Search results

1

Śladami Gustawa Manteuffla. Archiwum powiatu piltyńskiego w Rydze

100%

Dybaś B.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2013

|

issue 20

55-62

PL

Obchodzony w 2011 r. jubileusz 450. lecia związków Inflant z Polską i Litwą jest dobrą okazją do przypomnienia, że terytoria inflanckie, także w składzie Rzeczypospolitej, nie były ustrojową jednością, że składały się na nie różne obszary o różnym statusie. Przekładało się to na wytwarzany na tych obszarach materiał źródłowy i zachowane archiwa. Niniejszy tekst poświęcony jest archiwum powiatu piltyńskiego, terytorium, które od schyłku XVI w. do 1795 r. pozostawało w związku z polsko–litewską Rzeczpospolitą, ale którego dzieje są stosunkowo mało znane. Dzieje powiatu piltyńskiego w sposób interesujący ilustrują charakter istniejących wewnętrznych powiązań w ramach państwa polsko–litewskiego. Dzieje jego archiwum, które zostało po raz pierwszy w polskiej literaturze historycznej opisane przez Gustawa Manteuffla w 1884 roku i które – jak się okazało w latach 80. XX w. – jest w dużym stopniu zachowane w Łotewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Rydze, są z kolei ciekawym przykładem losów zbiorów archiwalnych w Europie Środkowej na przestrzeni ostatnich dwu stuleci. Rozważania w niniejszym artykule odwołują się do kwerendy przeprowadzonej w archiwum powiatu piltyńskiego w związku z przygotowaniem przez autora wydanej w 2004 r. monografii sejmiku piltyńskiego z lat 1617–1717.

EN

The 450th anniversary of the union of Livonia with Poland and Lithuania, which was celebrated in 2011, was a good opportunity to recall that the Livonian territories being a part of Poland, were not an adminitrative unity; these were different units of different status. This is pictured in created at that territory source material and preserved archives. This text is devoted the archives of Piltene district (Districtus Regii Piltensis), that of the late 16th c. to 1795, was in connection with the Polish-Lithuanian Commonwealth, but which history is relatively unknown. History of the Piltene district is an interesting picture of internal relations within the Polish-Lithuanian state. Similarly, history of the archive, which was the first time in Polish historical literature described by Gustav Manteuffel in 1884, is an interesting example of the fate of archival collections in the Central Europe over the past two centuries. Than it turned out in the 80s of 20th century that this archive is largely preserved in the Latvian State Historical Archives in Riga. The considerations in this article refer to the query performed in the archives of the Piltene district in connection with the preparation of monograph of the Piltene dietine (sejmik) from the years 1617-1717 that was published in 2004.

2

O nieznanych listach Gustawa Manteuffla ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego. Komunikat

100%

Budzyński R.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

vol. 125

|

issue 3

PL

W zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego zostały odnalezione listy Gustawa Manteuffla do Aleksandra Semkowicza. Ich wartość polega na uzupełnieniu „białych plam” w biografii polsko-inflanckiego barona w zakresie jego współpracy z redakcją lwowskiego „Kwartalnika Historycznego” oraz z galicyjskimi historykami polskimi. Korespondencja ta przynosi informacje, jak technicznie rozwiązywano problem przekazywania periodyku do kraju, w którym był on zakazany. Co więcej, listy Manteuffla rzucają też światło na jego relacje z rosyjską cenzurą. Na uwagę zasługuje również krótka wzmianka na temat czasów studenckich Manteuffla w Dorpacie. Until recently, little has been known about the cooperation of baron Gustaw Manteuffel (1832–1916), an outstanding chronicler of Polish Livonia, with the Kwartalnik Historyczny, published in Lwów (L’viv, Lemberg). Manteuffel’s letters to Aleksander Semkowicz have recently been found in the collection of the Library of the University of L’viv. These are especially valuable as they will fill the gaps in the biography of the Polish-Livonian baron. One such gap is his cooperation with the editorial staff of the Kwartalnik Historyczny and Polish historians from Galicia. The correspondence sheds light on such matters as the way in which the periodical was smuggled into the country, where it was forbidden, and Manteuffel’s relations with Russian censorship. There is a brief mention of Manteuffel’s student years at Tartu.

3

Śladami Gustawa Manteuffla. Archiwum powiatu piltyńskiego w Rydze

100%

Dybaś B.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2013

|

issue 20

55-62

EN

The 450th anniversary of the union of Livonia with Poland and Lithuania, which was celebrated in 2011, was a good opportunity to recall that the Livonian territories being a part of Poland, were not an adminitrative unity; these were different units of different status. This is pictured in created at that territory source material and preserved archives. This text is devoted the archives of Piltene district (Districtus Regii Piltensis), that of the late 16th c. to 1795, was in connection with the Polish-Lithuanian Commonwealth, but which history is relatively unknown. History of the Piltene district is an interesting picture of internal relations within the Polish-Lithuanian state. Similarly, history of the archive, which was the first time in Polish historical literature described by Gustav Manteuffel in 1884, is an interesting example of the fate of archival collections in the Central Europe over the past two centuries. Than it turned out in the 80s of 20th century that this archive is largely preserved in the Latvian State Historical Archives in Riga. The considerations in this article refer to the query performed in the archives of the Piltene district in connection with the preparation of monograph of the Piltene dietine (sejmik) from the years 1617-1717 that was published in 2004.

4

Kilka słów o Stefanii Ulanowskiej i jej spuściźnie. Na marginesie reprintu "Łotyszy Inflant Polskich"

85%

Rączka T.

Zapiski Historyczne

|

2013

|

vol. 78

|

issue 4

145-158

EN

Stefania Ulanowska, a Polish ethnographer and folklore expert connected with Polish Livonia, whose most intensive scientific activity took place in the last decade of the 19th century, is an author of a comprehensive three-volume book about Latvians of Polish Livonia (Cracow 1891, 1892, 1895). The book contains extensive material on folklore and ethnography, collected mainly in the vicinity of the small town Wielony (Latvian: Viļāni) including hundreds of songs, proverbs and riddles in the Latgalian language along with their translations into Polish. In 2011 the work was reprinted and published by Latvian linguists from Riga University. Undoubtedly, the reprint of Ulanowska’s work is praiseworthy; nevertheless, it was a serious mistake not to provide any information about the author’s biography and the work’s importance for Latgalian and Latvian ethnography and folklore studies. Moreover, the reprint fails to explain the reasons why the book had been forgotten for such a long time (the unfair critique of the work by the 19th century researcher of the history and culture of old Polish Livonia – Gustaw Manteuff el). Finally, the reprint does not include any commentary of linguists. As a result, the author of Latvians of Polish Livonia remains known only to a very narrow group of experts despite the fact of the book having been reprinted. Hopefully, a growing interest of Polish researchers in her correspondence and other materials kept in archives in Cracow and Vilnius connected with the author will allow us to learn more about the biography of Stefania Ulanowska.

5

Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu w 1879 roku

80%

Budzyński R.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2018

|

vol. 68

81-98

PL

W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór niewyzyskanych dotychczas listów znanego poznańskiego księgarza i wydawcy Jana Konstantego Żupańskiego do Józefa Ignacego Kraszewskiego, który może stanowić dopełnienie obrazu edycji znakomitej książki wybitnego polsko- inflanckiego dziejopisa barona Gustawa Manteuffla (1832–1916). W 1869 roku Manteuffel opublikował w Rydze książkę pod tytułem Polnisch Livland, która zainteresowała polskich czytelników, w tym Józefa Ignacego Kraszewskiego. Słynny pisarz zachęcił polskiego Inflantczyka do ogłoszenia tej pracy w języku polskim. W odniesieniu do publikacji Inflant Polskich (Poznań 1879) wspomniany zespół korespondencji przynosi ciekawe informacje, z których najważniejsze dotyczą formy publikacji i bezpośredniego wzorca rozwiązań technicznych, w tym kwestii wykonania rycin do dzieła Manteuffla przez lipskich grafików. W listach ujawnia się również zmienny stosunek poznańskiego księgarza do projektowanego przedsięwzięcia wydawniczego.

EN

A little recognized to date collection of letters of the renowned Poznań bookseller and editor Jan Konstanty Żupański to Józef Ignacy Kraszewski preserved In the Jagiellonian Library can valuably complement the story of an excellent book by the eminent Polish-Livonian historian, Baron Gustaw Manteuffel (1832–1916). In 1869, Manteuffel published in Riga a book Polnisch Livland [Polish Livonia], which came to interest Polish readers, including Józef Ignacy Kraszewski. The famous novelist encouraged the Polish‑L ivonian author to publish his work also in Polish. This correspondence, related in part to preparing Polish publication (Inflanty Polskie, Poznań 1879) brings a lot of interesting details, most importantly concerning its editorial form and technical questions involved, including that of making prints for Manteuffel’s work by graphic artists from Leipzig. The letters indicate also the changing attitude of the Poznań bookseller to the planned publishing project.

Refine search results

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 Kwartalnik Historyczny

1 Zapiski Historyczne

2 2018

3 2013

2 Budzyński R.

2 Dybaś B.

1 Rączka T.

Śladami Gustawa Manteuffla. Archiwum powiatu piltyńskiego w Rydze

O nieznanych listach Gustawa Manteuffla ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego. Komunikat

Śladami Gustawa Manteuffla. Archiwum powiatu piltyńskiego w Rydze

Kilka słów o Stefanii Ulanowskiej i jej spuściźnie. Na marginesie reprintu "Łotyszy Inflant Polskich"

Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu w 1879 roku