Search results

1

Archetyp „cienia” w strukturze powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego

100%

Jaworski M.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2014

|

issue 4

71-83

EN

The aim of the article is to show the interrelations between the works of Carl Gustav Jung and Fyodor Dostoyevsky with particular emphasis on the archetype of shadow. The aforementioned archetype has been analyzed and characterized in the paper in order to interpret the novel Crime and Punishment in the psychoanalytical key. This category has been analyzed at the level of the structure and plot of the work. Consequently, the author of the present article attempts to interpret the functions of the main characters of Crime and Punishment and divides them into triads related to relevant Jungian archetypes. The research amounts to an incentive to further explore the Jungian traces in the works of Fyodor Dostoyevsky.

RU

The aim of the article is to show the interrelations between the works of Carl Gustav Jung and Fyodor Dostoyevsky with particular emphasis on the archetype of shadow. The aforementioned archetype has been analyzed and characterized in the paper in order to interpret the novel Crime and Punishment in the psychoanalytical key. This category has been analyzed at the level of the structure and plot of the work. Consequently, the author of the present article attempts to interpret the functions of the main characters of Crime and Punishment and divides them into triads related to relevant Jungian archetypes. The research amounts to an incentive to further explore the Jungian traces in the works of Fyodor Dostoyevsky.

2

Próba odczytania fragmentu powieści F. Dostojewskiego „Idiota” w kluczu kategorii „słowa-naczynia”

100%

Fedorushkov E.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2014

|

issue 4

49-60

EN

The paper aims at presenting an attempt to interpret a fragment of Dostoyevsky’s The Idiot. To analize the masterpiece of Russian writer we took an innovative category – the word-vessel, which interdisciplinary concept we based on a function model of Klein’s bottle, alchemical vessel, biblical vessels at Cana, ideas of metametaphor and insideout by Kedrov. Given category – in our opinion – presents to be the key to the new interpretation of one of the climax of the novel – the before-epileptic meeting of prince Myshkin and Rogozhin.

3

Proza rosyjska na scenach polskich po roku 1989. Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego

100%

Semczuk M.

Acta Polono-Ruthenica

|

2009

|

vol. Tom 1 Nr XIV

245-252

EN

Crime and Punishment focuses on the mental anguish and moral dilemmas of Rodion Raskolnikov, who strives to be an extraordinary being, believing that murder is permissible in pursuit of a highter purpose. The following paper focused on the analysis of work by the two types playwrights, based on Crime and Punishment.

4

Stary mistrz z Petersburga (na podstawie powieści Johna Maxwella Coetzeego)

88%

Borowski M. M.

Slavica Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 163

257-266

EN

This article focuses on the concept of old age depicted in John Maxwell Coetzee’s novel The Master of Petersburg. The protagonist of the book is Fyodor Dostoyevsky, who is trying to solve the riddle of his stepson’s death. All events and the protagonist’s thoughts are fused by the motifs of death, passing away and old age. Youth reflects purity and kindness, whereas old age is associated with filthiness and hideousness. The main character grows old and this process is accelerated by the news of Paul Isayev’s death. He is accompanied by thoughts that ageing begins with the realisation of one’s own mortality. Hence, there appear fantasies about depriving little Martion of the joy of life by means of violence and fear, which only an old man envious of agirl’s youth and toying with his own corruption can weave. The old generation represented by Dostoyevsky is faced with youthful aggression of terrorism, personified by Sergey Nechayev. The protagonist reduces the relationships between fathers and sons to mutual envy. The sons desire their fathers’ wealth and social status, while the fathers envy their sons feelings, passion and energy. This envy breeds the revolution. In the novel there is yet another view of the motif of old age because growing old concerns even the space. Petersburg and the whole of Russia is shown as an old, violent world which is the work of just as old and violent God.

RU

В статье рассматривается мотив старости в романе Джона Максвелла Кутзее Осень в Петербурге, главным героем которого является Федор Достоевский, пытающийся развязать загадку таинственной смерти своего пасынка. Все приключения и мысли главного героя объединяет мотив смерти, быстротечности жизни и старости. Молодость изображена в романе как чистота и добро, старость — как грязь и подлость. Главный герой переживает старение, и этот процесс становится более ощутимым после получения известия о смерти Павла Исаева. У Достоевского возникают мысли отом, что начало старости приходит вместе с ощущением конечности собственного бытия. У него рождается подлый замысел изнасилования — чтобы лишить радости жизни юную Матрену, навсегда отравить ее страхом. Такие мысли могут появиться только у старика, отчаянно завидующего девичьей юности и ставящего эксперименты ссобственной развращенностью. Старшее поколение, представителем которого является Достоевский, противопоставлено в романе агрессивной силе молодых террористов, репрезентируемых Сергеем Нечаевым. Главный герой смотрит на проблему отцов и детей как на взаимную ревность. Сыновья жаждут имущества и достойного положения отцов, отцы завидуют чувствам, страсти, энергии молодых. Из этой ревности рождается революция. Мотив старости в романе реализуется не только в образах героев, но и пространства. Петербург — а вместе с ним вся Россия — показаны автором старым жестоким миром, который создал такой же старый и жестокий Бог.

5

Ambiwalencja i Tajemnica. Wokół antropologii filozoficznej Dostojewskiego

88%

Michałowski D.

Logos i Ethos

|

2015

|

issue 1(38)

7-24

EN

The following article is an attempt to demonstrate Dostoyevsky’s philosophy of man. In this framework two categories seems most important: ambivalence and mystery. The picture of a man in Dostoyevsky’s novels is full of ambiguities, contradictories, paradoxes and – seeming – lack of logical senses. There is no total definition of a man, because he’s a big enigma. A man is not a monolith, he contains full of different existential and psychological areas. A man doesn’t have any ontological score, which would can to name and to determine him – particular, to name and to determine him unambiguously and permanently. An existence is a task. Can this diversity in a man integrated? Can the mystery of a man illuminate? It seems that Dostoyevsky sees only one solution: the Christianity.

PL

Niniejszy artykuł jest próbą ukazania głównych kategorii antropologicznych w literackiej twórczości Fiodora Dostojewskiego, wśród których tajemnica i ambiwalencja wydają się kategoriami najważniejszymi. Obraz człowieka w powieściach Dostojewskiego jest pełen sprzeczności, paradoksów i logicznych wykluczeń. Nie ma tu jakiejś ostatecznej definicji istoty ludzkiej, ponieważ jest ona zagadką. Istota ta nie jest bowiem jakimś monolitem – mieści w sobie rozmaite obszary egzystencjalne i psychologiczne. Przede wszystkim jednak nie przysługuje jej żaden ontologiczny rdzeń, któryby ją ostatecznie określał i determinował. Egzystencja jest zadaniem. Czy tę różnorodność da się scalić? Czy da się rozświetlić tę tajemnicę? U Dostojewskiego odpowiedzi należy szukać w chrześcijaństwie.

6

Процесс индивидуации как ключ к интерпретации главного героя романа Федора Достоевского „Бесы”

88%

Stryjakowska A.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2016

|

issue 6

235-244

EN

The article is an attempt to interpret Nikolay Stavrogin, the main character of Fyodor Dostoyevsky’s novel The Possessed, in the key of the analytical psychology. It is argued that Stavrogin may be undergoing the process of individuation by dealing with the collective unconscious. The attention is drawn particularly to the character of Matryosha, who can be perceived as the protagonist’s anima, showing him the way out of the tragic impasse.

RU

The article is an attempt to interpret Nikolay Stavrogin, the main character of Fyodor Dostoyevsky’s novel The Possessed, in the key of the analytical psychology. It is argued that Stavrogin may be undergoing the process of individuation by dealing with the collective unconscious. The attention is drawn particularly to the character of Matryosha, who can be perceived as the protagonist’s anima, showing him the way out of the tragic impasse.

7

«Учиться, что есть человек и жизнь» («Записки из Мертвого дома» Ф. М. Достоевского

88%

Базилевская А.

Acta Neophilologica

|

2007

|

issue IX

97-108

EN

"Notes from the Dead House" belong to the "camp prose" with expressive-psychological dominant. Constant Dostoyevsky’s absorption into the problem of human shows itself here through close attention paid to the solution of "human’s mystery", the quest for "human inside human". The general idea of artistic construction of this work is the movement from initial impressions towards discovery of the hidden gist. The writer aspires to comprehend human nature in its individual manifestations and general principles. The main motif of "Notes" - "I want to be a human" - is the result of his searching for the truth about a human being.

8

Меняющаяся софийная функция женских персонажей в русской литературе XX века

75%

Szabó T., Западно-венгерский университет П. ф. и. Б.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2014

|

vol. 07

EN

The present study examines in what ways three 20th-century works, Yevgeny Zamyatin’s short story “The Flood”, Viktor Yerofeyev’s novel “Russian Beauty” and Ludmila Ulitskaya’s novel “Sonechka”, are connected to Fyodor Dostoyevsky’s novel “Crime and Punishment”. Beyond the surface parallels in the plot, the presence of a poetic-semantic complex rooted in mythological thinking is observable. The sophic function, which is transformed in each of the successive works, is one of the components of the said complex.

9

= Reality or Dream: on the Function of Oneiric Symbolism in Vladimir Nabokov’s Short Story "Terror"

71%

Slavia Orientalis

|

2018

|

vol. LXVII

|

issue 3

10

Biesy Fiodora Dostojewskiego jako wykład refleksji filozoficznej

63%

Krasucka K.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2011

|

vol. 23

85-99

EN

The question which we want to find the answer for is: what caused that F. Dostoyevsky was considered a philosopher and his novels were acknowledged as expressing his philosophical views? This is possible by finding in his writings typically philosophical content which includes metaphysical, epistemological and axiological issues; with paying attention to historical specificity of Russian philosophy, namely its evolution and problems.

11

Polska szkoła eseju – esej w polskiej szkole (na przykładzie Dostojewskiego Czesława Miłosza)

63%

Goczał E.

Edukacja Humanistyczna

|

2016

|

issue 1

97-105

PL

W artykule zawarta została propozycja wykorzystania w ramach licealnej edukacji polonistycznej eseju – gatunku zróżnicowanego formalnie i treściowo, hybrydycznego i trudnego w odbiorze, lecz jednocześnie bardzo użytecznego dydaktycznie. Szerokie spektrum form eseistycznych ograniczone zostaje do tak zwanego „polskiego eseju” – pojęcia wprowadzonego i zdefiniowanego przez Czesława Miłosza. Przykładem realizacji gatunku i przedmiotem analizy jest tutaj esej samego Miłosza, Dostojewski – traktujący o wybranych wątkach z życia i twórczości rosyjskiego pisarza, a przede wszystkim prezentujący jego obraz w subiektywnym spojrzeniu polskiego noblisty.

EN

The article offers a proposal of using essay, within high school Polish studies, as a genre which is diverse formally and substantially, hybrid and cerebral, still, useful in a teaching practice. The wide range of essayistic forms is limited to the so-called "Polish essay" – the notion introduced and defined by Czesław Miłosz. An example of genre implementation and a subject of analysis is his own essay entitled Dostojewski – discussing the selected aspects of life and writings of the Russian writer and, most of all, presenting his image from the subjective perspective of the Polish Nobel prize winner.

12

Stawrogin – personifikacja zła

63%

Jastrząb D.

Język. Religia. Tożsamość

|

2017

|

issue 1(15)

135-143

EN

Characters such as Stavrogin in the novel Demons by Fyodor Dostoyevsky reveal the writer’s deep and astute knowledge of demonology. It has long been known that in his novels the writer contained considerations about not only the philosophical but also theological aspects of life, including Christology. His novel Demons is a literary tractate about the destructive influences of nihilistic and communist ideologies, both on society and on the human condition. The central character of the novel is Nikolai Vsevolodovich Stavrogin, the son of Varvara Petrovna, and he is the most demonic hero of Dostoyevsky’s. Ever one of the people whom he encountered fell under his charm, and they would then become be spiritually and morally depraved and ruined. Among the characters that come into contact with Stavrogin are those who then eventually committed suicide. We are dealing with a hero who has become separated and isolated from society, and who comes across as being amoral and demonised. Dostoyevsky was very keen to show a society that creates their rights and the principles of social co-existence without God. Undoubtedly, the novel Demons is in the history of world literature one of the most discerning analyses of a civilization built without God.

13

Powieść „Inny” Jurija Mamlejewa wobec artystycznego poznania Fiodora Dostojewskiego

62%

Przybysz A. K.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2014

|

issue 4

169-179

EN

The aim of this article is to show the undeniable influence of Fyodor Dostoyevsky’s artistic method on Yuri Mamlejev’s literary works in particular in relation to his novel The Other. Relying on these determinants of fantastic realism, which for many researchers are referred to as the most significant elements of Dostoyevsky’s artistic method, we make an attempt to show that the carnival which combines the two orders in the works of the 19th century writer: the real (scientific) and the surreal (magic), makes the fantasy become an integral part of the surrounding space. Simultaneously the concept of fiction should be understood through such categories as: paradoxicality, iconicity, a word as a vessel, sleep, hallucinations, picture in picture, doppelgänger that foster deep psychological self-understanding of the entity. In the article we aim to expose some of the abovementioned categories of constructing the world of Dostoyevsky’s works and making up, as defined by the author himself “the realism of higher sense” which, in a slightly modified form, although still clearly visible, is also reflected in Mamleev’s artistic method – metaphysical realism. The main emphasis is put on the categories of sleep and doppelgänger which are the clearest examples of Yuri Vitalevich’s inspiration.

PL

The aim of this article is to show the undeniable influence of Fyodor Dostoyevsky’s artistic method on Yuri Mamlejev’s literary works in particular in relation to his novel The Other. Relying on these determinants of fantastic realism, which for many researchers are referred to as the most significant elements of Dostoyevsky’s artistic method, we make an attempt to show that the carnival which combines the two orders in the works of the 19th century writer: the real (scientific) and the surreal (magic), makes the fantasy become an integral part of the surrounding space. Simultaneously the concept of fiction should be understood through such categories as: paradoxicality, iconicity, a word as a vessel, sleep, hallucinations, picture in picture, doppelgänger that foster deep psychological self-understanding of the entity. In the article we aim to expose some of the abovementioned categories of constructing the world of Dostoyevsky’s works and making up, as defined by the author himself “the realism of higher sense” which, in a slightly modified form, although still clearly visible, is also reflected in Mamleev’s artistic method – metaphysical realism. The main emphasis is put on the categories of sleep and doppelgänger which are the clearest examples of Yuri Vitalevich’s inspiration.

14

Тема самоубийства и неевклидово пространство в творчестве Федора Достоевского

51%

Barsht K.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 167

133-146

EN

Abstract The theme of suicide and the non-Euclidean spacein the works of Fyodor Dostoevsky The article proposes a hypothesis about the relation between the ethical imperative, inscribed in those Fyodor Dostoyevsky’s heroes-philosophers, who are seeking answers to the “eternal question” about the meaning and purpose of life, and their attempts to overcome Homo Sapiens limitations with the suicide and non-Euclidean geometry, which Dostoevsky met in the 1870s in the Hermann Helmholtz’s works. In the writer’s works was formulated an existential idea, exceeding the boundaries of possibilities, the width of man, ontologically rooted in parallel worlds, existing beyond our four-dimensional continuum, in the fifth and other dimensions. The most important thesis of Dostoevsky’s philosophy, the personal immortality of man, which was developed by the writer throughout all his works, based on the data of modern science, received a new justification. This, next, enabled the strengthening of philosophical basis for the writer’s favorite concept about the direct connection between the moral and ontological status of a human being, which only makes sense if it is possible to remain in the eternity.

PL

Motyw samobójstwa i przestrzeń nieeuklidesowa w twórczości Fiodora Dostojewskiego W artykule wysunięto hipotezę o związku pomiędzy imperatywem etycznym, wpisanym w szukanie odpowiedzi na „odwieczne pytanie” o sens i cel życia ludzkiego przez bohaterów-filozofów Fiodora Dostojewskiego, a ich próbami przezwyciężenia bytowego ograniczenia Homo sapiens za pomocą samobójstwa i geometrii nieeuklidesowej, którą Dostojewski poznał w latach siedemdziesiątych XIX wieku z dzieł Hermanna von Helmholtza. W twórczości pisarza sformułowała się idea egzystencjalnej, przekraczającej granice możliwości, bytu człowieka, ontologicznie zakorzenionego w światach równoległych, istniejących poza naszym czterowymiarowym kontinuum, w piątym i innych wymiarach. Najważniejsza teza filozofii Dostojewskiego: osobista nieśmiertelność człowieka, rozwijana przez pisarza we wszystkich jego dziełach, dzięki ustaleniom współczesnej nauki otrzymała nowe uzasadnienie. To z kolei umożliwiło ugruntowanie filozoficznej podstawy ulubionej koncepcji pisarza o bezpośrednim związku między moralnym i ontologicznym statusem człowieka, mającej sens tylko w wypadku możliwości pozostania w wieczności.

15

Wpływ duchowości Pustelni Optyńskiej na twórczość rosyjskich filozofów i pisarzy XIX w.

51%

Kuprjanowicz T.

ELPIS

|

2016

|

vol. 18

57-64

PL

Monastery w Rosji w XIX–stym wieku miały bardzo duży wpływ na naród. Jednym z takich monasterów był właśnie wtedy Kozielski Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni zwany Pustelnią Optyńską. Był to taki ośrodek duchowy, do którego przybywali pielgrzymi nie tylko z prostego ludu. Częstymi gośćmi w monasterze byli rosyjscy filozofowie i pisarze. Duchowe pożywienie, jakie otrzymywali od mnichów wpływało na ich twórczość i życiowe dążenia. Starcy z Pustelni Optyńskiej stawali się dla nich duchowymi przewodnikami i moralnymi autorytetami, a nawet twórczą inspiracją. Twórcami rosyjskiej kultury tego okresu mającymi kontakt z Pustelnią Optyńską byli m.in. Iwan Kirejewski, Nikołaj Gogol, Fiodor Dostojewski i Konstantin Leontjew. Żywe kontakty ze starcami z Pustelni Optyńskiej otwierały w filozofach i pisarzach pokłady głębokiej duchowości, podtrzymujące ich siły do moralnego przeobrażenia nie tylko własnej osoby, ale i całego społeczeństwa.

EN

Monasteries in nineteenth century Russia had a major influence on the nation. One such example was the Monastery of the Entrance of the Mother of God into the Temple in Kozelsk, which is also known as the Optina Monastery. The pilgrims who travelled to this spiritual centre were not only common people. Russian philosophers and writers were also guests at the monastery on several occasions. The spiritual nourishment which they received from the monks influenced their creativity and life aspirations. The Elders of the Optina Monastery became for them spiritual guides and moral authorities, and even creative inspiration. The creators of Russian culture at that time, who were in contact with the Optina Monastery include, Ivan Kireyevsky, Nikolai Gogol, Fyodor Dostoevsky and Konstantin Leontyev. Personal contact with the Elders of the Optina Monastery contributed to the these philosophers’ deeply spiritual views, which sustained their strength for the moral transformation not only of their own person, but also of the whole of society.

16

Sceniczne adaptacje powieści Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego w Krakowie w latach 2000-2015

51%

Karlikowska-Pąsiek M. M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2018

|

issue 8

534-542

PL

Cel badań. Celem badań było sprawdzenie, które wątki powieści Fiodora Dostojewskiego polski reżyser pominął lub zmienił i jaki jest tego efekt dla przedstawienia jako całości. Metodologia. Przedmiotem badań były adaptacje sceniczne utworów Fiodora Dostojewskiego wystawiane w krakowskich teatrach repertuarowych w latach 2000 – 2015. W pracy został przeanalizowany polski scenariusz adaptacji powieści „Zbrodnia i kara” w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza (2007). Hipoteza robocza zakłada, że przenoszenie dzieł literackich z jednej formy do drugiej (dzieło literackie – teatr) i z jednej kultury do drugiej (Rosja – Polska) wiąże się z utratą niektórych wątków. Wyniki. Analiza wykazała, że Waldemar Śmigasiewicz zmieniając formę przekazu dzieło literackie – teatr) oraz przenosząc utwór z jednej kultury do drugiej (Rosja – Polska) dokonał licznych skrótów w tekście powieści. Waldemar Śmigasiewicz w przedstawieniu „Zbrodnia i kara” skupił się przede wszystkim na kondycji psychicznej Raskolnikowa oraz na dramatyczności procesu dochodzenia do świadomości zbrodniarza. Wnioski. W badaniu zostały wzięte pod uwagę aspekty przekładu dzieła literackiego na dzieło sceniczne. Badanie modyfikacji treści oryginalnego tekstu oraz przekładu nie ma na celu oglądu spostrzeżeń polskiego widza. Uzyskane wyniki przedstawiają jedynie możliwość odkodowania i zrozumienia najważniejszych wątków powieści „Zbrodnia i kara”, jaką widzowi daje reżyser.

EN

Purpose of research. The primary objective was to check which topics of Fyodor Dostoyevsky's novel, had omitted or changed by polish director and what the effect is for whole performance. Methodology. The subject of objective studies were stage adaptations of works by Fyodor Dostoevsky exhibited in Krakow repertory theaters in the years 2000 - 2015. The articel analyzed the Polish scenario of adaptation of the novel "Crime and Punishment" directed by Waldemar Śmigasiewicz (2007). The working hypothesis is that the transfer of literary works from one form to another (literary work - theater) and from one culture to another (Russia - Poland) is associated with the loss of some threads. Results. The analysis showed that Waldemar Śmigasiewicz by changing the form of the message (literary work - theater) and by transferring the work from one culture to another (Russia - Poland), made numerous abbreviations in the text of the novel. Waldemar Śmigasiewicz in the performance "Crime and Punishment" focused primarily on the mental condition of Raskolnikov and the drama of the process of reaching the consciousness of a criminal. Conclusions. The study took into account the aspects of transformation a literary work into a stage work. The examination of the modification of the content of the original text and translation is not intended to inspect the observations of the Polish viewer. The obtained results show only the possibility of decoding and understanding the most important themes of the novel "Crime and Punishment", which the viewer gives the director.

17

Bierdiajew o Dostojewskim: żywioł dionizyjski

51%

Malej I.

Slavia Orientalis

|

2018

|

vol. LXVII

|

issue 1

18

Apologie Pawel Fjodorowitsch Karamasows. Schuld bei Dostojewskij und seinen Interpreten

38%

Paulin M.

Studia Gdańskie

|

2013

|

issue 32

91-107

DE

In einer gängigen Interpretation des Romans „Die Brüder Karamasow” wird die Verantwortung für den Vatermord in unterschiedliche Komponenten zerlegt, deren jede in der Gestalt eines der vier Brüder allegorisch auskomponiert sei. Die „Komponente Smerdjakow” liege dabei als bloße physische Ausführung des Verbrechens außerhalb der Sphäre ethischer Betrachtung. Damit wird Smerdjakow aber noch in der Interpretation einmal mehr in seinem Menschsein verkannt. Eine durch Girard geschulte Lektüre zeigt hingegen, wie gekonnt Dostojewskij – ob intuitiv oder mit Absicht – diesen Charakter mit Kriterien der Opferselektion ausstattet und ihn so der Leserschaft als Sündenbock regelrecht anbietet.

EN

In a common interpretation of Dostoyevsky’s The Brothers Karamasov, Dmitri Karamasov is held guilty of murdering his father in a moral sense, while the character of Smerdyakov is put beyond the range of ethic consideration as he is seen as an allegory of the merely executing factor of the act of violence. Hence, his suicide is read as a proof that the evil itself doesn’t take over responsibility; in face of the accusation it fades away, leaving the charge of responsibility to the human moral subject. Dostoyevsky, however, seems not wanting to stress such a kind of moral hero that, in this interpretation, could be seen in Dmitri. With introducing Alexey in his preamble, he is in fact presenting us a „weak” hero, leading us to another understanding of the story. Yet Alexey is still not the weakest. It is Smerdyakov. What this article pleads for is that Smerdyakov is systematically made a scapegoat, as Dostoyevsky is illustrating in several pertinent scenes. It is only coherent that interpreters, while completely ignoring this fact, continue this scapegoating in dehumanising him by taking off him of all ethic consideration, reducing him to a personification of a merely mechanic component. By contrast, this is an apology for Smerdyakov as a human being. And as a son of Fyodor and brother of Alexey, Dmitri and Ivan.

19

O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

38%

Kochanowski M. J.

Kultura i Wartości

|

2019

|

issue 27

DE

Stanislaw Gałkowski weist im Artikel Die Grenze der Philosophie. Die Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner auf die Notwendigkeit hin, zwischen Literatur und Philosophie zu unterscheiden. Die Philosophie sei demnach ein Gebiet, dessen Anforderungen die intersubjektive Kommunizierbarkeit und Überprüfbarkeit von verfochtenen Thesen sind. Indem ich mich auf das Beispiel der Figur von Iwan Karamazow und auf seine existentiellen Dilemmas stütze, die den Nährboden für philosophische Überlegungen von Leo Schestow und Nikolai Berdiajew bildeten, weise ich nach, dass die Philosophie sowohl solche Forschungsbereiche, die keine Nahtstellen mit der Literatur haben (wie Logik) als auch solche, die das literarische Schaffen benutzten und immer noch benutzen (wie Existenzphilosophie oder Metaphysik). Für jene Bereiche sind literarische Werke sowohl mittelbar eine Inspirationsquelle als auch unmittelbar philosophische Texte sensu stricte, indem sie die Grundlage für Polemik und weitere Forschungen bilden, was keinen Abbruch der Autonomie der Philosophie gegenüber der Literatur tut.

EN

The author argues in favour of defining a clear distinction between literature and philosophy in view of their outright different nature. Intersubjectivity in communication and verifiability of theses are typical in philosophy. He quotes as example the case of Ivan Karamazov and his existential dilemmas which inspired Lev Shestov’s and Nicolai Berdyaev’s philosophical thoughts in order to observe that philosophy covers versatile domains of study such as logic, which is not tied up with literature directly, as well as fields such as philosophy of existence or metaphysics which have been drawing all along from literary output indirectly as a source of inspiration and directly providing strictly philosophical substance for polemics and studies. None of that jeopardizes the independence of philosophy from literature.

PL

Stanisław Gałkowski w artykule Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera wskazuje na konieczność rozgraniczenia pomiędzy literaturą a filozofią, jako dziedziną, której wymogiem jest intersubiektywna komunikowalność i sprawdzalność tez w jej ramach głoszonych. Opierając się na przykładzie postaci Iwana Karamazowa i jego egzystencjalnych dylematach, które stanowiły podłoże filozoficznej refleksji Lwa Szestowa i Mikołaja Bierdiajewa wskazuję, że filozofia mieści w sobie zarówno obszary badawcze, takie jak logika, które nie mają punktów stycznych z literaturą, jak i takie dziedziny, jak filozofia egzystencji bądź metafizyka, które korzystały i nadal korzystają z dorobku literackiego, zarówno pośrednio jako źródła inspiracji jak i bezpośrednio – jako tekstów stricte filozoficznych, będących podstawą polemik i dalszych badań, przy czym nie stanowi to zagrożenia dla autonomii filozofii wobec literatury

20

Vladimir Nabokov jako wykładowca literatury

38%

Grygiel M.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 7: Słowianoznawstwo

137-147

PL

Vladimir Nabokov podjął pracę wykładowcy akademickiego po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na Wellesley College i Uniwersytecie Cornella literaturę europejską i literaturę rosyjską. W swoich wykładach pisarz zaprezentował kategoryczne i kontrowersyjne opinie na temat literatury, podzielił ją na arcydzieła i utwory, jego zdaniem mierne, stworzył hierarchię literacką, wynikającą z osobistych autorskich przekonań i upodobań. W literaturze rosyjskiej zachwalał twórczość M. Gogola, L. Tołstoja i A. Czechowa, negatywnie ocenił dorobek F. Dostojewskiego i M. Gorkiego. Z literatury europejskiej wyróżnił wybrane dzieła M. Prousta, J. Joyce’a i G. Flauberta, w każdym wypadku wskazywał na wartości kluczowe dla swojego dorobku, metody znamienne dla całej swojej prozy. Wykłady Nabokova stanowią nierozerwalną część jego dokonań literackich, są wykładnią literackiej filozofii pisarza.

RU

Владимир Набоков стал преподавателем литературы после переезда в США, где читал лекции в колледже Уэлсли и Корнеллском университете по русской и зарубежной литературах. В своих лекциях писатель представил твердые и спорные суждения на литературу, разделяя ее на шедевры, и, по его мнению, посредственные произведения, сочинил литературную иерархию как результат собственных авторских взглядов и симпатий. В русской литературе восхищался творчеством Н. Гоголя, Л. Толстого и А. Чехова, отрицательно высказывался на тему достижений Ф. Достоевского и М. Горького. В зарубежной европейской литературе подчеркивал значение выбранных произведений М. Пруста, Д. Джойса и Г. Флобера, в каждом случае определяя ключевые ценности и значительные методы для своего прозаического творчества. Лекции Набокова составляют неотделимую часть его творческого наследия, являются интерпретацией литературной философии писателя.

EN

When he arrived to the United States Vladimir Nabokov took a job as the university lecturer at Wellesley College and Cornell University. He taught Russian and European literature. In his lectures he presented a categorical and controversial opinions on literature, he divided it into masterpieces and works. In his opinion he created a hierarchy of literary resulted from his personal beliefs and preferences. In Russian literature, he praised works of M. Gogol, L. Tolstoy and Chekhov. He negatively assessed the achievements of F. Dostoevsky and M. Gorky. In the European literature he singled selected works of Marcel Proust, Joyce J. and G. Flaubert. In any case he pointed to the key values for his Works and methods characteristic of all his prose. Nabokov's lectures are the integral part of his literary achievements and they are writer’s literary philosophy.

Refine search results

Archetyp „cienia” w strukturze powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego

Próba odczytania fragmentu powieści F. Dostojewskiego „Idiota” w kluczu kategorii „słowa-naczynia”

Proza rosyjska na scenach polskich po roku 1989. Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego

Stary mistrz z Petersburga (na podstawie powieści Johna Maxwella Coetzeego)

Ambiwalencja i Tajemnica. Wokół antropologii filozoficznej Dostojewskiego

Процесс индивидуации как ключ к интерпретации главного героя романа Федора Достоевского „Бесы”

«Учиться, что есть человек и жизнь» («Записки из Мертвого дома» Ф. М. Достоевского

Меняющаяся софийная функция женских персонажей в русской литературе XX века

= Reality or Dream: on the Function of Oneiric Symbolism in Vladimir Nabokov’s Short Story "Terror"

Biesy Fiodora Dostojewskiego jako wykład refleksji filozoficznej

Polska szkoła eseju – esej w polskiej szkole (na przykładzie Dostojewskiego Czesława Miłosza)

Stawrogin – personifikacja zła

Powieść „Inny” Jurija Mamlejewa wobec artystycznego poznania Fiodora Dostojewskiego

Тема самоубийства и неевклидово пространство в творчестве Федора Достоевского

Wpływ duchowości Pustelni Optyńskiej na twórczość rosyjskich filozofów i pisarzy XIX w.

Sceniczne adaptacje powieści Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego w Krakowie w latach 2000-2015

Bierdiajew o Dostojewskim: żywioł dionizyjski

Apologie Pawel Fjodorowitsch Karamasows. Schuld bei Dostojewskij und seinen Interpreten

O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

Vladimir Nabokov jako wykładowca literatury