Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Croatian language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Badania w zakresie lingwistyki tekstu w lingwistyce chorwackiej i serbskiej

100%
Cichońska M.
Slavia Meridionalis
|
2010
|
vol. 10
EN
Croatian and Serbian text linguisticsThis work reviews the actual state of research in the area of textual criticism. The monographic works of Croatian and Serbian linguists were investigated in view of the subject and the methodology being used as well as the contribution that they make to the Slavonic and non-Slavonic text linguistics.Included are the work dated from 1984 (the beginning of the text structure research in different styles of language), till the last publication in 2008.They show multidirectional approaches that were taken in studies, varing from the strictly grammatical analysis of the text that were typical to Croatian linguists, up to the more interdisciplinary ones – psycholinguistic and pragmatic present in the analysis of colloquial discurs in works of Serbian linguists.
2
Content available remote

Strelica je pogodila grješnika – o pewnym problemie pisowni chorwackiej w świetle danych komputerowego korpusu języka

100%
Molas J.
Slavia Meridionalis
|
2010
|
vol. 10
EN
Strelica je pogodila grješnika – a certain issue of the Croatian orthography in light of the Croatian National Corpus dataBased on the Croatian National Corpus data the author presents inconsistencies in the spelling rules regarding words like str(j)elica, gr(j)ešnik which are described in Croatian orthographic dictionaries. The paper addresses also the discrepancies between orthographic norm and how it is reflected in the real Croatian texts, as well as the ideological reasons for these differences.
3
Publication available in full text mode
Content available

Jezični imperijalizam i politička korektnost

100%
Opačić N.
Slavia Meridionalis
|
2010
|
vol. 10
EN
Language imperialism and political correctnessIn the times of general globalization, in its part that considers languages, especially the so-called small languages, we can talk not only about an uncontrolled inroad of mainly English words into all walks of life within a society, but also about elements of linguistic imperialism.That imperialism has come about through technology, not by arms and blazing swords, as was mostly the case in history. In addition, the USA – the exporting country of the above mentioned language-imperialistic phenomena around the world, is considered to be the cradle of the much advocated political correctness, which should include basic human rights, one of which is undoubtedly the right to a proper name.It could be argued whether this right is always respected: I will show some examples of proper names of immigrants who had to/wanted to renounce their names in order to be Americanized (‘‘cooked in the American melting pot’’). Thus, the Croatian Krešo became Chris, Eva is spelled Eve on the other side of the pond (pronounced /I:v/), and in the global (American) news Michael Stich, a German, is pronounced /majkl stits/, and so on.I will also provide an example of political correctness which is not far from sheer stupidity.Political correctness itself changes with time, which will be illustrated by the Croatian example Ciganin – Rom (Gipsy – Roma(ny)).
4
Publication available in full text mode
Content available

Neki metodološki problemi u savremenom istraživanju socijalnih femininativa u srpskom jeziku

100%
Tomić S.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2021
|
issue 20
323-346
EN
This work critically examines some epistemological problems of the institutionalized public knowledge of Serbian lingustics and the knowledge of the opposed groups of social and feminist linguists. It also provides attention to some relevant studies of feminine derivational sufixes in the Serbo-Croatian and Croatian language. Under consideration are some crucial methodological issues such as supporting a claim, reliability of evidence, presenting disagreement among sources, and research ethos. The research contributes to the fuller understanding of the problem of social femininatives and to enlarging the types of reference sources. It suggests the need of thorough diachronic and interdisciplinary research which would look at different centuries and show the correlation between macsculine and feminine sufixes, the chronological activisation and geographical distribution of social femininatives, their productivity, archaization and extinction, as well as the newest proposals.
5

Dativus possessivus w języku chorwackim i jego polskie odpowiedniki tłumaczeniowe

88%
Daković S.
Slavica Wratislaviensia
|
2013
|
vol. 157
127 - 140
EN
The article includes analysis of sentences with possessive dative in Croatian and their Polish equivalents, investigating the similarities and differences of uses of those linguistic elements. I point out especially such factors as semantics of the possessum noun and verbs which connect possessor with possessum. Ialso note some differences on the stylistic level.
6
Publication available in full text mode
Content available

Between the standard and the usage. The presence of Turkish loanwords in the language of Croats based on survey research

88%
Fałowski P.
Rocznik Slawistyczny
|
2020
|
issue LXIX
7
Publication available in full text mode
Content available

Causes and consequences of multilingualism in the contemporary Croatian literature

75%
Czerwiński M.
Rocznik Slawistyczny
|
2022
|
issue LXXI
8
Publication available in full text mode
Content available

Etymological studies on Croatian folk vocabulary

75%
Rocznik Slawistyczny
|
2018
|
issue LXVII
9

Semantyka possessum w celownikowych konstrukcjach posesji zewnętrznej w języku chorwackim i polskim

63%
Daković S.
Slavica Wratislaviensia
|
2015
|
vol. 160
113 - 124
EN
In the paper we investigate the semantics of possessum in dative external constructions in two related languages: Croatian and Polish. On the basis of the language corpuses we distinguish semantic groups of possessum, and then identify similarities and differences that occur between them, in view of their meaning and frequencies. Most of the similarities are noted in the group of body parts and inanimate objects or artifacts, and the biggest difference is in the kinship terms, which are numerous in the Croatian language but not in Polish.
10
Publication available in full text mode
Content available

Bekanntheit der häufigsten kroatischen und deutschen Sprichwörter unter Jugendlichen

63%
Varga M. A., Keglević A.
Linguistische Treffen in Wrocław
|
2018
|
issue 14
287-297
EN
A Familiarity of the Most Common Croatian and German Proverbs among the Youth The results of an extensive study on the familiarity of Croatian proverbs, which was conducted in 2014 with 867 informants from all over Croatia showed that young people aged 11–20 (adolescence) provided in 79.30% ratio the wrong answer to the questions about the familiarity of the most common Croatian proverbs. The aim of this paper is therefore to test the hypotheses of previous researches and to answer the following questions: To what extent are the most common proverbs to informants in this age group actually known? Are there differences between the adolescents in Germany and Croatia, and why? The survey has been carried out with native speakers aged 11 to 20 in the German and Croatian language area using a questionnaire.
DE
Bisherige Untersuchungen im Bereich der Parömiologie in Kroatien (vgl. Aleksa Varga, Matovac 2016) haben gezeigt, dass kroatische Muttersprachler die am häufigsten auftretenden Sprichwörter in der kroatischen Sprache sehr gut kennen. In Hinsicht auf die verschiedenen Altersgruppen der Probanden zeigten sich jedoch erhebliche Unterschiede. 79,30% der Jugendlichen bzw. der Probanden im Alter von 11 bis 20 Jahren kannten die häufigsten kroatischen Sprichwörter nicht oder kannten diese in einer anderen Form z. B. in Form von Antisprichwörtern. Eine weitere Forschung zur Bekanntheit der Sprichwörter unter muttersprachlichen Probanden im Alter von 11 bis 20 Jahren sollte daher neue Einblicke ermöglichen. Die Ergebnisse der vorliegenden Arbeit wurden mit Hilfe von muttersprachlichen Probanden bzw. Jugendlichen aus dem deutschen und kroatischen Sprachraum und eines Fragebogens ermittelt, der danach statistisch ausgewertet wurde. Beantwortet werden sollte, in welchem Maß die muttersprachlichen Probanden die häufigsten Sprichwörter in ihrer Sprache kennen und ob Faktoren wie Alter und Schulabschluss darauf Einfluss haben. Untersucht werden sollte ebenfalls, ob sich Unterschiede bei den Jugendlichen aus dem kroatischen und deutschen Sprachraum in Hinsicht auf die Bekanntheit von Sprichwörtern zeigen und warum.
11

Chorwacki przyimek prema w domenie przestrzeni fizycznej i jego polskie ekwiwalenty tłumaczeniowe

63%
Daković S.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 169
121-135
EN
Croatian preposition prema in the spatial domain and its Polish translation equivalents This paper is an attempt to determine Polish translation equivalents of the Croatian preposition prema (towards) in the spatial domain. The corpus has been collected from pieces of modern Croatian prose translated into Polish. We enumerate Polish equivalents and focus on the most frequent: w stronę + gen., do + gen., na + acc. and ku + dat., by analyzing usage context of prepositions.
HR
Hrvatski prijedlog prema u domeni fizičkog prostora i njihovi poljski prijevodni ekvivalenti Članak je pokušaj utvrđivanja poljskih prijevodnih ekvivalenata hrvatskog prijedloga prema u domeni fizičkog prostora. Materijal se osniva na paralelnom korpusu koji se sastoji od hrvatskih suvremenih književnih djela i njihovih poljskih prijevoda. U slučaju najučestalijih ekvivalenata: w stronę + gen., do + gen., na + acc. i ku + dat. dodatno se određuje konkurentnost kroz istraživanje njihova značenja i konteksta uporabe.
12
Publication available in full text mode
Content available

Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawie

63%
Stanojević M., Kryżan­-Stanojević B.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Author-provided keywords as the basis of bibliographical description in the iSybislaw bibliographyA bibliographer primarily relies on the abstract and keywords provided by the author of the original article. However the author-provided abstract and keywords are rarely sufficient. The bibliographer’s task is to ascertain that they correspond to the content of the article itself, as well as to find the closest equivalents in the language of the bibliography, Polish in our case. Additional confounding factors in determining the keywords corresponding most accurately to the submission in question include terminological inconsistencies within the works by certain authors, terminological inconsistencies within each of the languages as well as possible inconsistencies due to different theoretical backgrounds. This article deals with all of these issues on the basis of two pairs of examples. The first is the Polish term frazeologizm ‘idiom, phrase’ and the Croatian term frazem ‘idiom, phrase’. The second pair is the Polish term dialekt ‘dialect’ and the Croatian terms dijalekt/narječje ‘dialect/vernacular’. The complication inherent in the work of the bibliographer is due to, inter alia, the fact that the bibliographer’s strategy in prepairing the bibliographic description should enable the user to achieve the best possible effectiveness and efficiency in his/her search. Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawieStreszczenie/abstrakt i słowa kluczowe podane przez autora w oryginalnym artykule są podstawą opracowania bibliograficznego, nie stanowią jednak wystarczającego źródła pracy bibliografa. Jego zadaniem jest przede wszystkim sprawdzenie, czy streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe odpowiadają treści samego artykułu. Kolejne zadanie polega na odnalezieniu w języku bibliografii (w naszym przypadku jest to język polski) najbliższych ekwiwalentów słów kluczowych. Czynniki utrudniające dobór odpowiednich słów kluczowych z istniejącej bazy to brak ujednolicenia  terminologicznego w pracach niektórych autorów, zróżnicowanie terminologiczne między językami, a także różnice terminologiczne związane z różnymi teoriami lingwistycznymi. W niniejszym artykule rozpatrywane są wszystkie te problemy na podstawie dwu przykładów. Pierwszy z nich stanowi para: polski termin frazeologizm i chorwacki termin frazem. Drugi reprezentowany jest przez polski termin dialekt i chorwackie terminy dijalekt/narječje. Problemy w pracy bibliografa wiążą się z opracowywaniem przez niego opisu bibliograficznego, który powinien zapewnić użytkownikowi jak największą skuteczność wyszukiwania informacji.  
13
Publication available in full text mode
Content available

Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawie

63%
Stanojević M., Kryżan-Stanojević
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
219-231
EN
A bibliographer primarily relies on the abstract and keywords provided by the author of the original article. However the author-provided abstract and keywords are rarely sufficient. The bibliographer’s task is to ascertain that they correspond to the content of the article itself, as well as to find the closest equivalents in the language of the bibliography, Polish in our case. Additional confounding factors in determining the keywords corresponding most accurately to the submission in question include terminological inconsistencies within the works by certain authors, terminological inconsistencies within each of the languages as well as possible inconsistencies due to different theoretical backgrounds. This article deals with all of these issues on the basis of two pairs of examples. The first is the Polish term frazeologizm ‘idiom, phrase’ and the Croatian term frazem ‘idiom, phrase’. The second pair is the Polish term dialekt ‘dialect’ and the Croatian terms dijalekt/narječje ‘dialect/vernacular’. The complication inherent in the work of the bibliographer is due to, inter alia, the fact that the bibliographer’s strategy in prepairing the bibliographic description should enable the user to achieve the best possible effectiveness and efficiency in his/her search.
PL
Streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe podane przez autora w oryginalnym artykule są podstawą opracowania bibliograficznego, nie stanowią jednak wystarczającego źródła pracy bibliografa. Jego zadaniem jest przede wszystkim sprawdzenie, czy streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe odpowiadają treści samego artykułu. Kolejne zadanie polega na odnalezieniu w języku bibliografii (w naszym przypadku jest to język polski) najbliższych ekwiwalentów słów kluczowych. Czynniki utrudniające dobór odpowiednich słów kluczowych z istniejącej bazy to brak ujednolicenia terminologicznego w pracach niektórych autorów, zróżnicowanie terminologiczne między językami, a także różnice terminologiczne związane z różnymi teoriami lingwistycznymi. W niniejszym artykule rozpatrywane są wszystkie te problemy na podstawie dwu przykładów. Pierwszy z nich stanowi para: polski termin frazeologizm i chorwacki termin frazem. Drugi reprezentowany jest przez polski termin dialekt i chorwackie terminy dijalekt/narječje. Problemy w pracy bibliografa wiążą się z opracowywaniem przez niego opisu bibliograficznego, który powinien zapewnić użytkownikowi jak największą skuteczność wyszukiwania informacji.
14
Publication available in full text mode
Content available

,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów

63%
Skrzeszewska M.
Socjolingwistyka
|
2015
|
issue 29
337-354
PL
Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
EN
This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
15

Polskie ekwiwalenty przekładowe chorwackiego przyimka unatoč

51%
Daković S.
Slavica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 165
79-89
EN
This paper provides an analysis of Polish translation equivalents of Croatian preposition una­toč. Based on the corpus of modern Croatian prose translated into Polish we establish that unatoč can be translated by secondary prepositions mimo, względem, pomimo, na przekór, collocation nie zwracając uwagi na, and concessive clause introduced by the conjunction choć, chociaż. The main equivalent — mimo was established on the basis of frequency and semantic features.
XX
U ovom se članku vrši analiza poljskih prijevodnih ekvivalenata hrvatskog prijedloga unatoč. Oslanajući se na korpus hrvatske suvremene proze injenih poljskih prijevoda zaključujemo da prijed­log unatoč može biti preveden četirima sekundarnim prijedlozima mimo, względem, pomimo, na prze­kór, kolokacijom nie zwracając uwagi na i adverbijalnom dopusnom rečenicom uvedenom veznicima choć, chociaż. Glavni ekvivalent: mimo je utvrđen na temelju čestoće isemantičnih osobina.
16
Publication available in full text mode
Content available

Ze studiów etymologicznych nad ludowym słownictwem chorwackim

51%
Boryś W.
Rocznik Slawistyczny
|
2018
|
issue 67
3-23
EN
The article deals with 8 etymologies of dialectal lexemes (along with their variant forms and derivatives) in three dialects of Croatian: drlo and drlog ‘mess, old things scattered’, krtog ‘lair; mess’, madvina (medvina) ‘lair, den’, mlađ / mlaj‘silt’, sporak / sporǝk ‘hill, slope’, tušek ‘empty grain; undeveloped corn cob’, zavet i zavetje ‘sheltered place’, žužnja ‘leather shoelace; string; ribbon; belt’.
PL
W artykule rozpatrzono etymologie 8 gwarowych leksemów (wraz z wariantami i derywatami) z trzech dialektów języka chorwackiego: drlo i drlog ‘nieporządek, bałagan, porozrzucane stare przedmioty’, krtog ‘legowisko zwierzęcia; nieporządek, śmietnisko’, madvina (medvina) ‘legowisko dzikiego zwierzęcia’, mlađ / mlaj ‘osad mulisty, muł’, sporak / sporǝk ‘wzniesienie, pagórek, zbocze’, tušek ‘puste ziarno; niedorozwinięty kaczan kukurydzy’, zavet i zavetje ‘miejsce osłonięte od wiatru, zacisze’, žužnja ‘rzemienne sznurowadło; sznurek, tasiemka; wstążka; pasek’.
17
Publication available in full text mode
Content available

Jezička stvarnost u Bosni i Hercegovini

45%
Halilović S.
Socjolingwistyka
|
2014
|
issue 28
121-135
XX
Posljednja decenija XX stoljeća donijela je zanimljive promjene oko jezika i u jeziku u Bosni i Hercegovini i susjednim državama. Naročitu pažnju (socio)lingvista pobudila je bosanskohercegovačka jezička stvarnost. Većina autora slaže se u tome da je sociolingvistička situacija u Bosni i Hercegovini iznimno složena. Međutim, ona je jednostavna. Poslije kratkog osvrta na stanje koje je prethodilo samostalnosti Republike Bosne i Hercegovine (aprila 1992) u radu su navedeni glavni problemi koji opterećuju današnju bosanskohercegovačku jezičku situaciju.
PL
Ostatnia dekada XX wieku przyniosła interesujące zmiany zarówno w kwestii języka, jak i w samym języku Bośni i Hercegowiny oraz państw sąsiadujących. (Socjo)lingwiści szczególną uwagę poświęcili językowej sytuacji bośniacko-hercegowińskiej. Większość autorów zgadza się co do tego, że z punktu widzenia socjolingwistycznego sytuacja w Bośni i Hercegowinie jest niezwykle złożona. W rzeczywistości — jest ona prosta. W niniejszym szkicu w pierwszej kolejności analizuje się sytuację sprzed ogłoszenia niepodległości Republiki Bośni i Hercegowiny (kwiecień 1992), a następnie przedstawia się główne problemy, które ciążą na współczesności.
EN
In the last decade of the 20th century in both Bosnia-Herzegovina and its neighbouring countries some interesting changes occured in their languistic situation and the language itself. The linguistic reality of Bosnia-Herzegovina became a subject of particular interest of (socio)linguists. Most authors have agreed that the sociolinguistic status of Bosnia-Herzegovina is extremely complex. However, it is simple. After a brief introduction on the circumstances prior to Bosnia-Herzegovina gaining its independence in April 1992, the paper focuses on key concerns present in the contemporary linguistic reality of Bosnia-Herzegovina.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.