Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Karl Mannheim
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Le monde tel qu’il sera en l’an 3000 d’Émile Souvestre : un miroir des peurs suscitées par le capitalisme industriel

100%
Mary N.
Quêtes littéraires
|
2021
|
issue 11
87-98
EN
Le monde tel qu’il sera en l’an 3000, written by Émile Souvestre in 1845, is known as the first French dystopian novel. To give his fellow citizens a warning, the author projects into the future, an exacerbated contemporary situation. This journey through time is part of a vast debate that opposes not only utopias and dystopias, but also the social and political sciences. Le monde tel qu’il sera... can thus be understood as a refutation of the ideological constructions which are based on an unshakeable faith in the future. Influenced by Saint-Simon, Souvestre considers that technical progress can lead to the ideal city only if it is combined with moral progress, to which he aims to contribute by demonstrating to his contemporaries the appalling consequences of the providentialism that dominates the mid-19th century
FR
Le monde tel qu’il sera en l’an 3000, écrit par Émile Souvestre en 1845, est volontiers considéré comme la première dystopie française. Il inaugure en effet cette pratique qui consiste à projeter dans le futur une situation contemporaine exacerbée de manière à lui donner valeur d’alarme. Or, ce voyage dans le temps participe d’une tradition qui voit utopies et dystopies s’interpeller et se poser en interlocutrices des sciences sociales et politiques. Le monde tel qu’il sera… peut ainsi être appréhendé comme une réponse aux constructions doctrinales qui manifestent une foi inébranlable en l’avenir. Car, comme Saint-Simon, Souvestre considère que le progrès technique ne peut mener à l’avènement de la cité idéale que s’il est conjugué à un progrès moral, auquel il entend contribuer en montrant à ses contemporains les conséquences désastreuses à long terme de la doxa providentialiste qui domine ce milieu du XIXe siècle.
2

Karl Mannheim on Democratic Interaction: Revisiting Mass Society Theory1

99%
Yamada R.
Human Affairs
|
2015
|
vol. 26
|
issue 2
93-103
EN
This essay re-considers Karl Mannheim’s notion of democratic behaviour in the context of mass society. Although the term ‘mass society’ seems archaic, it is still the precondition of democracy today. Mannheim conceptualized mass society as irrational, disintegrating Great Society and presented the remedy of Planning for Freedom to counter the crisis of mass democracy. In his remedy Mannheim advocated social education that fosters citizens’ democratic interaction, and the keywords of his education were ‘integrative behaviour’ and ‘creative tolerance’. The similar orientation of his remedy can be found in much more contemporary critiques of deliberative democracy. Iris Marion Young’s ‘communicative democracy’ was a version of her democratic interaction in a complex, large-scale mass society. Young’s notion of ‘reasonableness’ has substantial affinity with Mannheim’s integrative behaviour, both of which require the democratic attitude of hearing the other side and the readiness to self-transform. Mass society theory has relevance for contemporary democratic theory.
3
Publication available in full text mode
Content available

DESKRYPTYWNE I NORMATYWNE KONCEPCJE IDEOLOGII

99%
Dulęba Ł.
Polityka i Społeczeństwo
|
2019
|
issue 2(17)
5-20 (16)
EN
The paper discusses the problem of categorizing the concept of ideology, which in contemporary political theory is returning as a concept with a heavily descriptive meaning. This perspective is the retreat from the more common, but pejorative sense of the ideology as false consciousness. The paper attempts to distinguish the descriptiveness or normativity of meanings of historical concepts of ideology. This critical review is to sensitize researchers in the field of social sciences that the applicability of the concept of ideology relates to the conceptual burden. Analyzing these approaches, the author tries to verify the cognitive meaning of the concept.
4
Content available remote

Socjologia wiedzy społeczeństwa cyfrowego – „praca cyfrowa” a ideologia mediów społecznościowych

98%
Kozubowski J.
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
|
2021
|
issue 66
67-79
EN
The article presents the evolution of social media through the prism of the sociological theories of Joseph Schumpeter and Karl Mannheim. The methodology of the sociology of knowledge, which was described in the first part of the work, was used for the analysis. According to Mannheim and Schumpeter, innovation plays a key role in the evolution of human consciousness. Consciousness influences the shape of social existence – relations of production and division of labour. Innovation appears in history as a mental product, but it is used to reform the economic relations prevailing in a given period. The article combines the analysis of ideological content related to social media with the concept of creative destruction presented by Schumpeter. From an ideological perspective, we have seen a transformation from utopia to ideology in the history of social media. According to Mannheim’s historical dialectic scheme, utopian slogans, such as the demand for democracy, gratuity and fun, could not be realized under market conditions. They have become ideological postulates disguising the actual activities of media corporations. The economic innovation of ‘audience labour’ prevent them from being implemented. The theory of ‘digital labour’, which was formulated by Christian Fuchs, is based on the concept of ‘audience labour’: prosumers create data which is then ‘sold’ to advertisers. It is unpaid and voluntary work that is ‘monetized’ by targeted advertising. This new system determines, on the one hand, the success of such giants as Facebook, whose business model is based on advertisements, and, on the other hand, the destruction of more traditional types of the advertising, especially advertising in newspapers and magazines.
PL
Artykuł przedstawia ewolucję mediów społecznościowych przez pryzmat socjologicznych teorii Josepha Schumpetera oraz Karla Mannheima. Do analizy wykorzystano metodologię socjologii wiedzy, która została opisana w pierwszej części pracy. Według Mannheima oraz Schumpetera innowacja odgrywa kluczową rolę w ewolucji ludzkiej świadomości. Świadomość ma bowiem wpływ na kształt bytu społecznego – stosunki produkcji, podział pracy. Innowacja pojawia się jako wytwór myślowy, zostaje jednak wykorzystana do reformy panujących w danym okresie stosunków ekonomicznych. Artykuł łączy analizę treści ideologicznych związanych z mediami społecznościowym z koncepcją twórczej destrukcji Schumpetera. Z perspektywy ideologicznej, w historii mediów społecznościowych mieliśmy bowiem do czynienia z przejściem utopii w ideologię. Zgodnie ze schematem dialektyki historycznej Mannheima, utopijne hasła, takie jak żądanie demokracji, darmowości oraz zabawy, pierwotnie związane z mediami internetowymi, nie mogły zostać zrealizowane w warunkach rynkowych. Stały się ideologicznymi postulatami przykrywającymi rzeczywistą działalność korporacji medialnych. Ekonomiczna innowacja, jaką była „praca publiczności” nie pozwoliła na wprowadzenie ich w życie. Na koncepcji „pracy publiczności” opiera się teoria „pracy cyfrowej”, która została sformułowana przez Christiana Fuchsa: prosumenci tworzą dane, które następnie są „sprzedawane” reklamodawcom. Jest to praca nieodpłatna i dobrowolna, która zostaje „spieniężona” dzięki spersonalizowanym reklamom wysyłanym do użytkowników. Ten nowy system przesądza z jednej strony, o sukcesie takich gigantów, jak Facebook, których model biznesowy opiera się na sprzedaży reklam, z drugiej – o destrukcji bardziej tradycyjnych obszarów rynku reklamowego, przede wszystkim reklamy w gazetach i magazynach.
5
Publication available in full text mode
Content available

Autoportret pokolenia ’68 - czy samospełniająca się przepowiednia? O stosowaniu oral history i kategorii pokolenia w badaniach historycznych

85%
Czyżewski A.
Kwartalnik Historyczny
|
2016
|
vol. 123
|
issue 3
EN
On the Application of Oral History and the Category of the Generation in Historical Studies Despite the passage of time controversies about the “March events” in Poland have not ceased. The development of the humanities provides new instruments useful for analysing successive dimensions of the events of March 1968. The most recent publication by Piotr Osęka (My, ludzie z Marca. Autoportret pokolenia ’68, Wołowiec 2015) attempts to expand our knowledge about the events in question from the viewpoint of oral history and research into the generation phenomenon. The author collected several score interviews with participants of student protests in Polish schools of higher learning, and subsequently analysed them in a cross-examination so as to discover the most important similarities and differences in the biographical narrations of his interlocutors. The amassed interviews created a sui generis self-portrait of the Polish generation ’68, whose rhythm was delineated by consecutive stages in the life of its members - childhood, adolescence, revolt, repressions, and existence after March 1968. The capably written attractive book gives, at the same time, rise to certain doubts about its theoretical and source foundations. Within this context it becomes crucial to ask: how is one to understand the generation category, of key rank for the publication, and to what extent does the convention, accepted by the author, of making use of the instrumentarium of oral history pass the test in searches for a self-portrait of the protagonists of March ’68?
PL
Mimo upływu lat nie milkną spory, czym były „wydarzenia marcowe” w Polsce. Rozwój nauk humanistycznych dostarcza nowych narzędzi, przy pomocy których analizowane są kolejne wymiary Marca ’68. Najnowsza praca Piotra Osęki jest próbą poszerzenia naszej wiedzy o tamtych wydarzeniach w perspektywie historii mówionej oraz badań nad zjawiskiem pokolenia. Autor zgromadził w sumie kilkadziesiąt wywiadów z uczestnikami protestów studenckich na polskich uczelniach, a następnie poddał je krzyżowej analizie w celu odnalezienia najważniejszych podobieństw i różnic w biograficznych narracjach swoich interlokutorów. Zebrane razem wywiady złożyły się na swoisty autoportret pokolenia ’68 nad Wisłą, którego rytm wyznaczają kolejne etapy w życiu bohaterów pracy - dzieciństwo, dojrzewanie, bunt, represje, życie po Marcu. Sprawnie i z werwą napisana książką wywołuje równocześnie pewne wątpliwości co do jej podstaw teoretycznych i źródłowych. W tym kontekście kluczowe wydają się pytania: jak można rozumieć kluczową dla pracy kategorię pokolenia oraz w jakim stopniu przyjęta przez Autora konwencja wykorzystania instrumentarium historii mówionej sprawdza się w poszukiwaniach autoportretu „ludzi z Marca”?
6
Publication available in full text mode
Content available

SOCIOLOGY OF KNOWLEDGE IN TIMES DETERMINED BY KNOWLEDGE

85%
BARANOWSKI M.
Society Register
|
2019
|
vol. 3
|
issue 1
7-22
EN
This article is a selective introduction to the description and characterization of the changes that have occurred in the sociology of knowledge since the publication of Max Scheler’s book in 1924 to contemporary times, most often conceptualized by the term knowledge society. A brief review of the main threads in the field of sociology of knowledge was intended to draw attention to the theoretical and practical advantages of particular approaches, as well as their disadvantages, resulting in a trivial study of the phenomenon of knowledge in question. The descriptive character of this article also allowed for a number of systematizations within specific approaches (e.g. Michel Foucault) and within a broad perspective of the knowledge phenomenon.
7
Publication available in full text mode
Content available

Pojęcie ideologii jako pojęcie krytyczne

85%
Świrek K.
Przegląd Humanistyczny
|
2017
|
vol. 61(3(458))
63-77
PL
The article discusses the significance of the concept of ideology for social sciences. Although this concept was abandoned a long time ago in favour of the more “neutral” terms, due to Marxism and psychoanalysis it returned to social sciences in the second half of the 20th century. In the article, I present the concept of Louis Althusser, whose perception of ideological phenomena shifts them from the field of studies on cognitive mistakes and manipulation towards the socialization theory. I discuss shortly the psychoanalytical sources of this concept and point to the sociological tradition where similar concepts and problems can be found. I use the empirical example to illustrate the consequences of Althusser’s theory for understanding ideology, and Slavoj Zizek’s theory to show the ways out of certain impasse of this theory. In the summary, the question returns on the importance of the concept of ideology for social sciences.
8
Publication available in full text mode
Content available

Pieniądz jako towar fikcyjny – utopia liberalizmu według Karla Polanyiego

85%
Kozubowski J.
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
|
2020
|
vol. 23
|
issue 3
21-36
EN
This article concerns Karl Polanyi’s theory of money as a fictitious commodity and its importance for understanding liberal ideology. According to the Hungarian economist, money is not a commodity but a social relation between the debtor and the creditor. Therefore, the complete commodification of money is part of a liberal utopia, as it is associated with a counter-movement and an economic crisis, two processes that make impossible the constitution of a market society. The author analyzes the problem of counter-movement through the prism of Karl Mannheim’s theory of utopia and ideology. The final part of the article deals with the problem of economic crises, Polanyi’s views on the nature of economic breakdown are compared with contemporary reflection on the role of money in financial markets.
9
Content available remote

Intelektualiści totalni jako przedstawiciele inteligencji – teoria warstwy "względnie oderwanej" Karla Mannheima

80%
Kozubowski J.
Stan Rzeczy
|
2019
|
issue 1(16) Intelektualiści totalni
235-260
XX
W artykule zaprezentowano koncepcję inteligencji Karla Mannheima oraz usytuowano ją w kontekście teorii wiedzy socjologa. We wstępnej części pracy dookreślone zostały terminy wykorzystywane przez Mannheima. Na podstawie teorii socjologicznej przedstawiono znaczenie pojęć „inteligencja” oraz „intelektualiści”. Sławna teza o istnieniu „względnie oderwanej inteligencji” opiera się na założeniu, że ta wyróżniona warstwa społeczna nie uczestniczy bezpośrednio w walce grupowych świadomości (utopii i ideologii). W ramach procesu historycznego nastąpiła jej alienacja, umożliwiło jej to dostrzeżenie historycznie zdeterminowanej prawdy. Część inteligencji, która wypełnia swoją misję poszukiwania tej prawdy, zostaje w artykule nazwana intelektualistami totalnymi, posiada ona bowiem zdolność oglądu totalności społeczeństwa. W pracy przeanalizowano koncepcję totalności oraz jej heglowskie źródła. Dystans wobec problemów społeczeństwa klasowego, który jest skutkiem nowoczesnego wykształcenia intelektualisty, pozwala mu na eksplorację pełnego obrazu różnych ścierających się światopoglądów. Wykształcenie sprawia jednak, że staje się on obcym elementem dla społeczeństwa. Ta cecha intelektualisty została omówiona przez pryzmat eseju Georga Simmla pt. "Obcy". W końcowej części artykułu poruszony został problem społecznej roli intelektualistów totalnych, którzy pomimo swojego odosobnienia powinni zaangażować się w politykę i przyjąć na siebie rolę społecznego doradcy.
EN
This article concerns Karl Mannheim’s theory of the intelligentsia and its importance for his sociology of knowledge. The terms used by Mannheim are defined in the introductory part of the article. The meaning of the words “intelligentsia” and “intellectuals” are based on diverse sociological theories. The famous concept of a “relatively unattached intelligentsia” derives from the assumption that this social stratum does not participate directly in the struggle between different group consciousnesses (utopias and ideologies). As a result of historical processes it became alienated from society and was thus able to gain a wider understanding of historical truth. In the article, the type of intellectual who is seeking this truth is called a total intellectual, because such a person has the ability to see society as a totality. The concept of totality and its Hegelian sources are also analysed in the paper. Being distanced from the problems of class society is a result of modern education and allows the intellectual to explore the holistic picture of the struggle between different worldviews. However, because of their education, intellectuals are seen as a foreign element in society. This feature of the intelligentsia is discussed in reference to Georg Simmel’s essay “The Stranger.” The final part of the article deals with the problem of the social role of total intellectuals, who should try to become engaged in politics despite their isolated position.
10
Publication available in full text mode
Content available

Transhumanizm: utopia czy ekstropia?

80%
Szymański K.
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
|
2015
|
vol. 27
159-175
EN
This paper compares the concept of utopia and the concept of extropy – an important category associated with the transhumanist thought. Extropy is understood by transhumanists as a continuous progress, constantly retreating development. Such a definition of extropy, formulated by Max More, stands in opposition to the traditional understanding of utopia, but with closer inspection of transhumanizm, it turns out that we are probably dealing with a technological utopia. Therefore, first we must redefine the concept of utopia, and then confront it with the transhumanist concept of posthuman. I try to show that even though extropy stands in opposition to the traditional definition of utopia, we could see some common elements in both of them.
11
Content available remote

Matematyka w ujęciu mocnego programu socjologii wiedzy

71%
Mrozek J.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2014
|
vol. 2
311-322
PL
Socjologia wiedzy głosi tezę o społecznej naturze wszelkiej wiedzy, jednak w twórczości najwybitniejszego przedstawiciela tego sposobu myślenia, Karla Mannheima pojawia się niekonsekwencja wyrażająca się skłonnością do odmiennego traktowania matematyki i logiki. Mannheim rozważał matematykę i logikę jako dziedziny wiedzy nie podlegające społecznej determinacji. Przedstawiciele mocnego programu socjologii wiedzy na nowo podejmują problem statusu matematyki i logiki. Chcą pokazać, że również te nauki można zasadnie i sensownie analizować, odwołując się do narzędzi socjologicznych. W swych rozważaniach nawiązują do poglądów Ludwiga Wittgensteina i Imre Lakatosa. W szczególności są przekonani, że dzieła Ludwiga Wittgensteina Remarks on the Foundations of Mathematics i Imre Lakatosa Proofs and Refutations otwierają drogę socjologicznemu podejściu do matematyki.
EN
The sociology of science propagates the thesis about the social nature of all knowledge, however, Karl Mannheim, the most eminent representative of this way of thinking, tends to treat mathematics and logic differently. Mannheim considered mathematics and logic as disciplines of knowledge which are not amenable to social determination. The representatives of the Strong Programme of the sociology of knowledge raise once again the problem of the status of mathematics and logic. They aim to show that these sciences can be also reasonably analysed by means of sociological tools. In their considerations they refer to the ideas of Ludwig Wittgenstein and Imre Lakatos. They are convinced that Wittgenstein’s Remarks on the Foundations of Mathematics and Lakatos’s Proofs and Refutations opened a way to a sociological approach to mathematics.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.