Search results

1

Historyczne powieści Henryka Sienkiewicza w ocenie współczesnych i ich wartość ponadczasowa

100%

Siatkowska E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

133-139

EN

In the article, which is a discussion, the author tries to indicate why among many positivists, discussing historical themes, it was Sienkiewicz who won the greatest popularity, how the society felt about historical works of Sienkiewicz and to what extent the work of the historical Nobel Prize winner contributed to the formation of national identity in the Polish society, helping the Poles to survive the period of captivity.

PL

-

2

Bio/geo/grafia jako autokreacja. O Sienkiewiczu w Ameryce

89%

Chomiuk A.

Pamiętnik Literacki

|

2016

|

vol. 107

|

issue 1

43-59

PL

Artykuł stanowi próbę lektury korespondencji prywatnej i publicystycznej Henryka Sienkiewicza z Ameryki przez pryzmat połączenia w niej dwu tematów: geograficznego oraz tożsamościowego. Poszczególne, oficjalne i nieoficjalne, korespondencje stanowią w tym ujęciu zapis specyficznego tożsamościowego autoprojektu, którego skuteczność oddziaływania na czytelników wynikała z umiejętnego powiązania przez pisarza paktu faktograficznego z fikcjotwórstwem.

EN

The article is an attempt at reading Henryk Sienkiewicz’s private and journalistic correspondence from America through the prism which merges two topics: geography and identity. The particular official and unofficial letters are seen in this view as a record of a special self-project of identity whose efficacy of impact on the receiver resulted from the writer’s skillful combination of fact-collecting with fiction-writing.

3

Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza

75%

Pietrzak M.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2015

|

vol. 14

285-296

EN

The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Poles on the basis of Henryk Sienkiewicz’s feuilletons. This image is determined by the speaker’s point of view. Creating his image of Polish society, Sienkiewicz adopted the following points of view: the POV of a Pole, the POV of a thrifty economist, the POV of a positivist and the POV of a Christian. As a Polish citizen, he criticizes his compatriots for the fact that they do not respect their native tongue. As a thrifty economist, he exposes numerous instances of their profligacy. As a positivist, Sienkiewicz notes the backwardness of the countryside and proposes specific initiatives to address this problem. Finally, assuming the perspective of a Christian, he unmasks false piety. This image of the Poles is predominantly negative. The fact that Sienkiewicz highlighted his compatriots’ weaknesses and focused on their wastefulness, rather than on their positive attributes, could be motivated by censorship concerns. Russian censors were very effective in suppressing all forms of manifesting Polish national identity and were more inclined to accept critical opinions.

4

Indywidualizacja języka bohaterów jako element charakterystyki postaci w powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy

75%

Warda-Radys L.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2017

|

vol. 16

267-282

PL

W artykule został podjęty temat indywidualizacji języka bohaterów powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy. Celem badania było stwierdzenie, jakie cechy języka i stylu wypowiedzi przypisane zostały bohaterom oraz jakich środków językowych użył autor omawianej powieści, by wykreowane postacie scharakteryzować jako członków określonej społeczności etniczno-kulturowej i jako konkretne indywidua, obdarzone swoistymi cechami osobowości. Analizie poddano język trzech grup powieściowych postaci. Język czternastoletniego Stasia to język dorosłego człowieka, który przedstawia otaczającą rzeczywistość, tłumaczy ją i komentuje. Ma dużą wiedzę i umiejętności retoryczne. W języku Nel uwidaczniają się przede wszystkim liczne cechy języka dziecięcego (emocjonalność, skłonność do zadawania pytań). Kali to wyraziście zbudowana postać przedstawiciela egzotycznej kultury: prosty, nieco naiwny chłopak, który pod koniec powieści zmienia się w króla Wa-himów. Do indywidualizacji jego języka Sienkiewicz, oprócz specyficznej leksyki (autentycznych słów- -cytatów z języka suahili), wykorzystał zjawiska fleksyjne i składniowe. W języku Arabów pojawiają się obce wyrazy (charakterystyczne dla kultury arabsko-islamskiej). Cechą ich języka jest skłonność do hiperbolizacji. Ekspresja negatywna w ich wypowiedziach pośrednio charakteryzuje mówiących jako osoby gwałtowne i okrutne. W języku Sudanki Fatmy można zaobserwować cechy stylu kobiecego: skłonność do emfazy i wyolbrzymień. Autor W pustyni i w puszczy potrafił także dopasować sposób mówienia bohaterów do ich chwilowego nastroju, stanu emocjonalnego.

EN

The topic of the article is the individualization of the characters’ language in the novel W pustyni i w puszczy by Henryk Sienkiewicz. The purpose of the study was to find out what features of the language and style were ascribed to the characters of the novel, and what linguistic means were used by the author to characterize the created characters both as members of an ethnic/ cultural community and particular individuals, endowed with the specific personality traits. The language of three groups of characters has been analysed. The language of fourteen years old Staś is the language of a grown-up man, who describes the surrounding reality, explains it and comments on it. He possesses a large knowledge an the rhetoric skills. The language of Nel reveals primarily numerous features of a child language – emotionality and tendency to asking questions. Kali is a suggestively portrayed member of an exotic culture – a simple, somewhat naive boy, who at the end of the novel changes into the king of the Wa-hima. In order to individualize the language of the characters Sienkiewicz used not only the specific lexis (including the genuine Swahili words), but also the inflection and syntax. In the language of the Arabs there appear foreign words, characteristic of the Arab/Islamic culture. One feature of their language is the tendency to hyperbolizing. The negative expression of their utterances indirectly characterizes them as violent and cruel persons. In the language of a Sudanese Fatma the feminine style features can be observed – the tendency to speak with emphasis and exaggeration. The author was also capable of adjusting the characters’ way of speaking to their momentary moods or affective states.

5

Obraz Indian w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza w kontekście publicystyki „Wędrowca”. Cz. II. Sposoby prezentacji społeczności indiańskiej

75%

Pietrzak M.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2018

|

vol. 17

243-259

PL

Celem artykułu jest przedstawienie obrazu rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, nakreślonego przez Henryka Sienkiewicza w Listach z podróży do Ameryki. Obraz ten był konfrontowany z obrazem Indian przedstawionym w artykułach „Wędrowca”. Analizy dowiodły, że Sienkiewicz szczególnie chętnie opisywał przedstawicieli społeczności indiańskiej z perspektywy ich wyglądu zewnętrznego, uwarunkowań kulturowych oraz cech psychicznych. W mniejszym stopniu interesował go aspekt społeczny, ekonomiczny i religijny. Punkt widzenia Europejczyka jest dominującym w opisie i ocenie Indian zarówno w Listach z podróży, jak i artykułach „Wędrowca”. Przy czym Sienkiewicz starał się stworzyć w miarę zobiektywizowany obraz społeczności indiańskiej. Indianie ukazani byli jako ci, którym zabiera się wolność, a ich głównym wrogiem jest postęp cywilizacyjny. Z kolei w publicystyce „Wędrowca” dominuje obraz Indian jako wrogów cywilizacji, stanowiących zagrożenie dla białych osadników.

EN

The purpose of the article is to present the picture of the indigenous inhabitants of North America painted by Henryk Sienkiewicz in his Letters from a Journey to America. That picture of the Indians was confronted with the one presented in the articles published in ‘Wędrowiec’ [a Polish weekly]. According to the analyses that have been conducted Sienkiewicz quite often described the representatives of the Indians community from the perspective of their external appearance, cultural conditions and psychological features. He was much less interested in the religious and socio-economic aspect. The point of view of the European is dominant in his description and evaluation of Indians both in the Letters from a Journey and in the articles published in ‘Wędrowiec’. On the other hand, Sienkiewicz did his best to create a relatively objective picture of the Indians community. The Indians were portrayed as the ones who had been taken freedom away from, and their main enemy was the civilisational progress. In turn, in ‘Wędrowiec’ the Indians were depicted as enemies of the civilisation and a threat to the settlers.

6

Środki artystycznego obrazowania w Listach z Afryki Henryka Sienkiewicza

75%

Kowalska D.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2017

|

vol. 16

149-162

PL

W artykule omawia się wybrane środki artystycznego obrazowania w Listach z Afryki Henryka Sienkiewicza. Analiza materiałowa pokazuje, że obrazowość i plastyczność opisów zamieszczonych w analizowanych tekstach jest rezultatem wykorzystania różnych środków stylistyczno- językowych, a do najbardziej wyrazistych należą: 1) porównania oraz 2) przymiotniki i imiesłowy przymiotnikowe w funkcji przydawki. Pisarz w konstrukcjach porównawczych umiejętnie sięgał po skojarzenia bliskie polskiemu czytelnikowi, odwoływał się do jego doświadczeń, tradycji i kultury, konsekwentnie zestawiał egzotykę ze swojskością, dzięki czemu Afryka przybierała formy, barwy i kształty oswojone, bliższe, łatwiejsze do wyobrażenia. Wysoka frekwencja przymiotnikowych określeń, odnoszących się oprócz zmysłu wzroku, także do zmysłu smaku, węchu, słuchu i dotyku, jest rezultatem dbałości pisarza, by opis afrykańskiej rzeczywistości angażował wszystkie zmysły odbiorcy i dawał złudzenie uczestniczenia w egzotycznej podróży. Ta wszechstronność odczuć i skojarzeń zmysłowych niewątpliwie uwypuklała realizm opisu, silnie oddziaływała na wyobraźnię odbiorcy, potęgując obrazowość. Trzeba podkreślić, iż tego typu leksyka nie pełni funkcji ornamentacyjnej, lecz zawsze podkreśla jakiś istotny szczegół opisywanego przedmiotu lub zjawiska, co zapewne wynikało z założeń gatunkowych utworu, uwzględniających oczekiwania potencjalnych odbiorców, przede wszystkim zaś ścisłej, wiernej i plastycznej relacji z podróży.

EN

The article discusses selected linguistic exponents of the imagery in the Letters from Africa by Henryk Sienkiewicz. The material analysis has shown that the imagery and vividness of the descriptions contained in the analysed texts are the result of various stylistic and linguistic devices. The most salient of them include: 1) the comparisons, 2) the adjectives and adjectival participles in the function of an attribute, 3) the accumulations of the semantically and syntactically parallel elements. In the comparative constructions the writer skilfully used the associations comprehensible to the Polish reader, made reference to his experiences, tradition and culture, consequently confronted the exotic with the domestic, thereby making the forms, colours and shapes of Africa more familiar, closer, and more easily imaginable. High frequency of the adjectival epithets, referring – except to the sight – also to the taste, smell, hearing, and touch, is the result of the writer’s concern that his description of the African reality engaged all the senses of the reader and gave him the illusion of participating in the exotic journey. This comprehensiveness of the sensations and sensory associations undoubtedly intensified the reality of the descriptions and strongly affected the imagination of the reader, enhancing the imagery. It should be emphasized that the lexis of this kind doesn’t perform an ornamental function, but always underlines some significant element of the described object or occurrence, probably as a results of the genre assumptions, which took into account the expectations of the potential readers, and, above all, the accurate, true, and vivid account of the journey.

7

Błoto na szosie od „Pociechy” do Warszawy jest jednym z najcelniejszych i najgłębszych błot na świecie. Funkcje form superlatywnych w felietonach Henryka Sienkiewicza

75%

Pietrzak M.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2017

|

vol. 16

189-204

PL

Celem artykułu jest określenie funkcji form superlatywnych występujących w kronikach felietonowych Henryka Sienkiewicza. Teksty pochodzą z lat 1873–1875, czyli z okresu, kiedy Litwos był czynnym dziennikarzem. Wyekscerpowana baza materiałowa liczy ok. 500 superlatywów (zarówno form syntetycznych, jak i analitycznych oraz wtórnych użyć). Uśredniając dane liczbowe, w jednym felietonie Sienkiewicza występuje 8 superlatywów. Formy superlatywne stanowią materiał zróżnicowany zarówno pod względem formalnym, jak i znaczeniowym, a co za tym idzie – funkcjonalnym. Szczegółowe funkcje determinowane są przez kontekst użycia. Funkcja prymarna, czyli intensyfikacja cechy wyrażonej przez przymiotnik lub przysłówek, służyła różnym celom – najczęściej perswazyjnym, ponadto była wykładnikiem wartościowania, hiperbolizacji i delimitacji. Dotychczasowe badania nad warsztatem pisarskim autora Trylogii każą tłumaczyć znaczną frekwencję superlatywów specyfiką gatunkową felietonu – czyli tendencją do wyolbrzymiania zjawisk, ich perswazyjnego przerysowywania.

EN

The purpose of the article is to identify the functions of the superlative forms in the feuilletonschronicles by Henryk Sienkiewicz. The texts date from 1873 to 1875, i. e. from the time when Litwos was an active journalist. The excerpted material basis contains ca. 500 superlatives (both the synthetic and analytic ones, as well as their secondary usages). On average in one feuilleton by Henryk Sienkiewicz there is 8 superlatives. Superlative forms constitute a material diverse with respect to both form and meaning, and therefore – the function. The particular functions are determined by the usage context. The primary function, i.e. the intensification of the feature expressed by the adjective or the adverb, served different purposes – most frequently persuasive ones. Moreover, it was an exponent of the valuation, hyperbolizing, and delimitation. The existing research into the writing craft of the author of Trilogy explains the considerable quantity of superlatives by the feuilleton genre specificity – i. e. the tendency toward overestimating and persuasive exaggerating.

8

Rdzenni mieszkańcy Czarnego Lądu w oczach Henryka Sienkiewicza podróżnika na materiale Listów z Afryki (1892)

75%

Kowalska D.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2018

|

vol. 17

211-228

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wizerunku rdzennych mieszkańców Afryki, z którymi Sienkiewicz miał kontakt podczas egzotycznej wyprawy, odbytej na przełomie 1890/1891 roku. Podstawę materiałową do rozważań stanowi zapis relacji z podróży, który przyjął popularną w drugiej połowie XIX wieku formę listu z podróży – Listy z Afryki. Opracowanie wpisuje się w nurt badań nad stereotypami etnicznymi prowadzonymi w perspektywie historycznej. Do przeprowadzenia analiz wykorzystane zostały pojęcia punktu widzenia (przyjętego przez autora tekstu) oraz perspektywy. Zanalizowany w ten sposób materiał leksykalny pozwolił określić punkty widzenia oraz wskazać inwentarz aspektów, pod względem których postrzega się przedstawicieli obcych narodowości. Dominującym punktem widzenia przyjętym w opisie mieszkańca Czarnego Lądu jest europocentryzm. Sienkiewicz w swoich podróżach był Polakiem o silnej tożsamości narodowej oraz Europejczykiem. Natomiast wśród aspektów profilujących narodowość murzyńską wyróżniono następujące: aspekt fizyczny, kulturowy, psychiczny oraz społeczny. W analizowanych tekstach w sferze ocen zaznacza się protekcjonalne traktowanie Murzynów i ich cywilizacji. Pisarz jest przeświadczony o cywilizacyjnej i religijnej wyższości Europejczyków, toteż cywilizowanie Murzynów uznaje za niezbędne. Murzyni są postrzegani jako niewolnicy lub słudzy, o niskim statusie społecznym, wyglądający egzotycznie, ubodzy w sferze materialnej i duchowej. Wydaje się, że na taki sposób opisu wpłynął ogólny mechanizm tworzenia stereotypów: wyraźnie wyodrębnienie grupy „obcej” oraz przypisanie jej zestawu stałych cech.

EN

The article presents a picture of the indigenous inhabitants of Africa whom Sienkiewicz met during his exotic expedition made at the end of 1890 and at the beginning of 1891. The material basis for the analysis is a written account of the journey in the form of letters, which was very popular in the second half of the 19th century, Listy z Afryki [‘Letters from Africa’]. The article may be placed in the trend of research into ethnic stereotypes from a historical perspective. In her analysis the author uses the terms of ‘point of view’ (of the author) and ‘perspective’. The lexical material, analysed in that way, allows to define the points of view and the inventory of aspects from which representatives of foreign nationalities are perceived. The dominant point of view while describing the black inhabitants of Africa is Eurocentrism. Sienkiewicz in his journeys was a European and a Pole with a strong national identity. Among the aspects profiling the Black nationality the following ones have been distinguished: physical, cultural, psychological and social. The Niggers and their civilisations are treated in a condescending way in the analysed texts. The writer is convinced of the civilisational and religious superiority of the Europeans, that is why he finds it indispensable to civilise the Niggers. The Blacks are perceived as slaves or servants of low social status, looking exotically, being materially and spiritually poor. This way of describing seems to have been influenced by a general mechanism of creating stereotypes: isolating a foreign group and attributing a set of permanent features to it.

9

O kilku skrzydlatych słowach Henryka Sienkiewicza

75%

Ignatowicz-Skowrońska J.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2017

|

vol. 16

97-106

PL

Przedmiotem opisu w artykule są wybrane Sienkiewiczowskie skrzydlate wyrażenia, czyli upowszechnione w języku słowa i związki wyrazowe, których obecność w polszczyźnie zawdzięczamy autorytetowi i dziełom Henryka Sienkiewicza. Jak przekonują badania, niektóre z analizowanych przykładów to twory samego pisarza, inne po raz pierwszy użyte zostały przez kogoś innego, ale uskrzydliły się za sprawą dzieł autora Krzyżaków. Przykładem inwencji językowej Sienkiewicza jest użycie nieznanego w jego czasach w polszczyźnie literackiej wyrazu mocarny w znaczeniu ‘mocny, silny; potężny’. Z kolei związki wyrazowe typu Boże, ty to widzisz i nie grzmisz czy klękajcie narody mają wprawdzie innych twórców niż Sienkiewicz, ale uskrzydlenie się zawdzięczają jego tekstom, ich poczytności i popularności.

EN

The subject of description in this article are the selected wingy expressions by Henryk Sienkiewicz, i.e. the words and collocations, commonplace in the Polish language, which entered into usage due to the authority and works by Henryk Sienkiewicz. The results of the study have shown that some of the analysed examples were coined by the writer himself, whereas the other had been used for the first time by someone else, but became wingy owing to the works by the author of The Knights of the Cross. An example of Sienkiewicz’s linguistic invention is the use of the unknown at his time in the Polish literary language word mocarny in the sense of ‘strong’, ‘powerful’, ‘mighty’. The expressions of the type God, You can see this and don’t thunder or Kneel, the nations weren’t created by Sienkiewicz himself, but became wingy as a results of the wide circulation of his writings and their popularity with readers.

10

Wybrane aspekty recepcji twórczości Henryka Sienkiewicza na Śląsku. Rekonesans

75%

Kosowska E.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2020

|

issue 10 (13)

385-398

EN

While exploring the reception of Henryk Sienkiewicz’s works in Upper Silesia, the author ponders the following problems: 1) the impact of Katolik [Catholic], a newspaper written in Polish, on the preparation of recipients to the reading of the novels; 2) the influence of the message contained in the novels (the so called case of von Olszewski’s testament); and 3) artistic inspirations and ideological polemics with Sienkiewicz’s message (Jan Kupiec from Łąka). The paper argues that the reception of Sienkiewicz’s works by individual readers brought up in foreign cultural context can be remoulded not only into symbols of the revival of past familial connections with the motherland but can also become an origin of the fascination with the very phenomenon of national identity restitution.

PL

Omawiając recepcję twórczości Henryka Sienkiewicza na Śląsku, autorka podejmuje trzy kwestie: 1) znaczenia polskojęzycznej gazety „Katolik” w przygotowaniu odbiorców do lektury powieści, 2) wpływu przesłania zawartego w powieściach Sienkiewicza (tzw. przypadek testamentu von Olszewskiego) oraz 3) inspiracji artystycznych i polemik ideowych z przesłaniem Sienkiewicza (Jan Kupiec z Łąki). Artykuł pokazuje, że odbiór powieści Sienkiewicza przez pojedynczych czytelników wychowywanych w obcym kontekście kulturowym nie tylko bywa przekształcany w symbole odradzania dawnych rodzinnych związków z ojczyzną, ale i staje się zaczynem fascynacji samym zjawiskiem restytucji świadomości narodowej.

11

„Rozmiłowanie w niespodziankach”. Sienkiewiczowskie warianty anagnoryzmu

75%

Samborska-Kukuć D.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2017

|

issue 7(10)

71-83

EN

Although the use of anagnorisis in literature dates back to ancient times, it is still easily found in Henryk Sienkiewicz’s works. Aristotle defines anagnorisis as "a change from ignorance to knowledge, producing love or hate between the persons destined by the poet for good or bad fortune". This literary device appears in almost all novels by Sienkiewicz and is always aptly incorporated in a way which is a logical consequence of the events and which leads to revealing some kind of mystery. Coupled with dynamic plot, remarkable protagonists, and devices typical of Walterscottism, it accounts for the attractiveness of Sienkiewicz’s works. Most frequently, it is a recognition of a character be it against their will or at their volition, but also self-recognition, a moral or ideological initiation. The most excellent ones include anagnorisis in Whirlpools (solving the secret of Agnes Anney), in Sir Michael (unmasking Asia), and in The Deluge (Kmicic’s rehabilitation). In each novel the anagnorises used have intended impact on the reader and induce the empathic effect of Catharsis.

12

Henryka Sienkiewicza obrazy nagości

75%

Samborska-Kukuć D.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2015

|

issue 5(8)

73-105

EN

The paper focuses on the previously unexplored topic of various forms of nudity in Sienkiewicz’s writing. The writer’s entire literary output is reviewed here, with special reference to novels (Quo vadis in particular is notorious for a plethora of sadistic erotic scenes). Given the writer’s extraordinary talent for seduction and his creative capabilities, the paper looks into images that could have been considered indecent at that time andwere prudently hushed up. The following modules: Collective nudity and mutilated nudity, Separate naked bodies, Diana at a water fountain, Human statues, and Naked manhood look at Sienkiewicz’s depiction of corporeality, eroticism, and sexuality, which, combined with cruelty, recur to reveal the writer’s intimate fantasies. The figures commonly used by Sienkiewicz in his works making recourse to mythology and other cultural texts include animalisation, reification, hyperbole, and synecdoche; they are particularly refined when it comes to nudity.

13

„Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu

75%

Sikora I.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2017

|

vol. 3

215-228

EN

This article aims to reconstruct – on the basis of Eliza Orzeszkowa’s letters – the relationship between the authoress and Henryk Sienkiewicz. Information about his artistic and personal biography as well as his works appears in Orzeszkowa’s epistolography since 1877, and returns until March 1909. Several years’ period of admiring Sienkiewicz’s works by Orzeszkowa and a distance on his part ended in 1880 as a result of the fact that Sienkiewicz questioned Orzeszkowa’s Vilnius editorial works. Lack of mutual liking between the writers did not prevent Orzeszkowa to see Sienkiewicz’s artistic mastery. She emphasized that he introduces a philosophical and spiritual essence of the human condition. In 1903, during the anti-Sienkiewicz campaign, she made an unambiguous defense of his works calling him “the greatest artist”.

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja – na podstawie listów Elizy Orzeszkowej – relacji pomiędzy pisarką a Henrykiem Sienkiewiczem. Informacje o artystycznej i prywatnej biografii Sienkiewicza oraz jego utworach pojawiają się w epistolografii Orzeszkowej od roku 1877 i powracają aż do marca 1909 roku. Kilkuletni okres admirowania dzieł pisarza przez Orzeszkową i dystansu z jego strony kończy się w roku 1880 wskutek zakwestionowania przez Sienkiewicza wartości wileńskich wydawnictw autorki. Brak wzajemnej sympatii między pisarzami nie przeszkodził Orzeszkowej dostrzegać artystycznej maestrii Sienkiewicza. Podkreślała wszakże, że zapoznaje on filozoficzno-duchową istotę ludzkiego losu. W roku 1903, w czasie trwania antysienkiewiczowskiej kampanii, dokonała jednak jednoznacznej obrony wartości twórczości Sienkiewicza, nazywając go „artystą największym”.

14

Jubileusz dwudziestopięciolecia pracy literackiej Henryka Sienkiewicza. Wybór korespondencji (część I)

75%

Błasińska A.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2021

|

vol. 27: IZOLACJA I KOMUNIKACJA – ROZWAŻANIA NAD FORMAMI KOMUNIKACJI LITERACKIEJ I KULTUROWEJ

208-229

EN

The article contains an editorial study of thirteen letters from the years 1899-1900, addressed to Henryk Sienkiewicz for the twenty-fifth anniversary of his literary activity. To celebrate the occasion, notes of congratulations, wishes, and sometimes even literary works, were sent to Sienkiewicz. Among the authors of these letters, one can identify artists, editors, or literary historians (Jan Styka, Julian Ochorowicz, Jan Piński, and Zygmunt Sarnecki, among others). The presented material is located in the Jagiellonian Library collection in Kraków (item code 6998 IV).

15

Henryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej

75%

Mariak L.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

vol. 61

|

issue 1

547-560

EN

The aim of the article is an attempt to answer the question of what kind of person Sienkiewicz was privately and what relations he had with the immediate family. The analysis is based on selected linguistic features (especially formative and lexical) and the content of H. Sienkiewicz’s private letters. The selection of the material encompasses more than 600 letters written in nearly 40 years to six immediate family members. Because of the addressees of the correspondence and the issues involved, most focus is placed on the marriage and parental relations. The research revealed many important, interesting details from Sienkiewicz’s still little-known private and emotional life.

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie jakim człowiekiem prywatnie był Sienkiewicz oraz jakie relacje łączyły go z członkami najbliższej rodziny. Podstawą analizy są wybrane cechy językowe (zwłaszcza formy adresatywne i leksyka nacechowana) oraz treść listów prywatnych H. Sienkiewicza. Ekscerpcja materiału objęła korpus ponad 600 listów pisanych w ciągu prawie 40 lat do sześciorga członków najbliższej rodziny. Ze względu na adresatów korespondencji i poruszaną w niej problematykę najwięcej miejsca poświecono relacjom małżeńskim i rodzicielskim. W toku badań ujawniono wiele istotnych, ciekawych szczegółów z wciąż jeszcze słabo poznanego życia prywatnego, uczuciowego Sienkiewicza.

16

Sienkiewiczowskie kłopotliwe konteksty (inspiracje?)

75%

Mazan B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

225-251

EN

The subject of the research are literary convergences that link the prose of the forgotten writer of the Positivist period, Stanisław Grudziński, with the works of Henryk Sienkiewicz, especially with his Trilogy. The comparative analysis includes Grudziński’s novels (Powieści ukraińskie, 1879–1880; Zuch dziewczyna. Powieść obyczajowa, Warszawa 1879). The confluences concern characteristic linguistic devices that render the Ukrainian flavour, fictional entanglements and literary portraits of the main and the secondary protagonists, the identical names of Zagłoba and Horpyna appearing in the texts of both writers. However, the above may be considered as manifestations of dissimilarities within the similar. Sienkiewicz may have been using the same cultural inspirations as Grudziński for the purpose of conjuring up the Ukrainian reality. It is also possible that Sienkiewicz remembered some elements of Grudziński’s prose, using those motifs and ideas which he considered worth developing. In relation to his hypothetical literary predecessor, Sienkiewicz appeared incomparably superior in terms of his artistic imagination, patterns of storytelling, creative development of his characters, as well as his mastery of language. In effect, Sienkiewicz obliterated the memory of Grudziński, who could have served as a model for his own literary works.

PL

-

17

Warsztat dziennikarski Henryka Sienkiewicza – prolegomena

75%

Pietrzak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

143-156

EN

Henryk Sienkiewicz is not only a well-known Polish writer appreciated for his mastery of language but also a journalist – reviewer, reporter and columnist of Warsaw newspapers of the second half of the 19th century. The paper is devoted to the most important features of Sienkiewicz’s journalistic workshop: skilful use of informal Polish with its phraseological and idiomatic vocabulary and aphorisms. Sienkiewicz, also known by the pseudonym „Litwos”, masterly used syntactic means: for creation and gradual increase of tension, for using rhythm in statements and for exposing those meanings that cannot be expressed only by words. Rich syntactic constructions based on parallel structures emphasized with anaphora or contrast and frequent use of enumeration are his favorite ways of building sentences. The importance of contextual background of Henryk Sienkiewicz’s workshop implied by his upbringing, education and interests is also stressed in this paper.

PL

-

18

Język codziennej komunikacji w niecodziennym opracowaniu w Listach z Afryki Henryka Sienkiewicza

75%

Kowalska D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

157-172

EN

The article discusses the selected elements of the style presented in Letters from Africa by Henryk Sienkiewicz. The analysis of the lexical-phraseological and the syntactic layers of the text demonstrates that in Letters from Africa the artistic language is consciously created and functional. Its characteristic, stylistic feature is the extensive use of colloquial language, fixed, idiomatic phrases, proverbs and proverbial expressions. Therefore, such use of lexicon and phraseology refers to the traditional trends of the Polish language, the vivid language of everyday communication. What strikes the readers is the quantitative as well as the qualitative abundance of this type of marked units of language. This verbal layer, inextricably linked with the everyday language of the Polish people, is subject to the artistic syntactic rules characteristic of the rhetorical style. The skillful combination of two stylistic features is a testimony to the high value of the text: on the one hand, simplicity and moderation in the lexical-phraseological layer; on the other hand, abundance and poetic elegance which are present mainly in the syntactic layer. Thus, Letters from Africa reflect the language of common, everyday communication in an uncommon study.

PL

-

19

Znaczenie pierwszego przekładu „Quo vadis” w koreańskim życiu kulturalno-społecznym w pierwszej połowie XX wieku

71%

Choi (Czoj) S.-E. E., Lee H.-J.

Pamiętnik Literacki

|

2018

|

vol. 109

|

issue 2

163-182

PL

Powieść Henryka Sienkiewicza „Quo vadis” w przekładzie autorstwa Hong Nan-Pa, który ukazał się częściowo w prasie w 1920 roku (wydanie książkowe 1921), miała ogromny wpływ na życie społeczne w Korei. Społeczeństwo koreańskie lat dwudziestych XX wieku interesowało się cywilizacją Zachodu i jej nowoczesnymi wartościami. W tym czasie przekładano na koreański wiele dzieł literatury zachodniej, lecz z powodu sytuacji politycznej zdarzały się ingerencje cenzury (np. w przypadku prasowej publikacji „Quo vadis”). Hong Nan-Pa podjął się tłumaczenia „Quo vadis” z racji alegorii patriotycznej, jak i z uwagi na rozbudowany wątek miłosny, dzięki czemu powieść trafiała w gusty koreańskiego społeczeństwa, w którym, z jednej strony, panowały wówczas nastroje antykolonizacyjne, a z drugiej, następowały przemiany kulturowo-obyczajowe związane z tzw. dyskursem o miłości.

EN

Henryk Sienkiewicz’s novel “Quo vadis” translated by Hong Nan-Pa published in parts in the press in 1920 (book publication in 1921) had a considerable influence on the social life in Korea. The Korean society of the 1920s showed much interest in Western civilisation and its modern values. At that time many works of Western literature appeared in Korean translation, but due to the political situation censorship interferences were observed (as, for example in the press publication of “Quo vadis)”. Hong Nan-Pa started translating “Quo vadis” both on account of his patriotic allegory, and due to a developed love affair thread present in the book. For those reasons the novel reached the taste of Korean society in which on the one hand, anti-colonial atmosphere prevailed, while on the other hand cultural and moral changes connected with so-called discourse on love were taking place.

20

Wizerunek kobiety w amerykańskiej korespondencji Henryka Sienkiewicza

71%

Chomiuk A.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 2

71-88

PL

W artykule przestawione są Sienkiewiczowskie wyobrażenia na temat kobiet zawarte w jego "Listach z podróży do Ameryki". Badane są wypowiedzi Litwosa odnoszące się do realnych i postulowanych zachowań kobiet, przypisanych im ról społecznych oraz cech konstytuujących kobiecość jako kategorię społeczno-kulturową. Szerszym kontekstem owych publicystycznych obserwacji stają się współczesne autorowi dyskursy dotyczące różnic między płciami i kwestii emancypacyjnych.

EN

The article presents Sienkiewicz’s images of women from his "Listy z podróży do Ameryki" ("Letters from a Trip to America"). It researches Litwos’ statements referring to real and postulated woman behaviours, the social roles attributed to women, and the features which constitute femininity as a social-cultural category. The discourses concerning the differences between sexes and emancipation problems contemporary to Sienkiewicz make a broader context of the presented journalistic observations.

Refine search results

Historyczne powieści Henryka Sienkiewicza w ocenie współczesnych i ich wartość ponadczasowa

Bio/geo/grafia jako autokreacja. O Sienkiewiczu w Ameryce

Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza

Indywidualizacja języka bohaterów jako element charakterystyki postaci w powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy

Obraz Indian w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza w kontekście publicystyki „Wędrowca”. Cz. II. Sposoby prezentacji społeczności indiańskiej

Środki artystycznego obrazowania w Listach z Afryki Henryka Sienkiewicza

Błoto na szosie od „Pociechy” do Warszawy jest jednym z najcelniejszych i najgłębszych błot na świecie. Funkcje form superlatywnych w felietonach Henryka Sienkiewicza

Rdzenni mieszkańcy Czarnego Lądu w oczach Henryka Sienkiewicza podróżnika na materiale Listów z Afryki (1892)

O kilku skrzydlatych słowach Henryka Sienkiewicza

Wybrane aspekty recepcji twórczości Henryka Sienkiewicza na Śląsku. Rekonesans

„Rozmiłowanie w niespodziankach”. Sienkiewiczowskie warianty anagnoryzmu

Henryka Sienkiewicza obrazy nagości

„Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu

Jubileusz dwudziestopięciolecia pracy literackiej Henryka Sienkiewicza. Wybór korespondencji (część I)

Henryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej

Sienkiewiczowskie kłopotliwe konteksty (inspiracje?)

Warsztat dziennikarski Henryka Sienkiewicza – prolegomena

Język codziennej komunikacji w niecodziennym opracowaniu w Listach z Afryki Henryka Sienkiewicza

Znaczenie pierwszego przekładu „Quo vadis” w koreańskim życiu kulturalno-społecznym w pierwszej połowie XX wieku

Wizerunek kobiety w amerykańskiej korespondencji Henryka Sienkiewicza