Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Concordat
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ne-uzavření konkordátu mezi ČR a Svatým stolcem

100%
Lípa J., Dolista J.
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
|
2018
|
issue 4(25)
205-227
EN
The thesis presents the issue of the possibility of not closing the concordat between the Czech Republic and the Holy See from the historical and present point of view. It shows the development of international relations between the Czech Republic and the Holy See in terms of efforts to conclude an international treaty (and previous treaties) the socalled Concordat, which faithfully replicate the entire development of relations between the two subjects of international law. It shows the issue of the Austrian Concordat of 1855, the Concordat Modus vivendi Treaty of 1928, the draft of the new Concordat of 2002 and the secret negotiations on the new Concordat of 2014. Further efforts to self-determine clerics and believers in the Czech Republic by concluding a new international treaty can be expected. The possible conclusion of the new wording will thus be based on the current political situation and the majority consensus, perhaps, for example, as defining against Islamization in the sense of non-indigenous cultures rather than threats of terrorism. Given the current state of secularization, it can be stated that the new Concordat is not necessarily necessary at the moment, and its closure and ratification is not the order of the day.
2
Content available remote

Funkcja stabilizacyjna Konkordatu polskiego z 1993 r. wobec Kościoła katolickiego i innych związków wyznaniowych

88%
Borecki P.
Studia Prawa Publicznego
|
2019
|
issue 1(25)
9-31
EN
The stabilising function is one of the main intended functions of the concordats. It consists in striving to ensure the immutability (stability) of legal norms resulting from the provisions of this type of treaties, and consequently to ensure the relative immutability of legal (and factual) states created or shaped under the concordat government. The Concordat petrifies a model of relations between the state and the Catholic Church. In fact, it protects a certain system of social, political and, to some extent, economic relations. This function in the Polish legal system is guaranteed in particular by the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 (Article 25(3) and (5)) and the provisions of the 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties. The Concordat of 1993 is therefore legally difficult to denounce. The Treaty provides a differentiated implementation of the stabilising function. Individual norms of this act, to varying degrees, implement its stabilising function. It seems that it is most fully implemented through detailed standards of an absolutely binding nature. The second category of concordat norms from the point of view of the implementation of the stabilising function should include norms whose implementation depends on a later agreement between the Church and the relevant state authorities. As a third category, one should mention regulations which, when formulating legal norms, refer to canon law or state law. The last group consists of norms, the implementation of which depends, in fact, on a unilateral decision of the state authorities. The degree to which a stabilising function is carried out by the provisions of the Concordat also depends on the level of detail. The Concordat of 1993 is not a full concordat and therefore provides limited stability in the financial and property affairs of the Catholic Church and clergy. In practice, however, the 1993 Treaty, combined with the political strength of the Church, has ensured relatively good legal stability for the Church, although it has not yet been fully implemented and has seen some obvious violations. In many aspects, however, there has been an improvement in the legal position of the Church.
3
Publication available in full text mode
Content available

Argentine Concordat as an International Agreement Regulating the Law of Patronage

88%
Osuchowska M. Z.
|
2020
|
vol. 25
|
issue 1
89-109
EN
In the history of relations between the Argentinean government and the Holy See, two ideas are permanently intertwined: signing the Concordat and defending national patronage. The changes that occurred in the 1960s indicated that exercising the right of patronage, based on the principles outlined in the Constitution, was impossible, and the peaceful establishment of the principles of bilateral relations could only be indicated through an international agreement. The Concordat signed by Argentina in 1966 removed the national patronage, but the changes to the content of the Constitution were introduced only in 1994. The aim of the study is to show the concordat agreement concluded in 1966 by Argentina with the Holy See as an example of an international agreement. The main focus is the presentation of concordat standards for the institution of patronage. Due to the subject and purpose of the study, the work uses methods typical of social sciences in the legal science discipline. The dogmatic-legal method is the basis for consideration of the Concordat as a source of Argentine law, and as an auxiliary method, the historical-legal method was used to show the historical background of the presented issue.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zasada współdziałania państwa i związków wyznaniowych w prawie polskim

88%
Borecki P.
Studia Prawa Publicznego
|
2022
|
issue 4 (40)
85-109
EN
The principle of cooperation between the state and religious associations gives a positive meaning to the relations of these entities. However, if it is improperly implemented, it risks giving the state a religious character, or the political instrumentalization of religious communities. The principle of cooperation “blurs” the separation of church and state. The cooperation between these entities should be optional, and its goals should be as precise as possible. The principle of cooperation, therefore, deserves relative, not indisputable acceptance.In Polish law, the principle of cooperation between the state and religious associations has both Catholic and secular roots. It became a constitutional and concordat requirement in the sphere of religious relations. At the same time, the Constitution of 1997 and the Concordat of 1993/1998 set out in very general terms the goals of obligatory cooperation between the state and religious associations (the Church). In ordinary legislation, the principle of cooperation between the state and religious associations is articulated primarily in the Act of May 17, 1989 on Guarantees of Freedom of Conscience and Religion, in Individual Religious Acts of 1989–1997, and in the legislation on social welfare and combating social pathologies (alcoholism). The statutory wording is often general and declarative. Detailed legal guarantees for the implementation of the title rule in the aforementioned acts are infrequent. Since 1990, the Church Fund has been such a financial and legal guarantee. All in all, its implementation depends to a large extent on the possibilities and will of the partners of the potential cooperation.The correct implementation of the principle of cooperation between the state and religious associations (the Church) is still a challenge in the sphere of religious relations in contemporary Poland.
5
Content available remote

Nieważność i wygaśnięcie konkordatu polskiego z 1993 r.

87%
Borecki P.
Studia Prawa Publicznego
|
2020
|
issue 4 (32)
43-62
EN
From time to time, there is a proposal in the public debate in Poland to break the 1993 concordat, and this has also recently been the case. However, in the current systemic and political reality of contemporary Poland, the issue of the invalidity or expiry of the Polish concordat is one purely for theoretical (academic) discussion. It is worth analyzing this through the prism of the Vienna Convention on the Law of Treaties of 1969 and the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The only hypothetical grounds for an annulment of the 1993 Concordat would be the allegation that it was concluded in violation of Art. 46 of the Vienna Convention, i.e. in breach of the rules of national law concerning the competence to conclude a treaty of fundamental importance. The Government of the Republic of Poland did not raise this objection within a reasonable time. There are also no circumstances that could constitute obvious reasons for considering the Polish concordat of 1993 as expired. One might try to defend the position that the concordat may be terminated unilaterally, despite the fact that it does not contain an appropriate clause in this regard. It can be compared to a friendship treaty. Such contracts are, by their very nature, subject to termination. It also seems that if need be, the Polish side might be able to terminate the concordat due to a fundamental change in circumstances, e.g. by referring to the rapidly progressing secularization process of Polish society. A very serious barrier to the termination of the concordat by the Polish side is the Constitution of the Republic of Poland of 1997. In Art. 25 sec. 4 it provides for the obligation to define the relations between the state and the Catholic Church, especially in the form of an international agreement with the Holy See. The hypothetical termination of the 1993 concordat would require prior appropriate amendment of Poland’s constitution and the consent of a number of state bodies. In the current legal situation in Poland, the termination of the treaty with the Vatican is very difficult in procedural terms, and is politically unrealistic.
6
Publication available in full text mode
Content available

Teoretyczne i praktyczne zagadnienia związane z pięciodniowym terminem na złożenie wniosku do USC w celu rejestracji kanonicznego małżeństwa (art. 10 ust. 1 pkt 3 Konkordatu)

75%
Kroczek P.
Annales Canonici
|
2014
|
issue 10
103-118
EN
The Concordat between the Holy See and the Republic of Poland was signed in 1993, but ratified in 1998. Year 2013 marks the 15th anniversary of coming into effect of the bilateral agreement. It is a good opportunity to evaluate its provisions. The paper aims to present one of the pieces of evidence from art. 10 sect. 1 no. 3 of the Concordat, namely, the evidence for registering canonical marriage in the State Civil Registry so that the marriage would be a subject to such effects as a marriage contracted according to Polish law. From the interpretation of the provision in question and application of its norms there arise some theoretical and practical problems. The author tries to solve them and give some postulates de lege ferenda so as to make the law more clear.
7
Content available remote

Konkordat podpisany ze Stolicą Apostolską w 1993 r. jako źródło prawa w Rzeczypospolitej Polskiej

63%
Banaszkiewicz A.
Studia Prawa Publicznego
|
2015
|
issue 4(12)
123-153
EN
A concordat between the Holy See and a lay state is a document regulating the relationships between the two subjects. This article discusses the Concordat entered into by the Republic of Poland and the Holy See in 1993 (in force as of 1998) as one of the sources of law in Poland. First, the issue of international agreements (treaties) is described with particular attention given to the specifics of a concordat as an international agreement. Next, the term ‘concordat’ is defined and its evolution over the centuries presented as a consequence of the change in the legal status of the Vatican and the Holy See, in result of which concordats became agreements between sovereign subjects of international law. Certain concordat theories have been subsequently analysed, with particular focus put on the binding theory of an international convention. The second part of the article focuses on the history of the institution of a concordat (including the circumstances accompanying its conclusion such as the requirement of compliance with e.g. the laws in Poland), its purpose, character and content. The main goal of the considerations was to analyse the principles upon which the relationships between the Polish state and the Catholic church have been based. Those relationships constituted the essence of the reasons for entering into the Concordat by the Polish state. Although the concluded Concordat maintains and provides for all essential elements characterising a lay state, a potential collision of its provisions and the provisions of Polish law have been signalled. The article ends with an overview of the realisation of the goals foreseen in the Concordat after almost twenty years of its coming into force.
PL
Konkordat podpisywany przez Stolicę Apostolską i dane państwo świeckie to dokument regulujący całokształt stosunków pomiędzy tymi podmiotami. Artykuł omawia problematykę Konkordatu zawartego przez Rzeczpospolitą Polską ze Stolicą Apostolską w 1993 r. (a obowiązującego od roku 1998) jako źródła prawa w Polsce. W pierwszej kolejności ogólnie przybliżono zagadnienie umów międzynarodowych (traktatów), z uwzględnieniem specyfiki konkordatów jako jednego z rodzajów takich umów. Następnie zaprezentowano definicję terminu „konkordat” i jej ewolucję na przestrzeni dziejów, która była skutkiem zmiany statusu prawnego Watykanu oraz Stolicy Apostolskiej, w konsekwencji czego konkordaty stały się porozumieniami zawieranymi między suwerennymi podmiotami prawa międzynarodowego. Pokrótce omówiono również teorie konkordatowe, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązującej teorii konwencji międzynarodowej. W dalszej części tekstu omówione zostały: historia (krótko przedstawiono okoliczności towarzyszące zawarciu, m.in. nawiązano do kwestii spełnienia wymagań prawa polskiego przy ratyfikacji), cele, charakter i treść omawianego porozumienia. Głównym zamierzeniem rozważań było przeanalizowanie zasad, na których opierają się relacje między państwem polskim a Kościołem katolickim, co stanowi istotę i uzasadnienie związania się konkordatem przez strony, przy jednoczesnym uwzględnieniu koncepcji i istoty państwa świeckiego. Wśród zagadnień poruszonych w tekście wymienić należy problematykę ewentualnej kolizji postanowień konkordatowych z przepisami prawa polskiego. W podsumowaniu zawarte zostały wnioski autora dotyczące realizacji założonych przez strony celów w perspektywie blisko dwudziestu lat obowiązywania przedmiotowego dokumentu.
8
Content available remote

Ochrona małżeństwa i rodziny w prawie polskim oraz prawie wewnętrznym kościołów chrześcijańskich

63%
Tunia A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
97-116
PL
Problematyka dotycząca ochrony małżeństwa i rodziny stanowi przedmiot zainteresowania zarówno państwa jak i związków wyznaniowych. Celem artykułu jest ukazanie zakresu tej ochrony w prawie polskim oraz porównanie go z ochroną tych instrukcji w prawie wewnętrznym wybranych kościołów chrześcijańskich Przepisy prawa polskiego zawierają szeroki zakres instrumentów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa tych instytucji. W odniesieniu do małżeństwa są to głównie normy, które dotyczą ochrony jego trwałości. Za takie zaś uznać można: określone przesłanki rozwodu, unieważnienia małżeństwa oraz ustalenia jego nieistnienia, tryb postępowania rozwodowego przewidujący instytucję mediacji oraz zawieszenia postępowania, w razie pojawienia się widoków na utrzymanie pożycia małżeńskiego, jak też instytucję separacji małżeńskiej. Instrumentami ochrony rodziny są z kolei określone przepisy prawa rodzinnego, podatkowego, ubezpieczeniowego, procesowego (karnego, cywilnego, administracyjnego) oraz przepisy o pomocy społecznej i przeciwdziałaniu patologiom (narkomanii, alkoholizmowi oraz przemocy w rodzinie). Przepisy te mają na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny oraz zapewnienia jej pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych lub kryzysowych. Ponadto w niejednokrotnym przypadku przewidują one możliwość współpracy organów władzy publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w zakresie zagwarantowania podstawowych praw rodzinie. Z kolei przepisy prawa wewnętrznego związków wyznaniowych odnoszą się przede wszystkim do ochrony małżeństwa, poprzez zachowanie jego nierozerwalności, natomiast do ochrony rodziny prawo powszechne kościołów chrześcijańskich nie odnosi się w sposób bezpośredni. Gwarantowana jest ona jednak w normach prawa partykularnego.
EN
The problem of protection of marriage and family attracts particular attention both of the state and religious associations. The article demonstrates the scope of this protection in Polish law and juxtaposes it with the protection of these institutions offered by internal laws of selected Christian churches. Polish rules and regulations furnish a broad range of instruments safeguarding these institutions. As far as marriage is concerned, these are primarily norms governing the protection of its durability. These are: specific grounds for divorce, nullification of marriage and determination of its invalidation, divorce proceedings allowing for conciliation, in case conjugal life is likely to be sustained, as well as the institution of separation. The instruments of family protection are: specific provisions of family law, tax law, insurance law, rules of procedure (civil, penal, administrative) and regulations on social assistance and prevention of social pathologies (drug addiction, alcohol addiction and domestic violence). These regulations are intended to safeguard basic family needs and pro vide assistance in emergency or crisis circumstances. Furthermore, oftentimes they provide for cooperation between public authorities, churches and religious associations in securing most fundamental family rights. On the other hand, internal regulations of religious associations protect the conjugal bond by securing its indissolubility; however, when it comes to family protection, the universal law of Christian churches fails to govern it directly. Still, it is guaranteed by the norms of particular laws.
9
Publication available in full text mode
Content available

Pozycja finansowo-prawna Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce międzywojennej

63%
Żurek K. M.
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
|
2022
|
issue 4
157-173
EN
The paper aims at presenting the legal and financial position of the Latin Rite Catholic Church in Poland after the restoration of independence. Moreover, the study describes the path of legal changes that occurred as a result of the Concordat and land  reform. As evidenced by numerous publications, due to the concordat agreement signed on February 10th, 1925, an increase in the significance of the Catholic Church in Poland has been observed. The legal-dogmatic method has been applied  in the study. The results presented in the article might provide guidance for those interested in the issue of relations between the State and the Church, both on a legal and historical level.
PL
Celem głównym niniejszego artykułu jest zaprezentowanie pozycji finansowej i prawnej Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce po odzyskaniu niepodległości oraz opisanie drogi zmian prawnych, jakie dokonały się w wyniku zawarcia Konkordatu i przeprowadzenia reformy rolnej. Za sprawą umowy konkordatowej podpisanej w dniu 10 lutego 1925 r. zaobserwować można wzrost znaczenia Kościoła katolickiego w Polsce, co poświadczają liczne publikacje. W opracowaniu posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, zaś przedstawione w niniejszym artykule rezultaty mogą stanowić istotną wskazówkę dla osób interesujących się zagadnieniem relacji na linii państwo–Kościół, zarówno na płaszczyźnie prawnej, jak i historycznej.
10
Publication available in full text mode
Content available

Bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego a zawarcie małżeństwa konkordatowego

63%
Jancewicz Z.
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
|
2022
|
vol. 17
|
issue 19 (1)
89-116
EN
The issue addressed in this publication is the interpretation of the provisions on the term under Article 8 § 3 The Family and Guardianship Code in the context of the interpretation of Article 10, para. 1, point 3 of the Concordat. The conducted research shows that statutory provisions recognize the preparation of a marriage certificate as a necessary condition for contracting a marriage, and not the observance of the five-day period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code. They are consistent with the provisions of the Concordat, even despite its literal interpretation, which may suggest a different interpretation. It should be noted that the current jurisprudence and the views of most doctrines fall within the framework specified not only by the Act – the Family and Guardianship Code, but also by the provisions of the Concordat. As a consequence, the ineffective expiry of the period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code will not affect the conclusion of a concordat marriage, if a marriage certificate is drawn up (Article 1 § 2 of the Family and Guardianship Code).
PL
Zagadnieniem podjętym w niniejszym publikacji jest wykładnia przepisów o terminie z art. 8 § 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy w kontekście interpretacji art. 10 ustęp 1 punkt 3 Konkordatu. Przeprowadzone badania dowodzą, iż zapisy ustawowe za przesłankę konieczną zawarcia małżeństwa uznają sporządzenie aktu małżeństwa, nie zaś zachowanie pięciodniowego terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Pozostają one w zgodzie z zapisami Konkordatu, nawet pomimo jego literalnej wykładni, która może sugerować interpretację odmienną. Należy stwierdzić, że dotychczasowa praktyka orzecznicza, jak i poglądy doktryny mieszczą się w ramach określonych nie tylko ustawą – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ale i przepisami Konkordatu. W konsekwencji bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie będzie miał wpływu na zawarcie małżeństwa konkordatowego, o ile zostanie sporządzony akt małżeństwa (art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
11
Content available remote

Relacje Kościół-Państwo w Polsce wobec COVID-19

63%
Krzewicki J.
|
2020
|
vol. 9 (22)
|
issue 1
83-100
PL
Pandemia COVID-19 skłoniła rząd polski do działania, którego skutkiem ubocznym było naruszenie wolności religijnej. Problem głównie dotyczył obostrzeń w ilości osób mogących uczestniczyć w nabożeństwach. Istnieją zastrzeżenia co do konstytucyjności podjętych w dobrej wierze działań. Działanie państwa wiązało się z dobrze uzasadnionym celem. Było ono adekwatne i potrzebne. Wątpliwości budziło arbitralne i nieproporcjonalne narzucanie Kościołowi ograniczeń, co do których zastosowanej skali brakowało jasnego i przekonywającego uzasadnienia. Ponadto sposób wprowadzenia obostrzeń w zbyt małym stopniu opierał się na poszanowaniu autonomii Kościoła. Pandemia wykazała, że oba podmioty powinny wyciągnąć wnioski celem pogłębienia i rozwoju owocnej współpracy na rzecz dobra człowieka i społeczeństwa.
EN
The COVID-19 pandemic prompted the Polish government to act with a side effect of violating religious freedom. The problem mainly related to the restrictions with regard to number of people who could participate in the services. There are reservations about the constitutionality of actions taken in good faith. The state action was associated with a well-justified goal. It was adequate and necessary. It raised doubts, by the arbitrary and disproportionate imposition of restrictions on the Church, the scale of which was lacking in clear and convincing justification. Moreover, the restrictions were introduced was not based on respect for the autonomy of the Church. The pandemic showed that both entities should draw conclusions from it and to deepen and develop fruitful cooperation for the benefit of human being and society.
12
Publication available in full text mode
Content available

Concordat versus agreements: experience of integration Church activity into the lithuanian legal system

51%
Subačius P. V.
Prawo Kanoniczne
|
2018
|
vol. 61
|
issue 2
EN
In the year 2000 after difficult searches for a consensus in the Church itself and after variable negotiations with Government three agreements between the Holy See and the Republic of Lithuania were signed and ratified. The first one – “Concerning juridical aspects of the relations between the Catholic Church and the State”, the second – “Concerning the pastoral care of Catholics serving in the Army”, and the third – “On Co-operation in Education and Culture”. A Mixed bilateral commission between the State and the Church has been constituted for elaboration and practical implementation of the aforementioned acts. An article analyses a shift from the drafts of concordat to agreements and tensions between Church and State in spheres of education, culture, social care, pastoral care in the military and hospitals.
PL
W 2000 r., po trudnych poszukiwaniach konsensusu w samym Kościele i po zmiennych negocjacjach z rządem, zostały podpisane i ratyfikowane trzy umowy między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską. Pierwsza z nich - "O prawnych aspektach stosunków między Kościołem katolickim a państwem", druga - "O duszpasterstwie katolików służących w wojsku", trzecia - "O współpracy w dziedzinie oświaty i kultury". Do opracowania i praktycznej realizacji powyższych aktów powołana została mieszana komisja dwustronna między państwem a Kościołem. Artykuł analizuje przejście od projektów konkordatu do porozumień i napięć między Kościołem a państwem w sferze edukacji, kultury, opieki społecznej, duszpasterstwa wojskowego i szpitalnego.
13
Publication available in full text mode
Content available

Zgodność granic administracji kościelnej z granicami odrodzonego państwa polskiego w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925 r.

51%
Ryguła P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2020
|
vol. 23
277-305
EN
The Second Polish Republic was a state that put a special emphasis on the safety of its political borders and on the integration of the people living on the territory of the reborn state. The guarantee to adjust the new canonical administrative division of the Catholic Church in Poland to the political borders of the new state, which was included in Article 9 of the Concordat of 10 February 1925, was of special importance to the Polish Republic at the beginning of its statehood. On the basis of the idea of the separation of church and state, the present article aims to show how the canon-law instruments were applied to achieve the goal of the territorial and social integration of the Second Polish Republic. The signatories of the Concordat were obviously aware of the fact that the legal instruments at the disposal of the Holy See were canon-law instruments. As such, they were not appropriate to confirm or guarantee the shape of the political borders of the state. However, the fact that they made it possible to map the existing political borders of the state onto the canonical chart of the contemporary Catholic Church in Europe is undeniable. When it comes to the integration of the Polish people, it was not possible to overlook the fact that the Roman Catholic Church was “the religion of the preponderant majority of the nation” in the Second Polish Republic, as stated in Article 114 the Constitution of 1921. Thus, the integration of the structures of the Catholic Church was of fundamental importance not only to its own efficiency within the borders of the state, but also to the social integration of the country, where 75% of the people declared the Catholic faith.
PL
II Rzeczypospolita była państwem, które w sposób szczególny kładło nacisk na gwarancje dotyczące własnych granic politycznych oraz konsolidację społeczeństwa zamieszkującego terytorium odrodzonego państwa. Gwarancje dostosowania do granic politycznych państwa nowego podziału kanoniczno-administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce – zawarte w art. IX konkordatu z 10 lutego 1925 r. – miały dla Rzeczpospolitej w początkach jej państwowości szczególne znaczenie. Wychodząc od idei rozdziału państwo‑Kościół, także na płaszczyźnie podziału administracyjnego, autor artykułu próbuje wskazać na wykorzystanie instrumentów prawno-kanonicznych do celu, jakim była integracja terytorialna i społeczna w II Rzeczpospolitej. Sygnatariusze konkordatu byli oczywiście świadomi, że instrumenty prawne, jakimi dysponuje Stolica Apostolska w powyższym zakresie, mają charakter prawno-kanoniczny. Nie są więc one właściwymi, aby uznawać czy gwarantować kształt granic politycznych państwa. Trudno jednak zaprzeczyć, że przy ich pomocy doszło do odwzorowania istniejących granic politycznych kraju na mapie kanonicznego podziału ówczesnego Kościoła Katolickiego w Europie. Jeśli zaś chodzi o konsolidację społeczeństwa polskiego, to trudno nie dostrzec, skoro dostrzegł to ustrojodawca w art. 114 Konstytucji RP z 1921 r., że wyznanie rzymskokatolickie w II Rzeczpospolitej było „religią przeważającej większości narodu”. Integracja struktur tego Kościoła miała więc fundamentalne znaczenie nie tylko dla sprawnego funkcjonowania tego Kościoła w ramach wyznaczonych granicami politycznymi. Miała też zasadnicze znaczenie dla integracji życia społecznego w kraju, w którym 75% społeczeństwa deklarowała się jako katolicy.
14
Content available remote

Projekt ustawy o majątku i finansowaniu kościołów i innych związków wyznaniowych w Republice Czeskiej z 2008 r. w świetle obowiązujących umów konkordatowych z państwami postkomunistycznymi

51%
Nemec D.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
45-67
PL
Artykuł omawia propozycje ustawowe dotyczące uregulowania kwestii majątkowych i finansowania kościołów i związków wyznaniowych przygotowane przez rząd Republiki Czeskiej w 2008 roku, w szczególności w zestawieniu z umowami konkordatowymi obowiązującymi między Stolicą Apostolską i krajami postkomunistycznymi. Artykuł zwięźle omawia istniejące w tym zakresie regulacje począwszy od roku 1918 (od powstania Czechosłowacji) i dokładnie opisuje historię tworzenia i debatę na temat propozycji ustaw dotyczących majątku kościołów i związków wyznaniowych. Artykuł skupia się także na analizie proponowanych rozwiązań i dokonuje ich porównania z istniejącymi umowami konkordatowymi z państwami postkomunistycznymi w określonych obszarach: rodzaje rozwiązań prawnych (prawo państwowe, konkordaty, umowy z innymi kościołami), rozwiązania w zakresie majątku (połączenie ograniczonego zwrotu dóbr z określoną rekompensatą finansową), finansowanie pośrednie i bezpośrednie kościołów, korzyści podatkowe. Pomimo, że zaproponowane rozwiązania prawne zostały odrzucone przez specjalną komisję (utworzoną przez Izbę Deputowanych parlamentu Republiki Czeskiej w czerwcu 2008 roku) w trakcie jej ostatniego posiedzenia w marcu 2009 roku, można stwierdzić, że z jednej strony proponowane prawo znajduje odzwierciedlenie w demokratycznych standardach europejskich; z drugiej strony, wypracowano pewne podstawowe aksjomaty dla potencjalnych rozwiązań ustawowych w zakresie majątku i finansowania kościołów oparte na uzgodnieniach wszystkich 17 kościołów i związków wyznaniowych w Republice Czeskiej.
EN
The article presents the proposals of the law on property settlement with churches and religious societies and on their financing prepared by the Government of the Czech Republic in 2008, especially in comparison with actual concordat agreements between the Holy See and post-communist countries. It shows shortly the existing legislation on this matter since 1918 (since the origin of Czechoslovakia), and it describes accurately the history of the formation and debating of the proposal of the law on property settlement. The main matter is the analysis of the proposed law and its comparison with actual concordat treaties with the post-communist countries in singular areas: types of juridical solution (State law, concordat agreement, treaties with other churches), property settlement (combination of a limited reinstatement of goods and of a defined financial compensation), direct and indirect financing of churches, fiscal benefits. Although the proposed law has been refused by a special commission (created by the Chamber of Deputies of the Parliament of the Czech Republic in June 2008) during its final session in March 2009, we can state, that on the one hand the proposed law corresponds with the usual democratic European standards, on the other hand there has been founded fundamental axioms for any legal solution of the crucial problem of church property and financing, namely on the basis of common consent of all of 17 respective churches and religious societies in the Czech Republic.
15
Content available remote

Perspektywy zmiany systemu finansowania kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce

51%
Stanisz P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
5-33
PL
W obowiązującym Konkordacie między Rzecząpospolitą Polską i Stolicą Apostolską zawarto postanowienia zapowiadające zmianę modelu finansowania instytucji kościelnych w Polsce. Do dnia dzisiejszego nie udało się doprowadzić do realizacji tego celu. Potrzeba modyfikacji polskiego systemu finansowania Kościoła Katolickiego (a wraz z nim również innych związków wyznaniowych) nie utraciła jednak swej aktualności. Najpoważniejsze zastrzeżenia dotyczą istnienia Funduszu Kościelnego, zasilanego corocznie dotacjami z budżetu państwa i wykorzystywanego do częściowego finansowania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne osób duchownych oraz do dotowania renowacji zabytków sakralnych i niektórych rodzajów społecznie użytecznej działalności związków wyznaniowych. Ze względu na brzmienie postanowień obowiązującego Konkordatu oraz Konstytucji, nowe rozwiązania powinny zostać wypracowane z udziałem właściwych przedstawicieli Kościoła Katolickiego i innych związków wyznaniowych. Za najbardziej godny polecenia wzorzec dla przyszłych rozwiązań polskich należy uznać włoski model finansowania związków wyznaniowych. Nie znaczy to oczywiście, że model ten powinien zostać przejęty bez zastrzeżeń. Niektóre jego elementy powinny zostać zmodyfikowane. Po wprowadzeniu potrzebnych korekt może się on stać doskonałym przykładem równoczesnego poszanowania wolności religijnej oraz świeckości państwa.
EN
The Concordat between the Republic of Poland and the Holy See, which is presently in force, comprises provisions anticipating a change in the model of funding church institutions in Poland. Even though that objective hasn’t been fulfilled to this day, the need to modify the Polish system of funding the Catholic Church (together with other religious denominations) has lost none of its relevance. The most serious objections concern the existence of the Church Fund, which is granted yearly subsidies from the state budget and which partially subsidizes the social and health insurance of clergy, the renovation of historic churches as well as some kinds of welfare activities of religious denominations. On account of the wording of the provisions of the present Concordat and the Constitution, new solutions should be developed with the participation of appropriate representatives of the Catholic Church and other religious denominations. It is recommended that the Italian model of funding religious denominations should serve as an example for prospective Polish solutions. Although the model should not be adopted without reservations, on introducing some necessary modifications, it can become a perfect example of respect for religious freedom concomitant with respect for the secularism of the state.
16
Publication available in full text mode
Content available

Przepisy stabilizujące w Konstytucji RP na przykładzie Konkordatu między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską

51%
Jagiełło D., Gardocka T.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 6(70)
187-197
PL
Konstytucja w rozdziale I Rzeczpospolita zawiera normy o charakterze stabilizującym stan prawny. Zajmujemy się tymi, które budzą wątpliwości interpretacyjne, niekiedy podnoszone przez doktrynę i w różny sposób rozstrzygane. Niektóre są sformułowane ogólnie, co utrudnia ustalenie zakresu zapewnianej ochrony (stabilizacji). Skoncentrujemy się na normach stabilizacyjnych, utrwalających regulacje lub wręcz niedopuszczających zmiany bez zmiany Konstytucji RP- art. 25 ust. 4, traktujący o umowie zawartej ze Stolicą Apostolską, ale również na tych które wymieniają w różnym kontekście ministrów konstytucyjnych, których nie może zabraknąć w rządzie, chociaż ustawa pozwala jego skład kształtować swobodnie. Wydaje się, że wśród norm o charakterze stabilizującym stan prawny, najwięcej emocji budzi kwestia Konkordatu. Autorzy zastanawiają się: czy zasadne jest by strona kościelna miała więcej praw niż państwo? Wykorzystana została metoda historycznoprawna (analiza konkordatów oraz tło historyczno- polityczne) i dogmatyczna analiza przepisów.
EN
The Constitution, in Chapter I of the Republic, contains norms of a stabilising legal status. We address those that raise questions of interpretation, sometimes raised by the doctrine and resolved in different ways. Some are formulated in general terms, which makes it difficult to determine the scope of the protection (stabilisation) provided. We will concentrate on the norms of stabilisation that perpetuate the regulations or even do not allow changes without amending the Constitution of the Republic of Poland – Article 25 Paragraph 4, treating of the agreement concluded with the Holy See, but also those that mention, in various contexts, the constitutional ministers that may not be absent from the government, although the law allows its composition to be shaped freely. It seems that among the norms of a stabilising legal state, the issue of the Concordat is the most emotive. The authors wonder: is it legitimate for the church party to have more rights than the state? A historical-legal method (analysis of the Concordats and the historical-political background) and a dogmatic analysis of the provisions have been used.
17
Publication available in full text mode
Content available

Normatywne konsekwencje art. 9 Konkordatu dla polskiego porządku prawnego

51%
Olszówka M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2023
|
vol. 26
281-301
EN
Polish legal system does not differentiate days which are free from work on the basis of their Catholic/religious or state/secular nature – either at the constitutional level or at the statutory level. Article 66(2) of the 1997 Constitution of the Republic of Poland does not specify public holidays but obliges the legislator to specify them in ordinary legislation. In general, Polish law assumes that two days a week, including Sundays, are free from work, in addition to other holidays. There are also a number of exceptions when an employer is entitled to order work on Sundays or holidays. Article 9(1) of the 1993 Concordat, contrary to Article 66(2) of the Constitution, contains a catalogue of nonworking days, including all Sundays and literally enumerated holidays. It is not a catalogue of Catholic holidays but a catalogue of nonworking days and is binding on the ordinary legislator. In consequence, Polish legislation must not only guarantee the days free from work according to the Concordat but also ensure that on each of these days employees (regardless of the legal basis for providing work) are not obliged to work. Exceptions are permissible but only in situations justified by objective reasons (e.g. security, public order, morality, human life and health); trade, for example, does not fall into one of these exceptions. Interpretative problems are posed by Article 9(2) of the Concordat, which specifies the conditions for expanding the catalogue of public holidays (paragraph 1). The requirement of an agreement between the Parties to the Concordat can be understood either literally – as a requirement of adopting a separate agreement – or teleologically (functionally) – as the absence of opposition (which nevertheless seems to be a more correct interpretation). Another controversy is related to the nature of the catalogue of public holidays in the Concordat. The important question in this regard is whether it should be considered inclusive (i.e. the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work) or exclusive (i.e. only the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work).
PL
Polskie prawo nie zna podziału świąt na katolickie (religijne) i państwowe (świeckie) - ani na poziomie konstytucyjnym, ani ustawowym. Artykuł 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. nie określa, które dni są wolne od pracy, lecz nakazuje to sprecyzować w ustawie. Polskie ustawodawstwo generalnie zakłada, że wolne od pracy są dwa dni w tygodniu, w tym niedziela, a ponadto święta, przy czym istnieje wiele wyjątków, gdy pracodawca może nakazać pracę w niedziele lub święta. Artykuł 9 ust. 1 polskiego Konkordatu z 1993 r.  - inaczej niż art. 66 ust. 2 Konstytucji RP - proklamuje katalog dni wolnych od pracy, do których zalicza wszystkie niedziele oraz enumeratywnie wymienione dni świąteczne. Nie jest to katalog świąt katolickich, ale katalog dni wolnych od pracy, który jest wiążący dla ustawodawcy zwykłego. W konsekwencji polskie ustawodawstwo musi nie tylko zagwarantować taki status wymienionych w Konkordacie dni wolnych od pracy, lecz również zapewnić, aby w każdym z tych dni pracownicy (niezależnie od podstawy prawnej świadczenia pracy) nie mogli być zobowiązani do świadczenia pracy. Wyjątki są dopuszczalne, ale tylko w uzasadnionych obiektywnymi względami sytuacjach (np. bezpieczeństwo, porządek publiczny, moralność, życie i zdrowie ludzi), do których nie zalicza się np. handlu. Problemy interpretacyjne ewokuje redakcja art. 9 ust. 2 Konkordatu, który określa warunki poszerzania katalogu dni wolnych od pracy (art. 9 ust. 1 Konkordatu). Wymóg porozumienia między Stronami Konkordatu można rozumieć literalnie – jako wymóg zawarcia odrębnej umowy – albo teleologicznie (funkcjonalnie) – jako brak sprzeciwu (co mimo wszystko wydaje się bardziej prawidłową interpretacją). Kolejna kontrowersja dotyczy charakteru konkordatowego katalogu dni wolnych od pracy. Istotna jest w tym zakresie odpowiedź na pytanie, czy jest on gwarancyjny, czyli inkluzywny (dni wskazane w Konkordacie na pewno mają charakter dni rzeczywiście wolnych od pracy), czy ekskluzywny (tylko dni wskazane w Konkordacie mają charakter dni rzeczywiście wolnych od pracy).
18
Content available remote

Die Auswirkungen des Konkordats zwischen dem Apostolischen Stuhl und Polen von 1925 auf die Eparchie Stanislaviv

51%
Klapkiv M.
Kościół i Prawo
|
2019
|
issue 8 (21) nr 1
231-247
DE
Nach dem Zusammenbruch der Mittelmächte versuchten das ukrainische und polnische Völker, ihre eigenen Staaten wiederherzustellen. Diese Bemühungen wurden wesentlich durch die ethnopolitische Situation in Galizien erschwert, insbesondere nach der Entscheidung der Entente vom 15. März 1923, Ostgalizien an Polen anzuschließen. Für die ukrainische griechisch-katholische Kirche (UGKK) ergab sich eine weitere Chance und Herausforderung – mit einer neuen Regierung und Wirklichkeit zusammenzuarbeiten. Der geopolitische Wandel verursachte eine Art von rechtlichem Nihilismus in Bezug auf das Staatskirchenrecht, was sich als selektive Gerechtigkeit herausstellte. Diese ungeklärten Rechtsverhältnisse sollten das Konkordat zwischen dem Apostolischen Stuhl und dem polnischen Staat aufheben. Die Hauptvoraussetzungen für die Ausarbeitung des Konkordats seitens der ukrainischen griechisch-katholischen Kirche waren Rechtsunsicherheit, finanzielle und wirtschaftliche Schwierigkeiten sowie gesellschaftspolitische Fragen in der Gesellschaft. Die Kirche des byzantinischen Ritus wurde von Metropolit Šeptytsky im Auftrag seiner Bischöfe von Stanislau (Stanislaviv) und Peremyšl und deren Gläubigen in diesen Vorbereitungsprozess eingeführt. Für die UGKK war es wichtig gewesen, die Fragen des kirchlichen Eigentums, der Bischofswahlen, der Taufscheine, des Bildungswesens und der kirchlichen Strukturen zu klären. Das am 10. Februar 1925 unterzeichnete Abkommen war gegenüber allen Bischöfen des UGKK, einschließlich Bischof Hryhori Chomyšyn (1867-1945) verbindlich und setzte für sie die Verpflichtung zur Loyalität dem polnischen Präsidenten und Rzeczpospolita Polska gegenüber voraus.
EN
After the collapse of the Central Powers, the Ukrainian and Polish authorities tried to restore their own states. These attempts were essentially hindered by the ethno-political situation in Galicia, especially after the decision of the Entente on 15 March 1923 to append East Galicia to Poland. The Ukrainian Greek-Catholic Church (UGCC) faced another opportunity and challenge – to cooperate with a new government under different circumstances. Such a geopolitical change led to a kind of legal nihilism concerning Church-State relations, which introduced selective justice. These legal relations should have been resolved by way of a ruling (concordat) between the Apostolic See and the Polish State. The chief preconditions for the drafting of a concordat by the Ukrainian Greek-Catholic Church were: legal uncertainty, financial and economic difficulties, and the sociopolitical issues in society. In this preparatory process, the Byzantine rite Church was led by Metropolitan Šeptytsky, who spoke on behalf of his bishops of Stanislaviv and Przemyśl and the faithful. It was important for the UGCC to clarify the questions of ecclesiastical property, elections of bishops, baptismal certificate, education, and ecclesiastical structures. The agreement, signed on February 10th, 1925, obliged all UGCC bishops to take an oath of allegiance, including Bishop Hryhorij Chomyšyn (1867-1945), to the Polish President and pledge their loyalty to the state.
PL
Po upadku państw centralnych władze ukraińska i polska próbowały przywrócić własne państwo. Próby te były zasadniczo komplikowane przez sytuację etniczno-polityczną w Galicji, zwłaszcza po decyzji Ententy z 15 marca 1923 r. o połączeniu Galicji Wschodniej z Polską. Dla ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego (UKGK) rozpoczęła się kolejna szansa i wyzwanie – współpraca z nowym rządem i rzeczywistością. Taka zmiana geopolityczna spowodowała pewnego rodzaju nihilizm prawny w stosunku do relacji państwa i kościoła, które okazało się selektywną sprawiedliwością. Te stosunki prawne powinien był rozstrzygać konkordat między Stolicą Apostolską a państwem polskim. Głównymi warunkami wstępnymi przygotowania konkordatu ze strony ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego były niepewność prawna, napięte trudności finansowe i gospodarcze oraz kwestie społeczno-polityczne w społeczeństwie. Kościół obrządku bizantyjskiego w tym procesie przygotowawczym był prowadzony przez metropolitę Szeptyckiego, który przemawiał w imieniu swoich biskupów ze Stanisławowa i Przemyśla oraz ich wiernych. Ważne dla UKGK było wyjaśnienie kwestii własności kościelnej, wyborów biskupów, świadectwa chrztu, edukacji i struktur kościelnych. Umowa, podpisana 10 lutego 1925 r., zobowiązała do złożenia przysięgi wierności wszystkich biskupów UKGK, w tym biskupa Grzegorza Chomyszyna (1867-1945), prezydentowi polskiemu i zobowiązała do lojalności wobec państwa.
19
Publication available in full text mode
Content available

Diplomatic Missions of the Holy See in Hungary and East-Central Europe after the Second World War

45%
Balogh M.
Central European Papers
|
2014
|
vol. 2
|
issue 1
88-114
EN
Diplomatic relations are established by the Holy See and not by the Vatican, therefore it is accurate to speak about the diplomatic relations of the Holy See and not that of the Vatican. This analysis would like to outline how the representatives of the Holy See, assigned to the East-Central European countries, could work in the new political situation after World War II. It tries to set it in the context of the new social, political and geographical field, which this region entered as an area occupied by the Red Army. In the interwar period the Holy See concluded concordats with some countries of the East-Central European region (with Poland, Romania, the German Reich, Austria and the Kingdom of the Serbs, Croats and Slovenes; it signed a ‘modus vivendi’ with Czechoslovakia and concluded the Lateran Treaty with Italy). In the case of Hungary, a so-called ‘intesa semplice’ entered into force in 1927 that was not a bilateral, international treaty, this is why it is called “simple agreement”. Yet in general it is true that between 1944/45 and 1947/48 it was in the interests of nearly every East-Central European government to show religious tolerance to some extent and maintain connections with the Holy See. Marxism was not an insurmountable obstacle for the Holy See, since it had diplomatic relations with Muslim countries as well. Rome distinguishes between governments and ideologies; namely, it represents an intransigent position as regards ethical or religious principles, at the same time it does not refuse to enter into negotiations with any political figure or group. However, in the long run the Papal Nunciatures were not allowed to remain in the countries of the Soviet sphere of influence, whether or not the given country was on the winning or losing side of the war.
20
Publication available in full text mode
Content available

The Missing Concordat in the Czech Republic

45%
Přibyl S.
Philosophy and Canon Law
|
2022
|
vol. 8
|
issue 2
1-12
FR
L’article aborde certains aspects du traité entre la République tchèque et le Saint-Siège. Le texte du traité a été signé au niveau gouvernemental mais il n’a pas encore été ratifié. Certaines dispositions du traité sont plutôt superflues ou n’ont pas de base normative suffisante. Néanmoins, comme le montre l’exemple de l’article 9 du traité sur la reconnaissance des effets civils des mariages religieux, l’approbation du traité par le Parlement de la République tchèque aurait été très bénéfique. En fait, lors de la préparation d’un nouveau code civil, on a tenté d’abroger les mariages religieux reconnus par l’État. Un tel projet aurait été rendu impossible par le concordat parce que le mariage religieux aurait été préservé par un engagement de l’État en vertu du droit international. Heureusement, le code civil a maintenu la validité des mariages religieux mais le droit confessionnel de la République tchèque a dû être élaboré sans concordat valide.
EN
The present article discusses certain aspects of the Treaty between the Czech Republic and the Holy See. The text of the treaty was signed at the level of the government, however, it has not been ratified so far. Some provisions of the treaty are rather superfluous or lack sufficient normative basis. Nevertheless, as the example of Article 9 of the treaty on the recognition of civil effects of church marriages shows that the approval of the treaty by the Parliament of the Czech Republic would have been very beneficial. In fact, in the process of preparation for a new civil code an attempt was made to repeal church marriages recognized by the state. Such a project would have been made impossible by the concordat because church marriage would have been supported by an obligation of the state under international law. Fortunately, the civil code kept church marriages, and confessional law in the Czech Republic has to develop without a valid concordat.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.