Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Historia myśli ekonomicznej
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ewolucja poglądów na temat wartości od starożytności do współczesności

100%
Bochenek M.
Studia Ekonomiczne
|
2016
|
vol. 259
19-27
PL
W literaturze pojęcie wartości pojawiło się dzięki Herodotowi w V w. p.n.e. Arystoteles wyodrębnił wartość użytkową i wartość wymienną oraz domagał się wymiany towarów o równych wartościach. Św. Tomasz z Akwinu twierdził, że wartość jest określana przez ilość pracy, koszty produkcji, potrzeby i dochody nabywców oraz ilość oferowanych do sprzedaży dóbr. R. Cantillon wskazał, że ceny rynkowe oscylują wokół wartości właściwej dóbr. Dla A.R.J. de Turgota potrzeby i możliwości nabywcze decydują o wartości ustalonej przez kontrahentów. G.F. Le Trosne uznał natomiast, że wartość właściwa determinowana jest przez wartość użytkową, koszty produkcji oraz obfitość rzeczy. A. Smith oraz D. Ricardo uczynili z wartości fundament systemu naukowego ekonomii. Prekursorzy kierunku subiektywno-marginalnego, a także autorzy rewolucji marginalnej, uzależnili z kolei wartość dóbr od subiektywnych odczuć jednostek zaspokajających swoje potrzeby. Propozycje V. Pareta, G.K. Cassela i W.M. Zawadzkiego, dotyczące wyrugowania kategorii wartości z ekonomii, stawiają przed współczesnymi ekonomistami zadanie poszukiwania i ewentualnego ustalenia na nowo źródła i miernika wartości dóbr i usług.
EN
In the literature, the concept of value appeared owing to Herodotus in the fifth century BC. Aristotle distinguished between value in use and exchange value, and demanded exchange of goods of equal value. St. Thomas Aquinas argued that value is determined by the amount of work, production costs, income needs of buyers, and the amount of goods offered for sale. R. Cantillon pointed out that market prices oscillate around the intrinsic value of goods. For A.R.J. de Turgot, purchasing needs and opportunities determine the value as set by contractors. G.F. Le Trosne acknowledged, however, that intrinsic value is determined by the value in use, production costs, and the abundance of goods. A. Smith and D. Ricardo considered value as the foundation of a scientific system of economics. In turn, the precursors of the subjective-marginal school and the authors of the marginal revolution made the value of goods conditional upon the subjective feelings of individuals whose needs are being met. The proposals of V. Pareto, G.K. Cassel, and W.M. Zawadzki were to displace the category of value from economics. They pose the task to contemporary economists of searching for and possibly establishing a new source and measure for the value of goods and services.
2

Natura kryzysu w świetle analizy filozoficzno-ekonomicznej

75%
Zalesko M., Kargol-Wasiluk A.
Ekonomista
|
2021
|
issue 6
826-841
PL
W artykule została przedstawiona natura kryzysu w perspektywie humanistyczno-społecznej. W przeświadczeniu autorów wyjaśnieniu procesu pojawiania i rozprzestrzeniania się kryzysów powinna towarzyszyć nie tylko ekonomia, lecz także refleksja z obszaru filozofii, a nawet sfery nauk politycznych. Opracowanie ma charakter przeglądowy. Zostało przygotowane przy wykorzystaniu metody analizy i krytyki piśmiennictwa. Zastosowano podejście deskryptywne i interdyscyplinarne. Wielowątkowy charakter rozważań na temat architektury kryzysu powinien pobudzić dyskusję, która, być może, stanie się fundamentem do bardziej precyzyjnej interpretacji zjawisk kryzysowych (spojrzenie holistyczne na pojawiające się wokół nas problemy ma znaczenie). Celem artykułu jest wskazanie różnych możliwości analizy istoty kryzysów. Za punkt wyjścia prowadzonych rozważań przyjęto ukazanie złożoności kryzysów, a także ich trajektorii. W dalszej kolejności są eksponowane problemy ekonomistów z przewidywaniem wystąpienia zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki. Dyskusję zamyka część poświęcona debacie polskich ekonomistów nad anatomią kryzysu (interpretacją źródeł kryzysów oraz ich implikacji dla szeroko rozumianej sfery życia człowieka). W zakończeniu sformułowano wnioski dotyczące kontestacji przestarzałego myślenia ekonomicznego o szeroko rozumianych zjawiskach kryzysowych. Okazuje się bowiem, że kryzysy coraz bardziej obnażają obszary nieładu w różnych sferach życia człowieka. Wskazują również na zawodność teorii ekonomii w kształtowaniu rzeczywistości w przestrzeni społecznej, ekonomicznej, a także politycznej.
EN
The article presents the nature of the crisis from the humanistic and social perspective. According to the authors, the explanation of the process of the emergence and spread of crises should be accompanied not only by economics but also by reflection in the field of philosophy, and even the sphere of political science. The study has an overview character. It was prepared using the method of analysis and criticism of the literature. A descriptive as well as an interdisciplinary approach was used. The multithreaded nature of considerations on the architecture of the crisis should stimulate a discussion that may become the basis for a more precise interpretation of crisis phenomena (a holistic view of the problems that arise around is significant). The aim of the study is therefore to indicate various possibilities of analyzing the essence of crises. The starting point for the considerations is to show the complexity of crises and their trajectories. Next, the problems of economists with predicting the occurrence of economic crises were highlighted. The last part of the research was devoted to the debate of Polish economists on the anatomy of the crisis (interpretation of the sources of crises and their implications for the broadly understood sphere of human life). In conclusion, authors formulated thesis regarding the contestation of outdated economic thinking about widely understood crisis phenomena. It turns out that crises reveal more and more areas of disorder in various spheres of human life. They also indicate the failure of economic theory in shaping the reality in the social, economic and also political space.
3

Wkład Tadeusza Kowalika do ekonomii w świetle opinii polskich ekonomistów

75%
Konat G.
Ekonomista
|
2019
|
issue 3
369-373
PL
Tadeusz Kowalik (1926-2012), profesor zwyczajny nauk ekonomicznych i wieloletni pracownik Polskiej Akademii Nauk, w swojej bez mała sześćdziesięcioletniej działalności naukowej (a także publicystycznej) koncentrował się głównie na problemach z obszaru historii myśli ekonomicznej oraz analizy porównawczej systemów gospodarczych. Był autorem, współautorem bądź redaktorem wielu prac - w tym kilkudziesięciu monografii oraz kilkuset artykułów naukowych i rozdziałów w monografiach - uznawanych za ważne dla rozwoju myśli ekonomicznej. O dużym znaczeniu myśli Т. Kowalika świadczą nie tylko powstałe w krótkim czasie po jego śmierci poświęcone mu publikacje, ale również wydania ważniejszych książek jego autorstwa w językach obcych, a także jego wieloletni pobyt w charakterze wykładowcy w uznanych zagranicznych ośrodkach akademickich.
4

Stulecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (1906-2006)

75%
Kaliński J.
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
|
2006
|
issue nr 12
86-91
XX
Przypomniano podstawowe fakty z początków istnienia SGH i dalszy rozwój tej instystucji.
5
Publication available in full text mode
Content available

Podejście ekonomistów do roli podatku w ekonomii

75%
Pomaskow J.
Studia Ekonomiczne
|
2018
|
vol. 349
173-182
PL
Celem artykułu jest analiza przemian zachodzących w poglądach ekonomistów w odniesieniu do roli podatków. Uwagę autorki zwróciły koncepcje: fizjokratyczna, klasycznej ekonomii liberalnej, niemieckiej szkoły historycznej, J.M. Keynesa, zwolenników syntezy neoklasycznej, F.A. Hayeka oraz przedstawicieli monetaryzmu, ekonomii strony podażowej, a także szkoły racjonalnych oczekiwań. Do rozważania tej kwestii została wykorzystana metoda analizy literatury przedmiotu. Głosy ekonomistów na temat rozszerzenia zakresu działań rządowych w gospodarkę pozostają podzielone. Zwolennicy większej aktywności państwa stoją na stanowisku, że poprzez wzrost wydatków rządowych możliwe jest zapewnienie społeczeństwu cennych dóbr publicznych. Sympatycy odmiennego poglądu są przeświadczeni o negatywnym wpływie wzrostu wydatków na wzrost gospodarczy, skutkującym transferem środków z sektora prywatnego do publicznego, który wykorzystuje je w sposób mniej efektywny.
EN
The aim of the article was to analyze the changes taking place in the views of economists on the role of taxes. The author’s attention was drawn to: physiocracy, classical liberalism, the historical school of economics, J.M. Keynes, the neoclassical synthesis, F.A. Hayek, monetarism, supply-side economics and the “rational expectations” school. To consider this issue was used the method of literature analysis. Scholars differ as to the extension of government activities to the economy. The followers of increasing of state activity, believe that the by increasing of public spending, it is possible to provide the public with valuable public goods. The supporters of a different approach are convinced of the negative impact of increased spending on economic growth, that result in the transfer of funds from private sector to the public sector, who use them less efficiently.
6
Publication available in full text mode
Content available

Sanacja śląska wobec niemieckiego kapitału w górnośląskim przemyśle

75%
Zagóra-Jonszta U.
Studia Ekonomiczne
|
2015
|
vol. 236
35-45
PL
W 1926 r. dokonał się w Polsce zamach stanu, zwany przewrotem majowym (na czele którego stał Józef Piłsudski), w wyniku czego sanacja zdobyła władzę. Wojewodą śląskim został Michał Grażyński, który rozpoczął proces polonizacji przemysłu pozostającego w rękach obcego kapitału. Celem artykułu jest przedstawienie polityki śląskiej sanacji wobec wielkiego kapitału na Górnym Śląsku, należącego w dużej mierze do Niemców. W artykule zwrócono uwagę na specyfikę polityki śląskiej sanacji wobec obcego kapitału. Zdecydowanie większy radykalizm, w porównaniu z polityką rządu centralnego, miał swoje uzasadnienie w niekorzystnej dla Polski polityce niemieckich kapitalistów. Stanowisko śląskiej sanacji widoczne było nie tylko w konkretnym działaniu, ale również w licznych wystąpieniach, zgłaszanych postulatach i rezolucjach.(
EN
In 1926 made in Poland the may revolution, sanation (supporters of Józef Piłsudski) came to power. Silesian provincial governor became Michał Grażyński, who started the process of polonization the industry, still in most remaining in the hands of foreign capital. The main goal of this article is to show Silesian sanation policy to big capital in Upper Silesia, largely belong to Germans. Pay attention to specifics of the policy which characterized much greater radicalism compared to the central government policy. Radicalism was justified by the German capitalists policy, unfavorable for Polish. Position of Silesian sanation was visible in specific action, also in numerous speeches, reported demands and resolutions.
7
Publication available in full text mode
Content available

O ewolucji ekonomicznej teorii wartości

75%
Giza W.
Studia Ekonomiczne
|
2016
|
vol. 259
49-59
PL
Celem opracowania jest analiza ewolucji ekonomicznej teorii wartości oraz określenie jej znaczenia na gruncie współczesnej teorii ekonomii. Zgodnie z przyjętą tezą: teoria wartości pełni współcześnie rolę metateorii, która nie jest przedmiotem głębszej refleksji, zwłaszcza tych ekonomistów, którzy tworzą w ramach jej głównego nurtu. Ekonomistów interesuje przede wszystkim mechanizm wartościowania oraz cena dobra interpretowana jako pieniężny przejaw jego wartości.
EN
The aim of the study is to analyze the evolution of the economic theory of value and to determine its importance in contemporary economic theory. According to the accepted thesis, nowadays, the theory of value serve as metatheory that are not subject to further reflection, especially for those economists who create in its mainstream. The economists are mainly interested in the evaluation mechanism and the price of a good interpreted as a monetary sign of its value.
8

Modelling in the Case of a Heterodox Economist: Success and Failure of Michał Kalecki

63%
Sulejewicz A.
Ekonomista
|
2021
|
issue 2
193-223
PL
Autor proponuje spojrzeć na dzieło M. Kaleckiego przez pryzmat historii myśli ekonomicznej uzbrojonej w metodologię ekonomii. Sugeruje zastosowanie w tym celu metaekonomicznego modelu przedstawionego przez U. Mäkiego, uzupełnionego pewnymi dodatkowymi elementami. Na podstawie przeglądu prac Kaleckiego dochodzi do wniosku, że praktycznie żadnego z czynników zidentyfikowanych przez Mäkiego jako źródła zawodności ortodoksyjnego modelowania ekonomicznego nie można przypisać Kaleckiemu. Jeśli tak, to powstaje pytanie, dlaczego bardziej poprawne modelowanie ekonomiczne, oparte na teorii Kaleckiego i teoriach pokeynesowskich, nie zostało uznane za właściwe. Wydaje się, że ekonomia głównego nurtu to nieformalna instytucja, wzmacniana formalnymi regułami, która nie wybacza heterodoksyjnym ekonomistom. Kalecki jawi się jako paradygmatyczny przykład ekonomisty heterodoksyjnego, autora istotnych innowacji w analizach kapitalizmu, socjalizmu i ustrojów pośrednich, które jednak były każdorazowo odrzucane przez dominujące wówczas siły społeczne, sygnalizując "zawodność modelowania" we wszystkich akademickich i polityczno-instytucjonalnych kontekstach. Jeśli tak jest w istocie, to model Mäkiego zawodzi, jeśli chodzi o wyjaśnienie zawodności modelowania w ekonomii.
EN
The author proposes to look at the work of M. Kalecki through the lens of the history of economic thought informed by the methodology of economics, by applying to this aim a meta-economic model suggested by U. Mäki, enhanced with additional features. On the basis of the review of the main works of Kalecki, he finds that we cannot ascribe to his works virtually any of the factors proposed by Mäki as explanation of orthodox economic modelling failure. If it is so, the question may be asked why a more correct economic modelling based on the Kalecki's theory and post-Keynesian theories has not been recognized as successful. It seems that the mainstream economics is an informal institution, yet strengthened by formal rules, which is unforgiving to heterodox economists. Kalecki seems to have been a paradigmatic case of a successful academic heterodox economist, author of significant innovations in the analyses of capitalism, socialism, and the intermediate regimes, all of which were ultimately rejected by the dominant social forces of the day, signalling 'modelling failure' in all academic and policy-institutional contexts. If that is indeed the case, then Mäki's model fails to provide an explanation of modelling failure in economics.
9

Po co nam historia myśli ekonomicznej?

63%
Ratajczak M.
Ekonomista
|
2021
|
issue 6
728-752
PL
Celem tego artykułu jest próba odpowiedzi na dwa pytania. Pierwsze pytanie wynika bezpośrednio z jego tytułu, a drugie - ściśle się z tym wiążące - dotyczy przyczyn degradacji roli historii myśli ekonomicznej w kształceniu ekonomistów. Zdaniem autora to, jaką rolę w sferze badawczej i dydaktycznej będzie odgrywać historia myśli ekonomicznej, będzie zależeć zarówno od samych badaczy zajmujących się tą problematyką, jak i od reszty środowiska ekonomicznego. Ci pierwsi muszą regularnie stawiać sobie pytanie, jak historyczna edukacja ma wyglądać we współczesnym świecie: co powinno być wykładane oraz w jaki sposób i za pomocą jakich narzędzi. Ci drudzy powinni szczerze akceptować to, że w naukach społecznych przeszłość, teraźniejszość i przyszłość wzajemnie się przenikają i rola historii w naukach ekonomicznych jest całkiem inna niż w takich naukach jak np. fizyka czy chemia.
EN
The article attempts to answer two questions. The first one is contained in its title. The second one - closely connected with the former - concerns the causes of the degradation of the role the history of economics plays in economic education. The author believes that the role of the history of economics in economic research and teaching will depend on both the researchers acting in this discipline and the rest of economic circles. The first ones should constantly ask themselves how the historical education should look out in the contemporary world: what should be lectured, in which way and with which means. The second ones should sincerely accept the thesis that the past, presence and future overlap in economic sciences, and the role of history in economic sciences is entirely different than in such sciences as physics or chemistry.
10
Publication available in full text mode
Content available

Financialisation phenomenon from the perspective of the regulation school

63%
Pęciak R.
Central European Review of Economics & Finance
|
2016
|
issue Vol. 13, No 3
83-94
EN
Within heterodox trend, since 1970s the French Regulation School has been conducting a research program that emphasises the importance of emergence and adjustment of institutions in the process of regulation of capitalism. The goal of the paper is to present changes in institutional structure from Fordism to contemporary system determined by the process of financialisation of economies from the perspective of the Regulation School. The structure of the paper is subordinated to the thesis that in regulationists' interpretation, determinants of Ford's regime generated dynamic economic growth, whereas contemporary structure of institutional forms, based on financialisation is not conducive to long-term and stable economic growth. In the first part of the paper the research program of the Regulation School is comprehensively discussed. Then institutional forms and their specific structure in Fordism are described. The last part is focussed on the most important changes in contemporary institutional structure that result from the process of financialisation of economies.(original abstract)
11
Publication available in full text mode
Content available

Stałe ekonomiczne

63%
Matysiak A.
Studia Ekonomiczne
|
2013
|
vol. 145
11-25
EN
The article contains a polemic against the hypothesis that the social sciences do not formulate scientific laws, only historical generalization. Some of the economic laws are not the attributes of the laws of science, but these are isolated cases (Okun's law). Most of the same economic laws as natural laws is a idealization. This means that it is accurate only when counterfactual assumptions. Economic laws are carelessly formulated, since they are not written in the form of sentences that consist of predecessor and successor. Predecessor of law of demand is consumer behavior assumptions that tend to favor psychological condition of operation. Assumptions about the of law of demand can not be predecessor of the of law on financial markets. Say's Law does not apply to the labor market, but the market for goods and services. universality of Keynes theory is limited because of the assumption thesis about the marginal propensity to consume is less than one.
12
Publication available in full text mode
Content available

Jubileusze ważnych wydarzeń ekonomicznych w 2017 roku

63%
Bochenek M.
Studia Ekonomiczne
|
2018
|
vol. 349
7-16
PL
Rok 2017 obfitował w liczne rocznice, co było okazją do przedstawienia najważniejszych dokonań jubilatów, które w większości przypadków pozostają nadal aktualne. Jedna grupa jubileuszy dotyczyła ukazania się wybitnych prac. M. Kopernik dał początek polskiej myśli ekonomicznej. P.-P. Mercier de la Rivière stworzył podstawy prawa rynków zbytu. D. Ricardo sformułował oryginalne teorie pieniądza, renty gruntowej oraz kosztów komparatywnych. K. Marks wyraził myśl o cyklicznym rozwoju kapitalizmu. Zdaniem A.S.B. Leijonhufvuda najważniejszym dokonaniem J.M. Keynesa było odrzucenie licytatora L.M.E. Walrasa. Wreszcie E.S. Phelps skonstruował długookresową krzywą Phillipsa. Druga grupa jubileuszy była związana z urodzinami i śmiercią wybitnych uczonych. J.B. Say stworzył filary ekonomii klasycznej, P.S. Dupont de Nemours wprowadził termin „fizjokratyzm”, P. Ciompa wymyślił nazwę „ekonometria”, I. Fisher zmatematyzował i rozwinął teorię ekonomii, A.H.G. Wagner odkrył prawo wzrostu wydatków państwa, zaś E.H. Chamberlin sformułował teorię konkurencji monopolistycznej.
EN
The year 2017 has been full of anniversaries, which have been an opportunity to present the most important achievements of the jubilarians, which in most cases still remain of value. One group of the anniversaries has referred to outstanding works. Nicolaus Copernicus gave birth to Polish economic thought. P.-P. Mercier de la Rivière created the basis of the law of the market. D. Ricardo formulated original theories of money, of rent of land, and of comparative costs. K. Marx expressed the idea of the cyclical development of capitalism. According to A.S.B. Leijonhufvud, the most important achievement of J.M. Keynes was the rejection of the bidder L.M.E. Walras. Finally, E.S. Phelps built the long-run Phillips Curve. On the occasion of the birth and death anniversaries of eminent academics, it has been pointed out that J.B. Say created the pillars of classical economics, P.S. Dupont de Nemours introduced the term “physiocratism”, P. Ciompa invented the term “econometrics”, I. Fisher mathematized and developed the theory of economics, A.H.G. Wagner discovered the law of increasing state expenditure, while E.H. Chamberlin formulated the theory of monopolistic competition.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.