Search results

1

W OBRONIE CYWILIZACJI ŁACIŃSKIEJ (ZACHODNIEJ)

100%

BRZUZY W.

Studia Ełckie

|

2015

|

vol. 17

|

issue 2

149-157

EN

The author's aim of the analysis presented in the article is an attempt of answering the question: are we able to protect and save Latin civilization? His considerations are based mainly on theories of Feliks Koneczny and Henri Massis but also other philosophers, who agree that we should protect Christian values, are mentioned. The author notices that Islamic State is a real danger to biological and cultural existence of western Europe. He also points that we should protect our own civilization from the external threat – especially evoking last occurrences in Paris or Middle East, because they clearly show that strives between civilizations might affect the armed conflicts. The article reveals that protecting Latin civilization is a real challenge for contemporary western society as it is facing permanent attacks from extraneous civilizations. The author points that as a consequence we might suffer from debasement of morals and losing our own unique identity.

2

O roli piękna i doświadczenia sacrum przez sztukę w myśli Feliksa Konecznego oraz innych XX-wiecznych autorów

89%

Piekarski R. M.

Pieniądze i Więź

|

2019

|

vol. 22

|

issue 4(85)

7-16

PL

Rozważmy, czy specjalna odmiana sztuki religijnej, odnoszącej się do treści teologicznych i problematyki stricte religijnej, niegdyś tak rozpowszechniona w tak wielu cywilizacjach, wciąż jeszcze istnieje w świecie Zachodu. Czy może raczej doświadczyła ona przemiany i w takiej postaci jest już co najwyżej pastiszem, stylizacją. W takim wypadku funkcja wyrażania doświadczenia sacrum, realizowana byłaby inaczej. Doświadczanie sacrum w sztuce i przez sztukę, występuje nie w specjalnej, kultowej formie sztuki kościelnej, lecz w wybitnych dziełach artystycznych bardziej indywidualnych, co jednak nie oznacza – całkowicie abstrahujących od wspólnotowych wyobrażeń Absolutu. Feliks Koneczny wywodząc artystyczne poszukiwanie piękna ze sztuki zdobniczej, zdawał sobie sprawę, że sztuka przynajmniej w jakieś części ma znaczenie praktyczne. Czerpiąc z rozmaitych badań etnologicznych, zauważał walory muzykowania i śpiewu u Jakutów, podkreślał ich znaczenie życiowe, zarówno pozytywne jak i destrukcyjne. Rzeczą dość oryginalną jest u Konecznego wpisywanie kategorii piękna i sztuk w porządek cywilizacji. Nasuwa się wniosek, iż spojrzenie na sacrum przedstawiane w sztuce z perspektywy cywilizacyjnej, może pogłębiać nasze myślenie zarówno o sacrum, jak i o wielkiej sztuce.

EN

Let’s consider whether a special type of religious art, referring to theological content and strictly religious issues, once so widespread in so many civilizations, still exists in the Western world. Or perhaps it has changed and in this form is nowadays at most a pastiche, stylization. In this case, the function of expressing the experience of the Sacred would be carried out differently. Experiencing the Sacred in art and through art occurs not in a special, cult form of church art, but in outstanding, more individual, artistic works, which does not mean that they completely abstract from the common ideas of the Absolute. Feliks Koneczny, deriving an artistic search for beauty from decorative art, was aware that art has at least some practical significance. Drawing on various ethnological research, he noticed the qualities of music and singing in the Yakuts, he emphasized their life significance, both positive and destructive. It is quite original for Koneczny to put the category of beauty and art into the order of civilization. The conclusion is that looking at the Sacred presented in art from a civilization perspective can deepen our thinking about both the Sacred and the great art.

3

Archetypy cywilizacyjne Rosji

89%

Jabłoński K.

Przegląd Geopolityczny

|

2014

|

vol. 8

163-173

PL

Artykuł przedstawia rozważania nad kwestią mentalności rosyjskiej prowadzone na płaszczyźnie nauki porównawczej o cywilizacjach w oparciu o teorię Feliksa Konecznego. Prezentowane są archetypy cywilizacyjne występujące w Rosji oraz kolejne argumenty historyczne, geograficzne i socjologiczne wyjaśniające wyjątkowość tego kraju.

EN

The article, based on Feliks Koneczny's theory of civilisation, shows reflections on Russian unique mentality. The civilisational archetypes existing in Russia are also presented. Differences are explained with historical, sociological and geographical arguments.

4

Side-Notes on Jan Skoczynski's "Koneczny. Teoria cywilizacji"

89%

Kolbuszewska J.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2005

|

vol. 35

5

Czy Rosja jest cywilizacją turańską czy prawosławną?

89%

Skorupka A.

Edukacja Filozoficzna

|

2022

|

issue 73

189-210

PL

W artykule przedstawiono koncepcję cywilizacji turańskiej Feliksa Konecznego (którą porównano ze spojrzeniem na Rosję Lwa Gumilowa) oraz koncepcję cywilizacji prawosławnej Samuela Huntingtona (którą zestawiono z poglądami innych zachodnich badaczy Rosji, głównie Richarda Pipesa). Autor pracy poprzez prezentację różnych poglądów na dzieje Rosji zastanawia się, jaki charakter ma ten kraj z punktu widzenia filozofii cywilizacji i filozofii politycznej.

EN

The article presents Feliks Koneczny’s concept of Turanian civilization (compared with Lev Gumilyov’s concept of Russia) and Samuel Huntington’s concept of Orthodox civilization (compared with the concepts of other Western scholars of Russia, mainly Richard Pipes). In presenting various views on the history of Russia, the author of the article ponders Russia’s character from the angle of the philosophy of civilization and political philosophy.

6

Filozofia tomistyczna w metodologii historii Feliksa Konecznego

89%

Nowik A.

Rocznik Tomistyczny

|

2013

|

vol. 2

155-167

EN

Feliks Karol Koneczny was born in Cracow in 1862. He studied history at the Jagiellonian University and worked in various Cracow science institutions focusing mainly on specific studies about Poland and neighboring countries. Between 1919 and 1929 he worked at the Vilnius University, later returning to Cracow. In this time period he focused on the philosophy of history, publishing his most important works from this area: "Polskie Logos i Ethos", "O wielości cywilizacyj" and "Rozwój moralności". Koneczny died in Cracow in 1949. In his historical studies he was careful to correctly state individual events sticking to the positive traditions of the Cracow school. When creating historical syntheses he considered connecting to Thomism with his philosophical concept of necessary people. He considered historical philosophy, upon which the laws of history are formed from, a final step to historical studies. He used this as a base for his famous theory of civilization as a method of living community. Building historical methodology based on thomistic philosophy lead to Koneczny’s civilization theory differing from other well known ideas of Oswald Spengler and Arnold Toynbee or Erazm Majewski. Without the concepts of people as beings with a body, soul, knowledge, and freedom, Koneczny couldn’t have used the basic categories that comprise the “Quincunx” concepts of truth, goodness, beauty, health and well-being He considered his biggest scientific discovery claiming that there can not be synthesis between civilizations. It is the main similarity between his theory of modern civilization, and the most popular modern theory of Samuel Huntington.

7

Cywilizacyjny wymiar inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę

89%

Zamojski A.

Przegląd Geopolityczny

|

2023

|

vol. 45

32-46

PL

Zasadniczym problemem badawczym będącym przedmiotem artykułu jest wykazanie przynależności cywilizacyjnej Federacji Rosyjskiej oraz Ukrainy. Zgodnie z przyjętym założeniem, na Ukrainie zaliczanej przez wielu autorów za część cywilizacji, której trzon stanowi Rosja, w ostatnich dekadach zachodzą procesy prowadzące do jej wyodrębnienia i włączenia do cywilizacji łacińskiej. Taki jest też cel trwającej aktualnie wojny. Problemy szczegółowe dotyczą charakterystyki założeń teorii cywilizacji w ujęciu historiozoficznej koncepcji Feliksa Konecznego oraz specyficznych cech cywilizacji typu turańskiego i łacińskiego. Koneczny uważał, iż pod wpływem mongolskich zapożyczeń Moskwa stała się reprezentantem turańskiego modelu cywilizacyjnego, w którego ramach panuje autorytaryzm a władza oparta jest na strachu i przemocy. Doświadcza jej dzisiaj Ukraina walcząca nie tylko o suwerenność, ale i przynależność do łacińskiego kręgu cywilizacyjnego.

EN

The fundamental research problem that is the subject of this article is to demonstrate the civilizational affiliation of the Russian Federation and Ukraine. According to the accepted assumption, in Ukraine, counted by many authors as part of the civilization, the core of which is Russia, in recent decades there have been processes leading to its separation and incorporation into the Latin civilization. This is also the goal of the ongoing war. The specific problems concern the characterization of the assumptions of the theory of civilization in terms of the historiosophical concept of Feliks Koneczny and the specific characteristics of Turanian and Latin-type civilizations. Koneczny believed that under the influence of the Asiatic borrowings, Moscow became a representative of the Turanian model of civilization, within which authoritarianism reigns and power is based on fear and violence. It is experienced today by Ukraine struggling not only for sovereignty, but also for belonging to the Latin civilization circle.

8

Koneczny a Fukuyama. Szkic porównawczy

89%

Skorupka A.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

73-86

EN

The article compares the views of the Polish philosopher of civilisation, Feliks Koneczny with the American political philosopher and political scientist, Francis Fukuyama. Koneczny is a conservative, while Fukuyama is a liberal, but there are great similarities in their concepts of the world’s major civilisations. Their views on national identity are also similar. The author considers Koneczny’s concept of pluralism of civilisations compared to Fukuyama’s concept of unification of the world by liberal democracy as the main difference between the two scholars.

PL

Artykuł porównuje poglądy polskiego filozofa cywilizacji Feliksa Konecznego z amerykańskim filozofem politycznym i politologiem Francisem Fukuyamą. Koneczny jest konserwatystą, a Fukuyama liberałem, jednak istnieją duże podobieństwa w ich koncepcjach głównych cywilizacji świata. Zbliżone są także ich poglądy na tożsamość narodową. Za główną różnicę między oboma badaczami autor uznaje koncepcję pluralizmu cywilizacji Konecznego w porównaniu z koncepcję Fukuyamy – unifikacji świata przez liberalną demokrację.

9

O Feliksie Konecznym uwag kilka

89%

Skoczyński J.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

57-72

EN

The text deals with the reception of Feliks Koneczny’s oeuvre over more than the last half a century. The thought of this undisputed historian and theorist of civilisation has not had the conditions for proper reception sine ira et studio. At first, it was passed over in silence as ‘reactionary’; at present, attempts are being made to give it an ideological dimension – in the spirit of inter-war National Democracy. The lack of a critical edition of Koneczny’s writings and mere access to reprints is not conducive to showing what is original and timeless in the thinker from Galicia.

PL

Tekst dotyczy recepcji dorobku Feliksa Konecznego w ciągu ostatniego ponad półwiecza. Myśl tego niekwestionowanego historyka i teoretyka cywilizacji nie miała warunków do recepcji sine ira et studio. Najpierw była przemilczana jako „reakcyjna”; aktualnie usiłuje się jej nadać wymiar ideologiczny – w duchu międzywojennej Narodowej Demokracji. Brak krytycznego wydania pism Konecznego, ograniczanie się do ich przedruków nie sprzyja ukazaniu tego, co oryginalne i ponadczasowe u myśliciela rodem z Galicji.

10

Słowiańszczyzna południowa na przełomie wieków XIX i XX z perspektywy Klubu Słowiańskiego

75%

Ćuk A.

Galicja. Studia i materiały

|

2019

|

issue 5: "Filozofia w Galicji II"

57-68

PL

Słowiańszczyzna południowa na przełomie wieków XIX i XX z perspektywy Klubu Słowiańskiego

EN

In the years before the First World War, the “Slavic World” was published in Cracow, a monthly devoted to studying the intellectual and cultural life of Slavic nations and presenting the Polish view of Slavic issues in the face of anti-Polish activities and Pan-Slav propaganda among Slavs in the Habsburg Monarchy. The journal was the organ of the “Slavic Club”, the Association of Slavophiles from Cracow. The study presents South Slavic affairs which, along with the Ukrainian and Russian issues, attracted considerable attention of Polish researchers.

11

Cel i znaczenie Polski w historiozoficznej koncepcji Feliksa Konecznego

75%

Kaźmierczak P.

Horyzonty Polityki

|

2011

|

vol. 2

|

issue 3

229-245

PL

Treścią artykułu jest analiza myśli Feliksa Konecznegona temat celu i znaczenia Polski. Według krakowskiegohistoryka znaczenie Polski wynikało z przynależnoścido kręgu zachodniej cywilizacji łacińskiej, a zarazemz głoszonych i praktykowanych wcześniej niżna Zachodzie Europy idei wolności sumienia i wyznania,suwerenności reprezentacji narodowej, konstytucjonalizmu,samorządu i decentralizacji przeciwstawionychcentralizacji i biurokracji oraz koncepcji uniimiędzypaństwowej. Konkluzją artykułu jest stwierdzenieaktualności wielu kwestii poruszanych przezKonecznego, takich jak np. patriotyzm oparty o znajomośćhistorii własnego kraju, równouprawnieniepaństw tworzących unię czy też temat oblicza cywilizacyjnegoEuropy.

12

Znaczenie doświadczenia sacrum w filozofii cywilizacji F. Konecznego, A. Toynbeego i E. Voegelina

71%

Piekarski R. M.

Pieniądze i Więź

|

2017

|

vol. 20

|

issue 1(74)

7-19

PL

Szeroko rozumiane doświadczenie sacrum występuje w zasadzie we wszystkich znanych nam cywilizacjach. Pociąga ono za sobą pewnego rodzaju akty kultu, mniej czy bardziej zrytualizowane, ujęte w pewną wypracowaną formę. Występuje ono nie tylko tam, gdzie ludzie modlą się do jedynego Stwórcy i Boga osobowego, ale i w cywilizacjach dalekiego wchodu: taoizmie, buddyzmie czy hinduizmie, gdzie czci się Tao albo naśladuje Buddę, czy wielość bogów, z których część nie posiada cech osobowych… Pomimo trwających już od stuleci procesów sekularyzacji, pomimo ruchów neopogańskich oraz nowych odmian ateizmu, doświadczeniu sacrum w poważniejszych teoriach cywilizacji nadaje się kluczowe znaczenie. Tak jest i u Bronisława Malinowskiego, i Feliksa Konecznego, Arnolda Toynbeego czy Erica Voegelina. W moim artykule próbowałem skoncentrować uwagę na porównaniu pewnych zbieżności i różnic w ujmowaniu roli religii, religijności i sacrum przez teoretyków cywilizacji w życiu cywilizacji dawnych i współczesnych. Siłą rzeczy stosunkowo niewiele zdołałem powiedzieć o opisywanych przez nich procesach sekularyzacyjnych, które skądinąd zasługują niewątpliwie na uwagę. Niemniej dopiero w takim (choćby skrótowo zarysowanym) kontraście pomiędzy odnawiającą się mocą doświadczenia sacrum, w zderzeniu z wypieraniem tego sacrum, czy idiolatrycznym (np. w kulcie państwa, człowieka lub Ludzkości) zastępowaniu, widoczny staje się dramat współczesnych wyborów, pozwalający uchwycić wyzwania dla przyszłych pokoleń Ludzkości.

EN

The experience of the sacred is present in virtually all known civilizations. It entails a kind of worship acts, more or less ritualized, expressed in an elaborated form. It occurs not only where people pray to the only Creator and personal God, but also in the Far East civilizations: Taoism, Buddhism or Hinduism, where people worship Tao, mimic Buddha, or multiplicity of gods, some of which do not have personal features ... Despite the processes of secularization ongoing for centuries, despite the neo-pagan movements and new varieties of atheism, the experience of the sacred is crucial in the major theories of civilization. So it is with Bronislaw Malinowski, and Felix Koneczny, Arnold Toynbee and Eric Voegelin. In my article I have tried to focus attention on a comparison of certain convergences and differences in the recognition of the role of religion, religiousness and sacrum given by theorists of civilization in the life of ancient and modern civilizations. Inevitably, relatively little I could say about secularizing processes described by them, which would otherwise undoubtedly deserve attention. However, only in this (even briefly outlined) contrast between the renewing power of the experience of the sacred, in the face of displacement of the sacrum, or idiolatric (eg. in the cult of the state, man or humanity) replacement of it, a drama of contemporary choices, allowing the capture of challenges for the future generations of humanity becomes visible.

13

Teoria cywilizacji według Feliksa Konecznego

71%

Zieliński J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2019

|

issue 26

289-303

PL

Feliks Koneczny stworzył nową teorię naukową – naukę porównawczą o cywilizacjach. Zdaniem Konecznego w Europie ścierają się różne kultury i tradycje. Jednak istnieje wspólny pień cywilizacyjny, na którym rozwijają się poszczególne kultury narodowe, ale nie ma jednej cywilizacji europejskiej. Na terenie geograficznie pojętej Europy istnieją i nieustannie ze sobą rywalizują cztery cywilizacje: łacińska (zachodnia), bizantyńska, żydowska i turańska (moskiewsko-kozacka). Cywilizacja Zachodu to cywilizacja łacińska. Inne cywilizacje istniejące na terenie Europy mają pochodzenie orientalne i ich cechą jest błędne rozumienie człowieka, jego potencjalności. Dlatego cywilizacje te wytwarzają wiele przeszkód na drodze doskonalenia człowieka przez swój aprioryzm, gromadnościową wizję człowieka, emanacyjne podstawy, monizm prawny, sakralizm, rodowy charakter. Zadają gwałt człowiekowi i jego przyrodzonym prawom. Jednakże według Konecznego trwanie cywilizacji jest aktem woli tworzących je społeczeństw, a w sytuacji zagrożenia przed upadkiem zawsze można daną cywilizację obronić. Znajomość cywilizacji pomaga zrozumieć historię dzisiejszego świata.

EN

Feliks Koneczny created a new scientific theory – a comparative science on civilizations. According to Koneczny, there is a clash between various cultures and traditions in Europe. However, there is a common civilization foundation on which individual national cultures develop, but there is no single European civilization. In geographically understood Europe there are four civilizations which constantly compete with each other: Latin (Western), Byzan¬tine, Jewish and Turanian (Muscovy-Cossack). The Western civilization is a Latin civilization. Other civilizations existing in Europe have an oriental origin with a false understanding of human being, and his potentiality. Therefore, these civilizations create many obstacles in the way of human perfection through apriorism, collegial vision of a human being, emanation foundations, legal monism, sacralism, ancestral nature. They are violent against human and his innate laws. However, according to Koneczny, the persistence of civilization is an act of will of the societies that create them, and in a situation of any collapse danger, one can always defend a given civilization. The knowledge of civilization helps to understand the history of today’s world.

14

Jak i dlaczego Polacy zasłużyli na niepodległość według Feliksa Konecznego?

71%

Piekarski R.

Pieniądze i Więź

|

2019

|

vol. 22

|

issue 1(82)

7-22

PL

Feliks Koneczny własne zainteresowania badawcze w zakresie historii realizował również przechodząc stopniowo na „najwyższe piętro” tejże historii, tj. badania porównawcze nad cywilizacjami. Już stosunkowo wcześnie, gdyż jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległego państwa, podejmował zagadnienia z zakresu historiozofii. Zaś w latach 20. stopniowo zaczął wznosić gmach własnej teorii cywilizacji. Ciekawą rzeczą jest śledzenie procesu, poprzez jaki tę własną, pionierską pod wieloma względami oraz oryginalną koncepcję wielu cywilizacji wypracował. Twierdzimy, że pierwszy zarys i podstawy jego pluralistycznej wizji cywilizacji powstały właśnie w latach 20. XX wieku, a w szczególności w dwutomowej pracy Polskie Logos a Ethos. Lektura tej książki także i obecnie, w 60. rocznicę śmierci jej autora, wyraźnie pokazuje, że Konecznego badania porównawcze nad cywilizacjami oraz wyrosła z nich teoria posiadały swe korzenie w ambitnej próbie zrozumienia logiki dziejów Polski od czasów poprzedzających utratę niepodległości po chwilę jej odzyskania. Uważne odczytanie Polskiego Logos a Ethos pozwala uchwycić ukrytą logikę tych dziejów, wraz z jej głębszym wymiarem. W historiozofii polskiego uczonego mamy poszukiwanie odpowiedzi na bardziej konkretne, a mające najwyższe znaczenie pytania: o przyczyny utraty niepodległości, o kształt polskiego czynu niepodległościowego – podgumowanego przez wiele pokoleń, czynu, który doprowadził do odzyskania przez Polskę tej niepodległości. I tak oto mamy własnego przedstawiciela w elitarnym gronie teoretyków cywilizacji. Jego miejsce jest pośród największych, obok Arnolda Toynbee, Oswalda Spenglera czy Mikołaja Danilewskiego. Koneczny nie uniknął błędów, potknięć czy nawet i fałszywych, przedwczesnych osądów i to zarówno w ocenie cywilizacji bizantyjskiej, hinduskiej, jak i żydowskiej. Również jego wyjaśnienie przyczyn upadku oraz odrodzenia państwa polskiego pozostaje dyskusyjne. Niemniej jednak nadal jego dzieła wyznaczają znakomity poziom dyskusji na te nadzwyczaj frapujące tematy.

EN

Feliks Koneczny pursued his own research interests in the field of history also by gradually moving to the "top floor" of this history, i.e. the comparative studies on civilizations. Relatively early, since before Poland regained an independent state, he had undertaken issues in the field of historiosophy. And in the 1920s he gradually began to build the edifice of his own theory of civilization. It is interesting to follow the process, by which he developed his own pioneer in many respects, and original concept of many civilizations. We argue that the first outline and basis of his pluralistic vision of civilization arose precisely in the 1920s, and in particular in the two-volume work Polish Logos and Ethos. The reading of this book also now – on the 60th anniversary of the death of its author – clearly shows that Koneczny's comparative research on civilizations and the theory that emerged from them had been rooted in an ambitious attempt to understand the logic of Polish history from the times preceding the loss of independence till the moment of its recovery. Careful reading of the Polish Logos and Ethos allows to capture the hidden logic of this history, along with its deeper dimension. In the historiosophy of the Polish scholar, we seek the answers to more specific and most important questions: about the causes of loss of the independence, the shape of the Polish independence action predicated on many generations, the deed that led to Poland regaining that independence. And so, we have our own representative in the elite group of theoreticians of civilization. His place is among the greatest, next to Arnold Toynbee, Oswald Spengler and Mikołaj Danilewski. Koneczny did not avoid errors, mistakes or even false, premature judgments, both in the assessment of Byzantine, Indian and Jewish civilizations. Also, his explanation of causes of the fall of Polish state and its revival remains debatable. Nevertheless, his works continue to set an excellent level of discussion on these extremely intriguing topics.

15

Jak Polacy zasłużyli na niepodległość według Feliksa Konecznego

71%

Piekarski R.

Polonia Journal

|

2019

|

issue 9

87-123

PL

Feliks Koneczny własne zainteresowania badawcze w zakresie historii realizował również przechodząc stopniowo na „najwyższe piętro” tejże historii, tj. badania porównawcze nad cywilizacjami. Już stosunkowo wcześnie, gdyż jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, podejmował zagadnienia z zakresu historiozofii. Zaś w latach 20. stopniowo zaczął wznosić gmach własnej teorii cywilizacji. Ciekawą rzeczą jest śledzenie procesu, poprzez jaki tę własną, pionierską pod wieloma względami oraz oryginalną koncepcję wielu cywilizacji wypracował. Twierdzimy, że pierwszy zarys i podstawy jego pluralistycznej wizji cywilizacji powstały właśnie w latach 20. XX wieku, a w szczególności w dwutomowej pracy „Polskie Logos, a Ethos”. Lektura tej książki także i obecnie, w 60. rocznicę śmierci jej autora, wyraźnie pokazuje, że badania porównawcze Konecznego nad cywilizacjami oraz wyrosła z nich teoria, posiadały swe korzenie w ambitnej próbie zrozumienia logiki dziejów Polski od czasów poprzedzających utratę niepodległości, po chwilę jej odzyskania. Uważne odczytanie „Polskiego Logos, a Ethos” pozwala uchwycić ukrytą logikę tych dziejów, wraz z jej głębszym wymiarem. W historiozofii polskiego uczonego mamy poszukiwanie odpowiedzi na bardziej konkretne, a mające znaczenie najwyższe pytania – o przyczyny utraty niepodległości, pytanie o kształt polskiego czynu niepodległościowego, podgumowanego przez wiele pokoleń, czynu, który doprowadził do odzyskania przez Polskę tej niepodległości. I tak oto mamy własnego przedstawiciela w elitarnym gronie teoretyków cywilizacji. Jego miejsce jest pośród największych: obok Arnolda Toynbee, Oswalda Spenglera czy Mikołaja Danilewskiego. Koneczny nie uniknął błędów, potknięć czy nawet i fałszywych, przedwczesnych osądów i to zarówno w ocenie cywilizacji bizantyjskiej, hinduskiej i żydowskiej. Również jego wyjaśnienie przyczyn upadku państwa polskiego i jego odrodzenia pozostaje dyskusyjne. Niemniej jednak nadal jego dzieła wyznaczają znakomity poziom dyskusji na te nadzwyczaj frapujące tematy.

EN

Feliks Koneczny also pursued his own research interests in the field of history ALSO by gradually moving to the “top floor” of this history, just comparative studies on civilizations. Already relatively early, as before Poland regained an independent state, he undertook issues in the field of historiosophy. In the 1920s, however, it HE gradually began to build the edifice of its HIS own theory of civilization. It is interesting to follow the process by IN which he developed this own pioneer in many respects and the original concept of many civilizations. We argue that the first outline and basis of his pluralistic vision of civilization arose precisely in the 1920s, and in particular in the two-volume work Polskie Logos and Ethos. The reading of this book also now, on the 60th anniversary of the death of its author, clearly shows that Koneczny’s comparative research on civilizations and the theory that emerged from them WAS rooted in an ambitious attempt to understand the logic of Polish history from the times preceding the loss of independence to the moment of itsrecovery. Careful reading of the Polish Logos and Ethos allows to capture the hidden logic of these histories, along with its deeper dimension. In the historiosophy of the Polish scholar, we seek the answers to more specific and most important questions - the causes of loss of independence, the question of the shape of the Polish independence action, skimmed by many generations, the deed that led to Poland regaining that independence. And so we have our own representative in the elite group of theoreticians of civilization. His place is among the largest: next to Arnold Toynbee, Oswald Spengler and Mikołaj Danilewski. Koneczny did not avoid errors, mistakes or even false, premature judgments, both in the assessment of Byzantine, Indian and Jewish civilizations. Also, his explanation of the causes of the fall of the Polish state and its revival remains debatable. Nevertheless, his works continue to set an excellent level of discussion on these extremely intriguing topics.

16

Ruchy narodowe w Polsce wobec cywilizacji łacińskiej w dyskursie czasopisma „Opoka w Kraju”

71%

Płoski M.

Cywilizacja i Polityka

|

2022

|

vol. 20

|

issue 20

231-243

PL

Czasopismo „Opoka w Kraju”, które redaguje profesor Maciej Giertych poświęca wiele uwagi zagadnieniom cywilizacji zachodniej. W tym ujęciu jest wierny koncepcjom Feliksa Konecznego, który uważa ideę narodową jako wysoce pozytywny element rozwoju danej kultury w cywilizacji łacińskiej. To stanowisko jest w opozycji do rozważań Arnolda Josepha Toynbee’ego, który w tym kontekście dopatruje się sygnałów schyłku cywilizacji zachodniej. Ruchy narodowe, zarówno w okresie międzywojennym, jak i obecnie, opowiadały się za demokracją i silną rolą Kościoła katolickiego w Polsce jako ostoi cywilizacji łacińskiej. Jednocześnie silnie zwalczały wszelkie przejawy wodzostwa w życiu politycznym. Celem artykułu jest ukazanie tych zasad cywilizacji łacińskiej, które najczęściej implementowały w swojej działalności ruchy narodowe w Polsce.

EN

The „Opoka w Kraju” journal, edited by professor Maciej Giertych, pays a lot of attention to the issues of Western civilization. In this approach, the professor is faithful to the Felix Koneczny concepts, who considers the national idea to be a highly positive element of development of the given culture in Latin civilization. This position is in opposition to that of Arnold Joseph Toynbee, who sees in this concept signs of the decline of Western civilization. National movements, both in the interwar period and now, have been in favor of democracy and the strong role of the Catholic Church in Poland as the mainstay of Latin civilization. At the same time, they strongly fought against all manifestations of leadership in political life. The main goal of the article is to present the principles of Latin civilization that they most often implemented in their activities, the national movements in Poland.

17

Zderzenie cywilizacji — skuteczna propaganda czy strach? Stosunek polskich internautów do islamskich uchodźców

71%

Trojanowska M.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 8

|

issue 3

25-38

PL

Wśród tematów, które dominują obecnie w dyskursie medialnym, ważne miejsce zajmuje kryzys migracyjny. Obserwujemy szeroką dyskusję społeczną, a właściwie emocjonalny spór m.in. o to, czy Polska powinna przyjąć uchodźców, a jeśli tak, to ilu oraz jak należy zabezpieczyć kraj przed potencjalnymi atakami terrorystycznymi. Zaczęto stawiać pytania o patriotyzm, nacjonalizm, rasizm, tzw. multi-kulti, tożsamość kulturową itp. Skrajne stanowiska szczególnie wyraźnie uwidaczniają się w cyberprzestrzeni, dlatego to właśnie zachowania jej użytkowników są główną osią niniejszego artykułu. Strach, pobieżna znajomość obcej kultury, emocjonalność i nierzetelność doniesień prasowych, a w końcu niezgodność wartości wyznawanych przez islamistów z tymi uznawanymi w kręgu kultury europejskiej — to wszystko uznać można za składowe tła aktywności przywołanej grupy społecznej. Artykuł stanowi próbę wskazania możliwych kierunków analiz z uwzględnieniem tez stawianych m.in. przez Samuela Huntingtona i Feliksa Konecznego.

XX

Among the topics that dominate today in the media discourse, migration crisis occupies an important place. There is a broad emotional dispute about whether Poland should accept refugees, and if so, how many of them and how to protect the country against potential terrorist attacks. Questions about patriotism, nationalism, racism, the so-called “multiculturalism,” cultural identity had arisen. Extreme opinions are clearly seen particularly in a cyberspace. The behaviour of its users is the main axis of this article. Fear, a cursory knowledge of the foreign culture, emotionality, unreliable press reports, and incompatibility of the Islamists values with those recognized in European culture—it all adds up to background of the presented social group. The paper is an attempt to describe and explain it scientifically within the context of the Samuel Huntington’s and Feliks Koneczny’s theses.

18

O użyteczności praw historycznych

65%

Bednarczyk G.

Kultura i Wartości

|

2016

|

issue 19

DE

Das Thema der vorliegenden Überlegungen ist die Analyse der praktischen Anwendung der auf dem Boden der Geschichtsphilosophie gebildeten sog. historischen Gesetze. Um ihre starken und schwachen Seiten aufzuzeigen, konfrontiert sie der Autor mit den auf dem Boden der Naturwissenschaften formulierten Gesetzen. Das Ziel dieses Verfahrens liegt darin, eine Bilanz zu schaffen, die sowohl den Nutzen des Studiums der Geschichte als auch ihre "wissenschaftlichen" Schwächen berücksichtigt.

EN

The article analyzes the practical application of history laws as developed within the philosophy of history context. To indicate their strengths and weaknesses, the author confronts the laws with those devised on the ground of natural sciences. The purpose of such an approach is to draw-up a balance sheet taking into account the benefits of practicing history and its “scientific” shortcomings.

PL

Tematem rozważań jest analiza praktycznego wykorzystania, tworzonych na gruncie filozofii historii, tzw. praw dziejowych. W celu ukazania ich mocnych i słabych stron autor konfrontuje je z prawami formułowanymi na gruncie nauk przyrodniczych. Cel tego zabiegu to stworzenie bilansu, który uwzględni zarówno korzyści płynące z uprawiania historii, jak i jej „naukowe” mankamenty.

19

Civilization in The Universal Encyclopedia of Philosophy

51%

Skrzydlewski P.

|

2018

|

vol. 7

|

issue 4

665-687

EN

The author considers the problem of civilization. He defines civilization as a determinate form of man’s group life, or man’s culture in its social dimension. According to the author, a plurality of civilizations is generally accepted; in civilization, one can see the foundations for the functioning of law, politics, social life, and family life; civilization also plays an essential role in the religious life of man, just as religion plays a role in civilization. The author discusses the following topics: the biological theory of civilization, the historical theory of civilization, the sociological theory of civilization, the political-science theory of civilization, the civilization of death and the civilization of love, and the historical-philosophical theory of civilization.

Refine search results

W OBRONIE CYWILIZACJI ŁACIŃSKIEJ (ZACHODNIEJ)

O roli piękna i doświadczenia sacrum przez sztukę w myśli Feliksa Konecznego oraz innych XX-wiecznych autorów

Archetypy cywilizacyjne Rosji

Side-Notes on Jan Skoczynski's "Koneczny. Teoria cywilizacji"

Czy Rosja jest cywilizacją turańską czy prawosławną?

Filozofia tomistyczna w metodologii historii Feliksa Konecznego

Cywilizacyjny wymiar inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę

Koneczny a Fukuyama. Szkic porównawczy

O Feliksie Konecznym uwag kilka

Słowiańszczyzna południowa na przełomie wieków XIX i XX z perspektywy Klubu Słowiańskiego

Cel i znaczenie Polski w historiozoficznej koncepcji Feliksa Konecznego

Znaczenie doświadczenia sacrum w filozofii cywilizacji F. Konecznego, A. Toynbeego i E. Voegelina

Teoria cywilizacji według Feliksa Konecznego

Jak i dlaczego Polacy zasłużyli na niepodległość według Feliksa Konecznego?

Jak Polacy zasłużyli na niepodległość według Feliksa Konecznego

Ruchy narodowe w Polsce wobec cywilizacji łacińskiej w dyskursie czasopisma „Opoka w Kraju”

Zderzenie cywilizacji — skuteczna propaganda czy strach? Stosunek polskich internautów do islamskich uchodźców

O użyteczności praw historycznych

Civilization in The Universal Encyclopedia of Philosophy