Search results

1

Iordanes a Iamblichos

100%

Doležal S.

Listy filologické (Folia philologica)

|

2016

|

vol. 139

|

issue 3-4

301-314

EN

There is a brief mention of a certain Iamblichus in the Romana, a treatise on Roman history by Jordanes. Judging from the place Iamblichus holds in the structure of the Romana, we can safely assume that he must have been important to Jordanes and his views. Because no known author can be identified with him, we must turn our attention to all known bearers of that name. There is, in fact, only one Iamblichus who can be seriously considered: a physician living in Constantinople in the mid-6th century. He is known only through a poem (Anthologia Graeca, XVI,272) by Leontios, a lawyer who also lived in the mid-6th century Constantinople. According to him, this Iamblichus taught “wisdom”, which seems to mean educational lectures for general public. Leontios emphasizes that Iamblichus never took money for his teaching. While exact identification of Jordanes’ Iamblichus remains elusive, he may very well have been a Greek-speaking, erudite doctor (and – judging by the name – a Syrian), who taught Jordanes at some point during the first half of the 6th century.

2

Czy dusza ludzka jest indywidualna? Kontrowersje wokół rozumienia duszy w starożytnym neoplatonizmie niechrześcijańskim

51%

Stępień T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1

87-104

EN

Understanding the human soul was one of the basic problems discussed by ancient philosophers. The most important issue concerning the relation of the soul to the human body was widely considered in Plato’s dialogues. Discussion of this issue arose once again among Neoplatonists during the last period of pagan philosophy. In Plotinus’ Enneads and the writings of his pupils we can observe that discussion of the nature of the soul and its relationship to body is linked to the problem of how the soul can be individual. Plotinus underlined the perfection of the soul and diminished the role of the human body and at the same time he explained the origins of intellectual reality by the theory of procession of hypostases. As a result he claimed that the primal state of the soul is hypostasis of the soul, which leads to monopsychism, which in the case of Plotinus was neither clear nor radical. It was his pupil, Amelius, who formulated the radical monopsychic idea. At the same time, the second of Plotinus’ closest pupils, Porphyry, made an attempt to reconcile the individuality of the soul with its almost absolute independence of the body. The growing influence of Aristotle and his theory of the substantial unity of the body and soul made the rejection of monopsychism possible. This influence most notable in the writings of Iamblichus, who agreed first, that connection with the body is substantial. His accordance with Aristotle was possible only thanks to theurgical rites, practiced by neoplatonic philosophers. The idea of substantial unity caused inevitable claims of the mortality of the soul united in this way with the body. Nevertheless, thanks to theurgical rites, immortality could be regained and the individual character of the human soul could be claimed without rejecting its immortality. Although monopsychism did not return in Neoplatonism, it did resurface in some form in the writings of Arabic medieval thinkers, who were well acquainted with neoplatonic commentaries on Aristotle.

PL

Zagadnienie duszy ludzkiej stanowi jeden z podstawowych problemów dyskutowanych przez starożytnych filozofów. Najważniejsze aporie dotyczyły tego, jaka jest relacja duszy do ciała i zostały po raz pierwszy wyraźnie sformułowane w dialogach Platona. Dyskusja na ten temat ożywa w ostatnim okresie istnienia filozofii pogańskiej – w nurcie neoplatońskim. Rozważania Plotyna i jego uczniów pokazują, że problem ten bardzo mocno łączy się z zagadnieniem indywidualności ludzkiej duszy. Podkreślanie doskonałości duszy i umniejszanie roli ludzkiego ciała, przy jednoczesnym wprowadzeniu pochodzenia, jako wyjaśnienia sposobu istnienia duchowego świata, doprowadziło w filozofii Plotyna do stwierdzenia, że dusza w istocie jest jedną duchową hipostazą. Pogląd ten zwany monopsychizmem jest u Plotyna jeszcze niewyraźny, jednak jego uczeń Ameliusz przedstawi go w bardziej radykalnej postaci. Jednocześnie drugi z najbliższych uczniów Plotyna – Porfiriusz podkreślając niezależność duszy od ciała, będzie szukał pogodzenia takiego twierdzenia z traktowaniem duszy na sposób indywidualny. Dokonuje się to w dużej mierze dzięki powiększaniu się wpływu filozofii Arystotelesa. Wpływ ten osiągnie swoją największą intensywność w pismach ucznia Porfiriusza – Jamblicha, który jako pierwszy pośród neoplatoników stwierdzi, że połączenie duszy z ciałem jest substancjalne. Pociąga to jednak za sobą konieczność przyznania, że dusza ludzka po przyjęciu ciała jest śmiertelna i może odzyskać swoją nieśmiertelność tylko dzięki praktykowaniu przez filozofa rytów teurgicznych. Choć w pismach neoplatoników ostatecznie zwycięża pogląd, że dusza ludzka jest indywidualna, to jednak monopsychizm w mniej radykalnej postaci powróci jeszcze w dziełach filozofów arabskich, którzy korzystali z neoplatońskich komentarzy do dzieł Arystotelesa.

3

The Understanding of Symbols and Their Role in the Ascent of the Soul to God in Pseudo-Dionysius the Areopagite and Nicholas of Cusa

51%

Stępień T.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 2

85-103

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problem zmian w postrzeganiu symbolu jako istotnego czynnika życia duchowego w łonie filozofii neoplatońskiej. Wydaje się, że to starożytni neoplatonicy pogańscy pierwsi zdali sobie sprawę z tego, jak wielką rolę posiada symbol we wznoszeniu się duszy ku Bogu. Włączyli oni do rozumienia filozofii jako drogi do zjednoczenia z Jednym zaczerpniętą z Wyroczni Chaldejskich i Pism hermetycznych naukę o obrzędach teurgicznych, podczas których używano świętych symboli. Pierwsza część tego artykułu podejmuje próbę ukazania spotkania filozofii z tak pojętym rozumieniem symbolu. Szczególnie ważne dla rozumienia późniejszego pojmowania symboli przez Mikołaja z Kuzy miały używane w najwyższej części rytów teurgicznych symbole matematyczne. Druga część artykułu ukazuje w jaki sposób Pseudo-Dionizy Areopagita przekształca naukę swoich pogańskich poprzedników. Najbardziej istotnym elementem nauki Dionizego jest swego rodzaju wyłączenie symboli z porządku kosmicznego i umieszczenie ich w porządku zbawczym, który gruntuje się na Objawieniu. Prawdziwe symbole dla Pseudo-Dionizego to znaki sakramentalne obecne w liturgii Kościoła. Taka transformacja rozumienia symbolu sprawiła, że symbole matematyczne utraciły swoje wcześniejsze znaczenie. Powyższe analizy umożliwiły ukazanie w ostatniej części niniejszego artykułu kolejnej transformacji rozumienia symbolu, która miała miejsce w filozofii Mikołaja z Kuzy. Piętnastowieczne odrodzenie neoplatonizmu i pitagoreizmu spowodowało powrót do mistycznego traktowania symboli matematycznych, ale jednocześnie zostały one odarte ze rytualnego kontekstu obecnego w starożytnych tekstach.

EN

This article considers the issue of changes in the understanding of symbols as an integral part of spiritual life in Neoplatonic philosophy. It seems that ancient Neoplatonic philosophers were the first who clearly realized the importance of symbols to spiritual life. However, it happened due to the influence of the mystical Chaldean and Egyptian thought transferred to philosophical investigation by the Chaldean oracles and Corpus hermeticum. The late Neoplatonic thought of Iamblichus and Eastern Neoplatonic schools used symbols and rituals as integral parts of philosophical investigation, understood as having a mystical goal. Especially mathematical symbols played a significant role, because they were used in the most advanced theurgical rituals. This analysis of the pagan Neoplatonic philosophy permits us to show properly the thought of Pseudo-Dionysius the Areopagite, who creatively transformed the teaching of his pagan predecessors, by incorporating ancient Neoplatonic tradition into Christian theology. Pseudo-Dionysius excludes liturgical symbols from the order of the cosmos and transfers them to the plane of Salvation grounded in Biblical Revelation. Only true symbols are used in the liturgy of the Church, and thus mathematical symbols are no longer needed in the ascent of the soul to unity with God. The third part analyzes the meaning of symbolism in the thought of Nicolas of Cusa. Thanks to the rediscovery of ancient pagan Neoplatonism and Pythagorean thought, Cusanus also brings new life to the mystical meaning of mathematics. Mathematical symbols once again become an important part of the mystical ascent of the soul, but this time without their ritual context.

Refine search results

1 Listy filologické (Folia philologica)

1 Roczniki Filozoficzne

1 Studia Philosophiae Christianae

2 Stępień T.

1 Doležal S.

1 2016

1 2015

1 2012

Iordanes a Iamblichos

Czy dusza ludzka jest indywidualna? Kontrowersje wokół rozumienia duszy w starożytnym neoplatonizmie niechrześcijańskim

The Understanding of Symbols and Their Role in the Ascent of the Soul to God in Pseudo-Dionysius the Areopagite and Nicholas of Cusa