Search results

1

Prymas Hlond o ustroju politycznym powojennej Polski.

100%

Pietrzak J.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

vol. 66

|

issue 1

183-204

PL

Rozprawa odnosi się do koncepcji polityczno - ustrojowych jakie głosił ks. kard. August Hlond, prymas w latach 1926 - 1948, w odniesieniu do nowej, powojennej Polski.

2

Memoriały Episkopatu Polski do władz państwowych w sprawach szkolnych (1930-1936)

86%

Szczepaniak J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2000

|

vol. 7

EN

Contrary to popular belief, the relations between the Church and the state following the May coup (1926) were far from good. A particular bone of contention was the issue of teaching and religious education in schools. The article discusses the complex subject of mutual relations in the light of extant documents.

PL

Wbrew powszechnym sądom wzajemne relacje pomiędzy Kościołem i państwem po przewrocie majowym (1926) nie były dobre . Szczególnie źle wyglądały w sprawach nauczania i wychowania religijnego w szkole. Artykuł omawia skomplikowaną kwestie wzajemnych realacji w świetle zachowanych dokumentów.

3

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. I (1951-1967)

72%

Łatka R.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2019

|

vol. 40

|

issue 3

185-200

EN

The present article concentrates on the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the difficult period of the communist dictatorship. Despite numerous studies on the history of the Catholic Church in the People’s Republic of Poland, the steadfast bishop’s biography has not yet been written. The undertaken analysis is aimed at rectifying this lack of information on the activity of Polish bishops. The Metropolitan of Poznań became a recognized authority in the course of works on the forum of the Main Commission and the Plenary Conference of the Episcopate. He enjoyed the trust of other hierarchs, including Cardinal Stefan Wyszyński, who regarded him as one of his most important collaborators, especially in the years 1957-1967 when he became the second important figure of the Polish Episcopate. For this reason, he was entrusted with the most delicate and difficult tasks, such as the preparation of the Statute of the Polish Episcopate Conference, or the chairmanship of the Commission for the clarification of charges against Bishop Czesław Kaczmarek.

XX

Artykuł opisuję rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w okresie komunistycznej dyktatury. Mimo wielu prac dotyczących historii Kościoła katolickiego w PRL, ciągle brakuje pełnej biografii niezłomnego hierarchy. Podjęta w tym miejscu analiza ma wypełnić ten brak w zakresie jego aktywności wśród polskich biskupów. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników, szczególnie w latach 1957-1967, gdy był osobistością numer dwa w polskim Episkopacie. Z tego względu otrzymywał najbardziej delikatne i trudne zadania, takie jak przygotowanie Statutu Konferencji Episkopatu Polski czy przewodniczenie komisji ds. wyjaśnienia zarzutów stawianych bp. Czesławowi Kaczmarkowi.

4

L’offensiva radiofonica nazista contro il card. Hlond nel 1940

72%

Monticone A.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

vol. 35

|

issue 4

121-141

PL

Artykuł, sięgając do źródeł archiwalnych, opisuje sposób oddziaływania rozgłośni radiowych, pozostających w czasie II wojny światowej pod kontrolą nazistów, na opinię publiczną w celu zniekształcenia obrazu i wprowadzenia jej w błąd względem osoby męża stanu i wielkiego autorytetu, którym był Kardynał August Hlond – Prymas Polski. Autor naświetla historię, wprowadzając w kontekst początku działań wojennych na terenie Polski i pobytu kard. Hlonda w Rzymie, jego działań pasterskich i dyplomatycznych mających na celu ukazanie prawdziwego obrazu losu Polski i jej mieszkańców w okresie okupacji niemieckiej. To właśnie te działania stały się niewygodne dla okupanta i stały się powodem zmasowanej akcji propagandowej rozgłośni nazistowskich.

EN

Reaching to archival records, the article describes the ways in which broadcasting radio stations which remained under the control of Nazi during World War II, influenced public opinion in order to falsify the image and mislead the public with reference to the statesman and respected authority, Cardinal August Hlond – the Primate of Poland. The author elucidates the history introducing the readers into the context of the initial phase of the warfare on the territory of Poland. It also centres on Cardinal Hlond’s stay in Rome, his pastoral and diplomatic activity aimed at presenting a veracious picture of the fate of Poland and its people during German occupation. It was exactly this activity which became inconvenient for the occupant and resulted in mass propaganda undertaken by Nazi broadcasting stations.

5

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. II (1967-1977)

72%

Łatka R.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2020

|

vol. 41

|

issue 1

129-140

EN

The present article describes the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the last decade of the metropolitan’s life. It is a continuation of the analysis published in 2019 in “Seminare”. Despite the passage of many years since the death of the steadfast bishop, his full biography still has not been written. The paper is aimed at filling this gap in the record of Polish bishops’ activity in the years 1967-1977. The Metropolitan of Poznań became known as an outstanding figure in the works on the forum of the Commission / Main Council and the Episcopal Plenary Conference. He enjoyed the trust of other hierarchs, especially that of Cardinal Stefan Wyszyński, being one of his most important collaborators. Archbishop Baraniak shared with the “Primate of the Millennium” a similar vision of the Church’s activity in the realities of the communist dictatorship, as well as a decisive approach to the religious policy of the authorities of the PRL. This was particularly evident in the seventies, when both hierarchs managed to see through the deceptive declarations of Edward Gierek’s political party.

PL

Poniższy artykuł opisuje rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w ostatniej dekadzie życia metropolity poznańskiego. Jest kontynuacją analizy opublikowanej w 2019 r. na łamach „Seminare”. Mimo upływu wielu lat od śmierci niezłomnego biskupa nie doczekał się on swojej pełnej biografii. Tekst ma wypełnić ten brak w zakresie aktywności wśród polskich biskupów w latach 1967-1977. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji/Rady Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników. Z Prymasem Tysiąclecia łączyła go wizja działalności Kościoła w realiach komunistycznej dyktatury oraz zdecydowane podejście do polityki wyznaniowej władz PRL. Było to szczególnie widoczne w latach siedemdziesiątych, gdy obaj hierarchowie nie dali się nabrać na złudne deklaracje ekipy partyjnej Edwarda Gierka.

6

Stanowisko episkopatów Niemiec i Polski wobec masowego napływu migrantów

72%

Wróbel J.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 1(21)

73-94

EN

The author compares the attitude of the German and Polish episcopates to the problem of the reception of migrants. In both cases the fi rst historical aspect together with statistical data, then the doctrinal position and specifi c involvement is presented. The analyses enable to establish that both episcopates equally feel responsibility for migrants and equally commit themselves to assistance for them. Some diff erences can be noticed in practical realization of doctrinal assumptions. They are connected with diff erent quantities of migrants coming to these countries, with countries of their origin and with practical possibilities of both countries and Churches. Repeated conviction that Poland is against the reception of emigrants rises out of ignorance how Poland helps to her repatriates, to migrants from former Soviet republics, from Near East and Africa. There are already about 1,5 million migrants in Poland.

PL

Autor porównuje stanowiska episkopatu Niemiec i Polski wobec problemu przyjmowania migrantów. W obydwu przypadkach zostaje najpierw przedstawiony aspekt historyczny wraz z danymi statystycznymi, następnie stanowisko doktrynalne i konkretne formy zaangażowania. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, że obydwa episkopaty w jednakowym stopniu czują się odpowiedzialne za migrantów i w jednakowym stopniu angażują się w dzieła pomocy. Pewne różnice można zauważyć w zakresie praktycznej realizacji założeń doktrynalnych. Są one związane z różną liczbą napływających do tych krajów migrantów, z krajami ich pochodzenia oraz praktycznymi możliwościami obydwu krajów i Kościołów. Powtarzane przekonanie, że Polska jest przeciwna przyjmowaniu emigrantów wynika z niewiedzy o tym, w jakim stopniu Polska pomaga swoim repatriantom, migrantom z byłych republik radzieckich, z Bliskiego Wschodu i Afryki, a przebywa ich już w Polsce około 1,5 miliona.

7

„Postawa nasza musi być jasna i czytelna dla narodu”. Biskup Ignacy Tokarczuk jako członek Episkopatu Polski w okresie prymasostwa kard. Stefana Wyszyńskiego (1965-1981)

72%

Łatka ks. R., Wołczański J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 119

207-256

EN

The article presents a comprehensive outlook on the role of Bishop Ignacy Tokarczuk in the Episcopate of Poland during the Primacy of Cardinal Stefan Wyszyński. Chronologically, it covers the period from the hierarch’s appointment as Ordinary of Przemyśl (in 1965) until the Primate’s death (in May 1981). The analysis is based on a number of archival sources, primarily from church collections. Of key importance in this regard were materials from the holdings of the Warsaw Archdiocesan Archives, fond: Secretariat of the Primate of Poland, and from the diaries of Bishop I. Tokarczuk (located in the collection of Rev. Prof. Józef Wołczanski) and Cardinal S. Wyszyński (from the Gniezno Archdiocesan Archives). The text takes a closer look, among other things, at the activity of the Ordinary of Przemyśl in the specialized commissions of the Episcopate, with particular emphasis on the General Commission/Council; the influence of Bishop I. Tokarczuk on strategic decisions made by the conference of Polish bishops; the hierarch’s anti-communist stance – unique among the Polish Episcopate; his approach to the dialogue conducted by the authorities of the People’s Republic of Poland with the Holy See in 1971–1978; the bishop’s attitude toward the Pre-August Opposition and the Solidarity movement. The article proves that Bishop I. Tokarczuk played an important role in the Episcopate of Poland during the Primacy of S. Wyszynski’s, as evidenced not only by his constant presence in the General Commission/Council, but also by the fact that his voice was respected by all the bishops headed by the Primate of the Millennium. The authors share a hope that the information contained therein regarding the role of the Ordinary of Przemyśl in the work of the Polish Episcopate in 1965–1981 will be an important element of the future biography of the hierarch, which still awaits its potential insightful author.

PL

Artykuł w całościowy sposób przybliża rolę bp. Ignacego Tokarczuka w Episkopacie Polski w okresie prymasostwa kard. Stefana Wyszyńskiego. Chronologicznie obejmuje okres od nominacji hierarchy na ordynariusza przemyskiego – w 1965 roku, aż do śmierci prymasa – w maju 1981 roku. Analiza opiera się na wielu źródłach archiwalnych, pochodzących przede wszystkim ze zbiorów kościelnych. Kluczowe w tym zakresie były materiały z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego Warszawskiego, zespół: Sekretariat Prymasa Polski, oraz z dzienników bp. I. Tokarczuka (znajdujących się w zbiorach ks. prof. Józefa Wołczańskiego) i kard. S. Wyszyńskiego (z Archiwum Archidiecezjalnego Gnieźnieńskiego). W tekście przybliżono m.in. aktywność ordynariusza przemyskiego w komisjach specjalistycznych Episkopatu, ze szczególnym uwzględnieniem Komisji/Rady Głównej; wpływ bp. I. Tokarczuka na strategiczne decyzje podejmowane przez zgromadzenie polskich biskupów; antykomunistyczną postawę hierarchy unikalną na tle Episkopatu Polski; jego podejście do dialogu prowadzonego przez władze PRL ze Stolicą Apostolską w latach 1971-1978; stosunek biskupa do opozycji przedsierpniowej i „Solidarności”. Tekst udowadnia, że bp. I. Tokarczuk odgrywał w Episkopacie Polski w okresie prymasostwa S. Wyszyńskiego ważną rolę, o czym świadczyła nie tylko jego stała obecność w Komisji/Radzie Głównej, ale także fakt, że jego głos był szanowany przez wszystkich biskupów z Prymasem Tysiąclecia na czele. Autorzy tekstu mają nadzieję, że zawarte w nim informacje dotyczące roli ordynariusza przemyskiego w pracach Episkopatu Polski w latach 1965-1981 będą ważnym elementem przyszłej biografii hierarchy, która w dalszym ciągu czeka na swojego wnikliwego autora.

8

Geneza rządu Tadeusza Mazowieckiego – aktorzy pierwszego i drugiego planu

58%

Nałęcz T.

Społeczeństwo i Polityka

|

2019

|

issue 3(60)

183-200

PL

Streszczenie: Artykuł jest nowym politologicznym wyjaśnieniem genezy rządu T. Mazowieckiego. Omawia rozwój wydarzeń politycznych w 1989 r. od zawarcia kontraktu okrągłego stołu do podjęcia decyzji o powołaniu pierwszego od 1945 r. niekomunistycznego premiera w Polsce. Za najważniejszy czynnik sprawczy tego zwrotu uznaje społeczne protesty wywołane decyzją rządu Rakowskiego o urynkowieniu cen żywności. Przeraziły one gen. W. Jaruzelskiego i jego najbliższych współpracowników: gen. Cz. Kiszczaka i gen. F. Siwickiego. Obawiając się społecznego buntu, generałowie porozumieli się z hierarchami Kościoła i uzgodnili powołanie na premiera wskazanego przez episkopat T. Mazowieckiego. Artykuł docenia znaczenie czynnika uważanego dotąd za główną przyczynę powstania rządu T. Mazowieckiego, czyli rozbicie przez L. Wałęsę koalicji PZPR z ZSL i SD, ale przypisuje mu mniejszą od buntu społecznego rolę sprawczą.

EN

This political science article proposes a new explanation of the genesis of T. Mazowiecki’s government. It describes the political events of 1989 from the conclusion of the Round Table contract to the decision on the designation of the fi rst noncommunist Prime Minister in Poland since 1945. The article identifi es the public protest initiated by Rakowski’s government’s decision to subject food prices to market forces as the reason for this development. Fearing a revolt, General W. Jaruzelski and his closest collaborators, General Cz. Kiszczak and General F. Siwicki, came to an understanding with Church hierarchy, and agreed to designate the episcopacy’s choice – T. Mazowiecki – as Prime Minister. The article recognizes that L. Wałęsa’s efforts to split the coalition of the Polish United Workers Party with the United People’s Party and the Alliance of Democrats played an important role in the creation of T. Mazowiecki’s government, however it attaches more importance to public protest, contrary to the current scientifi c consensus.

9

Instytucjonalizacja dialogu pomiędzy Unią Europejską a podmiotami wyznaniowymi w kontekście doświadczeń narodowych państw członkowskich

58%

Łopatowska-Rynkowska J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

vol. 9

51-74

PL

Unia Europejska zamierza promować szersze zaangażowanie obywateli w proces rządzenia. W tym celu utrzymuje i rozwija dialog ze zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim, którego istotną część stanowią kościoły, związki wyznaniowe i organizacje niewyznaniowe. Obecnie dialog nie ma podstawy prawnej i zależy jedynie od dobrej woli zainteresowanych stron, zarówno jeśli chodzi o inicjatywę jego podjęcia, jak i prawne formy, w jakich jest prowadzony. Nie jest on jednak tylko wyrazem dobrej woli, ale w równym stopniu wyrazem potrzeby wspólnego kształtowania polityki oraz prawodawstwa. Umiejscowienie przepisu będącego podstawą dialogu w tekście Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy (art. I-47 i I-52), otwiera nowe pole do rozwoju współpracy, stwarza też możliwość przeniesienia doświadczeń narodowych, już wypracowanych w drodze historycznych uwarunkowań, i konfrontacji ich z rzeczywistością, którą być może przyniesie ratyfikacja Traktatu. Celem poniższego opracowania jest przybliżenie pewnych aspektów związanych ze złożonością i skomplikowaniem procesów składających się na proces dialogu. Ponieważ jednak materia będąca jego przedmiotem jest żywa i nieustannie ewoluuje, nie ma ono aspiracji do zamkniętego i wyczerpującego ujęcia, a jest jedynie głosem w dyskusji.

10

Działalność Komisji Wspólnej w latach 1989-2008 jako wyraz dialogu między państwem a Kościołem w świetle wybranych zagadnień

58%

Majda J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2008

|

vol. 11

171-191

PL

W Polsce, po przełomie politycznym 1989 r., nastąpiła normalizacja stosunków w odniesieniu do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych. Na mocy art. 4 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP ustawowe umocowanie otrzymała Komisja Wspólna przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski, której zadaniem jest rozpatrywanie problemów związanych z rozwojem stosunków między Państwem i Kościołem oraz spraw interpretacji niniejszej ustawy i jej wykonywania. W okresie od 1989 do 2008 r., Komisja Wspólna spotykała się 32 razy, a wśród zagadnień, które pojawiały się najczęściej, należy wymienić sprawy dotyczące nauki religii w szkole i majątku kościelnego. Poza tym punktem stałym obrad były też sprawy bieżące. Zaznaczyć trzeba, że mimo nowej rzeczywistości, która nastąpiła po 1989 roku, atmosfera panująca wewnątrz Komisji Wspólnej ulegała zmianom w zależności od zmian na arenie politycznej. Niemniej jednak, dzięki wspomnianej ustawie o stosunku Państwa do Kościoła, Komisja Wspólna otrzymała ustawową legitymację swego istnienia i działania, a dzięki temu mogła być płaszczyzną dialogu między Rządem a Episkopatem, bez względu na to, kto sprawował w kraju władzę. Zasadnicza wartość spotkań przedstawicieli Rządu i Episkopatu w ramach Komisji Wspólnej przejawiała się w tym, że powoływano dwustronne zespoły robocze zajmujące się przygotowywaniem rozwiązań, które w swej finalnej wersji mogły odpowiadać oczekiwaniom układających się stron.

EN

Poland, after the political transformation in 1989, saw the normalization of the relations with respect to individual churches and religious denominations. An indication of that state of affairs was the adoption of a clear legal basis for the Joint Commission of the representatives of the Government of the Republic of Poland and the Conference of the Polish Episcopate, in accordance with art. 4 of the act of 17 May, 1989, on the relationship between the State and the Catholic Church in the Republic of Poland. The main objective of the Joint Commission is to examine the problems related both to the development of Church-State relations and to the interpretation and execution of the afore-mentioned act. From 1989 to 2008 the Joint Commission gathered 32 times, and among the most frequently discussed issues one can enumerate those concerning Church estates and religious education at school. Also some current matters typically appeared on the agenda. One ought to emphasize that despite the new reality after 1989, the atmosphere within the Joint Commission differed depending on the changes in the political arena. Nevertheless, owing to the above-mentioned act on the relationship between Church and State, the Joint Commission gained the statutory basis of its existence and activity, and constituted a plane of dialogue between the Government and the Episcopate, irrespective of the ruling party. The main value of the meetings of the representatives of the Government and the Episcopate lay in appointing bilateral teams who worked on preparing solutions which could finally prove acceptable to both negotiating parties.

11

Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł

58%

Gryz R.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

issue 3(16)

100-122

PL

W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli Episcoporum Poloniae coetus zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowokościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego Pro memoria, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.

EN

The article presents selected issues concerning Polish Primates cardinal August Hlond and cardinal Stefan Wyszyński and other bishops’ engagement in the case of emergence and stabilisation of the Polish church administration on the Western and Northern Lands after World War II. It covers the most important stages in the chronology of events related to this topic (1945 – 1951 – 1956 – 1972). The most significant decisions were made in August 1945, when five apostolic administrations were created for the dioceses of Warmia and Gdańsk, Gorzów, Opole Silesia and Lower Silesia. In June 1972, after the Bundestag’s ratification of the border agreement between the Polish People's Republic and the Federal Republic of Germany, the temporary nature of the Polish ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories came to an end. In his bull Episcoporum Poloniae coetus, Pope Paul VI liquidated apostolic administrations and created four new dioceses (Gorzów, Koszalin-Kołobrzeg, Szczecin-Kamieńsk and Opole). In the twenty-seven-year long process of stabilisation of the Polish ecclesiastical structures, the position of successive Popes and the Holy See was decisive. They were taking into account the views of the German and Polish episcopates and the state of Polish-German relations in the matter of the boundary line approval. The most active among the Polish hierarchy was Bishop Bolesław Kominek (apostolic administrator in Opole, archbishop of Wrocław, and cardinal). The basis of the article’s synthetic narrative is the selection of the latest Polish publications on state-church relations in Poland after the Second World War, and source editions. The personal notes of Primate Wyszyński – Pro memoria, pastoral letters of the Polish Episcopate, announcements of the Episcopal Conference of Poland, and official statements of bishops, among others, were used.

12

Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)

58%

Białkowski M.

Studia Pelplińskie

|

2021

|

vol. 55

37-71

EN

Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.

PL

Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.

13

Działalność Antoniego Baraniaka SDB na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1951–1977)

58%

Białkowski M.

Studia Pelplińskie

|

2020

|

vol. 54

47-86

EN

Antoni Baraniak SDB played a vital role in the works of Polish Bishops’ Conference and its specialised commissions. He was a member since 1951 but in fact he commenced to participate in the plenary sessions in 1957 after being named the Archbishop Metropolitan of Poznan. The Archbishop contributed in writing of the pastoral letters, the Church-State liaison, the post-conciliar reforms of the Bishops’ Conference statutes, the communication with the Holy See and other bishops’ conferences as well as the activity in Vatican dicasteries. Most importantly, he presided over the Commission of Implementation of the Second Vatican Council whose tasks were as follows: i) the pastoral preparation (the Prayer Vigils), ii) editing of the preparatory documents, iii) translating and publishing of the conciliar texts, iv) distribution and popularisation of the Vatican II documents, v) directing and coordination of the reforms in the Polish context and finally vi) formulation of the principles of the renewal. Moreover, the Most Rev. Antoni Baraniak was a member of the Committee for the Catholic Publications between 1959 and 1965 which was connected with the organisation of the millennial cele- brations of Christianity in Poland.

PL

Antoni Baraniak SDB odegrał znaczącą rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski oraz jej komisji specjalistycznych. Formalnie od 1951 r. był członkiem Konferencji Episkopatu Polski, w praktyce jednak w posiedzeniach planarnych uczestniczył od 1957 r., gdy został mianowany arcybiskupem metropolitą poznańskim. Równocześnie wszedł w skład Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski. Jego aktywność obejmowała kilka obszarów działań: nauczanie pasterskie; kształtowanie stosunków z władzami PRL; wkład w posoborową reformę statusu prawnego KEP; kontakty ze Stolicą, konferencjami episkopatów oraz udział w gremiach watykańskich. Ważnym odcinkiem zaangażowania na forum Konferencji Episkopatu Polski był udział w pracach komisji specjalistycznych. Od 1959 r. aż do śmierci w 1977 r. Antoni Baraniak SDB przewodniczył Komisji Soborowej/Komisji do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II. Moderowana przez niego działalność tego gremium obejmowała: 1) animowanie ogólnopolskich programów duszpasterskich zawierających elementy przygotowania pastoralnego do Soboru Watykańskiego II (m.in. „Czuwań Soborowych”); 2) koordynację i porządkowanie przygotowań do poszczególnych sesji soborowych, w szczególności redakcji schematów soborowych; 3) ogólne nadzorowanie prac studyjnych nad dokumentami soborowymi, w tym wydania ich edycji polskiej oraz komentarzy; 4) starania o tworzenie literatury popularyzującej i przybliżającej dorobek Soboru, a także powstawanie różnorodnych pomocy duszpasterskich; 5) wyznaczanie głównych kierunków odnowy posoborowej, ich dostosowanie do możliwości i potrzeb duszpasterskich Kościoła katolickiego w Polsce oraz koordynowanie współdziałania w tym wymiarze poszczególnych komisji episkopatu; 6) formułowanie postulatów związanych z wdrażaniem reform posoborowych w Kościele Powszechnym, w tym odnoszących się do problematyki poruszanej na Synodach Biskupów. Ponadto – w latach 1959-1965 – zasiadał w Komisji Wydawnictw Katolickich, co miało bezpośredni związek z przygotowaniami do Millenium Chrztu Polski oraz pracami Soboru Watykańskiego II.

Refine search results

Prymas Hlond o ustroju politycznym powojennej Polski.

Memoriały Episkopatu Polski do władz państwowych w sprawach szkolnych (1930-1936)

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. I (1951-1967)

L’offensiva radiofonica nazista contro il card. Hlond nel 1940

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. II (1967-1977)

Stanowisko episkopatów Niemiec i Polski wobec masowego napływu migrantów

„Postawa nasza musi być jasna i czytelna dla narodu”. Biskup Ignacy Tokarczuk jako członek Episkopatu Polski w okresie prymasostwa kard. Stefana Wyszyńskiego (1965-1981)

Geneza rządu Tadeusza Mazowieckiego – aktorzy pierwszego i drugiego planu

Instytucjonalizacja dialogu pomiędzy Unią Europejską a podmiotami wyznaniowymi w kontekście doświadczeń narodowych państw członkowskich

Działalność Komisji Wspólnej w latach 1989-2008 jako wyraz dialogu między państwem a Kościołem w świetle wybranych zagadnień

Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł

Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)

Działalność Antoniego Baraniaka SDB na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1951–1977)