mogą kolejne realizacje tematu.

9

Alice’s Journey Across the Globe into Mysterious Realms: The Significance of the Exotic Animals in Wonderland

45%

Brown C.

Libri & Liberi

|

2015

|

vol. Vol 4

|

issue 4.2

269-290

EN

Contrary to the common view that Wonderland was sheltered from major world events, Carroll projects global trends onto his intrepid child explorer, allowing her to experience the expanding and shrinking effects of global dynamics. Emigration to the Antipodes stretches her body and the reader’s imagination beyond terrestrial limits into mysterious realms. Unbelievable animals became a reality in the context of world exploration, challenging the Victorians to extend their mental as well as their geographical horizons. The threat to the biblical divine order of animals unknown to Noah was augmented by the publication of Darwin’s On the Origin of Species in 1859. Carroll, as a devout Christian, revived traditional views of animals as allegories of virtues and vices and as mediators between the world of spirits and the material world. Alice and Wonderland animals play roles as divine beings in a coded confrontation between contemporary scientific paradigms and magical belief-systems.

HR

Nasuprot uvriježenomu mišljenju o tome da je Čudozemsku izolirao od važnih svjetskih događaja, Carroll je smjerove globalnoga razvoja projicirao upravo u svoju odvažnu istraživačicu, dopuštajući joj da na vlastitu tijelu iskušava posljedice proširivanja i sužavanja horizonta globalnih zbivanja. Odlazak k Antipodima izdužuje njezino tijelo, a čitateljeva se moć uobrazilje širi preko svake zemaljske granice, sve do tajnovitih predjela. Otkrivanjem su svijeta, naime, životinje koje do tada nisu bile ni zamislive postale stvarnošću. To je ljudima iz viktorijanskoga doba nametnulo potrebu za proširenjem ne samo njihovih prostornih, već i duhovnih predodžbi. Biblijski božji poredak u još većoj mjeri ugrozile su Noi nepoznate životinje, a na njihovo postojanje upućivalo je Darwinovo djelo O podrijetlu vrsta (1859). Kao uvjereni kršćanin Carroll je obnovio tradicionalno mišljenje o životinjama kao alegorijskim prikazima vrlina i poroka, ali i ono po kojemu su životinje posrednici između svijeta duhova i materijalnoga svijeta. Carroll Alici i životinjama iz Čudozemske stoga dodjeljuje ulogu božanskih bića u kodiranome suprotstavljanju suvremene znanstvene paradigme i magičnih sustava vjerovanja.

DE

Im Gegensatz zu der üblichen Ansicht, dass das Wunderland von wichtigen Weltereignissen abgeschirmt bleibt, projizierte Carroll globale Entwicklungen auf seine kühne Explorandin, sodass sie die erweiternden und schrumpfenden Horizonte des globalen Geschehens am eigenen Leib verspüren kann. Die Auswanderung nach Australien dehnt ihren Körper und gleichzeitig die Vorstellungskraft des Lesers über die irdischen Grenzen hinaus in geheimnisvolle Gefilde hinein. Im Zuge der Entdeckung der Welt wurden Tiere, die bisher nur imaginär existierten, Realität. Dadurch ergab sich für die Viktorianer die Herausforderung, nicht nur ihre geografischen, sondern auch ihre geistigen Vorstellungen zu erweitern. Die Gefährdung der biblischen Ordnung Gottes aufgrund der für Noah unbekannten Tiere wurde noch durch die Veröffentlichung von Darwins Über den Ursprung der Arten 1859 vergrößert. Als überzeugter Christ belebte Carroll die althergebrachten Ansichten von Tieren als Allegorien für Tugenden und Laster sowie als Vermittler zwischen der Sphäre der Geister und der materiellen Welt neu. Alice und die Wunderland-Tiere spielen Rollen als göttliche Wesen im Rahmen einer kodierten Konfrontation zwischen zeitgenössischen wissenschaftlichen Paradigmen und magischen Glaubenssystemen.

Refine search results

1 Annales Missiologici Posnanienses

1 Historia Slavorum Occidentis

1 Libri & Liberi

1 Mäetagused

1 Polonistyka. Innowacje

1 Przegląd Zachodniopomorski

1 Roczniki Teologiczne

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Slavia Meridionalis

1 2022

2 2020

1 2019

1 2017

2 2015

2 2014

1 Brown C.

1 Danova S.

1 KOŁODZIEJCZYK D.

1 Książek A. J.

1 Limerov P.

1 Niewiadomska M.

1 Nowakowski J.

1 Popławski J. M.

1 Rusakiewicz M.