Search results

1

Co nowego w nowym ateizmie?

100%

Arbatowska M.

Kultura – Media – Teologia

|

2015

|

issue 21

102 - 116

EN

New atheism is a contemporary world view which became especially popular after terrorist attack on World's Trade Center which took place on the 11 September 2001. The contestation of the intellectual elites – including Richard Dawkins, Christopher Hitchens, Sam Harris and Daniel Dennett – is definitely radical as it concerns every manifestation of religion. New Atheists present their thesis in mass media so they (thesis) are attractive and comprehensible for the audience. The main aim of the article is to answer the question whether the New Atheism is really new and unique in comparison to the forms of disbelief which appeared in the past. The analysis of the works written by the Four Horsemen of the Apocalypse leads to two important statements: New Atheism, as for its essential content, is not as exceptional as it seems to be. On the other hand, its popularity and wide range suggest that it must contain some new, distinctive features.

PL

Nowy ateizm jest współczesnym nurtem myślowym, który stał się szczególnie popularny po ataku terrorystycznym na World's Trade Center 11 września 2001 roku. Kontestacja środowiska intelektualnego – a w pierwszej kolejności Richarda Dawkinsa, Christophera Hitchensa, Sama Harrisa i Daniela Dennetta – ma zabarwienie zdecydowanie radykalne i dotyczy każdego przejawu religijności. Swoje tezy nowi ateiści propagują za pomocą nowoczesnych środków komunikowania, dzięki którym przekaz jest zrozumiały i atrakcyjny dla licznego kręgu odbiorców. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o faktyczną wyjątkowość i nowość tego nurtu na tle innych przejawów niewiary, które pojawiały się w historii. Analiza twórczości Czterech Jeźdźców Apokalipsy pozwala postawić dwie zasadnicze tezy. Po pierwsze, nowy ateizm ze względu na swoją merytoryczną zawartość nie jest tak wyjątkowy, jak mogłoby się wydawać. Po drugie, jego popularność i szeroki zasięg pozwala jednak doszukiwać się nowych elementów, zarówno pod względem formy, jak i treści.

2

Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (II)

100%

Munévar G.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2014

|

vol. 11

161-184

PL

Wysunięto kilka argumentów przeciwko możliwości wolnej woli bazujących na neuronaukach. Wskazałem, że te argumenty przeciw wolnej woli uzależnione są przede wszystkim od argumentów przeciw istnieniu jaźni. Na przykład, zgodnie z argumentem Llinása przeciwko jaźni, ponieważ w mózgu nie istnieje żaden obszar centralizujący doświadczenie i nasze przeświadczenie posiadania jaźni jest zatem wewnętrzną percepcją, której może nie odpowiadać żaden taki obszar, to jaźń nie istnieje. Ale, wbrew Llinásowi, jak również Dennettowi i innym, wykazałem, że ich zarzuty przeciwko jaźni znajdują zastosowanie wyłącznie przeciw jaźni świadomej, czyli takiemu pojęciu, które dobrze pasuje do filozofii kartezjańskiej. Niemniej jednak w tym wieku neuronauk nie ma żadnego powodu do tworzenia teorii na podstawie takiego pojęcia. Biorąc pod uwagę, że umysł ma charakter biologiczny, taka też powinna być jaźń. Musimy zatem rozumować na podstawie biologicznego pojęcia jaźni, to znaczy na podstawie pojęcia zgodnego z neuronaukami w kontekście biologii ewolucyjnej. Gdy to zrobimy, zdamy sobie sprawę, że jaźń, która pełni wiele funkcji obejmujących wiele obszarów mózgu, stanowi rozproszony mechanizm, który w ogóle nie musi być scentralizowany. Uświadomimy sobie również, że jaźń jest także przeważnie nieświadoma, i że nasze poczucie jaźni, będąc percepcją wewnętrzną, jak wskazał sam Llinás, jest podatna na iluzje. Lecz nie powinniśmy mylić poczucia jaźni z jaźnią bardziej niż percepcji słonia ze słoniem. Dysponując biologiczną koncepcją jaźni, której bronię, a także moim pojęciem silnej emergencji, można sformułować przekonujący argument, że jaźń rzeczywiście określa działania danej osoby. Takie powinno być, jak wcześniej zauważył Gary Watson, właściwe podejście do problemu wolnej woli.

EN

Several arguments based on neuroscience have been proposed against the possibility of free will. I have pointed out that those arguments against free will depend first on arguments against the existence of the self. According to Rodolfo Llinás’s case against the self, for example, since no experience-centralizing area exists in the brain, and since our sense of self is thus an internal perception that could not correspond to any such brain area, the self does not exist. But I have shown against Llinás, as well as against Daniel Dennett and others, that their objections against the self are only applicable against a conscious self, the sort of notion that fits well with Cartesian philosophy. Nevertheless, in this age of neuroscience there is no reason to theorize on the basis of such a notion. Given that the mind is biological, so should the self. We must then reason on the basis of a biological notion of the self, i.e. on the basis of a notion compatible with neuroscience in the context of evolutionary biology. When we do so, we come to realize that the self, which performs many functions involving many areas of the brain, is a distributive mechanism — it need not be centralized at all. We also come to realize that the self is also mostly unconscious, and that our sense of self, being an internal perception, as Llinás himself pointed out, is subject to illusions. But we ought not to confuse the sense of self with the self any more than we ought to confuse the perception of an elephant with the elephant. Given the biological conception of the self I defend, a plausible case can be made that, given also my notion of strong emergence, that the self does indeed determine the person’s actions. This ought to be the proper approach to the problem of free will, as previously pointed out by Gary Watson.

3

Nieintuicyjna czy niekonsekwentna teoria intencjonalności? Spór między Dennettem i Searlem

81%

Gomułka J.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2016

|

vol. 4

119-139

PL

W artykule zestawiam dwie koncepcje intencjonalności: Johna Searle’a oraz Daniela Dennetta. Wyjaśniam związek pomiędzy teoriami Searle’a w dziedzinie filozofii języka a jego stanowiskiem w kwestii intencjonalności, następnie prezentuję jego ideę trzech rodzajów intencjonalności. W dalszej kolejności przedstawiam Dennetta teorię intencjonalności jako cechy adaptacyjnej, a także jego koncepcję nastawienia intencjonalnego. Podkreślam fakt, że według Dennetta – używając terminologii Searle’a – żadna istota bądź wytwór techniki nie posiada intencjonalności wewnętrznej, a jedynie pochodną, tj. taką, którą przypisujemy danemu bytowi w celu utworzenia lepszych przewidywań zachowania tego bytu. Konsekwencja tej tezy jest nieintuicyjna: Dennett musi przyznać (i faktycznie to robi), że także intencjonalność obserwatora jest intencjonalnością tylko przypisywaną mu przez jakichś innych obserwatorów w celu tworzenia lepszych przewidywań jego zachowania. Searle odrzuca to twierdzenie jako jawnie absurdalne. Staram się pokazać, że stanowisko Searle’a jest zakorzenione w kartezjanizmie i wskazuję na podobieństwa pomiędzy jego krytyką Dennetta i Husserlowską krytyką naturalizmu. Biorąc pod uwagę fakt, że Searle uważa się za naturalistę, należy uznać jego teorię za niekonsekwentną.

EN

The paper compares the conceptions of intentionality held by the two leading figures in the contemporary philosophy of mind: John Searle and Daniel Dennett. I explain the relation between Searle’s theories in philosophy of language and his theory of intentionality and his idea of three kinds of intentionality. Then I present Dennett’s theory of intentionality as an adaptive feature and his idea of intentional stances. I underline the fact that, using Searle’s vocabulary, according to Dennett no creature or artifact possesses intrinsic intentionality — all we deal with is just derived intentionality: the intentionality the observer attributes to a being in order to form a better prediction of the being’s behavior. The consequence of this standpoint is highly counterintuitive: Dennett must (and in fact does) accept a claim that the observer’s own intentionality is also only attributed to one by some other observers in order to form better prediction of one’s behavior. This claim is rejected by Searle as an obvious absurd. I argue that Searle’s standpoint is founded on the Cartesian grounds and point to the similarity between his critique of Dennett and Husserl’s critique of naturalism. Since Searle claims his conception to be naturalistic, his theory is inconsistent.

Refine search results

1 Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

1 Filozoficzne Aspekty Genezy

1 Kultura – Media – Teologia

1 2016

1 2015

1 2014

1 Arbatowska M.

1 Gomułka J.

1 Munévar G.

Co nowego w nowym ateizmie?

Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (II)

Nieintuicyjna czy niekonsekwentna teoria intencjonalności? Spór między Dennettem i Searlem