Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help

  1. 4 Studia Żydowskie. Almanach

  2. 3 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

  3. 2 Dzieje Najnowsze

  4. 2 Językoznawstwo

  5. 2 Miscellanea Historico-Iuridica

More...
Years help

  1. 3 2023

  2. 5 2022

  3. 3 2021

  4. 4 2020

  5. 5 2019

More...
Authors help

  1. 4 Mielnik H.

  2. 2 Chmielewski J.

  3. 2 Grott W.

  4. 2 Kłusek M.

  5. 2 Lis R.

More...

Results found: 33

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  General Government
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Komitet Białoruski w Generalnym Gubernatorstwie (1940–1945)

100%
Grzybowski J.
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
|
2018
|
vol. 11
32-64
PL
The subject of this study is the activity of the Belarusians in the General Government in 1940–1945. Belarusians were the fifth largest ethnic group in the GG. The German occupation authorities, applying the principle of “divide and conquer”, were ready to give Belarusians some freedom in the sphere of culture, religion and economy. In 1940, the Belarusian Committee was established in Warsaw, with branches in Biała Podlaska and Kraków. The majority of committee members were Belarusians and Poles – prisoners of war and refugees from the Soviet occupation zone of Poland. As a priority of this organization, cultural, educational and religious activities among the Belarusians in the General Government were recognized. The activists of the committee managed to create a school in Warsaw and two parishes (Orthodox and Catholic). Belarusian activities faced some difficulties. Serious problems for the Belarusians Committee caused the activities of Ukrainian organizations in the GG. One of the episodes in the history of the Belarusian Committee is the cooperation of its activists with German military intelligence.
2
Publication available in full text mode
Content available

Turning “Polish Boxes into German Houses”: On the Transformations of Architecture in Poland during the Second World War as Exemplified by the Changing Design of the Zajdensznir Tenement in Radom

100%
Frejtag J.
Ikonotheka
|
2018
|
vol. 28
97-120
EN
The issue of construction projects conducted by the Germans in occupied Poland is researched with increasing frequency by both historians and historians of architecture. One of the reasons for this is certainly the exceptional role of the works of architecture as historical documents that constitute a tangible reflection of the historical moment in which they were constructed. When viewed from this perspective, the case of one of Radom tenements acquires an almost symbolic significance. The Functionalist building was designed by the Lvov engineer Artur Haskler for Mr Hersz Zajdensznir and his wife, Róża; its construction began shortly before the outbreak of the Second World War. It was intended to compete one quarter of the most prestigious sections of Radom’s city centre. The works were interrupted after the Nazi Germany invaded Poland. Both the architect and the owners of the tenement were Jews, which radically altered their position. The fate of Mr and Mrs Zajdensznir remains unknown. Haskler, who had been involved in the construction of the telecommunication network, which had begun in 1939 and was still unfinished, was allowed to stay outside the ghetto until the completion of the relevant works. In addition, he was ordered to alter the design of the Zajdensznir house, which was already under construction, so that it could be used as quarters for the staff of the German Postal Services East. The architect entirely changed the concept for his design. The original Functionalist form, representing a type of architecture not condoned by the Nazi authorities, was altered in keeping with the principles of Heimatschutzarchitektur; the building acquired a much more conservative form inspired by traditional architecture. The arrangement of the interiors was altered as well, attesting to the fact that Haskler had familiarised himself with the German norms regarding residential construction. The residence of the staff of the German Postal Services East, together with other edifices built in Radom by the Germans during the Second World War, as well as the very history of its construction, constitute a telling testimony to the history of the era. In the context of the urban design of Radom’s city centre, these edifices are valuable as historical monuments and they certainly enhance it as an original urban structure with successive morphogenetic units discernible with remarkable clarity.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dziennik Hansa Franka jako źródło historyczne do badań nad okupacją niemiecką podczas II wojny światowej

100%
Kłusek M.
Krakowskie Studia Małopolskie
|
2014
|
vol. 19
88-97
EN
Official Hans Frank, not counting indexes includes 24 volumes of diaries and 11 volumes of minutes. Entries were conducted from 24 October, 1939 to April 3, 1945. It can be a great source of historical research into the German occupation during World War II. However, using the Journal, we must not forget the conditions under which arose and how it was given character – propaganda showing the construction of a new order in the East. Also be aware that the issues were not top secret protocols.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pathos und Superlative in der „Krakauer Zeitung“ als Mittel nationalsozialistischer Propaganda 1939–1945

100%
Lis R.
Językoznawstwo
|
2016
|
vol. 10
149-153
EN
In the article, we analyse the language of Nazi propaganda in selected 1939–1945 issues of „KrakauerZeitung”, the daily published in Cracow-based General Government (pol. Generalne Gubernatorstwo) and meant to be one of the most important instruments of the Nazi manipulation among the Polish population. Specifically, the attempts are made to identify and reconstruct some of the intended propaganda objectives behind selected linguistic expressions, with pathos and pride in focus.
5
Publication available in full text mode
Content available

Науковий сеґмент в українському видавничому русі Центрально-Східної Європи, 1939–1945: інституційне забезпечення

75%
Головата Л., Holovata L.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
|
2013
|
vol. 11
176-196
PL
Artykuł dotyczy segmentu naukowego w ukraińskim ruchu wydawniczym II wojny światowej. Przeanalizowano wpływ na ramy instytucjonalne nauki ukraińskiej destrukcyjnych działań ze strony ZSRR i reżimu nazistowskiego (zakaz Naukowego Towarzystwa im. Szewczenki, systematyczne represje przeciw wybitnych naukowców, ewakuacja większości instytucji badawczych do Ufy, zaprzestanie systematycznych badań, szkolnictwa wyższego i funkcjonowania firm wydawniczych). Rozpatrywane są próby reorganizacji działalności towarzystw naukowych, muzeów, archiwów, instytucji edukacyjnych, oceniono ich wkład do ruchu wydawniczego w Komisariacie Rzeszy Ukraina, Generalnej Guberni, Protektoracie Czech i Moraw, Trzeciej Rzeszy. Zwrócono uwagę na potrzebę zbadania i powrotu do współczesnego dorobku naukowego ukraińskich uczonych w języku niemieckim
EN
The article explores the role of the academic community in the Ukrainian publishing movement during the Second World War. It analyzes how the destructive actions on the part of the Soviet and the Nazi regimes (the prohibition of the Shevchenko Scientific Society, the systematic repression of prominent scholars, the evacuation of most scientific-research institutions to Ufa, and the curtailment of systematic research, higher education and publishers) influenced the institutional frameworks of scholarship and learning. It also discusses efforts to renew and reorganize the activities of societies, institutions, clubs, museums, archives, and to establish new academic and educational associations, and examines the impact they made on the scholarly publishing movement in the territories of the Reichskommissariat Ukraine, the General Government (Generalgouvernement), the Protectorate of Bohemia and Moravia (Protektorat Böhmen und Mähren), and the Third Reich. The article emphasizes the need to study and to reevaluate works by Ukrainian scholars written in the German language
6
Publication available in full text mode
Content available

Niemiecka polityka gospodarcza wobec ziemiaństwa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945

75%
Gapys J.
UR Journal of Humanities and Social Sciences
|
2020
|
issue 1(14)
88-116
PL
Niemiecka polityka gospodarcza wobec ziemiaństwa nastawiona była na szybki wzrost produkcji rolnej, choć obecne w niej też były długofalowe akcenty, które miały przygotować grunt pod kolonizację niemiecką. Służyła temu polityka preferencji podatkowych, finansowych i eksploatacyjnych. Ziemiaństwo wobec nacisków niemieckich i chęci poprawy swej sytuacji ekonomicznej stało się ich odbiorcą. Na teren GG sprowadzono dziesiątki tysięcy maszyn i narzędzi rolniczych, wydajnych odmian roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych. Nie przyniosło to oczekiwanych rezultatów, tj. radykalnego wzrostu produkcji rolnej. Nadzór nad wykonaniem preferencyjnej polityki rolnej pełnił silnie rozbudowany niemiecki aparat rolny. Jego głównym zadaniem było przechwycenie produkcji rolnej na potrzeby niemieckie. Nadmierna eksploatacja polskiego rolnictwa po 1942 r. przyczyniła się do wzrostu oporu polskiego ziemianina i chłopa. Opór zwalczano za pomocą szerokiego wachlarza represji i szykan (m.in. chłosta, grzywny, konfiskata mienia, wywózki do obozów).
EN
It should be noted that the German economic policy towards the gentry was focused on the rapid growth of agricultural production, although there were also long-term accents that were to prepare the ground for German colonization. The policy of tax, financial and operational preferences served this purpose. Landowners in the face of the desire to improve the economic situation and the German pressure, became the recipient of this policy. Tens of thousands of items agricultural machinery and tools, efficient crop and livestock varieties were imported to the GG. Well developed German agricultural apparatus supervised the implementation of preferential agricultural policy. Its main task was to intercept agricultural production for German needs. Excessive exploitation of Polish agriculture after 1942 increased the resistance of the Polish landowner and peasant. Resistance was fought using a whole range of repression and harassment (including flogging, fines, confiscation of property and deportations to camps).
7
Content available remote

Stefan Lehr, Pewna prawie zapomniana „akcja na Wschodzie”. Niemieccy archiwiści w Generalnym Gubernatorstwie i Komisariacie Rzeszy Ukraina, tłum. M. Gąsowska, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w Warszawie, Warszawa 2014, ss. 456

75%
Szukała M.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2016
|
issue 7(9)
233-241
8
Publication available in full text mode
Content available

Der politische Wortschatz – Merkmale der LTI

71%
Lis R.
Językoznawstwo
|
2020
|
vol. 14
73-79
EN
The following article presents the characteristics of the language of the Third Reich, taking into account the structure and content of the language of politics. The paper also analyzes the plans of national socialists in this regard and the impact of the language constructed on its recipients. The source material for this analysis is the occupation press published from 1939 to 1945, printed b ythe Germans for the residents of the General Government.
PL
Tematem niniejszego artykułu jest próba analizy języka propagandy hitlerowskiej. Bazą źródłową, wykorzystaną pod kątem zasygnalizowanej problematyki, są wybrane egzemplarze wydawanego w Generalnym Gubernatorstwie dziennika „Krakauer Zeitung”, wplecionego w latach 1939–1945 w system propagandy hitlerowskiej i będącego jednym z jej najistotniejszych ogniw. Dziennik ten miał być organem kierownictwa politycznego oraz nosicielem woli politycznej i misji kulturowej narodu niemieckiego.
DE
Die vorliegende Studie untersucht den spezifischen Sprachgebrauch der Nationalsozialisten, erforscht die Strukturen und Inhalte der politischen Sprache und fragt nach ihren Absichten und Wirkungen. Die Quellengrundlage dieser Studie bezieht sich auf die von 1939 bis 1945 herausgegebene Besatzungspresse, die von den Deutschen für die Bevölkerung des Generalgouvernements gedruckt wurde.
9
Publication available in full text mode
Content available

The situation of the Social Insurance Institution under German occupation during World War II

63%
Kłusek M.
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
|
2020
|
issue 2/2020
67-83
EN
The aim of this paper is to introduce the reader to the history of the Social Insurance Institution [Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS] during World War II. Archival materials found in the Historical Committee of the Social Insurance Institution’s Provisional Council [Komisja Historyczna Tymczasowej Rady Zakładu Ubezpieczeń Społecznych], constituting one of the divisions of the Polish Central Archives of Modern Records [Archiwum Akt Nowych], proved to be a most valuable source of information. The available archival documents show that after the German army had invaded the territory of Poland, ZUS units from the areas incorporated into the Reich were in a particularly difficult situation. All their movable and immovable property was confiscated on behalf of German insurance institutions. ZUS units from the area of the General Government [Generalne Gubernatorstwo] were in a better situation – the Germans allowed them to continue their activities, of course, on the condition of full compliance with the occupier’s regulations. Unfortunately, the credit and financial regulations introduced by the German administration within the territory of the General Government resulted in the freezing of the capital assets of social insurance institutions for the whole period of the occupation, which completely deprived them of the right to draw any income from their property.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie czytelnikowi losów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w trakcie II wojny światowej. Bardzo cennym źródłem okazały się materiały archiwalne znajdujące się w zespole archiwalnym Komisja Historyczna Tymczasowej Rady Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, działającym w Archiwum Akt Nowych. Z dostępnych dokumentów archiwalnych wynika, że po zajęciu terytorium Polski przez wojska niemieckie w szczególnie trudnym położeniu znalazły się oddziały ZUS z terenów włączonych do Rzeszy. Cały ich majątek ruchomy i nieruchomy został skonfiskowany na rzecz niemieckich instytucji ubezpieczeniowych. W lepszej sytuacji były jednostki ZUS z terenu Generalnego Gubernatorstwa – Niemcy zezwolili im na kontynuowanie działalności, oczywiście pod warunkiem całkowitego podporządkowania się rozporządzeniom okupanta. Niestety wprowadzone przez administrację niemiecką regulacje kredytowe i finansowe na terenie Generalnego Gubernatorstwa spowodowały trwające przez cały okres okupacji zamrożenie aktywów majątkowych instytucji ubezpieczeń społecznych, co całkowicie pozbawiało je prawa do czerpania dochodu od posiadanego majątku.
10
Publication available in full text mode
Content available

Obraz sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej w twórczości Karola Pędowskiego

63%
Mielnik H.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2020
|
vol. 19
|
issue 2
119-140
EN
Karol Pędowski was an attorney who, apart from his professional, social, and political activities, also published several historical works. During the Second World War, he passed the official attorney exam and worked as an attorney, especially in the charity organization that helped prisoners. His publications contain many themes about the Warsaw judiciary and attorneys during the German occupation. These themes are shown directly, as a main topic, and indirectly in the Karol Pedowski works. The purpose of the article will be to present the image of the judiciary and attorneys in the General Government during the Second World War, which Karol Pędowski made in his publications. To achieve this purpose articles, books, and stories that contained descriptions and memories of real and fictionalized events in the history of the judiciary and attorneys during World War II were analyzed. In the article assumption was made that even in fictionalized events the author shown real and truth background, important for the topic of the article. The article, devoted to the issues of law and judiciary presented in the literature, pretends to be a study in the field of "law and literature". The issues of the judiciary and advocacy in the General Government, primarily about the Polish (non-German) judiciary, are still an undeveloped and therefore unknown research area. The assessment of the image presented by Karol Pędowski in his work shows that it has a credible character, thanks to which it complements known historical facts.
PL
Karol Pędowski był adwokatem, który obok działalności zawodowej, społecznej i politycznej zajmował się także literaturą. W okresie II wojny światowej zdał oficjalny egzamin adwokacki oraz prowadził praktykę adwokacką, udzielając porad prawnych, przede wszystkim w ramach działalności Towarzystwa Opieki nad Więźniami „Patronat”. W jego publikacjach znaleźć można wiele wątków dotyczących warszawskiego sądownictwa i adwokatury w okresie okupacji niemieckiej. Tematyka ta w twórczości Karola Pędowskiego pojawia się w sposób bezpośredni, na pierwszym planie, albo pośrednio, jako tło do prowadzonej fabuły. Celem artykuły będzie przedstawienie obrazu sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej, jaki w swojej twórczości zawarł adwokat Karol Pędowski. Analizie poddano opublikowane przez niego artykuły, książki i opowiadania, w których znalazły się opisy i wspomnienia prawdziwych i fabularyzowanych wydarzeń z okresu II wojny światowej. W pracy przyjęto założenie, że nawet w odniesieniu do fabularyzowanych wydarzeń, autor ukazał prawdziwe realia odnoszące się do przedmiotowej problematyki artykułu. Artykuł, poświęcony kwestiom prawa i sądownictwa ukazanego w literaturze, pretenduje więc do opracowania z zakresu nurtu „law and literature”. Problematyka sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie, przede wszystkim w odniesieniu do sądownictwa polskiego (nieniemieckiego) nadal stanowi nieopracowany, i przez to nieznany, obszar badawczy. Ocena obrazu literackiego, jaki w swojej twórczości przedstawił Karol Pędowski, wskazuje, że ma on wiarygodny charakter, dzięki czemu uzupełnia znane fakty historyczne.
11
Publication available in full text mode
Content available

A. Krempa, Zagłada Żydów mieleckich, Biblioteka Muzeum Regionalnego, Mielec: 2012, ss. 263

63%
Chmielewski J.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2012
|
vol. 2
|
issue 2
317-319
12
Publication available in full text mode
Content available

Działalność funkcjonariuszy policji granatowej w relacjach związanych z Żydowskim Związkiem Wojskowym

63%
Flisiak D.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2020
|
vol. 10
|
issue 9-10
65-74
EN
The aim of the article is to present the issue related to the presence of officers of the Polish Police of the General Government in the reports of members of the Jewish Military Union (ŻZW). ŻZW in its ranks focused mainly on right-wing Zionists and together with the Jewish Fighting Organisation (ŻOB) co-founded the Jewish resistance movement in the Warsaw Ghetto. Due to the fact that the history of ŻZW is controversial among historians, the work will include, inter alia, the ideological roots of this organisation and basic information about its activity in the Warsaw Ghetto. The relations used in the article arose from 1943 to 1963 in both English and Polish.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie problematyki związanej z obecnością funkcjonariuszy Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa w meldunkach członków Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW). ŻZW w swoich szeregach skupiał się głównie na prawicowych syjonistach i wspólnie z Żydowską Organizacją Bojową (ŻOB) współtworzył żydowski ruch oporu w getcie warszawskim. Ze względu na to, że historia ŻZW budzi kontrowersje wśród historyków, w pracy zostaną uwzględnione m.in. korzenie ideowe tej organizacji oraz podstawowe informacje o jej działalności w getcie warszawskim. Relacje użyte w artykule powstały w latach 1943-1963 zarówno w języku angielskim, jak i polskim.
13
Publication available in full text mode
Content available

Wielka eksploatacja małych gruntów. Ingerencje władz niemieckich w postępowania działowe gospodarstw rolnych prowadzone przez sądy polskie (nieniemieckie) w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945

63%
Mielnik H.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2022
|
vol. XXV
|
issue 25
119-138
EN
The article aims to indicate how the German authorities, administrative and judicial, interfered in the proceedings before the Polish (non-German) courts in the General Government, the subject of which were farm divisions. The thesis of the article assumes that the German authorities interfered with the functioning of Polish (non-German) courts in the area in question due to the necessity to achieve certain political goals in the GG (effective exploitation of agricultural resources). The basic research material used in the article is archival sources and sources of law. By analyzing the preserved archival files and the practice of the functioning of the judiciary in the GG, one can see ways to reduce the phenomenon of fragmentation of farms.
PL
Artykuł ma na celu wskazanie jakimi sposobami organy władzy niemieckiej, administracyjne i sądowe, ingerowały w postępowania toczące się przed sądami polskimi (nieniemieckimi) w Generalnym Gubernatorstwie, których przedmiotem były działy gospodarstw rolnych. Teza artykułu zakłada, że władze niemieckie dokonywały ingerencji w funkcjonowanie sądów polskich (nieniemieckich) w przedmiotowym obszarze z powodu konieczności realizacji określonych celów politycznych w GG (efektywnej eksploatacji zasobów rolnych). Podstawowy materiał badawczy wykorzystany w artykule stanowią źródła archiwalne oraz źródła prawa. Analizując zachowane akta archiwalne oraz praktykę funkcjonowania sądownictwa w GG dostrzec można sposoby ograniczenia zjawiska rozdrabniania gospodarstw rolnych.
14

Handel w Krakowie i dystrykcie krakowskim w okresie okupacji niemieckiej – zarys problematyki

63%
Broński K.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
|
2019
|
issue 1(979)
7-29
PL
Celem artykułu jest analiza funkcjonowania handlu w Krakowie i okręgu w latach 1939–1944. Do badań zastosowano metodę statystyczną oraz analizę materiału źródłowego. Analizą został objęty głównie handel legalny, działający zgodnie z obowiązującym ówcześnie systemem prawnym. Po zajęciu ziem polskich w 1939 r. przez wojska niemieckie z części terytorium utworzono Generalne Gubernatorstwo, którego stolicą został Kraków. Obszar ten podzielono na mniejsze jednostki administracyjne – dystrykty. Władze okupacyjne przejęły znaczną część majątku, zwłaszcza żydowskiego, w tym wiele firm handlowych. W okresie okupacji wzrosła w Krakowie i dystrykcie liczba firm zajmujących się handlem hurtowym. Były one w większości własnością niemiecką. Nastąpił natomiast spadek liczby firm handlu detalicznego. W handlu detalicznym dominowały sklepy będące własnością polską. Pod względem branżowym na czołowym miejscu znajdowały się sklepy branży spożywczej lub wielobranżowe. Oprócz handlu oficjalnego rozwijał się handel nielegalny, który stanowił ważne źródło zaopatrzenia mieszkańców. Ceny na rynku nielegalnym były wielokrotnie wyższe niż na legalnym.
EN
The article examines the trade sector in and around Kraków in the years 1939–1944. The statistical method and analysis of the source material were used for its preparation. The analysis covers mainly legal trade operating on the basis of law. After German troops seized Polish lands in 1939, the General Government was formed from a part of the territory, the capital of which was Kraków. This area was divided into smaller administrative units called districts. The occupation authorities took over a large part of the property, especially Jewish property, including numerous trading companies. During the occupation, the number of companies dealing in wholesale trade increased in Kraków and the district. For the most part, the companies were German property. At the same time, the number of retail trade companies, which were owned mainly by Polish citizens, decreased. In terms of industry, food shops and department stores prevailed. In addition to official trade, illegal trade developed and was an important source of supply for residents. Illegal market prices were many times higher than the ones set by legal trade.
15
Publication available in full text mode
Content available

Rachunkowość uwikłana w grabież. Przykład przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie

63%
Turzyński M.
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
|
2023
|
issue 47(1)
173-201
PL
Cel: Celem artykułu jest analiza, interpretacja i ocena regulacji rachunkowości przedsię-biorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie. Metodyka/podejście badawcze: W artykule zastosowano metodę historyczną, polegającą na badaniu źródeł o charakterze archiwalnym. Podejście badawcze zastosowane w artykule wykorzystuje teorie społeczne M. Foucaulta (koncepcję biowładzy) oraz G. Agambena (koncepcję stanu wyjątkowego). Wyniki: W wyniku badania zidentyfikowano funkcje rachunkowości w przedsiębiorstwach objętych zarządem powierniczym: maskującą, segregacyjną, legitymizacyjną, kontrolną, eliminacyjną oraz ekspropriacyjną. Ograniczenia/implikacje badawcze: Podstawowym ograniczeniem badawczym jest niewielka liczba zachowanych materiałów archiwalnych dotyczących specyfiki regulacji rachunkowości w przedsiębiorstwach objętych zarządem powierniczym. Praktyczne implikacje: Wyniki badań nad rachunkowością przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym mogą być przydatne w procesie szacowania polskich strat wojennych. Oryginalność/wartość: Artykuł stanowi pierwsze ujęcie problematyki rachunkowości przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie.
EN
Purpose: The aim of the article is to analyse, interpret and evaluate the accounting regu-lations of enterprises under trust management in the General Government. Methodology/approach: The article uses the historical method, which comprises researching archival sources. The research approach used in the article uses the social theories of Fou-cault (the concept of biopower) and Agamben (the concept of the state of emergency). Findings: As a result of the study, the accounting functions in enterprises under trust management are identified: masking, segregation, legitimization, control, elimination and expropriation. Research limitations/implications: The basic research limitation is the small number of preserved archival materials concerning the accounting regulations in enterprises under trust management. Practical implications: The results of research on the accounting of enterprises under trust management may be useful in the process of estimating Polish war losses. Originality/value: The article is the first presentation of enterprises’ accounting issues under trust management in the General Government.
16

Status prawny dziecka w niemieckim ustawodawstwie w Generalnym Gubernatorstwie (1939-1945)

63%
Wrzyszcz A., Mielnik H.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2019
|
vol. 29
|
issue 1
89-114
PL
Przedmiotem artykuły jest analiza statusu prawnego dziecka w niemieckim ustawodawstwie w Generalnym Gubernatorstwie. Autorzy przedstawiają status dziecka na gruncie różnych aktów prawnych wprowadzonych przez niemieckich okupantów w poszczególnych gałęziach prawa. Ochronne funkcje prawa względem dziecka zostały praktycznie w całości złamane w ustawodawstwie niemieckim w Generalnym Gubernatorstwie. Prawodawcy w Generalnym Gubernatorstwie nie prowadzili zaplanowanej i usystematyzowanej działalności ustawodawczej względem dzieci. Wprowadzone przez niemieckich okupantów przepisy dotyczące dzieci odzwierciedlały jednak najważniejsze cele polityki nazistowskiej. W przepisach dotyczących dzieci w Generalnym Gubernatorstwie widoczne są wszystkie cechy prawa nazistowskiego: rasizm, pogwałcenie podstawowych zasad słuszności i sprawiedliwości. Autorzy analizują w artykule wyłącznie sferę normatywną, pomijając działania podejmowane poza sferą normatywną.
EN
The subject of the article is the analysis of the legal status of the child in German legislation in the General Government. The authors present the status of the child on the basis of various legal regulations introduced by German occupiers in different areas of law. Most of the legal principles regarding to the child protection and child rights have been completely broken in German legislation in the General Government. The legislatures in the General Government did not carry out planned and systematic legislative activity towards children. However, the children’s regulations introduced by the German occupiers reflected the most important goals of Nazi policy. The regulations regarding to the child in the General Government show all the features of Nazi law: racism, violation of the basic principles of equity and justice. The authors concentrated in the article only on the normative sphere, omitting activities undertaken outside the normative sphere.
17
Publication available in full text mode
Content available

Z działalności Sądu Specjalnego w Piotrkowie (Sondergericht Petrikau) (1939-1945)

63%
Graczyk K.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2023
|
vol. 30
|
issue 2
268-284
EN
The article presents the state of research on the activity of the Special Court in Piotrków and the source basis. It discusses when the special court was established - originally in Wieluń - and its transfer to Piotrków. Also, the article depicts the organization and changes in its formal location as well as the staffing of the court, thus updating the data presented in the literature by J. Góral and M. Uzdowski. In a similar way, based on a new source basis, the statistics of defendants and those convicted by the Special Court in Piotrków are presented. Based on data from the literature, previously unknown criminal case files from the Federal Archives in Berlin and the GG press, the minimum number of people sentenced to death has been calculated. Some of the most interesting cases of judicial practice are described, including, above all, cases of helping Jews.
PL
W artykule zaprezentowano stan badań nad działalnością Sądu Specjalnego w Piotrkowie oraz podstawę źródłową. Omówiono moment utworzenia sądu specjalnego – pierwotnie w Wieluniu – oraz przeniesienie siedziby do Piotrkowa. Przedstawiono jego organizację i zmiany w formalnym usytuowaniu. Przedstawiono obsadę kadrową sądu, aktualizując dane prezentowane w literaturze przez J. Górala i M. Uzdowskiego. W podobny sposób, w oparciu o nową podstawę źródłową, zaprezentowano statystykę oskarżonych i skazanych przez Sąd Specjalny w Piotrkowie. Na podstawie danych z literatury, nieznanych wcześniej akt spraw karnych z Archiwum Federalnego w Berlinie oraz prasy GG obliczono minimalną liczbę osób skazanych na karę śmierci. Opisano kilka najciekawszych przypadków praktyki sądowej, w tym przede wszystkim sprawy o udzielanie pomocy Żydom.
18
Publication available in full text mode
Content available

Klauzula rebus sic stantibus (art. 269 kodeksu zobowiązań) w warunkach okupacji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie w świetle tez prawnych polskich (nieniemieckich) sądów

63%
Mielnik H.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2022
|
vol. 21
|
issue 2
245-268
EN
The article aims to examine how the rebus sic stantibus clause (Article 269 of the Code of Obligations) was interpreted by Polish (non-German) courts in the General Government. The legal theses issued by these courts will be examined. It was an institution that was used to unify the jurisprudence, regarding the liquidation of the Supreme Court. The period of war and occupation was an extraordinary situation, that undoubtedly influenced the contractual relations between the parties. In the Code of obligations of 1933, the Polish legislator introduced the rebus sic stantibus clause, which allowed for judicial interference in contractual relations in the event of extraordinary accidents. It is interesting how the legal order of the General Government reacted to these circumstances. The paper uses archival sources, in which legal theses of Polish (non-German) courts, regarding the issue of the article, were found. Legal theses were not officially published, hence the need to select and develop archival material. A review of the most significant dogmatic-legal and historical-legal literature on the issue of the rebus sic stantibus clause is also presented in the paper. The next problem discussed will be whether Polish (non-German) courts complied with the conditions of application of Art. 269 of the Code of Obligations, including those developed by pre-war jurisprudence and doctrine. The problem is what, in the light of the jurisprudence, under the conditions of occupation, was meant by „extraordinary accidents”, whether the courts interpreted this notion narrowly or broadly. The research hypothesis of the article assumes that Polish (non-German) courts during the German occupation used the rebus sic stantibus clause only after meeting the conditions specified by the legal order.
PL
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób interpretowana była klauzula rebus sic stantibus (art. 269 kodeksu zobowiązań) przez sądy polskie (nieniemieckie) w Generalnym Gubernatorstwie. Przebadane zostaną tezy prawne, wydawane przez te sądy, które stanowiły instytucję ujednolicającą orzecznictwo, wobec likwidacji Sądu Najwyższego w Generalnym Gubernatorstwie. Okres wojny i okupacji były nadzwyczajną sytuacją, która niewątpliwie wpływała na stosunki umowne pomiędzy stronami. Polski ustawodawca w kodeksie zobowiązań z 1933 r. wprowadził klauzulę rebus sic stantibus, która pozwalała na sądową ingerencję w stosunki umowne, w trakcie wystąpienia nadzwyczajnych wypadków. Interesujące jest, w jaki sposób, w porządku prawnym Generalnego Gubernatorstwa reagowano na te okoliczności. W pracy wykorzystano źródła archiwalne, w których odnaleziono tezy prawne sądów polskich (nieniemieckich) dotyczące problematyki artykułu. Tezy prawne nie były oficjalnie publikowane, stąd konieczność wyselekcjonowania i opracowania materiału archiwalnego. Przedstawiono także przegląd najważniejszej literatury dogmatyczno-prawnej i historyczno-prawnej dotyczącej problematyki klauzuli rebus sic stantibus. Przeanalizowano odnalezione orzeczenia sądowe dotyczące art. 269 kodeksu zobowiązań, pod kątem rodzajów zobowiązań, do których stosowana była omawiana klauzula, kolejnym omówionym problemem, będzie kwestia tego, czy sądy polskie (nieniemieckie) odnosiły się do warunków zastosowania przepisu art. 269 kodeksu zobowiązań, w tym tych wypracowanych przez przedwojenne orzecznictwo i doktrynę. Problemem jest, co w warunkach okupacyjnych, w świetle orzecznictwa, oznaczało „nadzwyczajne wypadki”, czy sądy interpretowały to pojęcie niedookreślone w sposób ścieśniający, czy rozszerzający. Hipoteza badawcza artykułu zakłada, że sądy polskie (nieniemieckie) w okresie okupacji niemieckiej stosowały klauzulę rebus sic stantibus wyłącznie po spełnieniu warunków określonych przez porządek prawny.
19
Publication available in full text mode
Content available

Funkcjonowanie urzędów gmin wiejskich w dystrykcie lubelskim Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1944.

51%
Ługowski B.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2018
|
vol. 21
333-345
EN
Central and district administrative offices of the General Government were staffed and controlled by Germans, however Poles were placed in many less important positions, such as management of municipalities or municipal enterprises. Polish law was to remain in place unless it diverged from the taking over of the administration by the German Reich. The article uses archival materials. The issues connected with the functioning of municipalities in the Lublin district of the General Government in the 1939–1944 were discussed in specific examples. The author of the article shows the method of nomination and layoff village heads. In addition, the article shows the activity of village heads in the matters that were imposed by the German authorities during the occupation, in particular the collection of quotas and the recruitment of labour to work in the Third Reich.
PL
Centralne i powiatowe organy administracji Generalnego Gubernatorstwa były obsadzone i kontrolowane przez Niemców, jednak mniej ważne stanowiska, takie jak kierownictwo gmin lub przedsiębiorstw komunalnych, zajmowali Polacy. Polskie prawo miało pozostać w mocy, o ile nie było sprzeczne z przejęciem administracji przez Rzeszę Niemiecką. W artykule wykorzystane zostały źródła archiwalne. Kwestie związane z funkcjonowaniem urzędów gmin wiejskich w dystrykcie lubelskim Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1944 omówiono na przykładzie konkretnych gmin. Autor pokazuje sposób mianowania i zwalniania wójtów z zajmowanych stanowisk, a także działalność urzędów gminnych w zakresie spraw, które zostały narzucone przez władze niemieckie podczas okupacji – w szczególności ściągania kontyngentów i werbunku sił roboczych do pracy w III Rzeszy.
20
Publication available in full text mode
Content available

Akty notarialne notariuszy warszawskich działających w czasie II wojny światowej i ich zastosowanie we współczesnym obrocie prawnym

51%
Marciniak-Sikora A.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2015
|
vol. 18
193-207
EN
During the second world war, the occupying power allowed Polish notaries to run individual notary public offices and perform notarial deeds therein under the supervision of occupying authorities, on the grounds of prewar Polish legislation, on the Polish territory incorporated into the General Government. Moreover, the notaries were obliged to draft deeds coherent with the legislation introduced by the occupant in the General Government. The number of the normative acts that made a brunt on the contemporary notary practice certainly includes the decision of the General Governor of 27 March 1940 on transactions in real estate in the General Government. Cases of deeds by notaries from the Warsaw Notary Chamber were used to portray the strategies of coping with the requirements imposed by the occupant. Little has been written about the history of post-war notarial deeds concluded by Warsaw notaries during the second world war. Yet it should be recognised that, with respect to both the form and content of the rules of law, they can provide grounds for contemporary conduct of legal transactions, notably entries into mortgage books. It must, however, be remembered that there have been numerous dishonest and corrupt practices based on such altered or forged documents, for which reason far-going caution is advised.
PL
W czasie II wojny światowej na ziemiach polskich, z których utworzono Generalne Gubernatorstwo, okupant zezwolił na prowadzenie przez notariuszy polskich indywidualnych kancelarii notarialnych oraz na dokonywanie przez nich czynności, pod nadzorem władz okupacyjnych, w oparciu o przedwojenne polskie przepisy. Nadto, rejenci byli zobligowani do sporządzania aktów notarialnych zgodnych z prawodawstwem wprowadzonym przez okupanta na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Do grupy aktów normatywnych, które odcisnęły piętno na ówczesnej praktyce notarialnej, należy niewątpliwie rozporządzenia Generalnego Gubernatora z 27 marca 1940 r. o obrocie nieruchomościami w Generalnym Gubernatorstwie. Na przykładzie aktów notarialnych rejentów z Warszawskiej Izby Notarialnej przedstawione zostały sposoby radzenia sobie z wymogami narzuconym przez okupanta. Na temat powojennych losów czynności rejentów warszawskich z okresu II wojny światowej wypowiadano się niewiele. Należy jednak uznać, że – przy zachowaniu przepisów prawa co do formy i treści – mogą one stanowić podstawę współczesnego obrotu prawnego, w tym być podstawą wpisu do księgi wieczystej. Pamiętać jednocześnie należy o licznych próbach oszustw podejmowanych w oparciu o takie przerobione bądź podrobione dokumenty i w związku z tym zachowywać należytą ostrożność.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.