Search results

1

The Centered Reality. Helmuth Plessner’s Anti-naturalistic Account

100%

Pugliese A.

Dialogue and Universalism

|

2016

|

issue 3

95-108

EN

This paper discusses the criticism of naturalism based on the irreducibility of first-person-perspective facts. This critique considers naturalism insufficient since it propos-es the view of reality as a centerless dimension. However, simply reintegrating subjec-tive facts into a naturalistic view of reality we eventually produce a split situation in which conscious and self-conscious forms of life require a special consideration, thus appearing as separated from the whole of reality. In order to overcome what turns out to be a dualistic interpretation of reality, this paper considers Helmuth Plessner’s non-naturalistic approach. It elaborates the notion of positionality and aspectivity as charac-teristics of all natural forms of life, thus leading to the consideration of reality an essen-tially centered dimension and of humans as part of nature.

2

What is Sceptical Anthropology?

88%

Schürmann V.

Dialogue and Universalism

|

2018

|

issue 4

141-154

EN

The article compares the philosophies of Ernst Cassirer and Helmuth Plessner concerning the modes of modernity. Plessner is one of those thinkers, who are most consistent in accepting modernity, whereas Cassirer is not. The point that generates this different level is the explicit self-reflection of Plessner in contrast to a systematic silence of Cassirer. One can see this difference by analysing the role of scepticism within these two modes of anthropology.

3

Radykalizm, podmiotowość i sfera publiczna w refleksji Helmutha Plessnera

88%

Rakusa-Suszczewski M., Warszawskiego C. E. U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 47

PL

W przedstawionym niżej artykule po pierwsze, argumentujemy za teoretyczną koniecznością uwzględnienia w refleksji dotyczącej ruchów społecznych antropologicznego zagadnienia podmiotowości oraz filozoficzno-politycznej kwestii eidos sfery publicznej. Czynimy to w odniesieniu do stosunkowo słabo znanego teoretykom ruchów społecznych niemieckiego myśliciela Helmutha Plessnera. Po drugie, w ślad za Plessnerem, podejmujemy refleksję na temat radykalizmu społecznego i radykalizmu „jako takiego”. Poszukujemy w nim znaczeń i wartości, które zaginęły w potocznym i strywializowanym jego rozumieniu bądź też są mu przypisywane „na wyrost”. Nie zgadzamy się na stosowanie pojęcia „radykalizm” w odniesieniu do przejawów zwykłego wandalizmu, głupoty lub ksenofobii. Po trzecie, usiłujemy sformułować – wymagające dalszej weryfikacji – zasady „socjologii radykalizmu”. Na przekór utartym poglądom upatrujemy w nim otwartości wypełnionej uczuciem deficytu, niespełnienia, żalem i nadzieją. Dostrzegamy w uczciwym radykalizmie postawę dopuszczającą „obcość”, a więc zasadniczo różną od ekstremizmu lub fundamentalizmu. Na koniec widzimy w nim zjawisko typowe dla małych grup społecznych, które znajdują się w stanie przejściowego „granicznego” wyczekiwania.

4

Agon i higiena. Nieposłuszeństwo obywatelskie a sfera publiczna

71%

Rakusa-Suszczewski M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 2(9)

65-84

PL

„Odwaga cywilna” tak jak „nieposłuszeństwo obywatelskie” jest formą aktywnego upominania się o określone zasady: porządek obyczajów, uczciwą władzę i poszanowanie prawa. Obie postawy cechują nie tylko nonkonformizm i sprzeciw, lecz także chęć obrony jakiegoś lepszego, uczciwszego czy piękniejszego świata. Obie znoszą podział między „dobrym człowiekiem” a „dobrym obywatelem”. Ponieważ każda z nich zawiera w sobie równorzędne elementy społecznie zaangażowanej niezgody i troski, ich wyjaśnienie wymaga wyraźnie zdefiniowanej koncepcji sfery publicznej. Stawiamy tezę, że jest to w istocie konieczne, aby uznać społeczną i etyczną doniosłość i sens każdej z tych postaw. Żeby zilustrować, na czym może polegać taka interpretacja, odniesiemy się do dwóch odmiennych koncepcji sfery publicznej: pluralistyczno-agonicznej Hannah Arendt i ceremonialno-higienicznej Helmutha Plessnera.

EN

The main thesis of this article is that related concepts and attitudes of „civil disobedience” and „civil courage” are comprehensible only through the idea of public sphere. To illustrate this rule, we describe two utterly different views of the public sphere: as a space of Agon and rivalry (Arendt), where disobedience and courage regenerates a motionless political process, as well as an environment of hygiene and correctness, where acquiescence to these attitudes is at least limited (Plessner). This rule applies to all interpretations of this issue, as illustrated by an example of John Rawls. In other words, whenever the aforementioned issues appear, the problem of the public sphere occurs as well. Secondly, the idea of what it is sends us back to the sources of the Self. What might seem to be a problem of social ethics turns out to be more a subject of political philosophy and anthropology. Finally, we believe that this rule might be applied as well to social movements that frequently initiate activities of a civil disobedience. Their functions and role is closely linked to the idea of the public sphere.

5

Die Macht der herrschenden Verstehbarkeit über Bedingungen eines nicht-trivialen Zusammenhangs von Anthropologie und Hermeneutik

63%

Adolphi R.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2012

|

issue nr 19

271-298

EN

This essay attempts to take up the challenge of the human subject’s understanding in light of contemporary ›systemic‹ superstructures and above all the achievements of Artificial Intelligence. For the construction of a respective theory of human understanding, a number of significant impetuses arise as soon as the argument regarding the conditio humana – in contrast to the one-sided conception of man as an actively interpreting subject – takes into account the fundamental passivity of its condition, as well as its need for comprehensibility. The theory has to consider how the understanding of being a subject develops in acts of comprehension, i.e. the ›self‹ as a secondary formation. (The essay outlines parts of such a theory referencing H. Plessner.)The fruitful consequences of such an undertaking are situated in three areas: (1) The complex processes of construction in all modes of understanding. (2) The imposition or demand to understand (versus a complete moralization, i.e. ›understanding‹ as a bestowed kindness or as pertaining to the extend of one’s character). (3) The primordial situation for human beings is that there are already interpretations and ascriptions; from that results the structural susceptibility to ideology within the hermeneutical process (the homo interpretativus is at once the homo ideologicus). To this ideology which masks the real interrelations belongs essentially the ideology of hermeneutical concepts and metaphors themselves which circulatein our times in everyday speech. Considering these three areas, also helps to escape a new fundamentalism which certain hermeneutical modes of thinking harbour within themselves (›anthropologoumena‹ in place of a necessary social theory).

6

Etnometodologia jako socjologia literatury? O konstruowaniu obcości w Witolda Gombrowicza Notatkach z Dziennika 1951-1952

51%

Dobrzański D.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2017

|

vol. 9(45)

|

issue 4

249-267

PL

W artykule podejmuję zagadnienie statusu obcości w Notatkach z Dziennika Witolda Gombrowicza, publikowanych w paryskim miesięczniku „Kultura” (1951-1952). Obcość, inność to jeden z podstawowych tematów autoanaliz Gombrowicza podejmowanych zarówno w debiutanckim Pamiętniku z okresu dojrzewania (Bakakai 1933), jak i w ostatniej powieści Kosmos (1965). W moim tekście rekonstruuję to pojęcie z konstruktywistycznej perspektywy etnometodologii, starając się dookreślić podstawowe znaczenie obcości, jakie występuje we wczesnych Notatkach z Dziennika 1951-1952. Zasadniczo rekonstruuję obcość jako narzucaną czytelnikowi strategię pisarza zbudowania sobie nowej emigracyjnej publiczności. Z tego powodu w mniejszym stopniu interesuje mnie egzystencjalny wymiar obcości, inności etc. W zakończeniu artykułu przytaczam kilka uwag na temat sfery publicznej w ujęciu Helmutha Plessnera.

EN

The paper addresses the status of the strangeness in Witold Gombrowicz’s Diary Notes published in the monthly journal “Kultura” in Paris, in 1951-1952. The problem of strangeness and otherness is one of the fundamental topics of Gombrowicz’s self-analyses. The issue was taken up both in the author’s first short story collection Memoirs from puberty (Bacacay, 1933) and in his final novel (Cosmos, 1965). The present paper is an attempt at reconstructing the concept of strangeness from the constructivist perspective of ethnomethodology, with a focus on pinpointing the basic meaning of strangeness found in Gombrowicz’s early Diary Notes 1951-1952. Essentially, I reconstruct strangeness as a strategy imposed by the author on the reader with a view to creating a new emigré audience. For this reason, the existential dimension of strangeness and otherness is not in the immediate focus of attention in the presented analysis. The concluding section presents selected remarks about the public sphere on Helmuth Plessner`s framework.

Refine search results

2 Dialogue and Universalism

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

1 Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

1 Roczniki Nauk Społecznych

1 Stan Rzeczy

1 2018

1 2017

1 2016

1 2015

1 2013

1 2012

2 Rakusa-Suszczewski M.

1 Adolphi R.

1 Dobrzański D.

1 Pugliese A.