Search results

1

Polityczne uwarunkowania powrotu Polski nad Bałtyk w latach 1918–1920 w podręcznikach do nauczania historii. Casus krajowych opracowań dla szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych minionego trzydziestolecia

100%

Białokur M.

Zapiski Historyczne

|

2021

|

vol. 86

|

issue 2

33-56

EN

The year 2020 saw the centenary of the return of Pomerania to Poland, which regained access to the Baltic Sea. This event, along with many other issues connected with the establishment of the Polish state after the First World War, has been the subject of historians’ research for years. This also applies to history educators who analyse the contents of school textbooks. The author of this article, which is consistent with this research trend, decided to analyse dozens of the most popular textbooks for teaching history in secondary schools used by Polish pupils over the past 30 years, i.e. in the period from 1990 to 2020. The article primarily uses the philological and comparative methods. The undertaken analysis helped to distinguish from the school textbooks three main threads concerning Poland’s return to the Baltic Sea, namely the speech by the President of the United States Thomas Woodrow Wilson of 8 January 1918, the resolutions of the Paris Peace Conference of 1919 and Poland’s Wedding to the Sea of February 1920. As a result, it has been shown that these issues have an adequate place in textbooks, as far as it was required by curricula for teaching history in the 1990s, as well as the later reformed curricula created during the first two decades of the present century. This results from the fact that practically all analysed textbooks provide basic facts concerning the circumstances of the retaking of part of Pomerania by the Republic of Poland after the end of the First World War, which are presented with a short commentary and sometimes with additional content for learning, and with particular consideration of international conditions of this process. What should be noted in the analysed textbooks is that they are free of ideological influences, which had been visible in Polish history textbooks before 1990.

2

Śmierć kapitana Cezarego Hallera

84%

Korbel D.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2021

|

issue 24

19-55

PL

Wojna czechosłowacko-polska, która trwała 8 dni (23-30 stycznia 1919 r.), jest nadal nieznana dla większości społeczeństwa. Kpt. Cezary Haller, młodszy brat gen. Józefa Hallera, pozostaje jedną z nielicznych postaci bardziej znanych, a nawet „związanych” z tą bitwą. Okoliczności jego śmierci, mimo dostępnych dokumentów archiwalnych i omawiających je publikacji, nadal pozostają polem do spekulacji i manipulacji faktami historycznymi. Fałszywy mit powtarzany przez 100 lat o zabiciu tego polskiego oficera przez żołnierzy czechosłowackich jest częścią braku wiedzy o tej wojnie. Artykuł ten jest kolejną próbą przybliżenia czytelnikom najbardziej prawdopodobnego przebiegu bitwy pod Zebrzydowicami i Kończycami Małymi w dniu 26 stycznia 1919 r. Jest to także okazja do ponownego zwrócenia uwagi na fakt, że kpt. Cezary Halller nie został zabity, ale zginął na polu bitwy. Śmierć kpt. Cezarego Halllera stała się także ważnym symbolem walki o polskość Śląska Cieszyńskiego, a popularyzacja historii jego bohaterskiego czynu pozwoli przypomnieć sobie wielu innych, często bezimiennych bohaterów walki o niepodległość Rzeczypospolitej.

EN

The Czechoslovak-Polish War, which lasted 8 days (January 23-30, 1919), is still unknown to the majority of the public. Capt. Cezary Haller, younger brother of General Jozef Haller, remains one of the few figures more widely known or even "associated" with this battle. The circumstances of his death, despite available archival documents and publications discussing them, still remain a field for speculation and manipulation of historical facts. The false myth repeated for 100 years about the killing of this Polish officer by Czechoslovak soldiers is part of the lack of knowledge about this war. This article will be another attempt to deflate this issue and at the same time to familiarize readers with the most probable course of the battle of Zebrzydowice and Kończyce Małe on January 26, 1919. It will also be an opportunity to once again draw attention to the fact that Captain Cezary Halller was not killed or killed but died on the battlefield. The death of Capt. Cezary Halller also became an important symbol of the fight for Polishness of Cieszyn Silesia, and popularization of the history of his heroic deed will allow to recall many other often nameless heroes of the fight for independence of the Republic of Poland.

3

Skład oraz przekrój społeczny oddziałów Frontu Pomorskiego wkraczających na Pomorze w styczniu i lutym 1920 r.

73%

Smoliński A.

Rocznik Toruński

|

2019

|

issue 46

PL

Pomimo upływu wielu lat od opisywanych poniżej wydarzeń oraz dość już dzisiaj bogatej literatury dotyczącej tego problemu, nadal brak jest w polskiej historiografii dostatecznie pełnego i wyczerpującego zagadnienie omówienia udziału polskich sił zbrojnych w mającej miejsce w styczniu i lutym 1920 r. operacji przejmowania ziem scedowanych Polsce przez Niemcy na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Podobnie jest też z opisem ich przekroju społecznego. Znacznie lepiej przedstawiają się natomiast badania dotyczące przebiegu akcji rewindykacyjnej ze stycznia i lutego 1920 r. Dzieje się tak, choć tematyka ta – od czasu do czasu – głównie przy okazji kolejnych rocznic, zdaje się budzić pewne zainteresowanie historyków. Nie inaczej jest również obecnie, gdy trwają obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości państwowej.Stąd też autor postanowił pokazać możliwie pełny skład oraz przekrój społeczny wojsk Frontu Pomorskiego, które w styczniu i lutym 1920 r. wzięły udział w akcji przejmowania ziem pomorskich przyznanych Polsce na mocy traktatu w Wersalu. Poza tym omówił on też ich proweniencję, a także wpływ, jaki miała ona na ich stan oraz rzeczywistą wartość bojową w momencie rozpoczynania się akcji rewindykacyjnej. W efekcie tego widoczna jest skala tej wojskowej operacji, która wskazuje, że była to wówczas najważniejsza akcja militarna odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej.

DE

Obwohl seit den unten beschriebenen Ereignissen viele Jahre vergangen sind und es heute eine recht reichhaltige Literatur zu diesem Problem gibt, fehlt es in der polnischen historischen Literatur bis heute an einer ausreichend vollständigen und das Phänomen erschöpfend behandelnden Abhandlung über die Beteiligung der polnischen Streitkräfte an der Operation, bei der im Januar und Februar 1920 die infolge des Versailler Vertrags von Deutschland an Polen abgetretenen Gebiete übernommen wurden. Ähnlich verhält es sich mit der Beschreibung ihres sozialen Querschnitts. Dagegen sieht es bei den Forschungen zum Verlauf der Wiedergewinnungsaktion vom Januar und Februar 1920 wesentlich besser aus. Dies ist so, obwohl diese Thematik von Zeit zu Zeit, hauptsächlich anlässlich von Jahrestagen, ein gewisses Interesse bei den Historikern zu erregen scheint. Nicht anders verhält es sich auch gegenwärtig, während der Feiern zum 100. Jubiläum der Wiedergewinnung der staatlichen Unabhängigkeit durch Polen. Deshalb hat der Autor auch beschlossen, die möglichst vollständige Zusammensetzung und soziale Struktur der Armeen der Pommerschen Front zu präsentieren, die im Januar und Februar 1920 an der Aktion teilnahmen, bei der die Pommerschen Gebiete übernommen wurden, die Polen durch den Vertrag von Versailles zugesprochen worden waren. Außerdem bespricht er auch ihre Herkunft sowie den Zustand und den tatsächlichen Kampfwert zum Zeitpunkt des Beginns der Wiedergewinnungsaktion. Dadurch wird der Umfang der militärischen Operation sichtbar, der aufzeigt, dass es sich dabei um die damals wichtigste militärische Aktion der wiedergeborenen Polnischen Republik handelte.

EN

Despite the fact that many years have passed since the events described below occurred and the literature on this problem is quite rich, Polish historiography still lacks the complete and comprehensive discussion concerning the issue of the participation of the Polish armed forces in the operations of taking over the territories assigned to Poland by Germany under the provisions of the Versailles Treaty, which took place in January and February 1920. A similar situation takes place with the description of their profile. On the other hand, the research on the process of the revendication actions of January and February 1920 looks much better. Yet, this subject, from time to time - mainly on the occasion of subsequent anniversaries, seems to arouse some interest of historians. It also happens now when the centenary celebrations of Poland regaining independence are taking place.Therefore, the author decided to show the possibly full composition and social profile of the Pomeranian Front troops, which in January and February 1920 took part in the takeover of Pomeranian lands granted to Poland under the provisions of the Treaty of Versailles. In addition, he also discussed their provenance and the impact they had on their condition and actual combat value at the time the revendication action began. As a result, the magnitude of this military operation is visible, which indicates that it was then the most important military action of the reborn Polish Republic.

4

L’engagement militaire français dans la guerre polono-bolchévique et le moment polonais dans la trajectoire de Charles de Gaulle

71%

Guelton F.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2022

|

issue 2

69-88

EN

French participation in the Bolshevik war is presented in two ways, either minimizing its significance or making it a foregone conclusion of victory. Initial contacts between Polish and French officers are characterized by mutual polite distrust, an expression of differences in military culture and political interests. The crucial involvement in the establishment of military education in Poland and the subsequent active participation of French soldiers in the battle influenced the breaking of the distance. Polish prowess and French method yielded a joint victory. However, the true scale of French participation remains unexplored is requiring further archival research.

PL

Udział francuski w wojnie bolszewickiej jest przedstawiany dwojako, albo minimalizując jego znaczenie, albo czyniąc go przesądzającym o zwycięstwie. Początkowe kontakty oficerów polskich i francuskich cechowała wzajemna uprzejma nieufność, wyraz różnic kultury wojskowej i interesów politycznych. Zasadnicze zaangażowanie w tworzenie szkolnictwa wojskowego w Polsce, a następnie czynny udział żołnierzy francuskich w walce wpłynęło na przełamanie dystansu. Polska waleczność i francuska metodyczność dały wspólne zwycięstwo. Jednak nieprzebadana pozostaje nadal prawdziwa skala francuskiego uczestnictwa w działaniach wymagająca dalszych badań archiwalnych.

FR

La participation française à la guerre bolchevique est présentée de deux manières, soit en minimisant son importance, soit en faisant d’elle un facteur décisif de la victoire. Les premiers contacts entre officiers polonais et français sont marqués par une méfiance courtoise réciproque, expression des différences de culture militaire et d’intérêts politiques. L’implication cruciale dans la création d’un enseignement militaire en Pologne, suivie de la participation active des soldats français au combat, a influencé la rupture de la distance. La bravoure polonaise et la méthode française aboutissent à une victoire commune. Cependant, l’ampleur réelle de la participation française à l’action reste inexplorée et nécessite de nouvelles recherches d’archives.

Refine search results

1 Krakowskie Studia Międzynarodowe

1 Rocznik Toruński

1 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 Zapiski Historyczne

1 2022

2 2021

1 2019

1 Białokur M.

1 Guelton F.

1 Korbel D.

1 Smoliński A.

Polityczne uwarunkowania powrotu Polski nad Bałtyk w latach 1918–1920 w podręcznikach do nauczania historii. Casus krajowych opracowań dla szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych minionego trzydziestolecia

Śmierć kapitana Cezarego Hallera

Skład oraz przekrój społeczny oddziałów Frontu Pomorskiego wkraczających na Pomorze w styczniu i lutym 1920 r.

L’engagement militaire français dans la guerre polono-bolchévique et le moment polonais dans la trajectoire de Charles de Gaulle