Search results

1

Wojewodowie białostoccy 1919–1944

100%

Krzysztofiński M.

Przegląd Sejmowy

|

2020

|

issue 1(156)

205–210

EN

In an accessible form, the book presents pro les and activities of ten Białystok voivodes hol- ding o ce between 1919 and 1944. Based on their biographies, the militarization of admini- stration in Poland after 1926 is apparent. The publication is a valuable study of representatives of the regional power elite (o cial elite), their political choices and their fate after the end of the war in a country dominated by the communist party.

2

Cerkwie prawosławne Kielc w polityce władz centralnych i samorządowych II Rzeczypospolitej

58%

Zubrowski P.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2016

|

vol. 126

377-402

PL

Przykład kieleckich cerkwi Wniebowstąpienia Pańskiego i św. Mikołaja Cudotwórcy pokazuje w jaki sposób, w okresie II Rzeczpospolitej, traktowane było rosyjskie dziedzictwo. Choć w dyskursie publicznym wielokrotnie podkreślano, że świątynie prawosławne były narzędziem politycznym służącym do rusyfikacji ziem polskich, a w związku z tym winny jak najszybciej zniknąć z przestrzeni urbanistycznej, ich likwidacja – jak w Kielcach – rozłożona była na lata. Na nią zaś składało się wiele czynników. Nie brakowało też argumentów za pozostawieniem tych obiektów, co rodziło konflikty zarówno na poziomie władz lokalnych, jak i ministerialnych w Warszawie. Na przykładzie Kielc zobrazowano też sytuację społeczności prawosławnej, która po ewakuacji władz rosyjskich i rosyjskiego wojska w trakcie I wojny światowej, zmniejszyła się wielokrotnie i często – podobnie jak cerkwie, z uwagi na związki z caratem – narażona była na wrogi stosunek polskiej ludności. Mimo wielu utrudnień udało się jej jednak zorganizować i uzyskać zgodę władz państwowych na odprawianie prawosławnych nabożeństw w przystosowanych do tego celu świeckich pomieszczeniach.

EN

The example of the Eastern Orthodox churches of the Ascension and of Saint Nicholas of Myra shows how – in the times of the Second Republic of Poland – Russian heritage was treated. Although in the public discourse it was often emphasised that Orthodox churches were a political tool serving the aim of Russification of Poland and therefore should quickly disappear from the urban sphere, their demolition – as in Kielce – took years and depended on many factors. Arguments for retaining the churches also existed, which generated many conflicts both on the level of local and governmental authorities. Kielce also serve as an exemplification of the situation of the Orthodox community, which – after the evacuation of the Russian authorities and army during World War I – diminished time and again. Similarly to the Orthodox churches it faced enmity from the Polish population because of its relations to the tsardom. Despite many obstacles the Orthodox community managed to organise and receive permission for celebrating services in lay premises adapted to this end.

3

Tradycja kółek uczniowskich gimnazjów autonomicznej Galicji w Okręgu Szkolnym Krakowskim i Lwowskim II Rzeczypospolitej

58%

Juśko E., Niedojadło A.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2022

|

vol. Tom X

13-26

EN

In addition to their important didactic role, student academic and interest circles in middle schools in autonomous Galicia played an important educational role. They taught respect for national tradition and history, thus shaping patriotic attitudes. They functioned in practically all junior high schools. The number of them in particular schools varied. They enjoyed the interest of students, as evidenced by their significant attendance at classes. After regaining independence the schools of Cracow School District the Lviv continued the forms of work allowing to enrich the scope of students’ scientific knowledge and to extend the curricula of compulsory subjects with new content. After regaining independence the schools of the Cracow School District continued their forms of work allowing to enrich the scope of students’ scientific knowledge and to extend the curricula of compulsory subjects with new contents, which referred to the Galician tradition. Regardless of the model of education – national or state, they shaped in students the patriotic and civic attitudes. They built respect for national values and rich cultural heritage. Both academic and interest circles functioned in autonomous Galicia, and later in the Second Polish Republic, in practically all middle schools. These circles were thematically related to the curriculum subjects: history, theology, natural sciences, mathematics, physics, German studies, Polish studies, philosophy, as well as those arising from specific student interests, for example: abstinence, theater lovers, self-education, aesthetics, tourism, economics, photography, sightseeing, music and singing, sports, bookbinding, literary, ethics, hygiene, physical activities, art, drama, literature and others. As a rule, the tutors were subject teachers or teachers who were interested in the subject of the club. The Galician student clubs had the support of the school principals. According to them, the clubs should maintain their scientific character, their creation should be supported by teachers, and the decision to organize them should be left to youth councils. Student circles in autonomous Galician middle schools as a form of didactic and educational work were an important contribution to the development of this type of student activity. They were an important contribution to the development of this type of student activity in Polish secondary schools in the interwar years, and thus a contribution of Galician education to the Polish school system of 1918-1939.

PL

Kółka uczniowskie naukowe, jak i zainteresowań w gimnazjach autonomicznej Galicji, oprócz ważnego znaczenia dydaktycznego odgrywały również istotną rolę wychowawczą. Uczyły szacunku do narodowej tradycji i historii kształtując w ten sposób postawy patriotyczne. Funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Liczba ich w poszczególnych szkołach była różna. Cieszyły się one zainteresowaniem ze strony uczniów, o czym świadczy znaczna ich frekwencja na zajęciach. Po odzyskaniu niepodległości szkoły Okręgu Szkolnego Krakowskiego kontynuowały formy pracy pozwalające wzbogacać zakresy wiedzy naukowej uczniów oraz poszerzać o nowe treści programy obowiązkowych przedmiotów nauczania będące nawiązaniem do tradycji galicyjskiej. Niezależnie od modelu wychowania: narodowego czy państwowego kształtowały u uczniów postawy patriotyczne, obywatelskie. Budowały u nich szacunek dla wartości narodowych i bogatego dziedzictwa kultury. Zarówno kółka naukowe, jak i zainteresowań w autonomicznej Galicji, a potem w II Rzeczypospolitej funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Były to kółka tematycznie związane z programowymi przedmiotami: historyczne, teologiczne, przyrodnicze, matematyczne, fizyczne, germanistów, polonistyczne, filozoficzne, a także wynikające z określonych zainteresowań uczniów, np.: abstynenckie, miłośników teatru, samokształceniowe, estetyczne, turystyczne, ekonomiczne, fotograficzne, krajoznawcze, muzyczno-śpiewacze, sportowe, miłośników książek, introligatorskie, literackie, etyczne, higieniczne, zabaw ruchowych, artystyczne, dramatyczne, literackie i inne. Należała do nich przeważająca część uczniów. W części szkół kółka uczniowskie organizacyjnie tworzone były w ramach działalności czytelni. Opiekunami z reguły byli nauczyciele przedmiotów bądź uczący wykazujący zainteresowania tematem działania danego kółka. Galicyjskie kółka uczniowskie miały wsparcie dyrektorów szkół. Według nich powinny kółka zachować naukowy charakter, ich tworzenie winni wspierać nauczyciele, a decyzję o ich organizowaniu należy pozostawić samorządom młodzieżowym. Kółka uczniowskie w gimnazjach autonomicznej Galicji jako forma pracy dydaktycznej i wychowawczej były istotnym wkładem w rozwój tego typu działalności uczniowskiej w polskiej szkole średniej lat międzywojennych, tym samym wkładem oświaty galicyjskiej do tworzącego polskiego systemu szkolnego lat 1918–1939. Oprócz kółek uczniowie swoje zainteresowania mogli rozwijać w ramach działalności czytelni, gmin klasowych, SKO, Sodalicji Marjańskiej, klubów sportowych, hufca szkolnego P.W., harcerstwa czy świetlicy.

4

„Polska Flota Napowietrzna” (1919–1921) – charakterystyka zawartości oraz formy edytorskiej czasopisma

58%

Jazdon G.

Biblioteka

|

2022

|

issue 26 (35)

285-325

EN

It is a lesser known fact that during the Greater Poland Uprising there were three journals published by different agencies of the Greater Poland Army. This article presents an analysis of the aviation journal “Polska Flota Napowietrzna” [Polish Aerial Fleet], focusing in particular on its illustrative artwork and graphical solutions. Prior to 1919, the whole history of Polish periodicals on aeronautics included only one title of the Warsaw-published “Lotnik i Automobilista” (1911–1914). Likewise, the list of military periodicals published in the Wielkopolska region during the fights for independence is rather short and includes, beside the mentioned periodical, the following journals: “Druh” (1918–1919), “Ku Chwale Ojczyzny” (1919–1920) and “Wiedza Techniczna” (1919–1920) only. “Polska Flota Napowietrzna” was published from July 1919 to June 1921. This article discusses the following issues: frequency of the publication, changes in the title and sub-title of the journal, its price, volume, location of the editor’s office, printing offices, and places of distribution. The periodical was aimed not only at members of the military, but also all interested in modern technology and inventiveness. The most important authors writing for the title are presented as well as the structure and subject area of the periodical. The analysis of the graphic aspects: paper, basic layout, fonts used, journal’s covers, photos and illustrations, as well as typographic ornaments and elements, complements the article.

PL

Mało znanym faktem związanym z powstaniem wielkopolskim jest istnienie trzech czasopism wydawanych przez agendy Wojsk Wielkopolskich. W niniejszym artykule możliwie szeroko została przedstawiona analiza lotniczego pisma „Polska Flota Napowietrzna”, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki związanej z jego szatą ilustracyjną i zastosowanymi rozwiązaniami graficznymi. Przed 1919 rokiem cała historia polskiego czasopiśmiennictwa poświęconego aeronautyce obejmuje jedynie warszawskiego „Lotnika i Automobilistę” (1911–1914). Również lista wielkopolskich pism wojskowych w okresie walk o niepodległość nie jest zbyt rozbudowana, oprócz omawianego periodyku wydawane były jedynie: „Druh” (1918–1919), „Ku Chwale Ojczyzny” (1919–1920) i „Wiedza Techniczna” (1919–1920). „Polska Flota Napowietrzna” była wydawana od sierpnia 1919 do czerwca 1921 roku. Czasopismo było kierowane nie tylko do wojskowych, ale też do wszystkich zainteresowanych tematyką nowoczesności i wynalazczości. W artykule zostaną omówione: częstotliwość wydawania pisma, przemiany tytułu i podtytułu, cena, objętość, lokalizacja redakcji, drukarnie i miejsca dystrybucji. Następnie zostaną przedstawieni najważniejsi autorzy „Polskiej Floty Napowietrznej” oraz struktura i tematyka czasopisma. Całość zamyka analiza aspektów graficznych: papieru, podstawowej makiety pisma, używanych czcionek, okładek periodyku, zdjęć i ilustracji oraz ozdobników i szlaków drukarskich.

Refine search results

1 Biblioteka

1 Kultura – Przemiany – Edukacja

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Przegląd Sejmowy

2 2022

1 2020

1 2016

1 Jazdon G.

1 Juśko E.

1 Krzysztofiński M.

1 Niedojadło A.

1 Zubrowski P.

Wojewodowie białostoccy 1919–1944

Cerkwie prawosławne Kielc w polityce władz centralnych i samorządowych II Rzeczypospolitej

Tradycja kółek uczniowskich gimnazjów autonomicznej Galicji w Okręgu Szkolnym Krakowskim i Lwowskim II Rzeczypospolitej

„Polska Flota Napowietrzna” (1919–1921) – charakterystyka zawartości oraz formy edytorskiej czasopisma