Search results

1

Sakrament małżeństwa w Katechizmie Kościoła Katolickiego

100%

Góralski W.

Ius Matrimoniale

|

1996

|

vol. 7

|

issue 6/1

119-132

2

Kierunki rozwoju Katechizmów Katolickich

85%

Kiciński A.

Roczniki Pastoralno-Katechetyczne (Pastoral and Catechetical Annals)

|

2012

|

vol. 4(59)

117-138

EN

Trends in the development of Catholic catechisms are closely connected with the history of the Church. One may attempt to argue that outlines of catechisms were conceived along with the first written instructions concerning the catechumenate process. Using modern language one can say that it was then that outlines were created of what was later called the Book of Faith, the book that answers the fundamental questions: what do we believe, how do we celebrate Christian mysteries, how should we live in Christ, how should we pray. Later there were periods when catechisms appeared one after another, and when it seemed that their twilight came, after the Catechism of the Catholic Church was published, their revival occurred. However, various trends in the development of the catechism determined the ways for catechesis, its contents, and often its form.

3

A quarter-century-old publication of the Catechism of the Catholic Church in the context of Polish catechesis

85%

Zając M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2016

|

vol. 15

|

issue 2

EN

The article undertakes the issue of the reception of a normative document such as the Catechism of the Catholic Church in the sphere of Polish catechesis during the last twenty five years since its publication. Therefore, it will be shown how this proven and exceptional tool of ecclesial communication became a catechetical instrument of the Church in the work of evangelisation. The article will include the facts on the basis of which the Catechism revived the catechesis of children, adolescents and adults, inspired academia to conduct new scientific research and awakened the consciousness of the Church in its mission in the world, becoming a tool of religious education. The attempt will also be made to demonstrate that the Catechism has really been popularised, not only promulgated. The article is concluded with postulates for even deeper use of the Catechism in the religious education of a catechetical community in the future.

PL

W artykule zostało podjęte zagadnienie recepcji typicznego dokumentu, jakim jest Katechizm Kościoła Katolickiego w polskiej przestrzeni katechetycznej w okresie ćwierćwiecza od jego opublikowania. Dlatego zostało ukazane, jak to sprawdzone i wyjątkowe narzędzie komunikacji eklezjalnej stawało się instrumentem katechetycznym Kościoła w dziele ewangelizacji. Zostały także zaprezentowane fakty, na podstawie których Katechizm ożywił katechezę dzieci, młodzieży i dorosłych, zainspirował środowiska akademickie do nowych poszukiwań naukowych oraz rozbudził świadomość Kościoła w jego posłannictwo w świecie, stając się narzędziem edukacji religijnej. Została także podjęta próba wykazania, że doszło do jego faktycznej popularyzacji, a nie tylko promulgacji. Artykuł kończą postulaty dotyczące jeszcze głębszego wykorzystania Katechizmu w edukacji religijnej wspólnoty katechetycznej w przyszłości.

4

Krytycznie o sześciu prawdach wiary w nauczaniu i przepowiadaniu Kościoła

80%

Kubacki Z.

Studia Bobolanum

|

2019

|

vol. 30

|

issue 4

5-33

EN

The so-called “six main truths of faith” is a local Polish catechetical tradition since 19th century on. Does it mean that these “truths” do not fit with the teaching of the Catholic Church in the world and do not encompass the fundamental truths of the Catholic doctrine? Is the formulation of these truths compatible with the “main” truths of the Catholic faith? This article is an attempt to answer these questions. Firstly, the interpretation of the “six main truths of faith” is given in the light of the teaching of the Catechism of the Catholic Church and from the perspective of some contemporary Catholic theologians. Secondly, the Autor presents his own, slightly modified, version of the “six main truths of faith”.

PL

Tak zwane sześć głównych prawd wiary to lokalna, polska tradycja katechetyczna, której początki sięgają katechizmów z XIX w. Czy to oznacza, że prawdy te nie odpowiadają nauczaniu Kościoła katolickiego na świecie i nie obejmują podstawowych doktryn wiary katolickiej? Czy wszystkie są dobrze sformułowane i rzeczywiście mogą być uznane za „główne” prawdy wiary katolickiej? Artykuł jest próbą odpowiedzi na te pytania. Jego struktura jest prosta: najpierw zinterpretowanych jest „sześć głównych prawd wiary” w duchu nauczania Katechizmu Kościoła Katolickiego oraz w odniesieniu do kilku współczesnych teologów katolickich; następnie autor dokonuje podsumowania i przedstawia swoją, nieco zmodyfikowaną, listę „sześciu głównych prawd wiary”.

5

Katechizm Kościoła Katolickiego w służbie przepowiadania homilijnego

71%

Panuś K.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 12: Homiletyka

63-76

EN

Dyrektorium homiletyczne, dokument Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 2014 roku, nazywa Katechizm Kościoła Katolickiego „nieocenionym źródłem dla głosiciela homilii […]. Katechizm pokazuje, w co wierzymy, jak sprawujemy kult, jak żyjemy i jak się modlimy” (DH 23). Katechizm wskazuje na jedność Bożego misterium, a w nim na centralne miejsce Jezusa Chrystusa. Dyrektorium, dostrzegając potrzebę wymiaru katechetycznego w przepowiadaniu homilijnym w specjalnym apendyksie, zatytułowanym Homilia i Katechizm Kościoła Katolickiego, szczegółowo podaje, które teksty Katechizmu wiążą się ściśle z kerygmatem czytań poszczególnych niedziel i świąt. Dzięki temu zabiegowi orędzie czytań biblijnych wiąże się z żywą tradycją i analogią wiary, a sam Katechizm służy pomocą homiliście w przygotowaniu i teologicznym pogłębieniu homilii. Tym samym homilia, opierając się na swym biblijno-liturgicznym źródle, czyli na misterium Chrystusa proklamowanym w słowie Bożym i celebrowanym w liturgii, byłaby także miejscem przekazu treści didaskalijnych, służących teologicznemu pogłębieniu. Jednakże zawarty w tak ujętej homilii materiał katechizmowy zasadniczo różniłby się od dawnych kazań katechizmowych. Tematykę katechezy prowadzonej w ramach homilii wyznaczałaby liturgia, a zwłaszcza układ Lekcjonarza, a nie katechizm. Dlatego też treści wiary ujęte byłyby od strony liturgicznej, biblijnej i mistagogicznej. Prawdy wiary głoszone w homilii stałyby się przedmiotem żywego i osobistego doświadczenia w liturgii.

6

The role of the epiclesis in transubstantiation

71%

Krupa J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2021

|

vol. 37

115-128

PL

Oficjalna doktryna Kościoła Katolickiego, zawarta w dokumentach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, wciąż się rozwija. Jednym z najnowszych tego przykładów jest nauczanie o tym, co powoduje transsubstancjację podczas Eucharystii. Na chrześcijańskim Zachodzie od stuleci akcentowano słowa instytucji (ustanowienia), podczas gdy na chrześcijańskim Wschodzie od IV wieku jest to epikleza. Niektórzy teologowie katoliccy twierdzili, że epikleza powoduje również przemianę chleba i wina, jeszcze zanim doktryna ta pojawiła się w dokumentach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Doktrynalna zmiana Kościoła Katolickiego jest opisana w Katechizmie Kościoła Katolickiego w pkt 1105: „Epikleza jest modlitwą wstawienniczą, w której kapłan prosi Ojca o posłanie Ducha Uświęciciela, by składane ofiary stały się Ciałem i Krwią Chrystusa [...]”, w pkt 1353: „W epiklezie Kościół prosi Ojca, aby zesłał Ducha Świętego [...] na chleb i wino, aby Jego mocą stały się Ciałem i Krwią Jezusa Chrystusa [...]. W opisie ustanowienia Eucharystii moc słów i działania Chrystusa oraz moc Ducha Świętego sprawia, że pod postaciami chleba i wina uobecnia się sakramentalnie Ciało i Krew Chrystusa, [...]”, w pkt 1333 i 1357 oraz w Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego w pkt 79 c: „Epikleza: to szczególne wezwanie, w którym Kościół błaga o zesłanie mocy Ducha Świętego, aby dary złożone przez ludzi zostały konsekrowane, czyli stały się Ciałem i Krwią Chrystusa, [...]”.

EN

The official doctrine of the Catholic Church, contained in the magisterial documents, is still evolving. One recent example is the teaching on who is involved in transubstantiation in the Eucharist. In the Christian West, the words of institution have been emphasized for centuries, while in the Christian East, it has been the epiclesis since the fourth century. Some Catholic theologians explicitly stated that the epiclesis also participates in the conversion of bread and wine, even before the promulgation of this doctrine in the magisterial documents. The doctrinal shift in the Catholic Church regarding the topic of the epiclesis manifested itself in the Catechism of the Catholic Church in number 1105: “The Epiclesis is the intercession in which the priest begs the Father to send the Holy Spirit […], so that the offerings may become the body and blood of Christ.” In number 1353: “In the epiclesis, the Church asks the Father to send his Holy Spirit on the bread and wine, so that by his power they may become the body and blood of Jesus Christ […]. In the institution narrative, the power of the words and the action of Christ, and the power of the Holy Spirit, make sacramentally present under the species of bread and wine Christ’s body and blood, […].” In numbers 1333 and 1357 and also in the General Instruction of the Roman Missal in article 79 c: “The epiclesis, in which, by means of particular invocations, the Church implores the power of the Holy Spirit that the gifts offered by human hands be consecrated, that is, become Christ’s Body and Blood [...].”

7

The French and Polish Versions of the Catechism of the Catholic Church: An Examination of Certain Passages of the Catechism’s teaching on the “Mysterium Ecclesiae” from a Philological and Translational Perspective

57%

Jakoniuk L. M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

EN

The issue regarding whether or not a translation of a text corresponds to the original has existed since time immemorial. The book of Sirach speaks of this issue when it says: “Please, read kindly and carefully, and be forgiving for those places where it would seem to anyone that, despite our consisten work on the translation, we could not choose the right words” (Prologue 15-20). In the past quarter of a century, the Church has responded with great interest to the Catechism of the Catholic Church (CCC), which is revealed by the fact that it has been translated into various languages. Are there any differences between the first Polish edition of the CCC and its French “original”? This article attempts to answer this question by examining a few differences between the Polish and French version of the CCC’s sections on the Church, specifically numbers 770, 771, and 774. These differences may explain why people receive and respond differently to the teachings of the Catholic Church. In order to provide more sound insight, this article also refers to the Latin text of the CCC, since this is considered the standard within the Church. In addition, English, Italian and Russian versions of the CCC were also consulted in the process of conducting a comparative analysis.

PL

Problemem zgodności przekładu z oryginałem jest zagadnieniem sięgającym niepamiętnych czasów i wciąż aktualnym. Świadczyć o tym może już mowa mędrca Pańskiego z Księgi Syracha: „Proszę więc z życzliwością i uwagą zabierać się do czytania, a wybaczyć w tych miejscach, gdzie by się komu wydawać mogło, że mimo naszej usilnej pracy nad tłumaczeniem, nie mogliśmy dobrać odpowiedniego wyrażenia” (Syr. Prolog, 15-20). Jako że Katechizm w ciągu minionego ćwierćwiecza spotkał się w Kościele z dużym zainteresowaniem dokonywano jego przekładu na różne języki. Czy istnieją różnice między pierwszym polskim wydaniem KKK a jego francuskim „oryginałem”? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na postawione pytanie i ogranicza się wyłącznie do niektórych odnalezionych różnic w wersji polskiej i francuskiej KKK, jakie pojawiają się w „katechizmowej eklezjologii”, a które mogą mieć wpływ na odbiór treści, płynących z nauki o Kościele. Artykuł w poczynionej refleksji bazuje generalnie na trzech punktach z KKK (770, 771, 774). Dla całościowego wglądu w bogaty materiał źródłowy wszystko zostało zweryfikowane z tekstem łacińskim tzw. wydania typicznego KKK. Wielką pomocą dla analizy porównawczej tłumaczeń było także odwołanie się do tekstu angielskiego, włoskiego a także rosyjskiej wersji „Katechizmu”.

8

Numbers 748 and 749 of The French and Polish Version of Catechism of the Catholic Church from the Translational Perspective; an Example of the Theological Effects of Translation

57%

Jakoniuk L. M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2018

|

vol. 17

|

issue 2

EN

This article considers the art of translation through a comparative analysis of the translations of two selected theological texts taken from the French and Polish version of the Catechism of the Catholic Church (CCC). Specifically, this study examines the Polish and French versions of CCC 748, which speaks about the relationship between the Church and Christ. As CCC 749 reveals, this relationship, pertains not only to the Second Person of the Holy Trinity, but also to the Third Person, meaning the Holy Spirit. Like the number that precedes it, CCC 749 is translated differently in both the Polish and French versions. Essentially, this article highlights the difficulty of translating and demonstrates how difficult it is to translate and how responsible the translator is for his translations of theological texts that pertain to faith.

PL

Niniejszy artykuł jest próbą analizy porównawczej z perspektywy sztuki translatorskiej dwóch wybranych teologicznych tekstów z wersji francuskiej i polskiej Katechizmu Kościoła Katolickiego. Zauważone uwagi, co do wersji polskiej i francuskiej Katechizmu, zgrupowane zostały wokół 748 punktu KKK, który w swej treści wskazuje czytelnikowi na relację, jaka zachodzi między Kościołem i Chrystusem. Jednak należy zauważyć, że powyższa zależność nie ogranicza się wyłącznie do artykułów wiary dotyczących Drugiej Osoby Trójcy Świętej, lecz także dotyka Trzeciej Osoby Boskiej, jaką jest Duch Święty. O tym mówi Katechizm w punkcie 749, który podobnie jak poprzedni punkt nie uchronił się przed różnicami, jakie zaszły między jego wersją francuską a polską. Artykuł pokazuje jak trudna i odpowiedzialna jest praca tłumacza zwłaszcza, kiedy problem przekładu dotyka tekstów teologicznych związanych z wiarą.

9

Wpływ teologii liturgii Jeana Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego

57%

Porosło K.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

vol. 61

|

issue 8: Liturgika

133-152

XX

Jean Corbon († 2001), francuski teolog mieszkający w Libanie, w książce Liturgie de source (1983) przedstawił niezwykle oryginalną trynitarną koncepcję liturgii. Koncepcja ta jest zadziwiająco zbieżna z niektórymi punktami sekcji liturgicznej (nr 1066-1209) Katechizmu Kościoła Katolickiego z 1992 r. Corbon został powołany do zespołu redagującego Katechizm w celu napisania czwartej jego części dotyczącej modlitwy chrześcijańskiej. Jednakże w trakcie prac nad katechizmem powierzono mu również przejrzenie i poprawienie fundamentalnego wykładu o liturgii. Napisał on wtedy ten fragment Katechizmu od nowa i nadał mu charakterystyczną dla siebie biblijno-patrystyczną formę. Liturgia jest tam ujęta jako dzieło Trójcy Świętej, gdzie niezwykłą rolę odgrywa Duch Święty, którego działanie jest nazwane czterema synergiami: przygotowawczą, anamnetyczną, epikletyczną, komunijną (takie sformułowania zaproponował C. Folsom). Sakramenty zaś w ujęciu Corbona i Katechizmu są mocami wychodzącymi z zawsze żywego Ciała Chrystusa. To tylko nieliczne przykłady zbieżności koncepcji liturgii Jeana Corbona z myślą katechizmową. Analiza porównawcza tych tekstów pozwala na ewidentne wykazanie wpływu Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego.

10

Catechetical Dimension of the Homily against the Background of the Homiletic Directory. Selected Aspects

57%

Chmielewski M.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 6: Teologia pastoralna

151-167

EN

The article ponders upon the catechetical dimension of the homily in light of the instruction contained in the Homiletic Directory published in 2014. This document finds that the homily is not catechetical preaching, but that doctrinal and moral catechesis constitutes its essential dimension. In the opening section, the author discusses the Catechism of the Catholic Church as a source of inspiration for homiletics and homilies. The second section outlines some selected theological paradigms contained in the Catechism that should be employed in liturgical proclamation. The closing section examines a proposal of the authors of the Homiletic Directory to use the content of the Catechism of the Catholic Church in homiletic proclamation. The final section closes with the author’s conclusion and recommendation that the doctrinal and moral content in homilies and catechesis be seen primarily as having the role of the formation of the faithful, and not only as informative and communicating theological knowledge.

XX

Autor artykułu ukazuje katechetyczny wymiar homilii w świetle nauczania zawartego w Dyrektorium homiletycznym, wydanym w 2014 roku. Powyższy dokument stwierdza, iż homilia nie jest nauką katechetyczną, ale katecheza doktrynalna i moralna stanowi jej istotny wymiar. W pierwszym paragrafie został ukazany Katechizm Kościoła Katolickiego jako źródło inspiracji dla homiletyki i homilii. Drugi paragraf ukazuje wybrane paradygmaty teologiczne zawarte w Katechizmie, które powinny być zastosowane w przepowiadaniu liturgicznym. W ostatnim punkcie została przeanalizowana propozycja autorów Dyrektorium homiletycznego wykorzystania treści Katechizmu Kościoła Katolickiego w przepowiadaniu homilijnym. Ten punkt autor konkluduje między innymi postulatem, aby treści doktrynalne i moralne w homilii oraz w katechezie traktować przede wszystkim w aspekcie formacyjnym a nie tylko jako przekaz wiedzy teologicznej.

11

Chrzest i Eucharystia w nauce Soboru Trydenckiego i współczesnego Katechizmu Kościoła Katolickiego

57%

Mateja E.

Studia Oecumenica

|

2017

|

vol. 17

233-248

EN

The paper presents problematic issues concerning Baptism and the Eucharist depicted in the teaching of the Council of Trent and of the contemporary Catechism of the Catholic Church. Because of the reformers, the teaching on Baptism and especially the teaching on the sacrificial character of the Eucharist and the real presence of Christ under the consecrated species became a subject of serious controversies. Those controversies gave the Catholic bishops courage to remain faithful to the Apostolic Tradition concerning what was expressed in the appropriate decrees of the Council of Trent. After four centuries a desire arose in the Catholic Church to show a clear indication concerning the understanding of the truths of the faith. Many people had difficulties with an expression of the truth proclaimed by the Church. Therefore the new Catechism has been prepared in which – according to the teaching of Vaticanum II – included clarifications of the Catholic faith.

PL

Artykuł prezentuje problematykę chrztu i Eucharystii przedstawioną w nauce Soboru Trydenckiego i aktualnego Katechizmu Kościoła Katolickiego. Za sprawą reformatorów nauka o chrzcie, a zwłaszcza o ofiarniczym charakterze Eucharystii i realnej obecności Chrystusa pod konsekrowanymi postaciami stała się przedmiotem poważnych kontrowersji, które doprowadziły do tego, że biskupi katoliccy potrafił odnaleźć w Trydencie odwagę, aby dochować wierności Tradycji apostolskiej, co wyrazili w odpowiednich dekretach. Po upływie ponad czterech wieków w Kościele katolickim zrodziła się potrzeba wyraźnych wskazań dotyczących rozumienia prawd wiary. Wielu wiernych miało trudności z jasnym wyrażeniem prawd głoszonych przez Kościół. Przygotowano więc katechizm, w którym w duchu posoborowym zawarto wyjaśnienia tego, w co wierzy współcześnie Kościół katolicki.

12

Sobór Watykański II w piśmiennictwie łotewskim

43%

Tolstovs I.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

111-124

EN

The report briefly examines the historical situation of the period extending from the 13th century, when Christian missionaries arrived in Latvia and a planned evangelization of the population was organized, up to 1962, when the Second Vatican Council started. As the territory of Latvia was under the rule of different powers and different religious views dominated during different historical periods, there were periods when the ruling power favoured evangelization, but there were also such periods when this process was completely paralysed. The territory of Latvia was under the Soviet occupation regime also when the Second Vatican Council started, thus the progress of Second Vatican Council, as well as realization of ideas and thoughts expressed in the documents of the Council were either hindered or impossible in the Church in Latvia. Notwithstanding the difficulties, Latvia was represented by prelate Julians Vaivods in the fourth and fifth session of the Second Vatican Council. During the Council, J. Vaivods was also consecrated as the only bishop in the territory of Latvia. It should be stressed that there were bishops only in Latvia and Lithuania throughout the whole USSR, and bishop J. Vaivods was responsible for pastoral care of Catholic believers of all the USSR, except Lithuania. Research of articles on the Second Vatican Council published in the soviet press allows to conclude that soviet ideologists sympathized with the openness of the Church to the world and social ideas, because, in their opinion, in such a way the Church tried to modernize religion and develop as if its own Christian socialism. After regaining independence in 1991, the Church in Latvia gradually started to develop; more significant publications about the Council tackling the most necessary issues appeared in the press. However, taking into consideration the previous situation of the Church in Latvia, the work is still being continued. Documents of the Second Vatican Council have not yet been published in Latvian, thus they are not easily available for believers and it hinders them to become aware of the spirit of the Council and implement it in life.

PL

W pierwszej części artykułu została krótko przedstawiona sytuacja historyczna od XIII w., kiedy to na terytorium Łotwy przybyli chrześcijańscy misjonarze, aż do 1962 r., kiedy to rozpoczął się Sobór Watykański II. Pozostałe dwie części artykułu stanowi prasowy przekaz od Soboru Watykańskiego II w czasach imperium radzieckiego oraz w niepodległej Łotwie. Kiedy rozpoczął się Sobór Watykański II, terytorium Łotwy znajdowało się pod okupacją radziecką. Z tego powodu przebieg soboru, a także idee zawarte w jego dokumentach, które powinny być wprowadzane także w życie Kościoła na Łotwie, pozostawały albo w ogóle nieznane, albo dostęp do nich był utrudniony. Jednak – pomimo trudności – w czwartej i piątej sesji soborowej brał udział ks. Julians Vaivods, który w owym czasie został też konsekrowany na jedynego biskupa na terytorium Łotwy. Analizując radziecką prasę z tego czasu, należy stwierdzić, że dla komunistycznych ideologów interesującą wydała się otwartość ówczesnego Kościoła na świat i prezentowana przez niego myśl społeczna. Według nich Kościół próbował w ten sposób modernizować się i rozwijać swój chrześcijański socjalizm. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. Kościół na Łotwie stopniowo zaczął rozwijać się. Pojawiły się istotne publikacje dotyczące soboru, które dotykały najistotniejszych zagadnień. Praca w tej dziedzinie nadal jest na Łotwie kontynuowana. Dokumenty Soboru Watykańskiego II w języku łotewskim jeszcze oczekują na pełne wydanie, co stanowi trudność dla wiernych w zapoznaniu się z tymi tekstami i w pełnym zrozumieniu ducha soborowego, a także we wprowadzeniu ich w życie.

Refine search results

Sakrament małżeństwa w Katechizmie Kościoła Katolickiego

Kierunki rozwoju Katechizmów Katolickich

A quarter-century-old publication of the Catechism of the Catholic Church in the context of Polish catechesis

Krytycznie o sześciu prawdach wiary w nauczaniu i przepowiadaniu Kościoła

Katechizm Kościoła Katolickiego w służbie przepowiadania homilijnego

The role of the epiclesis in transubstantiation

The French and Polish Versions of the Catechism of the Catholic Church: An Examination of Certain Passages of the Catechism’s teaching on the “Mysterium Ecclesiae” from a Philological and Translational Perspective

Numbers 748 and 749 of The French and Polish Version of Catechism of the Catholic Church from the Translational Perspective; an Example of the Theological Effects of Translation

Wpływ teologii liturgii Jeana Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego

Catechetical Dimension of the Homily against the Background of the Homiletic Directory. Selected Aspects

Chrzest i Eucharystia w nauce Soboru Trydenckiego i współczesnego Katechizmu Kościoła Katolickiego

Sobór Watykański II w piśmiennictwie łotewskim