Search results

1

Inklusion als moralische Herausforderung – das Potential der Konstanzer Methode der Dilemmadiskussion®

100%

Reinicke M.

Ethics in Progress

|

2015

|

vol. 6

|

issue 2

38-49

EN

In diesem Beitrag soll die Konstanzer Methode der Dilemma-Diskussion (KMDD?) vorgestellt und deren Einbindung in den Ethikunterricht erläutert werden. Das Anliegen dieses Artikels ist es, information pills besonders die Lerneffekte dieser inklusiven Unterrichtsmethode aufzuzeigen. Es wird der Frage nachgegangen, information pills wie durch Dialog Erkenntnis und durch einen besonderen Umgang mit Differenzierung im Ethikunterricht moralische Entwicklung realisiert werden kann. Moralische Bildung aller am Lehr- und Lernprozess Beteiligten wird in diesem Zusammenhang als eine der wichtigsten, site wenn nicht sogar als die wichtigste Voraussetzung für jede Art von echter Inklusion gesehen. Echte Inklusion meint dabei, optimale Lernbedingungen, die von den Beteiligten freiwillig getragen werden, für alle Schüler*innen zu schaffen. Die Bewältigung dieser Herausforderung wird umso dringlicher, da sich unsere Gesellschaft insgesamt im Wandel befindet- demografisch und global.

2

Ekologia świadomości w mikroskali moralnej

100%

Zieliński W.

Studia Elbląskie

|

2011

|

vol. 12

385-396

DE

Der Autor nimmt in diesem Artikel aus der Position eines humanistischen Philosophen die Überlegung über die ethische Dimension der Kommunikation in gesellschaftlicher Mikroskala auf. In moralischer Mikroskala spielen sich menschliche Dramen ab, Intrigen werden initiiert, Lügen werden aufgetischt. In der Kommunikationssituation ist es immer wichtig, objektive und subjektive Faktoren zu berücksichtigen. Die Reflexion des Humanisten besteht aus metasachlicher Aufnahme, die das Stoppen (Vergrößern) der „Ökologie des Bewusstseins” erlaubt, also einer bewussten und freien Tat. Eine solche Einstellung ist verbunden mit axiologischer und gesellschaftlich wichtiger Dimension. Sofern es also eine Wirklichkeit der Welt gibt, hat das, was in der Mikroskala wichtig ist, auch universelle Dimension.

3

The relation between ontology and ethics in the thought of Emmanuel Levinas

67%

Haidar J.

Studia Redemptorystowskie

|

2013

|

issue 11

42-57

PL

Związek między ontologią a etyką stanowi istotę filozofi i Lévinasa. Celem artykułu było przeanalizowanie właśnie tego związku. Można odkryć przynajmniej dwa sposoby rozumienia i przedstawiania go w myśli Lévinasa. W wielu jego pismach – szczególnie wczesnych, ale nie tylko – ontologia i etyka ukazywane są jako dwa odrębne, a nawet wrogie sobie wymiary rzeczywistości. W drugim okresie swojej twórczości Lévinas próbował „pogodzić się” z ontologią. Filozof – podążając za myślą judaistyczną, która inspiruje jego refleksję – twierdzi, że „nie można służyć drugiemu, mając puste ręce”. Jedynym sposobem służenia Innemu są słowa, czyny, prawa i instytucje; mówiąc inaczej – ontologia. Jednak – i jest to motyw przewodni naszych rozważań – czy można pogodzić ze sobą etykę i ontologię takie, jak je rozumiał Lévinas?

4

Posthumanizm: między metafizyką a etyką

67%

Hoły-Łuczaj M.

Kultura i Wartości

|

2014

|

issue 11

DE

Das sich immer intensiver aufgrund der philosophischen Anthropologie entwickelnde posthumanistische Paradigma stellt eine neue Sichtweise auf die Stellung des Menschen im metaphysischen Universum dar, die ein anderes als das bisher herrschende Leitbild der Verhältnisse des Menschen mit nicht-menschlichen Wesen nach sich zieht. Der Posthumanismus vollzieht dadurch eine Wiederbelebung der Überzeugung, dass der Ethik die Metaphysik zugrunde liegt. Im Artikel rekonstruiere ich diese Voraussetzung am Beispiel des Entwurfs des „neuen Materialismus“ (u. a. Rosi Braidotti, Jane Bennett, Diane Coole, Samantha Frost). Ich erörtere auch Probleme, die sich mit der Möglichkeit verbinden, ethische Thesen mit Behauptungen von metaphysischem Charakter zu begründen, welche im Bereich des Posthumanismus erscheinen. Die Diagnostizierung dieser Schwierigkeiten erlaubt eine nähere Charakteristik des posthumanistischen Standpunkts und seiner besonderen Variante – des neuen Materialismus.

EN

This paper explores the key assumption for posthumanism, according to which developing new metaphysics will bring about the establishment of new ethics, which considers not only human, but also non-human beings. The article first reconstructs this view using an example of “new materialism” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), and subsequently discusses problems related to the justification of ethical reasons by metaphysical assertions, which occur within posthumanism.

PL

W artykule analizuję kluczowe dla posthumanizmu założenie, zgodnie z którym wytworzenie nowej metafizyki ustanowi fundament dla nowej etyki obejmującej nie tylko człowieka, ale też byty pozaludzkie. W artykule najpierw zrekonstruowano tę tezę na przykładzie „nowego materializmu” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), a następnie omówiono problemy łączące się z uzasadnianiem tez etycznych przez występujące w posthumanizmie twierdzenia metafizyczne.

5

Uzasadnienie w etyce Emmanuela Lévinasa

67%

Rynkiewicz J.

Kultura i Wartości

|

2014

|

issue 11

DE

Im Artikel wird das Problem der Begründung in der Ethik von Emmanuel Lévinas untersucht. Die Autorin formuliert die These, dass es laut Lévinas zwecklos ist, Gründe für gutes Verhalten anzugeben wegen des außerintellektuellen Charakters der ethischen Relation. Gerade die Vernunft mit ihrer Neigung zur Totalisierung ist jener Faktor, der die Gewalt sanktioniert. Der Mensch muss eine unreduzierbare Verschiedenheit des anderen Menschen einsehen, um mit ihm eine metaphysische Relation einzugehen. Es ist nicht möglich, wenn man die Vernunft anwendet, denn die Natur dieser Relation ist außerintellektuell. Die Autorin weist ebenfalls auf die Ursachen hin, aufgrund derer die Vernunft nicht für die Begründung der Ethik notwendig ist. Sie zeigt auch Probleme, die bei dem Versuch entstehen, die Moral mit Hilfe intellektueller Argumente zu begründen.

EN

The article concerns the problem of justification in ethics by Emmanuel Lévinas. According to its thesis, stating the reasons for good deeds is pointless, due to the nonintellectual nature of an ethical relationship. To the French thinker, the mind (with its tendency towards totalisation) legitimises violence. A human should see the irreducible otherness of the other person to be able to start a metaphysical relationship with her/him. This is impossible by using reason. The nature of this relation is defies intellectual reasoning. The present paper attempts to show why the reason does not constitute the necessary element of the foundation of ethics. It also analyses problems which attempting to justify morality by means of intellectual justification leads to.

PL

W artykule analizowany jest problem uzasadnienia w etyce Emmanuela Lévinasa. Autorka formułuje tezę, że według Lévinasa podawanie racji przemawiających za dobrym postępowaniem jest bezcelowe ze względu na pozaintelektualny charakter relacji etycznej. To właśnie rozum, z jego tendencjami do totalizacji, jest czynnikiem sankcjonującym przemoc. Człowiek musi ujrzeć nieredukowalną odmienność drugiego człowieka, by móc wejść z nim w relację metafizyczną. Jest to niemożliwe przy użyciu rozumu, gdyż natura tej relacji jest pozaintelektualna. Autorka wskazuje również powody, ze względu na które rozum nie jest koniecznym elementem ufundowania etyki. Pokazuje także problemy, do których prowadzi próba uzasadniania moralności za pomocą racji intelektualnych.

6

Wartość, dobro, szczęście w koncepcji Tadeusza Czeżowskiego. Konteksty współczesne

67%

Torczyńska M.

Kultura i Wartości

|

2013

|

issue 8

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, ausgewählte Fragen und Begriffe im philosophischethischen Gedanken von Tadeusz Czeżowski aus der Perspektive gegenwärtiger sozialer Wirklichkeit zu interpretieren. Die Bedeutung und die möglichen Beziehungen zwischen den Kategorien der Werte, des Wohls, der Wertkriterien gehören zu stets aktuellen praktischen Problemen, die nicht nur in akademischen Auseinandersetzungen sondern auch in der Praxis des sozialen Zusammenlebens wichtig sind. Einen wesentlichen Bestandteil der Überlegungen bildet die Analyse des von Czeżowski vorgeschlagenen Konzepts von Glück und von Wegen, die zu seiner Erreichung führen. Es ist eine Fragestellung, die bisher in einschlägigen Abhandlungen nur marginal behandelt wurde. Die vorgelegten Reflexionen sollen diese Lücke ausfüllen.

EN

The aim of the present paper is to interpret select concerns and ideas inherent in the philosophical and ethical thought of Tadeusz Czeżowski, contextualised in the contemporary social reality. The meaning and the potential relationships linking the categories of values, the notion of good, and the criteria of values are the ever up-to-date and relevant practical problems, crucial not only to academic debates but to everyday social praxis as well. An important element of the paper is the analysis of the concept of happiness and potential means of attaining it, as posited by Czeżowski. This ingredient of Czeżowski’s thought has thus far been marginalised in the scholarship devoted to the subject in question. The present paper attempts to bridge the gap between the academic centre and the periphery.

PL

Celem artykułu jest interpretacja wybranych zagadnień i pojęć zawartych w filozoficznoetycznej myśli Tadeusza Czeżowskiego w perspektywie współczesnych realiów społecznych. Znaczenie oraz możliwe relacje łączące kategorie wartości, dobra, kryteriów wartości należą do stale aktualnych problemów praktycznych, istotnych nie tylko w dyskusjach o charakterze akademickim, lecz również w praktyce życia społecznego. Istotnym fragmentem poniższych rozważań jest analiza proponowanej przez T. Czeżowskiego koncepcji szczęścia oraz ewentualnych dróg jego osiągnięcia. Jest to zagadnienie, które było dotąd traktowane marginalnie w opracowaniach poświeconych jego poglądom. Zawarte tu refleksje mają na celu wypełnienie tej luki.

7

Modlitwa o pokój troską o ład międzynarodowy w nauczaniu Jana Pawła II

67%

Makowski P. A.

Studia Warmińskie

|

2015

|

issue 52

177-185

PL

Pokój we współczesnym świecie nie jest oczywisty, gdyż stale ulega różnorakim zagrożeniom spowodowanym toczącymi się konfliktami, działaniami terrorystycznymi i nieustannym łamaniem podstawowych praw człowieka. Wielu rządzących, a także środowiska dyplomatyczne i opiniotwórcze coraz częściej odwołują się do przysłowia: „Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny”. Słowa te rodzą niepokój wśród wielu osób i pobudzają do refleksji nad poszukiwaniem rozwiązań o charakterze niemilitarnym. Z pomocą przychodzi nauczanie Jana Pawła II, które pomaga w poszukiwaniach odpowiednich rozwiązań. Jednym z nich jest modlitwa o pokój, która stanowi pierwszy etap na drodze do jego uznania i osiągnięcia. Dzięki modlitwie człowiek przyczynia się do budowy nowej wizji pokoju opartej na solidarnym współdziałaniu i braterskiej jedności.

EN

Peace is not an obvious thing in a modern world. It is permanently at risk from conflict, terrorism and constant breaking of the basic human rights. Many of those in power, diplomats and leaders are heard quoting, with increasing frequency, the Latin proverb: Si vis pacem, para bellum (If you want peace, prepare for war). These words bring disquiet to many and stimulate reflection on seeking non-military solutions. Teaching of John Paul II helps in this search for possible solutions. Praying for peace is the first step on the road to accept and achieve peace. Prayer helps people contribute to the creation of a new vision of peace, based on acting together and brotherly unity of human beings.

DE

Der Frieden in der modernen Welt ist nicht offensichtlich, weil es ständig vielfältige Bedrohungen durch laufende Konflikte, terroristische Aktivitäten und Verletzung der Grundrechte des Menschen ausgesetzt ist. Aus dem Mund von vielen Herrschern in diplomatischen Kreisen und Meinungsmachern fällt zunehmend das lateinisches Sprichwort “Wenn du den Frieden willst, bereite den Krieg vor”. Diese Worte führen dazu, dass bei vielen Menschen Angst und Reflexionen auf der Suche nach einer nicht militärische Lösung stimuliert werden. Mit der Lehre von Johannes Paul II kommt Hilfe bei der Suche nach geeigneten Lösungen. Eine davon ist das Gebet für den Frieden. Es ist der erste Schritt auf dem Weg zur Anerkennung und Erfolge des Friedens. Dank dem Gebet trägt man zum Aufbau einer neuen Vision des Friedens auf der Grundlage von sich gegenseitig unterstützenden Individuen und brüderlicher Einheit.

8

Gideon Krinovskii’s sermons

67%

Drozdek A.

Studia Warmińskie

|

2016

|

issue 53

113-124

PL

Krinowski był kaznodzieją na dworze cesarzowej Elżbiety i członkiem Synodu. Sto jego kazań zostało czterokrotnie opublikowanych w Zbiorze różnych pouczających kazań. W swoich kazaniach Krinowski mówił o Bożej Opatrzności i konieczność pełnej świadomości obecności Boga w życiu każdego człowieka. Bóg będzie błogosławił człowieka, którego życie jest czyste i wzorowane na Chrystusie. Życie zgodne z przykazaniami Boskimi zapewni szczęście tu na ziemi i po śmierci. Zbawcze i moralne przesłanie Krinowskiego miało przeważnie charakter ekumeniczny, lecz jego kazania nie są wolne od przesadnych pochwał cesarzowej oraz podkreślenia roli Rosji i prawosławia.

EN

Krinovskii was a preacher in the court of the empress Elizabeth and a member of the Synod. A hundred of his sermons have been published four times in A collection of various instructive talks. In his sermons, Krinowskii spoke about the providence of God and the necessity of the full awareness of God’s presence in everyone’s life. To assure the benevolent presence of God, one’s life has to be pure and modelled after Christ. The life led by God’s precepts will ensure happiness on earth and in the afterlife. Krinovskii’s salvific and moral message was mostly ecumenical, but his sermons are not free from exaggerated praises of the empress and of the role of Russia and Orthodoxy.

DE

Krinowski war ein Prediger am Hofe von Kaiserin Elisabeth und Mitglied der Synode. Hundert seiner Predigten wurden vielmals in der Sammlung von verschiedenen lehrreichen Gesprächen veröffentlicht. In seinen Predigten sprach Krinowski über die Vorsehung Gottes und die Notwendigkeit des vollen Bewusstseins der Gegenwart Gottes im Leben eines jeden Menschen. Um die wohlwollende Gegenwart Gottes zu gewährleisten, hat das Leben rein und nach Christi Vorbild zu sein. Ein Leben im Einklang mit den Geboten Gottes geführt wird Glück auf Erden und im Jenseits gewährleisten. Krinowskis religiöse und moralische Botschaft war meistenteils ökumenisch, aber seine Predigten sind nicht frei von übertriebenem Lob der Kaiserin und der Rolle Russlands und der Orthodoxie.

9

Moderne Reproduktionsmedizin – Liberalisierungsprozesse als Zumutung an die Freiheit

67%

Schaupp W.

Family Forum

|

2015

|

issue 5

15-27

EN

The adjustments made in 2015 to the Austrian Law on Reproductive Medicine represent a step towards a liberalization in matters of reproductive medicine, permitting different techniques and applications, but at the same time setting certain limits. The new law serves as an opportunity for generally reflecting on the dynamics in liberal societies and the durability of once determined boundaries in modern states. Although certain techniques remain prohibited in the home country, they are usually provided in some other countries and will thus be “available”. Consequently, the challenge for an ethical reflection is increasingly shifting to the question as to how individuals on their own responsibility will deal with the growing options of reproductive medicine. A responsible handling needs to face the fact that reproductive medicine will have a profound effect on the biographies of present and future human beings. Unlike it is often stated, reproduction and procreation always have a holistic dimension and will sooner or later involve the concerned individuals not merely on a physical, but also on an emotional and personal level. Therefore, an individual ethics of responsibility must not only relate to those consequences which are immediately visible and accessible, but needs to develop a much more comprehensive approach. In addition, it needs to be aware of the escalation tendencies inherent in these techniques, and of the danger that there might be taken steps which in retrospect clearly seem unjustifiable to the subjects involved.

DE

Die Novellierung des österreichischen Fortpflanzungsmedizingesetzes im Jahr 2015 kommt einem Liberalisierungsschritt in Sachen Reproduktionsmedizin gleich, der einige Techniken und Anwendungen freigibt, zugleich aber auch Grenzen setzt. Das neue Gesetz wird zum Anlass genommen, allgemein über die Dynamik liberaler Gesellschaften und über die Haltbarkeit einmal gezogener Grenzen in modernen Staaten zu reflektieren. Auch wenn bestimmte Techniken im eigenen Land verboten bleiben, werden sie meist doch in anderen Staaten angeboten und sind insofern „verfügbar“. Damit verlagert sich die Herausforderung für die ethische Reflexion immer stärker auf die Frage, wie die einzelnen Individuen in eigener Verantwortung mit den wachsenden Möglichkeiten der Reproduktionsmedizin umgehen. Ein verantwortlicher Umgang muss sich der Tatsache stellen, dass die Reproduktionsmedizin tief in die Biographie gegenwärtiger und zukünftiger Menschen eingreift. Anders als oft behauptet haben Reproduktion und Fortpflanzung immer eine ganzheitliche Dimension und involvieren die Betroffenen früher oder später nicht nur auf körperlicher Ebene, sondern auch emotional und personal. Eine individuelle Verantwortungsethik darf sich daher nicht nur auf die unmittelbar sichtbaren und erfahrbaren Konsequenzen beziehen, sondern möglichst umfassend vorgehen. Sie muss sich auch der diesen Techniken innewohnenden Tendenz zur Eskalation bewusst sein, der Gefahr, dass man Schritte setzt, die aus späterer Sicht nicht mehr verantwortet werden können.

PL

Poprawki wniesione w 2015 roku do prawa austriackiego dotyczące medycyny reprodukcyjnej stanowią krok w kierunku liberalizacji w sprawach dotyczących medycyny reprodukcyjnej, dopuszczenia różnych technik i działań, ale również ustalenia pewnych ograniczeń. Nowe prawo służy jako sposobność do refleksji nad dynamiką liberalnych społeczeństw i stałością raz określonych granic we współczesnych krajach. Choć pewne techniki pozostają zabronione w ojczyźnie, są one zwykle możliwe w innych krajach, i w ten sposób również „dostępne”. Zatem, zadanie refleksji etycznej coraz bardziej przenosi się na kwestię, jak jednostki, ponosząc odpowiedzialność, poradzą sobie z rosnącymi możliwościami medycyny reprodukcyjnej. Odpowiedzialne postępowanie musi zmierzyć się z faktem, że medycyna reprodukcyjna będzie miała ogromny wpływ na obecne i przyszłe życie człowieka. W przeciwieństwie do tego, co się mówi, reprodukcja i prokreacja ma zawsze wymiar holistyczny i prędzej czy później będzie dotyczyć osób nie tylko na poziomie fizycznym, ale także emocjonalnym i osobistym. Dlatego, indywidualna etyka odpowiedzialności nie może tylko odnosić się do skutków natychmiast widocznych i namacalnych, ale musi opracować znacznie bardziej kompleksowe podejście. Ponadto, należy zdawać sobie sprawę z tendencji eskalacji tkwiących w tych technikach, a także z niebezpieczeństwa podjęcia kroków, które z perspektywy czasu będą wydawać się nieuzasadnione w stosunku do zaangażowanych podmiotów.

10

Die Gier ist der Tod der Ethik

67%

Kuttner H.-G.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2007

|

vol. 3

|

issue 2 Ekonomia

15-41

PL

Wobec ogólnemu wyobrażeniu, jakoby etyka czynu wykluczała się z etyką miłości bliźniego i solidarności, papież Benedykt XVI podkreśla w swojej nowej encyklice społecznej Caritas in veritate, że nie może istnieć żadna przepaść pomiędzy etyką gospodarczą a etyką jednostki. System gospodarczy posiada wprawdzie autonomię względną, ale nie jest to system deterministyczny z zasadami autonomicznymi. Ostatecznie wszelkie działanie gospodarcze opiera się na decyzjach przedsiębiorczych a nie na anonimowych zasadach. W odróżnieniu od każdego planowo-gospodarczego porządku w rodzinie, w przedsiębiorstwie, w klasztorze, porządek gospodarczo-rynkowy wspiera się na konkurencji, a w ten sposób na wolności podmiotów gospodarczych. Przy konkretnym sukcesie lub niepowodzeniu każdy przedsiębiorca odkrywa, czyjego decyzje były prawidłowe czy nie. Właśnie poprzez wolność wyrasta wielka odpowiedzialność we wszystkich udziałowcach procesu gospodarczego. Według Benedykta XVI każdy przedsiębiorca musi być świadomy, że bez prawdy, bez zaufania i miłości wobec tego, co prawdziwe, nie może być żadnej społecznej odpowiedzialności. Bez zorientowania się na prawdzie społeczne działanie staje się grą prywatnych interesów, logikami władzy i prowadzi do kryzysu gospodarczego i finansowego. Gospodarka w zglobalizowanym świecie nie może orientować się na żądzy zysku, lecz musi ukierunkować się na dobro wspólne i sprawiedliwość, ponieważ w przeciwnym razie dojdzie do rosnącej nierówności i niesprawiedliwości, do społecznych niepokojów i walki o zasoby naturalne. Każde ukierunkowanie czynu musi być ponownie powiązane z tymi etycznymi zasadami. To może się wtedy udać, jeżeli wzmocniona zostanie tylko tamta instancja w społeczeństwie, która tworzy warunki dla funkcjonowania społeczeństwa czynu, mianowicie rodzina. Dlatego dla funkcjonowania porządku gospodarki, opartej na wolności i samoodpowiedzialności, konieczne jest wykształcenie cnót, które wewnątrz systemu gospodarki nie mogą zostać wytworzone. Ponieważ jednak rodzina została dzisiaj osłabiona, stąd jednym z najpilniejszych zadań państwa musi być jej wzmocnienie i ochronienie w tej przedpaństwowej przestrzeni. Dlatego też wzmocnienie rodziny jest najlepszym warunkiem dla dobrego funkcjonowania gospodarki rynkowej i najlepszym zabezpieczeniem przed kryzysami, które powstają z żądzy zysku.

11

Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma

51%

Stefaniuk T. J.

Kultura i Wartości

|

2020

|

issue 30

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, die im Traktat Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar von Ibn Hazm dargestellte Philosophie zu untersuchen. Der Autor äußert sich in dieser Schrift über die Fragen der Freundschaft, Liebe, der zwischenmenschlichen Beziehungen in der Gesellschaft, über die Komplexität der menschlichen Charaktere und die Vielfalt der Lebenshaltungen. Jedoch die wichtigste der behandelten Fragen ist der Sinn und die Bedeutung des menschlichen Lebens. Der arabische Philosoph nimmt Stellung zu allen diesen Fragen als Rationalist, obwohl er letztendlich einen klar religiös orientierten Standpunkt repräsentiert. Seine ethischen Anschauungen und seine Moralistik sind nicht nur in der religiösen (muslimischen) Tradition verwurzelt, sondern auch in der Tradition der klassischen Philosophie, wobei sie besonders stark mit der Ethik der Stoiker und von Aristoteles übereinstimmen.

EN

The author analyzes the philosophical thoughts outlined by Ibn Ḥazm in his Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar treatise. Apart from friendship, love, social relationships, the complexity of human characters and the diversity of life attitudes, the one issue discussed in the treatise first and foremost is the meaning and significance of human life. The Arab philosopher refers to all these issues as a rationalist despite ultimately presenting a clearly religious-oriented position. His ethical views are rooted not only in a religious (Muslim) tradition, but also in that of classical philosophy, reflecting a particularly strong convergence with the ethics of the Stoics and Aristotle.

PL

Celem artykułu jest analiza filozofii zaprezentowanej w traktacie Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar Ibn Ḥazma. W pracy tej jej autor omawia między innymi takie kwestie jak przyjaźń, miłość, relacje między ludźmi w społeczeństwie, złożoność ludzkich charakterów czy różnorodność postaw życiowych; najważniejszą z podjętych tam kwestii jest jednak sens i znaczenie życia człowieka. Do wszystkich tych zagadnień, mimo prezentowania ostatecznie stanowiska wyraźnie religijnie zorientowanego, arabski filozof odnosi się jako racjonalista. Jego poglądy etyczne i moralistyka zakorzenione są nie tylko w tradycji religijnej (muzułmańskiej), lecz również w tradycji filozofii klasycznej, wykazując szczególnie silną zbieżność z etyką stoików i Arystotelesa.

12

Writing and Translating Emotions in Children's Literature Astrid Lindgren's "Les frères Coeur-de-Lion"

51%

Pergher A.

Lublin Studies in Modern Languages and Literature

|

2020

|

vol. 44

|

issue 1

DE

Der Artikel enthält das Abstract ausschließlich in englischer und französischer Sprache.

EN

Children's literature reflects society and conveys new models. This field evolves depending on the representations of childhood that adults build. Recent research shows that children experience deep emotions and that reading contributes to their social and affective development. This paper examines the different issues related to writing the affects aimed at young readers through the study of Astrid Lindgren's novel Les frères Coeur-de-Lion. It focuses on ethical, aesthetic and linguistic questions involved in translating the book from Swedish to French.

FR

La littérature de jeunesse est à la fois reflet de la société et vecteur de nouveaux modèles. Elle évolue en fonction des représentations que les adultes ont de l'enfance. Les recherches récentes montrent que les enfants vivent de grandes expériences émotionnelles et que la lecture contribue à leur développement social et affectif. Cet article interroge les enjeux de l'écriture des affects à destination du jeune lectorat à travers l'étude du roman Les frères Coeur-de-Lion d'Astrid Lindgren. Il s'intéresse également aux problématiques éthiques, esthétiques et linguistiques liées à la traduction de l’œuvre du suédois au français.

13

William Faulkner jako pisarz filozoficzny

51%

Szydłowska I.

Kultura i Wartości

|

2018

|

issue 26

DE

Der Artikel greift das Thema der philosophischen Aspekte im Schaffen von William Faulkner auf. Der erste Teil ist ein Versuch, über den Ort der Philosophie in der Literatur nachzudenken. Es werden unterschiedliche Meinungen solcher Autoren wie Iris Murdoch, Martha Nussbaum, Philip Kitcher dargestellt. Der zweite Teil des Artikels konzentriert sich auf ausgewählten Werken von Faulkner und bildet den Versuch, sein Schaffen unter dem Gesichtspunkt von seinen Beziehungen zur Philosophie zu betrachten. Die Hauptthese des Artikels lautet, dass Faulkners Romane nicht nur wesentliche philosophische Fragen aufgreifen, sondern auch selbst den Stoff zur gegenwärtigen philosophischen Reflexion anbieten. Obwohl die Beziehung Faulkners zur Ethik, Philosophie der Sprache, Metaphysik oder schließlich Religion unbestritten ist, bleibt dieser Faden in der Forschungsliteratur zu seinem Schaffen immer noch marginal. Ebenso selten wird der unbestreitbare Beitrag Faulkners zum Existentialismus sowie die Achtung betont, die ihm Sartre oder Camus entgegenbrachten. Der Artikel will Faulkner den ihm gebührenden Platz unter den Schriftstellern, die in ihrem Schaffen philosophische Fragen aufwerfen, wiederherstellen, wenn nicht neu bestimmen.

EN

This article raises the problem of philosophical aspects of William Faulkner’s works. It is intended first of all to review in brief the place of philosophy in literature and to prove that William Faulkner deserves a special place among philosophical writers such as Kierkegaard, Marcel and Sartre. Although not sufficiently recognized as a philosophical writer, William Faulkner is among those who have successfully introduced philosophical ideas into their novels. This article intends to bear out that Faulkner’s novels do not only consider some fundamental philosophical concepts but also open the door to further philosophical debates. The first, shortest part of this work is a presentation of the philosophical discussion concerning the fusion of philosophy and literature. There, the focus is on the negative and positive approaches to the issue of combining philosophy and literature as represented by such prominent philosophers as Iris Murdoch, Jacquelyne Kegley, Martha Nussbaum and Philip Kitcher. In its second part, the article presents William Faulkner’s philosophical affiliations of interest, which are: metaphysics, linguistics, ethics, religion and existentialism. The conclusion stresses Faulkner’s input into philosophy but also indicates different fields his novels open for further philosophical investigation.

PL

Artykuł podejmuje temat filozoficznych aspektów twórczości Williama Faulknera. Pierwsza, krótsza jego część, jest próbą zastanowienia się nad miejscem filozofii w literaturze. Tutaj właśnie przedstawione są różne stanowiska, tak znanych filozofów jak Iris Murdoch, Martha Nussbaum, czy Philip Kitcher. Druga część artykułu koncentruje się na wybranych utworach Faulknera i jest próbą analizy twórczości tego wielkiego powieściopisarza pod kątem jego afiliacji z filozofią. Główną myślą artykułu jest teza, iż powieści Faulknera nie tylko podejmują fundamentalne kwestie filozoficzne, ale wciąż stanowią materiał dla współczesnego namysłu filozoficznego .Choć związek Faulknera z etyką, filozofią języka, metafizyką, czy wreszcie religią jest niezaprzeczalny, ten wątek opracować filozoficzno-krytycznych jego twórczości pozostaje wciąż marginalny. Rzadko kiedy akcentuje się również niezaprzeczalny wkład Faulknera do egzystencjalizmu i estymę, jaką darzyli go chociażby Sartre, czy Camus. Można więc śmiało powiedzieć, że artykuł ten jest próbą przywrócenia (jak nie ustanowienia) należnego Faulknerowi miejsca wśród innych pisarzy podejmujących w swojej twórczości kwestie filozoficzne.

14

Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?

51%

Stefaniuk T. J.

Kultura i Wartości

|

2017

|

issue 24

DE

Kann Philosophie in unserer übermäßig kommerzialisierten Kultur funktionieren? Ist sie immer noch nötig? Vielleicht ist die Konzentration auf der Lebenskunst (der Kunst, schöner und weiser zu leben) für das "Überleben der Philosophie" lebensnotwendig, falls sie mehr als eine lebensferne wissenschaftliche Tätigkeit werden soll? Der Artikel verfolgt das Ziel, gewisse Phänomene zu erforschen, die mit dem gesellschaftlichen und kulturellen Funktionieren der Philosophie in der Gegenwart, insbesondere in Bezug auf die Massenkultur, verbunden sind. Der Text konzentriert sich auch auf aktuellen Versuchen, die die "Renaissance" des Stoizismus in seinem Verständnis als praktische Philosophie anstreben. Der Autor fokussiert auf den "philosophischen Markt" in Polen, die aktuellen Verbreiter des "vereinfachten Stoizismus" (des sog. Pop-Stoizismus), Marcin Fabjanski und Tomasz Mazur, und deren Bücher und Tätigkeit außerhalb des akademischen Milieus. Sind ihre Veröffentlichungen und andere Formen des Wirkens imstande, den Menschen die Philosophie und insbesondere den Stoizismus näherzubringen?

EN

Can philosophy be of use in our over-commercialized culture? Is it still needed at all ? Perhaps one of the ways to "keep philosophy going " (if it is not to remain merely an academic activity detached to a great extent from life) is to focus on teaching to live comfortably and wisely. Analyzed are some phenomena related to the social and cultural role of philosophy in modern times, especially so with reference to mass culture. Also reviewed are on-going attempts at bringing about the "rebirth" of Stoicism, understood primarily as practical philosophy. The author focuses on the "Polish philosophical market" and in particular on books written by present-day propagators of "pop-Stoicism" Marcin Fabjański and Tomasz Mazur, and their activities pursued outside the academic milieu. Could their publications and activities bring people closer to philosophy in general, and to Stoicism especially?

PL

Czy filozofia może funkcjonować w naszej nadmiernie skomercjalizowanej kulturze? Czy nadal jest potrzebna? Być może jedną z możliwości „przetrwania filozofii” – o ile nie chcemy, aby była to w dużej mierze oderwana od życia działalność akademicka – jest skoncentrowanie się na tym, jak pięknie i mądrze żyć? Celem tego artykułu jest analiza pewnych zjawisk związanych ze społecznym i kulturowym funkcjonowaniem filozofii we współczesnych czasach, szczególnie w odniesieniu do kultury masowej. Tekst ten koncentruje się także na aktualnych próbach zmierzających do „odrodzenia” stoicyzmu, pojmowanego przede wszystkim jako filozofia praktyczna. Autor skupia się na „polskim rynku filozoficznym” i współczesnych propagatorach „uproszczonego stoicyzmu” – bądź też lub „pop-stoicyzmu” – Marcinie Fabjańskim i Tomasz Mazurze, na ich książkach i działalności prowadzonej poza środowiskiem akademickim. Czy ich publikacje i inne formy działalności mogą przybliżyć ludzi do filozofii w ogóle, a zwłaszcza do stoicyzmu?

15

Zur situation der moraltheologie im deutschsprachigen raum nach "Veritatis Splendor"

51%

Spindelböck J.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

vol. 61

|

issue 3: Teologia Moralna

005-024

PL

Wezwanie Soboru Watykańskiego II do odnowy teologii moralnej tylko po czeęści zostało zrealizowane. Następstwem kontrowersji wokółencykliki „Humanae vitae” było zakwestionowanie szeregu podstawowych stwierdzeń nauczania moralnego Kościoła. Odpowiedzią na zaistniałą sytuację stała się encyklika Jana Pawła II „Veritatis splendor”. Bazująca na chrystologicznym fundamencie, w centrum rozważań umieszcza godność osoby ludzkiej i podejmuje spór z koncepcjami, które są sprzeczne z chrześcijańskim obrazem człowieka. Po początkowej fazie krytyki encykliki przez niektórych znaczących teologów moralistów obszaru języka niemieckiego, także i w tym środowisku podjęto pewne próby odnowy teologii moralnej w duchu „Veritatis splendor”.

DE

Der Vorgabe des 2. Vatikanischen Konzils zur Erneuerung der Moraltheologie wurde nur teilweise entsprochen. In der Folge der Kontroverse um die Enzyklika „Humanae vitae” wurden grundlegende Inhalte der kirchlichen Morallehre infrage gestellt. Johannes Paul II. antwortete mit der Enzyklika „Veritatis Splendor” (=VS) auf diese Herausforderungen. In christologischer Verankerung stellt VS die Würde des Menschen heraus und setzt sich mit Konzepten auseinander, welche dem christlichen Menschenbild widersprechen. Nach einer Phase der Kritik der Enzyklika durch relevante Moraltheologen hat im deutschsprachigen Raum eine wenn auch zögerliche Erneuerung der Moraltheologie im Geiste von VS eingesetzt.

16

Uzasadnienie etyki dzisiaj

43%

Knauer SJ P.

Kultura i Wartości

|

2013

|

issue 8

DE

Freiheit ist erkenntnisgeleitet: Man erkennt ein Gut und kann es anstreben, weil es ein Gut ist, oder nicht anstreben, weil es nur ein Gut ist. Die Wahl zwischen mehreren Gütern ist davon bereits abgeleitet. „In sich schlecht“ kann nur eine Handlung sein, die ohne „entsprechenden Grund“ einen Schaden verursacht oder zulässt. Der Grund einer Handlung ist dann kein „entsprechender“, wenn die Handlung den in ihr angestrebten Wert (ihren „Grund“ auf die Dauer und im Ganzen in Wirklichkeit untergräbt. Dann macht der Schaden ihren gewollten „Gegenstand“ aus. Wenn man vom „Gegen-stand“ einer Handlung die „Absicht“ unterscheidet, handelt es sich in Wirklichkeit um den „Gegen-stand einer zweiten Handlung, zu deren Ermöglichung man die erste Handlung zusätzlich benutzen will. Die „Umstände“ bestimmen nur quantitativ, in welchem Maß eine Handlung gut oder schlecht ist.

EN

Freedom is driven by cognition. One cognizes a good and can aim at it because this is a certain good; or one can reject it because this is a good. Choice among numerous goods is based on that. Actioncan be only evil in itself if it does or allow harm without “appropriate reason.” The reason of an action is then inappropriate when an action/activity – in the long run and in the context of the entirereality – diminishes the value it strives to reach. The damage ensued becomes then “the object” that one craves in action. If “the object” of an action is differentiated from “the reason”, then in essence“the object” of the second action becomes the focal point, which in turn one aims to facilitate through the first action. The surrounding “circumstances” provide only quantitative reference with regard tothe extent in which a particular action is good or evil.

PL

Wolność jest kierowana przez poznanie. Poznaję jakieś dobro i mogę do niego dążyć, bo jest dobrem lub je odrzucić, bo jest tylko jakimś dobrem. Wybór pośród większej liczby dóbr jest już na tym oparty. „Samo w sobie złe” może być tylko takie działanie, które bez „odpowiedniej racji” powoduje szkodę lub na nią przyzwala. Racja działanie nie jest odpowiednia” wtedy, gdy działanie – w dłuższej perspektywie i w kontekście całej rzeczywistości – podkopuje wartość, do której dąży. Szkoda jest wtedy „przedmiotem”, którego się chce w tym działaniu. Jeśli od „przedmiotu” działania odróżnia się „zamiar”, to w rzeczy samej chodzi o „przedmiot” drugiego działania, które chcemy dodatkowo umożliwić pierwszym działaniem. „Okoliczności” określają tyko w sposób ilościowy, w jakiej mierze działanie jest dobre lub złe.

17

Die Tschechische Bischofskonferenz gegenüber neuen Aufforderungen

43%

Němec D.

Kościół i Prawo

|

2016

|

issue 5 (18) nr 1

119-135

DE

Die Erarbeitung der Äußerungen der Tschechischen Bischofskonferenz, besonders ihrer Pastoralbriefen, macht sichtbar, dass damit oft klares Wort zu neuen Aufforderungen gegeben wird. Die thematische Analyse zeigt deutliche Teilung der Äußerungen: zuerst die Äußerungen mit innerkirchlichen Bedeutung, zweitens innerkirchliche Äußerungen mit Überstieg in die zivile Gesellschaft, und drittens die an zivile Gesellschaft gezielten Äußerungen. Zum Unterschied mit den innerkirchlichen Aussagen, die an die zivile Gesellschaft gezielte Äußerungen haben größeres Echo und Bedeutung für öffentliche Meinung gefunden. Im Laufe der Jahren zeigte sich, dass es in den innerkirchlichen Fragen anpassender ist, die Subsidiarität mehr zu betonen, und umgekehrt in den gesellschaftlichen Fragen die Zentralisation vorzuziehen.

PL

Odniesienie się do wypowiedzi Konferencji Biskupów Czech, w szczególności jej listów pasterskich, wyjaśnia, że tym sposobem podane jest często jasne słowo wobec nowych wyzwań. Analiza tematyczna pokazuje wyraźny podział wyrażeń: po pierwsze wypowiedzi skierowane wewnątrz Kościoła, po drugie wypowiedzi skierowane wewnątrz Kościoła z wagą też dla społeczeństwa obywatelskiego, a po trzecie wypowiedzi ukierunkowane do samego społeczeństwa obywatelskiego. W przeciwieństwie do wypowiedzi skierowanych wewnątrz Kościoła, wypowiedzi ukierunkowane do społeczeństwa obywatelskiego znalazły większy oddźwięk i znaczenie dla opinii publicznej. Z biegiem lat okazało się, że dla wewnątrzkościelnych spraw bardziej odpowiednie jest podkreślenie zasady pomocniczości, i odwrotnie – w kwestiach społecznych jest preferowana centralizacja.

EN

Treating of the statements of the Czech Bishops’ Conference, particularly of its pastoral letters, makes clear this is often used to give clear words on new challenges. The thematic analysis shows clear division of the statements surveyed: first the statements targeted within the Church community, secondly statements oriented to the Church’s community with transcendence into civil society, and thirdly statements aimed at civil society. In contrast with the statements targeted in the Church community, statements oriented to civil society have found greater resonance and importance for public opinion. Over the years we can observe that it is worthier to emphasize the principle of subsidiarity in the internal ecclesiastical questions, and vice versa centralization is preferred in statements on social issues.

Refine search results

Inklusion als moralische Herausforderung – das Potential der Konstanzer Methode der Dilemmadiskussion®

Ekologia świadomości w mikroskali moralnej

The relation between ontology and ethics in the thought of Emmanuel Levinas

Posthumanizm: między metafizyką a etyką

Uzasadnienie w etyce Emmanuela Lévinasa

Wartość, dobro, szczęście w koncepcji Tadeusza Czeżowskiego. Konteksty współczesne

Modlitwa o pokój troską o ład międzynarodowy w nauczaniu Jana Pawła II

Gideon Krinovskii’s sermons

Moderne Reproduktionsmedizin – Liberalisierungsprozesse als Zumutung an die Freiheit

Die Gier ist der Tod der Ethik

Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma

Writing and Translating Emotions in Children's Literature Astrid Lindgren's "Les frères Coeur-de-Lion"

William Faulkner jako pisarz filozoficzny

Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?

Zur situation der moraltheologie im deutschsprachigen raum nach "Veritatis Splendor"

Uzasadnienie etyki dzisiaj

Die Tschechische Bischofskonferenz gegenüber neuen Aufforderungen