Search results - CEJSH

1

Koordynacja polityki energetycznej — regionalne ujęcie wsparcia odnawialnych źródeł energii w świetle Strategii rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku

100%

Graczyk A. M.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2016

|

issue 4(46)

113-120

PL

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z koordynacją polityki energetycznej w regionie Dolnego Śląska. Celem jego jest identyfikacja i analiza działań niezbędnych do efektywnego wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) w powiązaniu z realizacją Strategii rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku. W pierwszej części autorka ukazuje miejsce OZE w Strategii, w drugiej identyfikuje podmioty odgrywające kluczową rolę w realizacji strategii, a następnie analizuje powiązania między działaniami poszczególnych podmiotów ze zwróceniem uwagi na efektywność i skuteczność tychże działań. Finalną część artykułu stanowi przykład działań zintegrowanych w ramach gminnego wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii.

EN

The article concerns issues related to the coordination of energy policy in the region of Lower Silesia. Its purpose is to identify and analyze the actions necessary to effectively support the development of renewable energy sources (RES) in connection with the implementation of the Strategy for energy development in Lower Silesia. In the first part the author shows the place of RES in Strategy, the second identifies the actors play a key role in the implementation of the Strategy, and then analyzes the relationship between the actions of individual actors with a focus on efficiency and effectiveness of these actions. The final part of the article is an example of integrated actions within the framework of communal support of the development of renewable energy sources.

2

Ochrona powietrza w lokalnych programach rewitalizacji w województwie dolnośląskim

100%

Zathey M.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2017

|

issue 39

PL

Polska jest jednym z państw Unii Europejskiej, w którym notowane jest największe zanieczyszczenie powietrza, będące przyczyną ponad 51 000 przedwczesnych zgonów rocznie. Powodem wysokich stężeń zanieczyszczeń była głównie emisja zanieczyszczeń z procesów spalania paliw do celów grzewczych – przede wszystkim tzw. „niska emisja” z sektora komunalno-bytowego. Artykuł zawiera analizę polityki 27 gmin województwa dolnośląskiego pod kątem ujęcia problemów zanieczyszczenia powietrza w lokalnych programach rewitalizacji. W żadnym z analizowanych programów czynnik jakości powietrza nie był uznany za kluczowy z punktu widzenia wyznaczania obszaru rewitalizacji. Nie stwierdzono także wyraźnego odwołania się do polityki przestrzennej gmin i potraktowania kwestii jakości powietrza w odniesieniu do obszaru rewitalizacji jako przestrzeni, wobec której należałoby zastosować całościowe podejście naprawcze.

3

Równoczesna nierównoczesność w fotograficznej weducie

100%

Leśniakowska M.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2020

|

vol. 74

|

issue 1-2 (328-329)

268-276

PL

Tekst analizuje cykl fotografii autorstwa dwojga artystów: Agaty Pankiewicz i Marcina Przybyłko poświęcony dzisiejszemu pejzażowi architektonicznemu/kulturowemu miasteczek Dolnego Śląska. Fotografie te odnoszą się do kilku kluczowych dla współczesnych praktyk artystycznych problemów: nurtu nowych dokumentalistów, zwrotu antropologicznego i fotografii antropologicznej/ etnograficznej (fotograf-artysta jako antropolog), antropologicznie zorientowanego zwrotu do rzeczy. Tematem cyklu jest architektura i fotografia. Projekt jest ufundowany na idei nowego dokumentalizmu, że “przedstawienie pejzażu należy raczej stworzyć, niż po prostu zarejestrować” (G. Defferre), oraz że nie należy odtwarzać tego, co widzialne, lecz czynić widzialnym (Paul Klee). Cykl dolnośląski przedstawia kulturowe zderzenie/konflikt (clash of cultures), której uczestnikami i ofiarami jest architektura, efekty złożonych procesów społeczno-kulturowych będących wynikiem zetknięcia się po wojnie odmiennych kultur na terenach nazwanych po wojnie Ziemiami Odzyskanymi. Dzisiejszy pejzaż architektoniczny Ziem Odzyskanych jest widoczna w sposób szczególnie dobitny jako obraz zapośredniczony w obrazie fotograficznym. Ponieważ to fotografię, i tylko ją, cechuje czasowość zawierająca przeszłość, jej rozkład i przyszłość. Dzięki temu w cyklu dolnośląskim uruchamiana jest obrazowość określona jako „archeologia współczesnej przeszłości” (Michael Shanks).

EN

Analysis of a cycle of photographs taken by two artists: Agata Pankiewicz and Marcin Przybyłko, dedicated to the contemporary architectural / cultural landscape of small towns in Lower Silesia. The photographs refer to several problems of key importance for contemporary artistic practices: the current of new documentalists, the anthropological turnabout, and anthropological/ethnographic photography (the photographer-artist as an anthropologist), as well as the anthropologically oriented turn towards the object. The theme of the cycle is architecture and the photograph. The project is based on the idea of new documentalism, namely, that the presentation of a landscape should create rather than simply register (G. Defferre), and that “Art does not reproduce the visible; rather it makes visible” (Paul Klee). The Lower Silesian cycle presents a culture clash whose participants and victims include architecture, as well as the effects of complex socio-cultural processes – the outcome of the post-war contact of different cultures in terrains known after World War II as the Regained Territories. The present-day architectural landscape of the Regained Territories is particularly clearly visible as an image mediated in the photographic image since the characteristic feature of the photograph, and the photograph alone, is temporality containing the past, its dissolution, and the future. Due to this feature, the Lower Silesian cycle sets into motion figurativeness described as “the archaeology of the contemporary past” (Michael Shanks).

4

Ochrona aktywna dziedzictwa przemysłowego Dolnego Śląska

100%

Januszewski S.

Ochrona Zabytków

|

1987

|

issue 3

194-200

EN

Paying attention to historic resources of Lower Silesia associated with industrial and engineering activities of the man, the author presents general guidelines for the conservationist policy with regard to the protection of monuments of engineering. The programme for an active protection of civilizational heritage has found its expression in the opening of the Centre of the Old and New Mining Technics in Wałbrzych and the concept, worked out by the author, of the Museum of Engineering in Wrocław. These initiatives embrace also a record of searches for a new formula of technical museology which has become a focus of research work carried out by the Institute of the History of Architecture, Art and Engineering, attached to Wrocław Technological University. This has also become the core of interest of voivodship monuments' conservators in the Lower Silesia, scientific and technical associations and industry, which get involved into problems of the protection of monuments of engineering on an ever bigger scale.

5

Zmiany struktury przestrzennej małych miast wokół Wrocławia po 2000 roku

100%

Wicińska A., Masztalski R.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 490

21-34

PL

Procesy rozwoju struktury przestrzennej polskich miast znacznie zintensyfikowały się po 2000 r. Szczególnie intensywne zmiany zaczęły zachodzić po 2004 r. Wykorzystując wcześniejsze badania dotyczące przeobrażeń struktury przestrzennej małych miast Dolnego Śląska, jakie zaszły w latach 1945–2000, zbadano w kolejnym okresie, tj. w latach 2000–2017, kierunek przemian przestrzennych wybranej grupy małych miast wokół Wrocławia. Miasta te po wielu latach zastoju urbanistycznego rozpoczęły proces przywracania zerwanych więzi łączących powstałą po II wojnie światowej zabudowę mieszkaniową z obszarami śródmiejskimi. Tempo i kierunek zmian, które zaszły w nich w ciągu ostatnich 17 lat, są przedmiotem przeprowadzonych przez Katedrę Urbanistyki i Procesów Osadniczych badań na wybranej grupie małych miast zlokalizowanych wokół Wrocławia.

6

Zatrudnieni w administracji samorządowej a poziom rozwoju gmin na przykładzie Dolnego Śląska

100%

Raczyk A., Szachniewicz A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 465

130-137

PL

Celem pracy było określenie skali zatrudnienia w administracji samorządowej na poziomie gminnym oraz zbadanie jej związków z poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych jednostek. Horyzont czasowy pracy objął rok 2013, a zakres przestrzenny – wszystkie gminy województwa dolnośląskiego.

7

Urban shrinkage na Dolnym Śląsku – tendencje w wybranych miastach

100%

Adamiczka H.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 490

35-46

PL

Kurczenie się miast (urban shrinkage) jest zjawiskiem występującym cyklicznie w historii świata. Przemiany XX i XXI w. spowodowały, że jest to problem również współczesnych czasów. Urban shrinkage to nie tylko spadek ludności; wiąże się również z problemami ekonomicznymi, społecznymi i przestrzennymi. Artykuł ma na celu przedstawienie wyników badań nad kurczeniem się dolnośląskich miast. Zastosowane metody badawcze to: analiza literatury i dokumentów, metoda dedukcji oraz proste metody statystyczne. Przeanalizowanych zostało 10 dolnośląskich miast, dobranych ze względu na liczbę ludności. Na podstawie przeprowadzanych badań można stwierdzić, że małe miasta nie borykają się z problemem kurczenia się, natomiast zjawisko to występuje w miastach średnich i dużych. Z największych miast jedynie we Wrocławiu – stolicy województwa, odnotowano wzrost ludności w ciągu ostatnich 10 lat. Prezentowane wyniki stanowią wstęp do dalszych badań.

8

Współczesne role kół gospodyń wiejskich w społecznościach lokalnych (na przykładzie województwa dolnośląskiego)

89%

Szczepańska B., Szczepański J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2019

|

issue 68

67-79

EN

The article presents the results of research about activities of farmer’s wives’ association. The work aims to show the main activities undertaken by these organizations. Afterwards, an article features how farmer’s wives’ association develop their role in local communities. The basis of the analysis is qualitative research, 24 free interviews with a list of wanted issues, which were carried out in the area of the Lower Silesia Voivodeship.

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących działalności kół gospodyń wiejskich. Praca ma na celu przedstawienie głównych działań podejmowanych przez te organizacje. W dalszej części zaprezentowano, jak koła gospodyń wiejskich oceniają swoją rolę w społecznościach lokalnych. Podstawą analizy są badania jakościowe – 24 wywiady swobodne z listą poszukiwanych zagadnień, przeprowadzone na obszarze województwa dolnośląskiego.

9

Konferencja „Otwarte niebo” nad Dolnym Śląskiem – 5 lat wykorzystanej szansy

88%

Węgliński B.

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego

|

2010

|

vol. 4

264-265

10

Polityczne konsekwencje zmiany formuły w yborczej i wprowadzenia ograniczeń w kandydowaniu – przypadek w yborów do rad dużych i średnich miast województwa dolnośląskiego z lat 2014 i 2018

88%

Glinka K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 2 (60)

155-172

PL

Głównym celem artykułu jest analiza zależności pomiędzy strukturą rywalizacji poli-tycznej a rozwiązaniami przyjętymi na mocy nowelizacji Kodeksu wyborczego z 2018 r. Wykorzystanie kilku metod badawczych (analizy systemowej, analizy treści, analizy po-równawczej, metody indeksowania) służy testowaniu hipotezy, zgodnie z którą zmiana struktury rywalizacji politycznej na poziomie rad dużych i średnich miast wojewódz-twa dolnośląskiego obserwowana w 2018 r. jest konsekwencją: (1) wprowadzenia no-wej formuły wyborczej, tj. proporcjonalnego systemu przeliczania głosów na mandaty w miastach niebędących miastami na prawach powiatu oraz (2) ustanowienia obostrzeń związanych z kandydowaniem do organów władzy uchwałodawczej. Wieloczynnikowa analiza rezultatów samorządowych elekcji z 2014 r. i 2018 r. umożliwia zobrazowanie rzeczywistego zakresu zmian.

EN

The main aim of the article is to analyze the relationship between the structure of po-litical rivalry and the solutions adopted under the amendment to the Electoral Code of 2018. The author uses several research methods (system analysis, content analysis, com-parative analysis, indexing methods) in order to test the hypothesis according to which the change in the structure of political rivalry in the large and medium-sized cities in the Lower Silesia Voivoideship observed in 2018 is a consequence of: (1) the change in the current election formula, i.e. the introduction of a proportional electoral system in cit-ies that are not cities with poviat rights, and (2) restrictions related to standing for elec-tion to legislative authority. The multifactorial analysis of the results of local govern-ment elections illustrates the actual scope of changes in the structure of political rivalry.

11

Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich Dolnego Śląska w warunkach konkurencji na rynku

88%

Kropsz I.

Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy

|

2009

|

vol. 2

|

issue 1

EN

Podstawą poszukiwania nowych możliwości rozwoju przedsiębiorstw jest sprostanie konkurencji rynkowej oraz prowadzenie skutecznego sposobu promocji swoich produktów. Istotnym warunkiem jest również dobra znajomość rynku, na którym firma funkcjonuje. Opracowanie dotyczy analizy 200 firm działających na terenach wiejskich woj. dolnośląskiego. Analizie poddano sposoby konkurowania, formy promocji oraz dodatkowo określono rodzaj rynku, na którym prowadzono działalność, głównych odbiorców, oceniono konkurencje innych firm, a także dokonano klasyfikacji barier rozwoju przedsiębiorczości na Dolnym Śląsku.

12

Bariery przedsiębiorczości akademickiej na Dolnym Śląsku

88%

Wachowska M.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2016

|

issue 1(43)

23-28

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest jedna z form akademickiej przedsiębiorczości polegającej na sprzedaży akademickich wynalazków w postaci patentów lub licencji. Celem artykułu jest wskazanie powodów, dla których badacze akademiccy z Dolnego Śląska nie angażują się w proces komercjalizacji stworzonych przez siebie wynalazków. Na podstawie informacji uzyskanych podczas wywiadów bezpośrednich z badaczami akademickimi z Dolnego Śląska można stwierdzić, iż główną barierą przedsiębiorczości akademickiej na Dolnym Śląsku jest stosowanie nieadekwatnych instrumentów polityki gospodarczej, skłaniających badaczy akademickich jedynie do generowania wynalazków i zgłaszania ich do ochrony patentowej, lecz w niewielkim stopniu motywujących do angażowania się w komercjalizację badań.

EN

The subject of this paper is a form of academic entrepreneurship that manifests itself in sales of academic inventions in the form of either patents or licenses. The aim of this paper is to indicate reasons for which academic researchers from Lower Silesia (Poland's NUTS 2 region) do not engage in the commercialization process of inventions they create. On the basis of information obtained during direct interviews with academic researchers from Lower Silesia it may be concluded that the main barrier to academic entrepreneurship in Lower Silesia is the use of inadequate policy instruments that encourage academic researchers only to generate inventions and submit them for patent protection but little motivate them to engage in research commercialization.

13

Translokalne dziedzictwo kulturowe Dolnego Śląska

75%

Kurpiel A.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2019

|

vol. 58

EN

Streszczenie: Artykuł jest propozycją nowego spojrzenia na wielowątkowe, wielonarodowe i wieloetniczne dziedzictwo kulturowe współczesnego Dolnego Śląska. Bazując na wieloletnich badaniach terenowych oraz wcześniejszych koncepcjach teoretycznych, autorka proponuje koncepcję „translokalności” zaczerpniętą z obszaru badań nad migracjami oraz studiów nad globalizacją. Koncepcja jest spójna z charakterem Dolnego Śląska jako regionu postmigracyjnego, uwypukla dialektykę mobilności z lokalnością, a także pozwala opisać praktyki przekraczające granice czasu i przestrzeni, a służące afirmacji lokalnej tradycji i tożsamości.

14

Udział społeczeństwa w ochronie zabytków archeologicznych na Dolnym Śląsku

75%

Kaletyn T.

Ochrona Zabytków

|

1983

|

issue 1-2

125-127

EN

When considering various aspects of today’s protection of historic resources and the need for broader participation of the society in the monuments renewal, one should take into account the participation of the society in the protection of archaeological monuments. It is supposed that over 15 million of archaeological sites have been preserved in Poland. Due to their specificity the majority of them is regularly destroyed, and the fact of their existence does not always get the social consciousness. A contemporary progress of the economy leads unfortunately to deformation and devastation of the landscape, menacing thus archaeological sites. In order to learn of historic resources archaeological sites are recorded within the framework of the so-called Archaeological Picture of Poland. The first stage of recording will last about 25 years. Many an archaeological site will be revealed only during ground works. The results of conservation recording, like the decisions made on approved forms of the use of the sites are not well-known to the society. Taking into account a criterion of the threat and representativeness only a small group of monuments is covered every year with rescue studies. In the majority of oases these are intervention works on the sites where investment projects are being put; the investors rightly emphasize inaccuracy of the law which puts them under the obligation to finance archaeological research. Private owners of fields also call for reduced taxes on historic sites which according to the decision of conservators are not to be brought into cultivation. Assuming that instead of pointing out shortcomings, difficulties or ignorance and indifference of some professions towards monuments and problems associated with them the society’s awareness should be affected in a realistic and optimistic way. Wroclaw’s Archaeological and Conservation Centre has worked out a programme for the protection of archaeological monuments on the territory of Jelenia Gora, Wałbrzych and Wrocław districts. An overwhelming majority of archaeological overground monuments set their roots in the natural environment, representing thus both valuable and picturesque monuments of history and culture. Monuments protection is closely connected with natural protection; this interdependence facilitates to preserve cultural substance in the environment. A large number of archaeological sites in the Lower Silesia has survived in the farming and forest landscape where the interference of civilization did not unsettle natural environment to any serious extent. Until now nearly 80 per cent of old settlements and grave-mound cemeteries have turned into ’’permanent ruins”. By December 31, 1981 over 350 monuments were marked with stone tables. Conservation protection covers both monuments that are in the vicinity of large agglomerations and those situated far from settlements. The sites situated in the zone of extensive touristic traffic (such as the Slęża Massif, which was the place of early Slavic cult and settlements and of early Polish tribes) were developed first. Later on, the author lists a number of examples illustrating good management of archaeological monuments in the Lower Silesia. Concluding, the present programme of the protection of monuments of the past for future generations may be realized only in a close cooperation with the society through a regular stimulation and use of sooial initiatives. The above mentioned forms of work and effects obtained were possible thanks to a close cooperation and assistance received by the District Archaeological and Conservation Centre from monuments conservators in the region of Jelenia Gora, Wałbrzych and Wrocław.

15

Quasi-urbanizacja obszarów wiejskich (na przykładzie Dolnego Śląska)

75%

Czaja S., Becla A.

Studia Miejskie

|

2015

|

vol. 20

101-119

PL

Artykuł przedstawia proces quasi-urbanizacji na obszarach wiejskich. Autorzy zidentyfikowali formy przebiegu tego procesu. Są to: – zmiana struktury sektorowej lokalnej gospodarki, – zmiana form aktywności zawodowej ludności, – zmiana źródeł dochodów ludności, – tworzenie quasi-miejskiej infrastruktury, – zanik produkcji rolniczej, – rozwój aktywności pozagospodarczej. Autorzy rozpoznali również główne przyczyny tego procesu. Badania objęły Dolny Śląsk. Autorzy określili główne rodzaje osad na terenach wiejskich: 1) letniska i wczasowiska, 2) wsie-sypialnie, 3) wsie usługowo- -rolnicze, 4) wsie usługowo-przemysłowe, 5) wsie usługowo-przemysłowo-rolnicze oraz 6) wsie wyludnione.

EN

Article represents process quasi-urbanization on rural areas. The authors identified form of this process. This are: – the change of sectoral structure of local economy, – the change of professional activity forms of the population, – the change of earnings sources of the rural population, – creating quasi–urban infrastructure, – the atrophy of agricultural production, – the development of non-economical activity. The authors recognized also main causes of this process. Investigations hugged Lower Silesia Region. Authors qualified main kinds settlings on rural areas: (1) summer resort and rest-camp, (2) bedrooms villages, (3) serviced-agricultural villages, (4) industrial-serviced villages, (5) serviced-industrial-agricultural villages as well as (6) depopulated villages.

16

Turystyka literacka na Dolnym Śląsku i pograniczach regionu (zarys badań dziedzictwa kultury literackiej i współczesnych zasobów turystycznoliterackich)

75%

Browarny W.

Filoteknos

|

2021

|

issue 11

252-261

PL

Artykuł ten jest poświęcony projektowanym badaniom turystyki dziedzictwa literackiego na Dolnym Śląsku, Łużycach Wschodnich i w Sudetach. Autor przedstawia to dziedzictwo, a przede wszystkim jego część związaną z polską kulturą i pamięcią zbiorową z perspektywy turystycznych praktyk i zasobów. Rozważa zarówno istniejące szlaki i atrakcje turystycznoliterackie, jak i potencjał regionu w tym zakresie. Jako przedmiot planowanych badań uwzględnia fakty literackie oraz takie zagadnienia kultury literackiej, jak obiegi piśmiennicze, biografie pisarzy, instytucje i czasopisma, ale również narracje i utekstowione idee. Analizując te zjawiska, korzysta głównie z geokrytyki i podejścia regionalistycznego.

17

Rekonstrukcja i możliwości adaptacji dworców kolejowych na przykładzie wybranych obiektów z terenu Dolnego Śląska – wyniki analiz przeprowadzonych podczas warsztatów studenckich

75%

Kozaczek A., Wojciechowska G., Czarnecka M., Nowicka A.

Architectus

|

2020

|

issue 1(61)

57-68

PL

Na terenie Dolnego Śląska w okresie dynamicznego rozwoju kolejnictwa w XIX w. powstały liczne obiekty związane z infrastrukturą kolejową. Wybudowano wtedy budowle wyjątkowe pod względem architektonicznym oraz inżynieryjnym. Celem pracy jest ukazanie obiektów związanych z kolejnictwem na Dolnym Śląsku, mających istotne walory architektoniczne, historyczne, kulturowe i krajobrazowe, a na skutek zaprzestania użytkowania – niszczejących i popadających w ruinę. Zamierzeniem autorek było też wskazanie potencjalnych źródeł inspiracji do rewitalizacji opisanych dworców – przykładów adaptacji budynków kolejowych do nowych zadań. W artykule zaprezentowano rekonstrukcje wybranych dworców w formie makiet architektonicznych. Szczegółowo zostały omówione trzy obiekty reprezentujące różne rozwiązania funkcjonalne i kubaturowe: Dworzec Marchijski we Wrocławiu, pierwszy dworzec w Jaworzynie Śląskiej oraz stacja kolejowa w Żelaźnie. Ich rekonstrukcje zostały wykonane na podstawie archiwaliów (odtworzenie pierwotnego wyglądu obiektu na podstawie archiwalnej dokumentacji budowlanej, rycin, fotografii) oraz opracowań naukowych i kart ewidencyjnych zabytków. Istotnym zadaniem publikacji było pokazanie wybranych założeń kolejowych w dobie ich świetności oraz skonfrontowanie ze stanem obecnym.

EN

In Lower Silesia, during the period of dynamic development of the railway industry in the 19th century, numerous objects related to railway infrastructure were created. At that time, some unique architectural and engineering objects were built. This article discusses selected buildings related to the railways in Lower Silesia that have significant architectural, historical, cultural and landscape values, but which have deteriorated and fallen into disrepair as a result of not being used. The authors’ intention was also to show potential sources of inspiration for the revitalization of the described cases – examples of railway station adaptation to new functions. The article presents reconstructions of selected stations in the form of architectural models. Three objects representing various functional and spatial solutions were discussed in detail: Marchijski Railway Station in Wrocław, the station in Jaworzyna Śląska, and the station in Żelazno. Reconstruction mockups of the facilities were made using archival building documentation, engravings and photographs, data from the Register of Monuments and scientific studies to research their original appearance and provide information on the changes that occurred over time to each facility and its functioning. An important aim of the publication is to show selected railway facilities in the era of their splendor and to contrast this with their current state.

18

Aleksander Birkenmajer jako wizytator Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu

75%

Nowicki R.

Biblioteka

|

2013

|

issue 17(26)

139-151

EN

One of the most prominent Polish bibliologists of the twentieth century, Prof. Aleksander Birkenmajer, conducted in 1949 his first ever library inspection, commissioned by the Ministry of Education, at the University Library and the Secured Book Collection Repository in Wrocław. Both institutions held at the time library materials that were under special surveillance. Between 1947 and 1949, the Repository received about 900,000 volumes of mainly German provenience from Lower Silesia. In his subsequent report, Birkenmajer indicated the existing problems and proposed some ways to overcome them. He also highly praised the staff in charge of the collections who demonstrated their commitment and expertise in such harsh working conditions in this hard post-war period. Aleksander Birkenmajer proved to have been an insightful, solid, highly efficient and objective inspector. His Report is a valuable document and source material for a better understanding of the history of the Wrocław-based Repository and the University Library in Wrocław. Undoubtedly, the report should be included in any future research work concerning the reconstruction and rebuilding of libraries and librarianship in Lower Silesia and in Poland.

PL

Jeden z najwybitniejszych polskich bibliologów XX wieku prof. Aleksander Birkenmajer przeprowadził w 1949 roku na zlecenie Ministerstwa Oświaty pierwszą w swojej karierze bibliotekarskiej wizytację Biblioteki Uniwersyteckiej oraz Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. W instytucjach znajdowały się poddane ochronie materiały biblioteczne. Do Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w latach 1947–1949 zwieziono z terenu Dolnego Śląska około 900 000 tomów, głównie poniemieckiej proweniencji. Bibliolog w sporządzonym sprawozdaniu wskazał na występujące problemy oraz sposoby ich przezwyciężenia. Wysoko ocenił pracowników, którym przyszło działać w trudnym powojennym okresie. Birkenmajer okazał się wnikliwym, rzetelnym oraz obiektywnym wizytatorem. Sprawozdanie jest cennym dokumentem źródłowym pozwalającym poznać fragment historii wrocławskiej zbiornicy oraz Biblioteki Uniwersyteckiej. Powinno być wykorzystane w przyszłych pracach badawczych związanych z odbudową bibliotek i bibliotekarstwa na Dolnym Śląsku oraz w Polsce.

19

„ARCHITEKTURA RENESANSOWYCh DWORÓW NA DOLNYM ŚLĄSKU” Ekspozycja w Muzeum Architektury we Wrocławiu

75%

Oszczanowski P.

Ochrona Zabytków

|

2009

|

issue 1

8-11

EN

Apresentation entitled “The Architecture of Renaissance Manor Houses in Lower Silesia” was opened to the public on 18 February 2010 at the Museum of Architecture in Wrocław. The author of the scenario is Krzysztof Eysymontt, who for years worked in an inventory of this type of residential architecture; the curator is a representative of the Museum – Beata Fekecz-Tomaszewska, and the author of the graphic design is Renata Stahl-Wojtowicz. The presentation is composed predominantly of tables depicting more than sixty examples of this architectural form, specific for Silesia. Each contains a brief commentary concerning the presented building, its ground plan and suitable iconographic documentation. The display is supplemented with excellent archival photographs (mainly from the 1960s and 1970s) and an extensive selection of contemporary photographs, mainly taken by Krzysztof Eysymontt. The introduction to the presentation informs that during the sixteenth and seventeenth century there were more than 200 gentry manor houses in Silesia and Lusatia, erected in the course of 150 years. Over a hundred have survived up to our times. Unfortunately, no other fragment of the historical cultural and artistic heritage of Silesia has been subjected to such damage, degradation and oblivion. The manor houses were first the victims of barbaric devastation, conducted with an ideological underpinning during the socialist era and ”exploitation” by state owned farms, and then in the 1990s subjected to thoughtless and unsupervised ”commercialisation”. This is the reason why we should appreciate the current transformations in the approach to these historical monuments, which, reconstructed, meticulously conserved and taken care of, can function in our reality by fulfilling assorted functions without, at the same time, losing any of their historical qualities. Inventory photographic documentation of the early modern Silesian manor house offers invaluable iconographic and research material; the exposition has been enhanced by an addition of assorted museum exhibits, including elements of the outfitting and decoration of the Silesian residences: ceramic tile stoves, fragments of stucco, ceiling beams and fireplaces. All the exhibits originate from the Museum of Architecture in Wrocław. In turn, the reconstruction of the outfitting of the early modern Silesian manor, entitled ”The Outfitting of a Manorial Chamber in the Sixteenth-seventeenth Century”, includes exhibits from the Museum’s own collections, the National Museum in Wrocław and private collections, such as a table, a sideboard, a tapestry, glassware, pewter and zinc artefacts, and an oil portrait. The exceptional attraction of the display lies in the first public presentation of the outcome of research carried out in 2008-2009 in the manor in Ciechanowiec, which led to the discovery of extremely valuable polychromes depicting mythological scenes, lavish ornamental forms, inscriptions and a portrait frieze. The titular presentation should be regarded as both interesting and useful – slight errors in the descriptions of particular monuments do not diminish the value of the whole undertaking.

20

„Dar książki dla Wrocławia i Śląska” – powojenne akcje społeczne na rzecz polskich bibliotek w Okręgu II Dolny Śląsk z lat 1945-1948 w świetle wybranych źródeł

75%

Firlej-Buzon A.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2021

|

vol. 15

|

issue 1

109-130

EN

Poles displaced to the so-called Recovered Territories, organizing here the social life, struggled with the lack of Polish books. An acute shortage was felt by the entire community, especially by children, pupils and students from Wrocław universities rebuild from the ruins. In order to satisfy the hunger for the Polish word and Polish books, there were organized numerous of social campaigns, both nationwide, regional and local. The authors of this campaigns were the central authorities and representatives of the Lower Silesian administration, as well as associations established in the District II, and finally private persons acting in the field of education, culture or entertainment. Books obtained thanks to social campaigns were the beginning of libraries book collections.

PL

Polacy przesiedlani na tzw. Ziemie Odzyskane, organizujący tu od podstaw życie społeczne, borykali się z niedostatkiem polskich książek. Dotkliwy brak odczuwany był przez całą przybyłą społeczność, a szczególnie przez dzieci, młodzież szkolną oraz studentów podnoszonych z ruin wrocławskich uczelni. Aby zaspokoić głód polskiego słowa i polskiej książki organizowano liczne akcje społeczne, zarówno ogólnopolskie, regionalne oraz lokalne. Autorami tego rodzaju inicjatyw były władze centralne oraz przedstawiciele dolnośląskiej administracji, a także licznie zakładane w Okręgu II stowarzyszenia i wreszcie osoby prywatne działające w sferze edukacji i oświaty, kultury lub rozrywki. Pozyskiwane dzięki akcjom społecznym książki były zaczątkiem księgozbiorów uruchamianych od podstaw bibliotek publicznych i szkolnych.

Refine search results