Search results

1

Waśnie martyrologiczne Wielkiej Emigracji. Demokraci wobec Mickiewicza

100%

Kihara M.

Prace Literackie

|

2018

|

vol. 58

41-55

EN

Today, the martyrological discourse is one of the most conspicuous traditions of Polish Romanticism. When searching for the genesis of this discourse, one cannot overestimate the importance of the literary and political activities of Adam Mickiewicz from the autumn of 1832 to the middle of 1833. However, little is known about the problem of the resonance of Mickiewicz’s martyrological language and about how this discourse functioned in various texts of the Great Emigration. This paper attempts to answer those questions in reference to left-leaning texts of Komitet Narodowy Polski (KNP) and Towarzystwo Demokratyczne Polskie (TDP) from the 1830s. A study of the writings of KNP has led the author to the conclusion that they represent a common martyrological code of the emigration’s logosphere, while the TDP publications constitute an interesting variation of the martyrological collective imagination. The original character of the martyrological expression of the democrats stems from their views on the role of the people in regaining independence. On the other hand, certain common traits existed between TDP and Mickiewicz, which demonstrates that democrats modified the martyrological framework as a national narrative established by Mickiewicz.

2

Wybrane dokumenty archiwalne z lat 1842–1848 dotyczące powstania Księgarni Zagranicznej (Librairie étrangère) w Lipsku

100%

Batorowska H.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia

|

2013

|

vol. 11

151-162

EN

The article refers to the research that was carried out about 25 years ago and focused on the life as well as the publishing and book-selling activity of Jan Nepomucen Bobrowicz, a participant of the November Uprising who spent his whole adult life on emigration in Leipzig and Dresden. The author of the article refers to archival materials pertinent to Librairie étrangère used in the book titled: Jan Nepomucen Bobrowicz polski wydawca i księgarz w Saksonii w czasach Wielkiej Emigracji (Jan Nepomucen Bobrowicz – Polish publisher and bookseller in Saxony in the time of the Great Emigration) and some unpublished facts that appeared in a PhD dissertation with the same title. The author draws attention to a publication by Jan Oberbek who has been promoting J. N. Bobrowicz in the music circles for years, being fascinated with his guitar compositions and virtuoso play thanks to which master Bobrowicz earned himself the name of a Chopin of the guitar. The article also points to the necessity of continuing the research in order to find answers to numerous questions posed in the author’s book that have been only scarcely answered by Jan Oberbek.

3

Źródła ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej do historii Makryny Mieczysławskiej

86%

Sikorska-Krystek A., Krystek J.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

vol. 111

|

issue 3

179-192

PL

Artykuł stanowi omówienie znajdującego się w zbiorze Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk anonimowego rękopisu, którego treść odpowiada opublikowanemu 16 X 1845 na łamach francuskiego „L’Ami de religion et du Roi” artykułu „Les Religieuses basiliennes de Minsk”, relacjonującego przebieg rzekomych prześladowań przełożonej bazylianek Makryny Mieczysławskiej z rąk biskupa-apostaty Józefa Siemaszki. Śledząc okoliczności „poznańskiego wątku” Mieczysławskiej, autorzy wykazują, iż istnienie manuskryptu nie jest jedynym związkiem łączącym kórnicki dwór rodziny Działyńskich ze sprawą rzekomej ksieni bazylianek mińskich. Ponadto zestawienie omawianego dokumentu z innymi źródłami rękopiśmiennymi oraz prasowymi umożliwiło autorom na wskazanie pola do dalszych badań nad historią politycznej konfabulacji, jaką była opowieść Makryny Mieczysławskiej.

EN

The paper is a description of an anonymous manuscript, treasured in The Kórnik Library of the Polish Academy of Sciences, the content of the said manuscript refers to the paper published October 16th, 1845, of an article “Les Religieuses basiliennes de Minsk” (“The Basilian Monks of Minsk”) in the French “L’Ami de religion et du Roi” (“A Friend of Religion and the King”) that relates the course of the supposed persecutions of a Basilian abyss, Makryna Mieczysławska, by the apostate bishop Józef Siemaszko. Tracing the circumstances of Mieczysławska’s “Poznań case,” the authors prove that the manuscript is not the only evidence that links the Kórnik manour of the Działyński family with the issue of the alleged abyss of the Minsk Basilians. Additionally, contrasting the manuscript in question with other handwritten and press sources allows the authors to indicate the field of further research in the political confabulation story of Makryna Mieczysławska.

4

Przemiany społeczeństwa polskiego w świetle korespondencji lekarzy do Seweryna Gałęzowskiego (1801-1878) przechowywanej w Bibliotece Polskiej w Paryżu

72%

Magowska A., Pękacka-Falkowska K.

Acta Medicorum Polonorum

|

2020

|

vol. 10

|

issue 2

73-79

PL

Artykuł przedstawia kontekst społeczny korespondencji prowadzonej przez lekarzy zamieszkałych w zaborach pruskim i rosyjskim z przebywającym na emigracji w Paryżu Sewerynem Gałęzowskim (1801-1878). Analizą objęto kilka listów przechowanych w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Ich treść dowodziła wymiany dóbr materialnych (pomoc finansowa nadsyłana z ziem polskich dla Szkoły Narodowej Polskiej w Paryżu) na niematerialne (pobyty szkoleniowe w Paryżu). Nawet jeżeli były to fakty jednostkowe, trzeba uznać, że przynajmniej niektórzy przedstawiciele Wielkiej Emigracji przyczyniali się do modernizacji życia społecznego i gospodarczego na ziemiach polskich.

EN

The article presents the social context of correspondence between doctors from the Prussian and Russian Partitions and Seweryn Galezowski (1801-1878), who was in exile in Paris. A few letters kept in the Polish Library in Paris show the exchange of material goods (money for the Polish National School in Paris) into immaterial ones (training and residency in Paris). Even if these were isolated cases, it should be acknowledged that some representatives of the Great Emigration contributed to the modernization of social and economic life in Poland in the mid-19th century.

5

Z Puław i Warszawy do Paryża – emigracyjna młodość Witolda Adama Czartoryskiego (1831-1844)

72%

Obtułowicz B.

Studia Polonijne

|

2015

|

vol. 36

5-26

EN

Witold Adam Czartoryski (1822-1865), descendant of one of the oldest polish aristocratic families, was the firstborn son of prince Adam Jerzy Czartoryski, politician, diplomat, an eminent independence activist. For participation in the anti-Russian uprising (1830-1831), Adam Jerzy was sentenced by the tsarist authorities to be decapitated with an ax and had to emigrate with his family to Paris, where he became the founder and leader of the conservative group called the Hotel Lambert. This article reveals the aspects of his youth, which Witold spent in exile and that had influenced on his future as a potential successor to the widely admired and respected father. It exposes the difficulties encountered in connection with its spontaneous nature, the growing interest in everything connected with Poland and the Poles, and the pride resulting from the polish culture. The author allows the reader to observe the complex process of maturation of the young prince to carry out responsibilities in the military, politics and diplomacy. The article also tries to answer the question whether he was well prepared to fight for the freedom of Poland and if he had a predisposition for a worthy successor to his father as the leader of the Hotel Lambert. The present text is based on manuscripts from the archives of the home Library of the Princes Czartoryski in Cracow.

PL

Witold Adam Czartoryski (1822-1865), potomek jednego z najstarszych polskich rodów arystokratycznych, był pierworodnym synem księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, polityka, dyplomaty, wybitnego działacza niepodległościowego. Za udział w antyrosyjskim powstaniu (1830-1831) Adam Jerzy został skazany przez władze carskie na ścięcie toporem i musiał emigrować wraz z rodziną do Paryża, gdzie stał się założycielem i przywódcą ugrupowania konserwatywnego zwanego Hotel Lambert. Niniejszy artykuł ukazuje te aspekty młodości Witolda spędzonej na obczyźnie, które miały zaważyć na jego przyszłości jako potencjalnego sukcesora powszechnie podziwianego i szanowanego ojca. Eksponuje trudności, jakie napotykał w związku ze swym żywiołowym usposobieniem, wzrastające zainteresowanie wszystkim, co związane z Polską i Polakami, oraz dumę wynikającą z jego polskości. Autorka umożliwia czytelnikowi obserwowanie skomplikowanego procesu dojrzewania młodego księcia do realizacji odpowiedzialnych zadań w dziedzinie wojskowości, polityki i dyplomacji. Stara się również dać odpowiedź na pytanie, czy był on dobrze przygotowywany do walki o wolną Polskę i czy miał predyspozycje na godnego następcę ojca w roli lidera Hotelu Lambert. Prezentowany tekst powstał na podstawie źródeł rękopiśmiennych z archiwum domowego Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie.

6

Kilka uwag o życiu i twórczości Jerzego Ręczyńskiego, autora poematu Dziewica Litwy Emilia Plater

72%

Bairašauskaitė T.

Rocznik Lituanistyczny

|

2020

|

vol. 6

EN

The purpose of this study is a presentation of works of the Lithuanian nobleman Jerzy Ręczyński (1805–1899), a soldier of the 1830–1831 Uprising and, after its suppression, an émigré. Ręczyński lived, in turn, in France and Great Britain. Based on his published literary works, linguistic treatises, his memoirs from the time of the uprising as well as unpublished manuscripts and, above all, his comprehensive diary, his biography has been established, and an analysis of his whole oeuvre carried out. Special attention was paid to the manuscripts kept in the Polish Library in Paris: a journal entitled Życiopis and a historical poem devoted to Emilia Plater. The author of the article attempts at the analysis of the poem’s content and the establishment of its inspiration sources, that is those historical and literary texts that served as the source material for Ręczyński.

PL

Celem niniejszego artykułu jest omówienie twórczości szlachcica litewskiego Jerzego Ręczyńskiego (1805–1899), uczestnika powstania 1830–1831 r., a po jego upadku emigranta. Ręczyński mieszkał kolejno we Francji i Wielkiej Brytanii. Na podstawie opublikowanych jego utworów literackich, rozpraw z zakresu językoznawstwa, wspomnień z czasów powstania, a także niewydanych rękopisów, przede wszystkim zaś obszernego pamiętnika, została opracowana biografia oraz przeanalizowana całość spuścizny tego dotąd mało znanego autora. Na szczególną uwagę zasługują rękopisy przechowywane w Bibliotece Polskiej w Paryżu: pamiętnik zatytułowany Życiopis oraz poemat historyczny poświęcony Emilii Plater. Podjęto próbę analizy treści poematu oraz ustalenia źródeł inspiracji, a konkretnie dzieł historycznych i literackich, na których wzorował się autor.

7

Wielka Emigracja w Belgii (1831–1870) - wizerunek bez heroizmu

72%

Żurawski vel Grajewski R.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 1

PL

Przedmiotem artykułu są rozważania dotyczące szeroko ujętego funkcjonowania polskiego wychodźstwa politycznego w okresie powstań narodowych w XIX w. (1831–1870) odnoszące się do tej jego części, która trafiła do Belgii. Pretekstem do podjęcia tego tematu stała się publikacja książki pióra belgijskiego historyka Idesbalda Goddeerisa poświęconej owej problematyce. Została ona opracowana przy użyciu prozopograficznej metody badawczej, co pozwoliło na uzyskanie nowej, opartej na szerokiej kwerendzie źródłowej, podstawy do formułowania tez i wniosków, często weryfikujących błędne przekonania propagowane dotychczas w historiografii. Polska Wielka Emigracja w Belgii została zaprezentowana w pogłębionym ujęciu statystycznym i porównawczym w odniesieniu także do innych emigracji politycznych XIX w. Otrzymaliśmy wnikliwy opis jej geografii osiedlenia, powodów wyboru Belgii jako kraju zamieszkania, aktywności zawodowej, mobilności, warunków bytowych, aktywności politycznej oraz czynników warunkujących jej zachowania we wszystkich wymienionych aspektach. Rozważaniami objęto także postawę kraju gospodarza wobec przybyszów z Polski - motywy kształtujące stosunek Belgów, w tym ich elit politycznych do aktywności polskich emigrantów i sprawy polskiej. Osobnej analizie poddane zostało wychodźstwo z lat 1831–1863 i emigracja po powstaniu styczniowym, różniąca się w wielu aspektach od wygnańców polistopadowych. Akcenty polemiczne widoczne są w odniesieniu do oceny stopnia wpływu czynników politycznych na decyzje podejmowane przez emigrantów polskich oraz wobec kwestii ostatecznej weryfikacji stopnia skuteczności ich poczynań na arenie politycznej - a zatem różnego rozumienia ich samodzielności czy podmiotowości działań wobec sugerowanych, odmiennych opinii o ich instrumentalizacji i bierności wychodźców w obliczu prowadzonej wokół nich gry mocarstw.

EN

This article reflects on the broadly understood functioning of Polish political émigrés at the time of the nineteenth-century national uprisings (1831–1870), and specifically those refugees who found themselves in Belgium. A pretext for embarking upon this topic was provided by the publication of a book by the Belgian historian Idesbald Goddeeris: La Grande Emigration polonaise en Belgique (1831–1870). Elites et masses en exil à l’époque romantique (Frankfurt am Main 2013). The study in question applied a prosopographic research method based on an extensive source survey conceived as a foundation for the formulation of theses and conclusions and often verifying mistaken convictions propagated in previous historical writings. The Great Emigration in Belgium is presented in an in-depth statistical and comparative approach referring also to other political emigrations of the nineteenth century. The reader has thus received a thorough description of the settlement geography, the reasons for choosing Belgium as the place of residence, professional and political activity, mobility, living conditions, and assorted factors determining the conduct of the émigrés in all the aforementioned aspects. The author also took into consideration the attitude of the host country towards arrivals from Poland - motives shaping the attitude of the Belgians - including the attitude of the political elites towards the Polish émigrés and the Polish question. Separate analyses deal with refugees in the 1831–1863 period and the post-January Uprising émigrés, who in numerous respects differed from their post-November predecessors. Polemical accents are discernible in assessments of the extent to which political factors affected the decisions made by the Polish émigrés, and the ultimate verification of the degree of the effectiveness of their efforts on the political arena, i.a. a different understanding of their independence or the subjectivity of their endeavours vis-à-vis suggested and divergent opinions about the instrumentalization and passivity of the émigrés in the face of the game concerning them and played by the powers.

8

„Natchnienie poezji było nie do wysłowienia ani opisania”. Uczta u Januszkiewicza i prelekcje w Collège de France wśród paryskich osobliwości w dzienniku Franciszka Salezego Gawrońskiego

58%

Maciąg K.

Tematy i Konteksty

|

2022

|

vol. 17

|

issue 12

299-311

EN

Franciszek Salezy Gawroński (1787-1871) was a Napoleonic soldier, politician, social activist and diarist. Of particular importance in his oeuvre is his previously unpublished memoir written during his travels across Europe in the years 1839-1841. This work, written in a highly individual style, is clearly different from other non-fiction works written in the Romantic era - which is why it deserves special attention. The article consists of two parts. In the first, I present the most important information about the author of the diary and generally characterise the content of this work. In the second part I present a fragment of the diary written during his stay in Paris. At that time Gawroński met with many representatives of the Polish emigration (including Adam Mickiewicz, Adam Jerzy Czartoryski and General Henryk Dembiński) and took part in important events in the Polish community.

PL

Franciszek Salezy Gawroński (1787-1871) był żołnierzem napoleońskim, politykiem, działaczem społecznym i pamiętnikarzem. Szczególne znaczenie w jego dorobku ma niepublikowany dotąd pamiętnik napisany podczas podróży po Europie w latach 1839-1841. Dzieło to, napisane w bardzo indywidualnym stylu, wyraźnie różni się od innych utworów niefikcjonalnych powstałych w epoce romantyzmu - dlatego zasługuje na szczególną uwagę. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiam najważniejsze informacje o autorze pamiętnika i ogólnie charakteryzuję treść tego dzieła. W drugiej części przedstawiam fragment pamiętnika napisany podczas pobytu w Paryżu. W tym czasie Gawroński spotykał się z wieloma przedstawicielami polskiej emigracji (m.in. z Adamem Mickiewiczem, Adamem Jerzym Czartoryskim, generałem Henrykiem Dembińskim) i brał udział w ważnych wydarzeniach w środowisku polskim.

9

W kręgu problematyki pamiętników z podróży po Europie Franciszka Salezego Gawrońskiego

58%

Maciąg K.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

issue 2(15)

25-37

PL

Franciszek Salezy Gawroński (1787–1871) – żołnierz armii napoleońskiej i uczestnik powstania listopadowego – jest autorem obszernego pamiętnika obejmującego czasy od jego dzieciństwa do roku 1869. Część tych wspomnień została w ydana w roku 1916, większość pozostaje w rękopisach. W pierwszej połowie XIX wieku Gawroński był także ważną postacią polskiego życia pol itycznego i kulturalnego w Krakowie. Był członkiem wielu towarzystw, wybrano go także do Senatu Rzeczpospolitej Krakowskiej. Do grona jego przyjaciół i znajomych należeli przedstawiciele wielkich rodów arystokratycznych. Był świadkiem ważnych wydarzeń historycznych, m.in. Wiosny Ludów. Artykuł przedstawia jego nieopublikowany dziennik z podróży po Europie w latach 1839–1841. Pamiętnikarz odwiedził wtedy Włochy, Szwajcarię, kraje niemieckie, Belgię, Francję i Anglię oraz Austrię. Franciszek Gawroński podczas swojej podróży spotykał się z wieloma swoimi kolegami – żołnierzami, politykami, pisarzami. Odwiedził m.in. miejsce bitwy pod Waterloo, a w Paryżu był uczestnikiem drugiego pogrzebu cesarza Napoleona. Wśród jego rozmówców znajdują się m.in. książę Adam Jerzy Czartoryski, Adam Mickiewicz, Jan Skrzynecki. Badacze bardzo wysoko oceniają wartość tego pamiętnika jako źródła historycznego. Dzieło to przechowuje wiele interesujących szczegółów na temat życia polskiej emigracji we Francji i Anglii, a dotychczas prawie nie było wykorzystywane w badaniach naukowych. Artykuł zawiera informacje na temat biografii Franciszka Salezego Gawrońskiego, ogólną charakterystykę jego twórczości autobiograficznej oraz przedstawia kilka fragmentów dziennika wraz z komentarzem.

EN

Franciszek Salezy Gawroński (1787–1871), a soldier in the Napoleonic army and a participant in the November Uprising, is the author of an extensive diary covering the period from his childhood to 1869, some of which was published in 1916, most of which remains in the original manuscripts. In the first half of the nineteenth century Gawroński was also an important figure in Polish political and cultural life in Krakow. He was a member of many societies, and was also elected to the Senate of the Republic of Cracow. Among his friends and acquaintances there were representatives of great aristocratic families. He witnessed important historical events, including the Spring of Nations. The article presents his unpublished diary from his travels around Europe in the years 1839– 1841. During this period the diarist visited Italy, Switzerland, German countries, Belgium, France and England and Austria. During his journey, Franciszek Gawroński met with many of his colleagues – soldiers, politicians, writers. Among other things, he visited the site of the Battle of Waterloo, and in Paris he attended the second funeral of Emperor Napoleon. His interlocutors include Prince Adam Jerzy Czartoryski, Adam Mickiewicz and Jan Skrzynecki. Researchers highly value this diary as a source of information. This work contains important information on the life of the Polish emigration community in France and England, and has hardly been used in academic research so far. The article contains information on the biography of Franciszek Salezy Gawroński, a general characteristic of his autobiographical work, and presents several excerpts from the diary with commentary.

10

Juliusz Daniel Jedliński (1811–1882) – powstaniec listopadowy, działacz polonijny we Francji i kawaler Orderu Virtuti Militari

58%

Stulczewski J.

Biuletyn Szadkowski

|

2022

|

issue 22

199-212

EN

Juliusz Daniel Jedliński, born in Szadek, during his studies at Warsaw University took part as ficer in the November Uprising (1830-1831), for which he was awarded the Order of Virtuti Militari. After the defeat oh the uprising he emigrated to France. He became a teacher in a Polish school in Batignolles, and in the years 1855-1860 was its director. Under the supervision of French professors he elaborated a detailed geological map of France. He also lectured in Paris School of Mining and ran courses in geology. Another field of his activity was journalism and poetry oriented to the Polish immigrant community in France. Hotel Lambert was his political option. He died in Paris.

PL

Urodzony w Szadku Juliusz Daniel Jedliński podczas studiów na Uniwersytecie Warszawskim uczestniczył jako oficer w powstaniu listopadowym (1830–1831), za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po upadku powstania wyemigrował na stałe do Francji. Został wykładowcą w polskiej szkole w Batignolles, której był dyrektorem w latach 1855–1860. Pod kierunkiem prof. Pierre-Armand Dufrénoy i prof. Léonce Élie de Beaumont pracował nad szczegółową mapą geologiczną Francji. Wykładał w Paryskiej Szkole Górniczej i prowadził kursy geologiczne. Poświęcił się także twórczości publicystycznej i poetyckiej na rzecz Polonii we Francji. Był zwolennikiem polityki Hotelu Lambert. Zmarł na emigracji w Paryżu.

11

Polonika francuskie w zbiorowej świadomości organizatorów i członków pierwszych towarzystw i instytucji Wielkiej Emigracji

44%

Pugacewicz I. H.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2017

|

vol. Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

413-428

EN

One of the most significant elements, strongly binding the politically divided Great Emigration, were the joint efforts on documentation of the Polish heritage. This article discusses a rare phenomenon in Europe – a collective and spontaneous action taken abroad by expatriates to find, collect, and develop French Polonica. This type of action was a collective effort of the whole national minority living in Paris. It shows a unique social effort: the association of citizens deprived of their own state in various groups and unions working jointly in order to prove the Polish rational status, legitimacy of Polish nationality. By showing the different stages of working on French Polonica, the dedication of individuals and societies, one must pay attention to the favorable French circumstances: some earlier interest in Russian literature and the uniqueness of Polish romantic writing. In addition, we observe the development of national ideology. Writing about the role of Polonica, the transcendent thinking and action taken jointly by the people of the Great Emigration, we present the organizational phenomenon of registration of Polish literature and the entire Polish culture. Part of the article is devoted to the most important methodological problems, related to the formal classification of closely-identified French Polonica which have been identified, thus indicating further research fields.

PL

W artykule ukazano podjęty przez wychodźstwo zbiorowy wysiłek społeczny – zrzeszanie się pozbawionych państwowości obywateli w różne ugrupowania i związki w imię nadrzędnego interesu: uprawomocnienia polskiej kultury, udowodnienia jej żywotności jak i zaprezentowania Europie bogatej polskiej tradycji piśmienniczej. Przed ukazaniem emigracyjnych inicjatyw na rzecz tworzenia, promocji i ochrony poloników zaprezentowano wcześniejsze francuskie zainteresowania Wschodem, ze szczególnym uwzględnieniem kultury rosyjskiej. Omówiono – determinowaną bardziej przez polską kulturę niż politykę – aktywność stowarzyszeniową wychodźstwa w jego pierwszych latach pobytu poza macierzą. Przybliżono sylwetki dziewiętnastowiecznych prekursorów działalności na rzecz promocji polskiego piśmiennictwa na Zachodzie, a następnie plany, działalność oraz dorobek twórczy najaktywniejszych organizacji, które powstały po upadku powstania listopadowego. Ukazano zbiorowe jak i indywidualne zaangażowanie na rzecz stopniowej organizacji i gromadzenia polskiego dziedzictwa piśmienniczego. W trakcie omawiania kolejnych działań na rzecz zbierania i tworzenia poloników na emigracji ukazano wspólne polskie myślenie ponad politycznymi podziałami, a także inicjatywy i przedsięwzięcia scalające i de facto formujące Wielka Emigrację. Wskazano na inaczej kształtujący się system emigracyjnych wartości, który w całym procesie promocji polskiej kultury piśmienniczej we Francji wydawał się być kluczowy.

12

The Archives at the General House of the Congregation of the Resurrection of Our Lord Jesus Christ in Rome

44%

Hamryszczak A.

Facta Simonidis

|

2023

|

vol. 16

|

issue 3

IT

L’Archivio della Casa Generalizia della Congregazione della Risurrezione di Nostro Signore Gesù Cristo a Roma è l’archivio storico centrale della Congregazione. Bogdan Jański è da considerarsi il suo fondatore, in quanto diede istruzioni di raccogliere l’intera eredità a Roma nel 1840. Dal 1886, la documentazione è stata ospitata nella Casa Generalizia dei Resurrezionisti in via San Sebastanello 11. I primi lavori di organizzazione dei documenti d’archivio furono intrapresi da Padre Paweł Smolikowski, all’inizio del XX secolo. Lo stato attuale dell’archivio è stato influenzato soprattutto da Padre John Iwicki, che ha catalogato quasi 70.000 documenti, dividendo la collezione in 11 serie. Tra il 2017 e il 2023, Padre Paweł Szymanowski, archivista della congregazione, è riuscito a firmare un accordo con la Direzione dell’Archivio di Stato per digitalizzare e restaurare le lettere di Adam Mickiewicz e Cyprian Kamil Norwid. Inoltre, nell’archivio è stato implementato il Sistema Informativo Archivistico Integrato (Zintegrowany System Informacji Archiwalnej – ZoSIA), grazie al quale vengono successivamente inserite le descrizioni dell’inventario degli oggetti d’archivio e le loro scansioni. Sebbene l’Archivio Romano Resurrezionista non abbia uno statuto, dal 30 ottobre 1996 opera sulla base di un regolamento approvato da Padre Sutherland MacDonald CR, il Generale della Congregazione. L’archivio dispone di un inventario di oltre 80.000 documenti. Raccoglie il patrimonio documentale generato dalle istituzioni centrali della Congregazione, dalle case dei Resurrezionisti e dall’eredità del clero. L’Archivio dei Resurrezionisti comprende risorse documentarie molto preziose che, per le loro dimensioni e il loro valore informativo, rendono questa istituzione una delle più importanti al di fuori della Polonia. La sua importanza non si limita solo alla conoscenza della storia della Chiesa polacca in esilio nei secoli XIX e XX, ma anche alla vita degli esuli polacchi. Particolarmente preziosi sono i materiali riguardanti l’attività della Grande Emigrazione, la vita culturale e politica dei polacchi in esilio nell’epoca della cattività nazionale.

EN

The Archive at the General House of the Congregation of the Resurrection of Our Lord Jesus Christ in Rome is the central historical archive of the congregation. Bogdan Jański should be considered its founder, as he instructed to gather his entire legacy in Rome in 1840. Since 1886 the documentation has been housed in the General House of the Resurrectionists in via San Sebastanello 11. The first works organizing the archival records were undertaken by Father Paweł Smolikowski, at the turn of the 20th century. The current state of the archive has been most influenced by Father John Iwicki, who has catalogued nearly 70,000 file records, dividing the collection into 11 series. Between 2017 and 2023, Father Paweł Szymanowski, the congregation’s archivist, succeeded in signing an agreement with the Head Office of the State Archives to digitize and restore the letters of Adam Mickiewicz and Cyprian Kamil Norwid. Moreover, the Integrated Archival Information System (Zintegrowany System Informacji Archiwalnej – ZoSIA) has been implemented in the archive, thanks to which the inventory descriptions of archival items and their scans are successively uploaded. While the Roman Resurrectionist Archive does not have a statute, since October 30th, 1996, it has been operating on the basis of regulations approved by Father Sutherland MacDonald CR, the General of the Congregation. The archive has an inventory of more than 80,000 records. It collects the documentation heritage generated by the congregation’s central institutions, Resurrectionist houses and the legacy of the clergy. The Resurrectionist Archive includes very precious documentary resources, which, by their sheer size and informational value, make this institution one of the most important outside Poland. Its significance is not limited only to the knowledge of the history of the Polish Church in exile in the 19th and 20th centuries, but also the life of Polish exiles. Particularly valuable are the materials concerning the activity of the Great Emigration, cultural and political life of Poles in exile in the era of national captivity.

PL

Archiwum w Domu Generalnym Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa w Rzymie jest centralnym archiwum historycznym zgromadzenia. Za jego twórcę należy uznać Bogdana Jańskiego, który w 1840 roku polecił zgromadzić w Rzymie całą swoją spuściznę. Od 1886 roku dokumentacja mieści się w domu generalnym zmartwychwstańców przy via San Sebastanello 11. Pierwsze prace porządkujące archiwalia podjął ks. Paweł Smolikowski, na przełomie XIX i XX wieku. Na aktualny stan archiwum największy wpływ miał ks. John Iwicki, który zinwentaryzował prawie 70 000 jednostek aktowych, dzieląc zasób na 11 serii. W latach 2017-2023 ks. Paweł Szymanowski, archiwista zgromadzenia, doprowadził do podpisania z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych umowy, na mocy której zdigitalizowano i poddano konserwacji listy Adama Mickiewicza i Cypriana Kamila Norwida. Dodatkowo został wdrożony w archiwum Zintegrowany System Informacji Archiwalnej (ZoSIA), dzięki czemu sukcesywnie są umieszczane opisy inwentarzowe archiwaliów i ich skany. Archiwum rzymskie zmartwychwstańców nie ma statutu, jednak od 30 października 1996 roku działa na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez o. Sutherlanda MacDonalda CR, generała zgromadzenia. Archiwum posiada zasób liczący ponad 80 000 jednostek. Gromadzi spuściznę dokumentacyjną wytworzoną przez centralne instytucje zgromadzenia, domy zmartwychwstańców oraz spuścizny duchownych. Archiwum zmartwychwstańców zawiera bardzo cenny zasób dokumentacyjny, który poprzez swoją wielkość i wartość informacyjną powoduje, że należy instytucję tę uznać za jedną z najważniejszych poza granicami Polski. Jego znaczenie nie ogranicza się tylko do poznania dziejów polskiego Kościoła na emigracji w XIX i XX wieku, ale również życia wychodźców polskich. Szczególnie cenne są materiały dotyczące działalności Wielkiej Emigracji, życia kulturalnego i politycznego Polaków na emigracji w dobie niewoli narodowej.

13

Towarzystwo Historyczno-Literackie i Biblioteka Polska w Paryżu: doświadczenie wymiany międzybibliotecznej w roku 2008/2009

37%

Okarma J.

Studia Polonijne

|

2019

|

vol. 40

301-353

PL

W artykule przedstawiono historię Towarzystwa Historyczno-Literackiego / Biblioteki Polskiej w Paryżu znajdujących się na Wyspie Świętego Ludwika od momentu powołania przez Wielką Emigrację do czasów współczesnych. Opisowi poddano strukturę wewnętrzną Towarzystwa Historyczno-Literackiego i Biblioteki Polskiej oraz udostępniane zbiory: archiwa i rękopisy w Pracowni Zbiorów Specjalnych (jedynie naukowcom i badaczom), książki i czasopisma w Czytelni, zbiory artystyczne w Pracowni Kolekcji Artystycznych. Krótko omówiono mało znane wśród Polaków trzy muzea: Muzeum Adama Mickiewicza, Salon Fryderyka Chopina, Muzeum Bolesława Biegasa, stanowiące ekspozycje stałe integralnie wkomponowane w gmach Biblioteki Polskiej w Paryżu. Uwagę skupiono na własnych zawodowych doświadczeniach bibliotekarskich w Bibliotece Polskiej pod kątem dubletów i wymiany międzybibliotecznej w roku 2008/2009 i życiu codziennym, jakie w niej się toczyło. Równolegle do opisu THL/BPP sygnalizowano ówczesne losy pobliskiej rezydencji historycznej Hôtel Lambert, niegdyś należącej do rodu książąt Czartoryskich i stanowiącej polskie centrum kulturalno-polityczne. Zwrócono uwagę na przebieg debaty publicznej oraz sprzeciw francuskich środowisk konserwatorskich i Polonii francuskiej, która miała miejsce od grudnia 2008 do marca 2009 r. wobec planu przebudowy i modernizacji oryginalnej zabudowy Hotelu Lambert przez nowego właściciela.

EN

The article presents the history of Towarzystwo Historyczno-Literackie / Polish Library in Paris located on St. Ludwik from the moment of establishing by the Great Emigration to modern times. The internal structure of the Historical-Literary Society and the Polish Library in Paris is described, as well as collections: books and magazines in the Reading Room, archives and manuscripts in the Special Collections Laboratory (only scientists and researchers), artistic collections in the Artistic Collections Laboratory. A brief description of the three unknown museums in Poland: the Adam Mickiewicz Museum, the Fryderyk Chopin Salon, the Bolesław Biegas Museum, constituting permanent exhibitions integrally incorporated into the building of the Polish Library in Paris. Attention was focused on their own professional library experience in the Polish Library in terms of interlibrary exchange in 2008/2009 and everyday life in it. Parallel to the description of THL / BPP, the then fate of the nearby historic residence, Hôtel Lambert, was once mentioned to the Czartoryski family and was a Polish cultural and political center. The article draws attention to the public debate and opposition of the French conservationist and French Polonia, which took place from December 2008 to March 2009, in view of the plan to reconstruct and modernize the original development of Hôtel Lambert by the new owner.

Refine search results

Waśnie martyrologiczne Wielkiej Emigracji. Demokraci wobec Mickiewicza

Wybrane dokumenty archiwalne z lat 1842–1848 dotyczące powstania Księgarni Zagranicznej (Librairie étrangère) w Lipsku

Źródła ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej do historii Makryny Mieczysławskiej

Przemiany społeczeństwa polskiego w świetle korespondencji lekarzy do Seweryna Gałęzowskiego (1801-1878) przechowywanej w Bibliotece Polskiej w Paryżu

Z Puław i Warszawy do Paryża – emigracyjna młodość Witolda Adama Czartoryskiego (1831-1844)

Kilka uwag o życiu i twórczości Jerzego Ręczyńskiego, autora poematu Dziewica Litwy Emilia Plater

Wielka Emigracja w Belgii (1831–1870) - wizerunek bez heroizmu

„Natchnienie poezji było nie do wysłowienia ani opisania”. Uczta u Januszkiewicza i prelekcje w Collège de France wśród paryskich osobliwości w dzienniku Franciszka Salezego Gawrońskiego

W kręgu problematyki pamiętników z podróży po Europie Franciszka Salezego Gawrońskiego

Juliusz Daniel Jedliński (1811–1882) – powstaniec listopadowy, działacz polonijny we Francji i kawaler Orderu Virtuti Militari

Polonika francuskie w zbiorowej świadomości organizatorów i członków pierwszych towarzystw i instytucji Wielkiej Emigracji

The Archives at the General House of the Congregation of the Resurrection of Our Lord Jesus Christ in Rome

Towarzystwo Historyczno-Literackie i Biblioteka Polska w Paryżu: doświadczenie wymiany międzybibliotecznej w roku 2008/2009